22 maja 2023

Zmarł psycholog wychowania dr Tomasz Ożóg


W dn. 17 maja 2023 roku zmarł dr Tomasz Ożóg, wieloletni pracownik naukowy Instytutu Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.  W roku 1988 należał do wąskiego grona Komitetu Założycieli "Solidarności" na KUL. Był też przedstawicielem nielicznego grona psychologów w naszym kraju, którzy wspierali swoimi badaniami i organizacją konferencji naukowych środowisko pedagogiczne, w tym szczególnie teoretyków i metodyków wychowania oraz pedagogów społecznych. 

Zajmował się badaniami nad ruchami religijnymi, oddziaływaniem katolickich ruchów młodzieżowych (zmiana postaw, systemu wartości, poczucia sensu życia, interakcji międzyosobowych i grupowych, zaangażowania itp.), dynamiką małej grupy religijnej, funkcjami twierdzeń psychologicznych w pedagogice Stefana Kunowskiego, aksjologicznymi problemami średniej i późnej dorosłości, zagadnieniami z zakresu tanatopedagogiki. 

Ma duże zasługi dla rozwoju pedagogiki chrześcijańskiej. Wśród wielu jego rozpraw do najważniejszych należy zaliczyć redakcję haseł z zakresu psychologii i pedagogiki w "Encyklopedii Katolickiej" oraz tak znaczące monografie zbiorowe, jak: 

  • Nauki społeczne o młodzieży, Lublin1992;

  • Wychowanie chrześcijańskie a kultura (współred. M. Nowak), Lublin 2000

  • W trosce o integralne wychowanie (współred. M. Nowak, A. Rynio), Lublin 2003


W swoim studium na temat kulturowych zagrożeń wychowania T. Ożóg niezwykle trafnie lokował ten proces właśnie w kulturze, która stanowi "niszę" możliwego rozwoju człowieka. Jak pisał: 

Jest ona z jednej strony doskonałym "zespołem narzędzi", za pomocą których dorośli realizują proces wychowania, a z drugiej strony, stanowi przestrzeń, w którą dziecko jest wprowadzane. Internalizacja znaczeń, które zawiera kultura, introcepcja wartości, norm i sposobów odniesienia do rzeczywistości i samego siebie, stylów zaangażowania i twórczości etc.,. jest jednym z podstawowych celów wychowania (2000, s.167).     

Dr T. Ożóg zwracał uwagę w swoich rozprawach na to, że wychowawcy instytucjonalni i naturalni (rodzice) są nie tylko dziećmi swojej epoki, ale i podlegają jej duchowym wpływom, które generują egzystencjalną próżnię. Dostrzegał zatem w niej takie zagrożenia, jak: 

- zanegowanie zdolności rozumu do poznawania prawdy; 

- negację podstawowych znaczeń rzeczywistości; 

- subiektywizm i relatywizm moralny; 

- atomizacja życia społecznego, rozluźnienie więzi międzyosobowych;

- desakralizacja kultury, życia zbiorowego i indywidulanego (tamże, s. 168-170).

     

(źródło foto i nekrologu)