Stachanowcy akademiccy na start!

Na pytanie - Jak pan zapamiętał Kieślowskiego? jakie skierował do wybitnego aktora Andrzeja Seweryna redaktor Jacek Cieślak, pada jakże ważna odpowiedź:
Mówił, że trzeba żyć i tworzyć niezależnie od ludzi władzy. Podkreślał, że to nie oni będą decydować o jego twórczości, zainteresowaniach i sposobie widzenia rzeczywistości.

To dotyczy wszystkich twórców, wykonujących wolne zawody, w tym także naukowców. Niestety, mamy zadziwiającą ostatnimi laty moc uległości wobec władzy i jej kolejnych absurdalnych pomysłów, które stają się rozkazem, poleceniem, a nie ofertą do wyboru. To już jest paranoja, jak usilnie urzędnicy resortów usiłują wmówić nam, że wytworzone przez ich służby zmiany zrewolucjonizują poziom nauki w Polsce. Przepraszam. Nie poziom nauki tylko produkcji naukowej. Już nikt nawet nie krępuje się narzucaniem w dyskursie publicznym języka, który nie tylko ma obowiązywać w wykładni mających zajść procesów, ale jest przekładany na rozwiązania prawne i dyrektywy, które staną się podstawą finansowania badań naukowych. Niech tak ściągają się ze światem ekonomiści, bo poziom ich kreatywności poznajemy dzięki kolejnym kryzysom w różnych regionach świata. Dlaczego jednak mają produkować więcej wiedzy socjolodzy, psycholodzy, historycy, językoznawcy, pedagodzy czy nawet matematycy? Więcej i szybciej, bo to mają być podstawowe mierniki ich efektywności naukowo-badawczej. Wyścig stachanowców już się rozpoczął.

Zachłyśnięcie się żargonem ekonomii i nauk o zarządzaniu, które powinny zajmować się wszystkim, tylko nie procesami twórczymi, bo te nie podlegają parametryzacji, uczyni więcej szkody, niż pożytku. Z kim chcemy konkurować nędznymi dotacjami dla szkolnictwa wyższego z budżetu państwa? Z Koreą, Chinami, Japonią, Singapurem, Hongkongiem, USA? Czym chcemy konkurować? Przymusem produkowania wiedzy. Jakiej? to nie jest istotne, gdyż ważne jest to, by była opublikowana, najlepiej na wyznaczonej przez ekspertów liście czasopism. My wciąż chcemy mieć światowej sławy naukę przy niskich nakładach. Presja na to, by produkować więcej, więcej i jeszcze więcej, wprowadzi naszych naukowców na szczyty. Cóż to za poprawa, że wzrośnie indeks produkcji naukowej, a tym samym i jej cytowań? Czy o to chodzi, by naukowcy umawiali się wzajemnie, że będą się cytować w nieskończoność, każdy każdego w każdym artykule lub jak - wykazano to w przewodach habilitacyjnych z nauk medycznych, jedni będą dopisywac się do artykułów kolegów? Czy tak mamy pokonać Chińczyków, Koreańczyków?

Naukowca trzeba – będę dalej posługiwał się językiem władzy – "produkować" od przedszkola do Opola, i nie przez przypadek używam nazwy akurat tego miasta. Przeczytajcie artykuł Pawła Polowczyka z Opola w najnowszym numerze miesięcznika EduFakty (http://edufakty.pl/download/ef05/ef05.pdf ) na temat tego, dlaczego nasi uczniowie nie mogą rywalizować z rówieśnikami z krajów azjatyckich czy USA? Bo nie potrafimy napisać i wydać podręczników do matematyki, których treść, struktura i wizualizacja byłyby dostosowane do procesów uczenia się, do najnowszej wiedzy o mózgu człowieka, bo nie potrafimy wykorzystywać w nauce multimedia tylko wprowadzamy zakaz przynoszenia do szkół telefonów komórkowych czy ipodów.

Tymczasem to właśnie multimedia w procesie uczenia się pozwalają na łączenie matematyki ze światem rzeczywistym. Najlepiej w kolorze i w wysokiej rozdzielczości. Pełno mamy telefonów komórkowych, aparatów fotograficznych i tanich, łatwo dostępnych kamer. Wyzwólcie uczniowską intuicję. Zadawajcie proste pytania, a bardziej skomplikowane czerpcie z dyskusji. Pozwólcie uczniom określać problemy. Bądźcie mniej pomocni. Nie rozwiązujcie za nich zadań (…). Nauczanie matematyki bez nauczania wytrwałości i pobudzania ciekawości przypomina to, co robią z mózgiem głupie seriale. Uczą oczekiwania na łatwe i szybkie rozstrzygnięcie – stwierdza dr P.Ł. Polowczyk.

