25 października 2020

Komunikat KNP -KOMITETU NAUK PRAWNYCH a nie pedagogicznych

 


Kiedy prezesem Polskiej AkademiiNauk był profesor Michał Kleiber udało się zobligowanie ówczesnego ministra nauki i szkolnictwa wyższego do tego, by ówczesny Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych przygotował swoje propozycje do wykazu czasopism naukowych , zaś by działająceprzy PAN komitety naukowe  wydelegowały grupę ekspertów w ramach poszczególnych dziedzin i dyscyplin  naukowych, które dokonają oceny jakościowej owego wykazu. 

Pisałem o tym procesie przed laty, gdyż sam pracowałem w takim zespole ekspertów. Niestety, ówczesna minister nie wyraziła zgody, żebyśmy w wyniku ekspertyz wysuwali jakiekolwiek wnioski mające skutkować albo zmniejszeniem słabemu naukowo periodykowi przypisanej liczby punktów, albo w ogóle wykluczyli pewne czasopisma z owego wykazu.

Patologia procedur zatem trwa od lat. Kontynuowana była przez Komisję Ewaluacji Naukowej i jest podtrzymywana przez kolejne ekipy tego resortu. Doszedł bowiem do wykazu czasopism kolejny wykaz - wydawców monografii naukowych. Ponownie zachowano patologiczną ścieżkę jego tworzenia, gdyż ewidentnie widać, że znalazły się w tym wykazie oficyny, które w ogóle nie wydawały dotychczas prac naukowych, ale popularnonaukowe, publicystyczne lub też znalazły się w tym wykazie wydawnictwa szkół wyższych,  w których produkuje się także buble naukowe. 

Przykładowo w wyższych szkołach zawodowych, które nie są szkołami akademickimi podtrzymano ich rzekomą renomę naukową wpisując ich wydawnictwa do powyższego wykazu. Po co? Te wydawnictwa mogły i nadal mogą wydawać prace metodyczne, dydaktyczne, skrypty, a nawet publicystyczno-oświatowe bez potrzeby naukowego ich recenzowania pod kątem oryginalności, gdyż nie taka jest ich funkcja. 

Nic dziwnego, że Komitet Nauk Prawnych PAN opublikował komunikat, w którym apeluje do resortu o wprowadzenie ekspertów do procesu legitymizującego naukowość wydawnictw. Dlaczego ten Komitet zapomniał o czasopismach? Czyżby uważano, że tu jest wszystko w porządku?  

W dniu 29 września 2020 r. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wydał komunikat w sprawie wykazu wydawnictw publikujących recenzowane monografie naukowe. 

W ocenie Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk komunikat ten stanowi przykład nagannych praktyk, jakie nigdy nie powinny mieć miejsca. Komitet Nauk Prawnych wnosi zastrzeżenia, tak co do sposobu przyjęcia wykazu wydawnictw naukowych, jak i jego zawartości.

Komunikat został wydany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego bez konsultacji ze światem nauki. Autonomia środowiska naukowego, które ma najlepszy wgląd w ocenę jakości wydawnictw naukowych, została kompletnie zignorowana

Komitet Nauk Prawnych przypomina w tym kontekście, że jednym z ustawowych zadań komitetów naukowych Polskiej Akademii Nauk jest „ocena wydawnictw naukowych" (art. 36 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk; Dz. U. z 2020 r. poz. 1796 ze zm.). Dlatego też jednoznacznie krytycznie należy ocenić pomijanie tych komitetów w procedurze sporządzania wykazu wydawnictw publikujących monografie naukowe, o którym mowa w art. 267 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r. poz. 85 ze zm.). 

Komitet Nauk Prawnych PAN wzywa, aby zarówno praktyka sporządzania omawianego wykazu, jak i obowiązujące w tej sprawie rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie sporządzania wykazów wydawnictw monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 349) zostały uzupełnione o wymaganie zasięgnięcia opinii komitetów naukowych PAN. Zmiana taka jest niezbędna dla umożliwienia komitetom naukowym PAN wypełniania ich ustawowych zadań.

Zastrzeżenia Komitetu Nauk Prawnych PAN budzi także umieszczenie w wykazie wydawnictw naukowych nieliczących się w świecie nauki, czasami nawet w ogóle niepublikujących monografii naukowych. Tego rodzaju działanie nie daje się pogodzić z troską o jakość polskiej nauki. 

Obligatoryjne włączenie komitetów naukowych PAN w proces sporządzania wykazu wydawnictw publikujących monografie naukowe zapewniłoby należytą ekspercką ocenę wydawnictw i pozwoliłoby na uniknięcie błędów w sporządzanym wykazie. Komitet Nauk Prawnych postuluje, by udział przedstawicieli komitetów naukowych PAN został zapewniony już w toku najbliższej zmiany wykazu wydawnictw naukowych, jaka według zapowiedzi MNiSW ma rozpocząć się w grudniu br. 

Środowisko naukowe, którego reprezentantami są członkowie komitetów naukowych PAN, oczekuje od ministerstwa przejrzystości i dawania wzorca dobrych praktyk. W imieniu KNP PAN prof. dr hab. Robert Grzeszczak przewodniczący KNP PAN