Wkład dzieł i myśli Karola Wojtyły – beatyfikowanego Jana Pawła II do nauk o wychowaniu

Dzisiejsze uroczystości beatyfikacyjne Jana Pawła II w Rzymie były niewątpliwym wydarzeniem w życiu katolików, ale i wyznawców innych religii, chrześcijan. Studiując humanistykę możemy dostrzec, że nie brakuje nam analiz najważniejszych dzieł tego wybitnego w dziejach ludzkości humanisty, filozofa, teologa, dramatopisarza, poety, pielgrzymującego po świecie Papieża, głęboko mistycznego, a zarazem bezpośredniego w relacjach z innymi, o ogromnym poczuciu humoru i niezwykłej wrażliwości na istniejąca w ludzkim życiu przemoc. Poza teologami, to pedagodzy właśnie najczęściej sięgają do jego dzieł filozoficznych, wykładów, dramatów, poezji, homilii, adhortacji, encyklik czy spontanicznych przemówień w trakcie pielgrzymek, by wydobywać z ich treści to, co najlepiej może służyć humanum, budowania „cywilizacji miłości”, upełnomocnianiu ludzkiej sprawczości, ale i kształtowaniu pamięci historycznej oraz patriotyzmu.

Pragnę w tym miejscu przypomnieć, że mamy w kraju, w naszym pedagogicznym środowisku naukowców, którzy nie tylko dokonywali recepcji dzieł i myśli Karola Wojtyły/Jana Pawła II, ale także wprowadzali je do współczesnych nauk o wychowaniu jako znaczący nurt w obrębie: pedagogiki fenomenologicznej (Mariusz Ryszkowski), pedagogiki personalistycznej (Katarzyna Olbrycht, Katarzyna Wrońska, Stanisław Chrobak, Witold Starnawski, Tomasz Bilicki), pedagogiki antropologicznej (Krystyna Ablewicz, Sławomir Sobczak), pedagogiki dialogu (Janusz Tarnowski), pedagogiki religijnej (Józef Bagrowicz), pedagogiki katolickiej (Józef Wilk), pedagogiki szkolnej (Krystyna Chałas), pedagogiki otwartej (Marian Nowak), pedagogiki chrześcijańskiej (Mieczysław Gogacz), pedagogiki integralnego wychowania (Alina Rynio), pedagogiki społecznej (Barbara Kiereś), pedagogiki pastoralnej (Marek Marczewski), pedagogiki inkontrologicznej (Beata Ecler-Nocoń), pedagogice prenatalnej (Dorota Kornas-Biela), pedagogiki politycznej (Marian Wilk) i pedagogiki krytycznej (Tadeusz Bartoś). Nie wymieniam tu tytułów ich rozpraw, gdyż każdy zainteresowany odnajdzie je tak na mojej stronie (www.boguslawsliwerski.pl), jak i w dowolnej wyszukiwarce internetowej.

Jan Paweł II adresował swoje myśli do pedagogów, po wielokroć akcentując, że wewnętrznym rdzeniem wychowania, jego prawdziwym wskaźnikiem jest samowychowanie. Tak: samowychowanie! Takiej bowiem wewnętrznej struktury, gdzie „prawda czyni nas wolnymi”, nie można zbudować tylko „od zewnątrz”. Każdy musi ją budować „od wewnątrz” – budować w trudzie, z wytrwałością i cierpliwością (…) (Wychowanie w nauczaniu Jana Pawła II (1978-1999, red. Adam Wieczorek, Warszawa 2000, s. 47)