W Polsce tworzy się nędzne budżety na edukację, na szkolnictwo wyższe i naukę, ale za to żądania ma się jak z Księżyca. No to, Stachanowcy – na start. Nie ma co czekać, trzeba zabierać się do produkcji artykułów, książek. Tylko koniecznie sprawdźcie najpierw, jakie książki opłaca się produkować i wydawać, bo nie jest tu istotne to, czemu są poświęcone i komu lub czemu mają służyć, tylko za ile punktów! To jest klucz do sukcesu. Nie redagujcie rozpraw zbiorowych, bo za to otrzymacie tylko 3 punkty. Nie piszcie artykułów krótszych, niż na co najmniej1 arkusz wydawniczy, bo nikt wam ich nie uzna i będzie z tego 0 punktów. Tekst trzeba doprodukować, dopiec, dosmażyć, domalować tak, by zmieścić się w przysługującym nam limicie punktów. Musimy podnieść statystykę produkcji – chyba naukawej.


(http://www.rp.pl/artykul/9131,593411-Mam-prawo--przypominac--o-wartosciach.html; http://www.rp.pl/artykul/19,593705-Uczelnie-pokaza--jak-duzo-publikuja-.html)

Różnica – edukacja – inkluzja

to tytuł VIII Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, jaki odbędzie się w 2013 roku w Uniwersytecie Gdańskim.

Dzisiaj Zarząd Główny PTP rozpatrzył trzy wnioski środowisk akademickich o organizację kolejnego Zjazdu Pedagogicznego. Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku proponował organizację najbliższego Zjazdu już w maju lub czerwcu przyszłego roku. To jest jednak za krótki okres przygotowań do debaty, która jest w naszym środowisku najważniejszą okazją do przeprowadzenia w różnych formach prezentacji wyników badań naukowych, które podejmowałyby kluczowe problemy nauk pedagogicznych, jak i dla praktyki oświatowo-wychowawczej, społeczno-kulturowej i edukacyjnej. Wyrażono nadzieję, że pedagodzy z Białegostoku podejmą próbę organizacji Zjazdu w następnej edycji, która planowana jest na 2016 r.

Swoją ofertę organizacji Zjazdu Pedagogicznego zgłosiła Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu, która to uczelnia była już gospodarzem V Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego w 2004 r. Propozycja jednak jest niezwykle interesująca, bowiem naukowcy z tej Uczelni chcą zorganizować wielki Kongres Pedagogiczno-Oświatowy, którego ramy programowe znacznie wykraczają poza cyklicznie organizowane przez PTP zjazdy. Zarząd Główny zaproponował zatem, by włączyć się do współorganizacji tego Kongresu, który mógłby odbyć się w 2014 r. we Wrocławiu pod hasłem: NAUCZYCIEL – EDUKACJA - PRZYSZŁOŚĆ.


Tym samym w wyniku obrad ZG PTP w dniu dzisiejszym została przyjęta oferta Instytutu Pedagogiki z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, by we wrześniu 2013 r. w tym środowisku odbył się VIII Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny. Organizatorzy dysponują nie tylko jednym z najnowocześniej urządzonych i wyposażonych budynków dydaktycznych, ale także bazą noclegową, która pozwoli zmniejszyć koszty udziału w zjeździe, a tym samym ułatwić młodym pracownikom naukowym na czynne włączenie się w jego przebieg.

Mamy zatem wytyczoną strategię spotkań i debat naukowych oraz oświatowych, które powinny stać się nie tylko okazją do dalszego rozwijania i wzmacniania roli oraz autorytetu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego w Polsce, ale także mogłyby zachęcić mniej aktywne środowiska akademickie w naszym kraju czy te, w których PTP nie działa, do rewitalizacji czy inicjacji działań organizacyjnych na rzecz zwiększania naszego wpływu na losy pedagogiki jako nauki, ruchu myśli i szeroko rozumianej praktyki pedagogicznej. Mamy czas na zaplanowanie badań naukowych, przygotowanie specjalistycznych ekspertyz czy prowadzenie studiów, które mogłyby w sposób wyrazisty przekonać opinię publiczną, polityków i naukowców nauk współpracujących o wartości naszych dokonań.

W dn. 12 kwietnia br. odbędzie się Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego w Warszawie, który przyjmie sprawozdanie Przewodniczącego z mijającej kadencji i dokona wyboru nowych władz PTP.

Czy czeka nas „przeoranie” idei uniwersytetów?

Zdaniem prof. Tomasza Szkudlarka tak, jeśli nastąpi upublicznienie wiedzy wytwarzanej w tych instytucjach (wywiad „Gazeta Świąteczna” z dn.15.01.2011). Naukowcy, którzy w myśl tej perspektywy stają się robotnikami wiedzy, nie powinni jej prywatyzować, ale udostępniać innym, najlepiej dla nich bezpłatnie, by na jej podstawie ktoś mógł wytwarzać rzeczy pożyteczne dla innych. A dlaczego wiedza w ogóle ma być opatentowana? – pyta T. Szkudlarek, ale nie daje nam odpowiedzi na pytanie, kto ma gratyfikować robotnikom wiedzy ich pracę, skoro ma być ona publicznie i za darmo dostępna wszystkim?

