W związku z tym, że jesteśmy jako naród jednego z
państw Unii Europejskiej i członków NATO obiektem wojny informacyjnej, to
przecież sprawujący władzę w naszym kraju (bez względu na formację polityczną)
są także (współ-)sprawczym podmiotem tej wojny w skali międzynarodowej oraz ... wewnątrzkrajowej.
Przeczytałem książkę zatytułowaną "Walka
informacyjna" (Informační válka) - Karla Řehky - czeskiego
generała brygady, a zarazem doktoranta Królewskiej Akademii Wojskowej
w Sandhurst który wydał ją w Pradze w 2017 r. w szacownej
oficynie naukowej Uniwersytetu Karola - "Academia". W Republice Czeskiej jest to jeden z ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa i wojny informacyjnej.
Kilka lat temu czytałem jego książkę, a teraz przywołuję jej zagadnienia, by podzielić się z czytelnikami bloga tym, jak generał tłumaczy specyfikę wojny
informacyjnej?
Kategoria ta wymaga najpierw
wyjaśnienia pojęcia wojny. Autor przywołuje definicję
Clausewitza, w świetle której wojna jest przemocą mającą na celu pokonanie
przeciwnika tak, aby podporządkował się naszej woli. Przy czym przemoc fizyczna
jest środkiem, zaś zadaniem wojny jest (...) narzucenie nieprzyjacielowi naszej woli. (s.17)
Współczesna wojna toczy się na czterech
poziomach, przy czym najniższy z nich jest zawsze podporządkowany
hierarchicznie wyższemu jako środek do realizacji jego celów:
- pierwszy, najwyższy i zawsze rozstrzygający
jest poziom tzw. głównej (naczelnej) strategii. Tu rozwiązuje się
zastosowanie wszystkich źródeł narodowych, aby osiągnąć narodowe cele
polityczne;
- drugi poziom jest poziomem strategii
wojskowej, która decyduje o zastosowaniu wojskowych środków do jej
osiągnięcia;
- trzeci poziom (wojskowy) jest operacyjny,
na którym ma miejsce planowanie i zarządzanie całym wojskiem oraz głównymi jego
operacjami;
- czwarty poziom jest taktyczny, ale
zarazem także wojskowy, na którym planuje się i prowadzi pojedyncze bitwy oraz
konfrontacje. Na tym poziomie dochodzi do prowadzenia wojny. (s.
20)
Wojna ma wpływ na całe państwo i
całe społeczeństwo, toteż jej rozwiązanie musi być sprawą całego państwa i
całego społeczeństwa. Jeśli dojdzie do wojny, to dotknie ona każdego z nas,
gdyż nie będzie wyglądać tak, jak sobie ją wyobrażaliśmy. Trzeba zatem być
przygotowanym do wojny, żeby jej następstwa nie były dla nas
fatalne. (s. 31)
Autor ponownie odwołuje się do teorii Clausewitza,
który uważał, że w wojnie istotną rolę odgrywają także czynniki
psychologiczne oraz aspekty moralne. Trzeba umieć zaskoczyć przeciwnika
fałszywymi informacjami, żeby sprzyjało to podejmowaniu przez niego błędnych
kroków.
Historyk wojenny sir Basil Henry Liddell Hart uważa,
że (...) na najniższym poziomie wojny zabity żołnierz to tylko minus
jeden człowiek, podczas gdy żołnierz, który wpadnie w popłoch staje się
informacyjnym nośnikiem strachu szerząc epidemię paniki (s. 36). Tym
samym wojnę można dzisiaj wygrać opanowując psychikę przeciwnika,
łamiąc jego morale.
Małżeństwo Alvin i Heidi Tofflerowie w
swojej książce "War and anti-war" już w 1993 r. pisało o trzech
falach wojen:
1) wojny powiązane z rewolucją w uprawie zieli
(rozwojem rolnictwa) sprzed 2 tys. lat ;
2) wojny związane z rewolucją przemysłową do k. XVII
w. i
3) wojna z w Zatoce Perskiej z nowymi metodami
walki.
Wiliam S. Lind poszerzył
tę analizę o generację wojen czwartej fali, która pojawiła
się z końcem II wojny światowej, gdzie prowadzenie walk przebiega
bez jasno zdefiniowanego pola. To jest wojna nielinearna i obejmująca całą
społeczność przeciwnika wraz z jego kulturą i myśleniem. (s. 40)
W czwartej generacji prowadzenie
wojny jest dość trudne do zdefiniowania ze względu na problem rozgraniczenia
między wojną a pokojem, między konfliktem cywilnym a wojskowym, między poziomem
strategicznym a taktycznym. Zdaniem Linda ma tu miejsce zdecentralizowanie
oddziaływań małych ogniw z zastosowaniem wysokich technologii i na
wysokim poziomie autonomii.
Psychologiczne operacje
prawdopodobnie stają się rozstrzygającymi operacjami i strategiczną bronią w
formie medialnej/informacyjnej interwencji. Logiczne bomby i internetowe
wirusy, szczególnie te zakodowane, skryte wirusy mogą być zastosowane do
wyzwolenia cywilnych i wojskowych operacji. (…) Wiadomości telewizyjne
staną się prawdopodobnie silniejszą bronią operacyjną aniżeli dywizje obronne (s. 41).
Nie ulega już wątpliwości, że zwycięzcą stanie
się ta strona, która zdobędzie przewagę informacyjną, bowiem pozbawia ona
przeciwnika efektywnego oporu oraz pozbawia go szans
obronnych. Wykorzystuje się zatem cyberprzestrzeń, oddziaływanie
elektromagnetyczne i in. dostępne środki. Na polu walki
pojawiają się zatem zupełnie nowi aktorzy, jakimi są wojownicy w
sieci internetowej. Ten, kto oswoi organizacyjną formę sieci, zdobywa
przewagę, bowiem może zamiast zniszczeń fizycznych uzyskać rozstrojenie
psychiczne przeciwnika.
Tak oto kluczowym czynnikiem w prowadzeniu
wojny staje się oddziaływanie informacyjne. Wojny są
zjawiskiem społecznym, toteż będą przebiegać przede wszystkim tam, gdzie są
ludzie (s.53). Rozwój i upowszechnienie dostępu do
Internetu, nieprawdopodobny wzrost użytkowników telefonów komórkowych
sprawiają, że nowe technologie służą nie tylko do codziennej komunikacji
międzyludzkiej, ale także do niszczenia przeciwnika. Dzisiaj już nie
wystarczy przekazywanie ludziom informacji, ale konieczne jest przekonanie
ich o ich wiarygodności. (s. 54)
cdn.