Wytwarzana przecież w uniwersytetach wiedza jest publiczna, dostępna, gdyż każdy nią zainteresowany może sobie ją zakupić w postaci książki czy uzyskać elektronicznie dostęp do raportu z badań. Ta wiedza nie jest sprywatyzowana. Jest dla tych, którzy jej poszukują i potrzebują. Ci, którzy potrafią z niej korzystać, uczestnicząc w konferencjach naukowych, w sesjach czy międzynarodowych projektach badawczych mają do niej także bezpłatny dostęp, gdyż w większości przypadków ich udział w tych formach wymiany wiedzy jest refinansowany przez macierzyste uczelnie czy zakłady pracy. Słusznie T. Szkudlarek stwierdza, że kończy się idea humboldtowskiego uniwersytetu. „Dzisiejsze poczucie pozoru w edukacji akademickiej to także efekt jej umasowienia. W Polsce ten proces zaszedł bardzo daleko w ciągu kilku lat i jesteśmy bardzo źle do tego przygotowani”.

A jednak, są uniwersytety, które odpowiadają na tego typu oczekiwania. Wprawdzie jeszcze nie w Polsce, ale np. jeden z najlepszych uniwersytetów w Republice Czeskiej Uniwersytet Masaryka w Brnie upublicznia dane, jakich w naszym kraju jeszcze długo nie uświadczymy. Tam idea publicznego uniwersytetu wyraża się m.in. w tym, że każdy może wejść na jego stronę internetową, na której ma dostęp do wszystkich rozpraw bakalarskich i magisterskich wraz z ich streszczeniem w języku angielskim, słowami kluczowymi, pełną ich treścią, a także z opinią promotora i recenzenta. Co ciekawe, opinie o tych pracach wraz z oceną nie są formułowane na wystandaryzowanych formularzach w postaci zbliżonej do kwestionariusza ankiety czy skali.

To tylko w Polsce zaznacza się jednym słowem lub co najwyżej zdaniem własny osąd na temat struktury pracy, zgodności jej tytułu z zawartością, założeń metodologicznych i jakości przeprowadzonych badań czy stopnia innowacyjności podjętej problematyki itp. Brnieńscy promotorzy i recenzenci pracy dyplomowych szeroko omawiają ich treść, metodologię, a także formułują na końcu kilka pytań do autora pracy. Całość, jak pisałem, jest dostępna w internecie. Nie ma zatem w tym kraju aż tak wielkiej paniki moralnej z tytułu plagiatów, gdyż promotorzy mogą bardzo szybko dotrzeć w ten sposób do prac o podobnym tytule, treści czy nawet wynikach badań. Każdy z prowadzonych na wydziałach projekt naukowo-badawczy jest dostępny publicznie, zawiera pełną treść wniosku, jego recenzje oraz wyniki badań. A u nas?

Diagnoza poziomu alfabetyzmu funkcjonalnego dorosłych na Słowacji

Minister szkolnictwa u naszych południowych sąsiadów - Eugen Jurzyca wyraził zainteresowanie tym, by Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju – OECD przeprowadziła w miesiącu styczeń-luty br. badanie poziomu alfabetyzmu funkcjonalnego obywateli w wieku od 16 do 65 roku życia. Do wszystkich mieszkańców tego kraju zostaną w tych dniach wysłane listy z zapytaniem o to, czy wyrażają gotowość wzięcia udziału w tej diagnozie. W badaniach sondażowych weźmie udział 1700 obywateli Słowacji, którzy zostaną poddani testom na umiejętność czytania ze zrozumieniem, rozwiązywania podstawowych problemów codziennego życia oraz posługiwania się komputerem.

Wyniki tych badań zostaną opublikowane dopiero w 2013 r. i mają pomóc rządowi w rozpoznaniu tego, jaki poziom wykształcenia reprezentują Słowacy oraz czy na tej podstawie będzie można wyrokować o ich szansach zatrudnienia na międzynarodowym rynku pracy. OECD zamierza w tym roku objąć niniejszymi badaniami dorosłych obywateli z 26 państw. Koszt takiej diagnozy, finansowanej ze środków Unii Europejskiej, wynosi w przypadku Słowacji 1,4 mln EUR. W Polsce koszty te byłyby wielokrotnie większe. Ciekawe, czy opublikowanie danych dopiero w 2011 r. będzie miało istotny sens, skoro w międzyczasie diagnozowani dorośli być może podwyższą swoje kompetencje, a na rynek wejdą absolwenci kolejnych roczników młodych, a wykształconych dorosłych.

Warto w tym miejscu dodać, że na początku lat dziewięćdziesiątych OECD zrealizowała projekt IALS – International Adult Literacy Survey, który objął również Polskę. Wyniki badania pokazały ogromne niedostatki wyposażenia w praktyczne umiejętności dorosłych Polaków.

(http://www.sme.sk/c/5716433/po-detoch-otestuje-oecd-aj-dospelych.html)