Finał Olimpiady Wiedzy o Prawach Ucznia zaszczycili pedagodzy i prawnicy, którzy podzielili się z finalistami swoją opinią na temat znaczenia tej wiedzy:
prof. dr hab. Robert Grzeszczak - profesor nauk
prawnych, Uniwersytet Warszawski - Centrum
Badań Ustroju Unii Europejskiej
Nawet najlepiej napisane prawa w państwie nie gwarantują ich realizacji, jeśli nie funkcjonuje w nim demokracja. Tam, gdzie instytucje demokratyczne są iluzoryczne, to również prawa będą iluzoryczne. Niestety dotyczy to także praw ucznia, które również mogą być zagrożone przez politykę, ideologię, taką lub inną, lewą lub prawą, każdą, która idzie zbyt daleko.
Nie robię tu żadnych agend do działalności politycznej, ale uczulam, że
na polityka trzeba zawsze patrzeć z boku, krytycznie, dbać o instytucje życia
demokratycznego, które nam zapewnią obronę właśnie przed nadmierną ingerencją
władzy. A to jest credo państwa prawa, że prawo nas chroni. Prawo trzeba
znać.
mgr
prawa Bartłomiej Balcerzyk - kierownik Działu Komunikacji i
Informacji Społecznej w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Polsce.
Wyraził
zadowolenie, że może patronować Olimpiadzie o Prawach Ucznia.
Młodzież zajmuje w polityce Unii Europejskiej centralne miejsce. w
procesie kształtowania polityki unijnej. Prawa ucznia to temat niezwykle ważny,
gdyż dotyczy licznej grupy społecznej dzięki młodzieży uczęszczającej do
szkoły. Edukacja o prawach i obowiązkach ucznia, angażowanie się w
życie szkoły jest początkiem kształtowania się postaw obywatelskich i
prodemokratycznych. Te zaś są fundamentem funkcjonowania państw
członkowskich i samej Unii Europejskiej.
Praworządność,
efektywne egzekwowanie praw obywatelskich, praw ucznia odróżnia nas właśnie od
tyranii, reżimów niedemokratycznych jak np. w Rosji czy na Białorusi. To jest
jeden z tych elementów, które stanowią podstawę samej UE. Unia podkreśla jak
ważne jest edukowanie młodych ludzi w zakresie praw obywatelskich, praw w
zakresie edukacji, przy czym Komisja odgrywa tylko wspomagającą rolę, gdyż
każdy kraj ma własny ustrój szkolny.
Młodzież
z państw UE może korzystać w różnych obszarach z potencjałów czy korzyści,
jakie oferuje UE np. w zakresie edukacji przez łatwiejszy dostęp do szkół albo
przez uznawalność poziomów wykształcenia i posiadanych dyplomów; na rynku pracy
- przez możliwość podejmowania pracy zagranicą; ale też w turystyce, w
swobodzie poruszania się po Europie (życie bez granic).
Adw.
Przemysław Rosati - prezes Naczelnej Rady Adwokackiej
Przeżywamy
w kraju niekończącą się dyskusję, jakie mamy prawo, jak możemy z niego
korzystać, dlaczego mamy takie prawo, a dlaczego nie mamy innego i co
powinniśmy robić, aby prawa jak najdłużej nam przysługiwały w sposób, który
akceptujemy, który jest akceptowany przez demokracje zachodnie. Jeżeli
popatrzymy na rzeczywistość, która nas otacza, to w Was - młodzi uczestnicy Olimpiady
jest wielka nadzieja, wielka siła, bo to Wy będziecie wyznaczali za chwilę tą
granicę - zarówno w budowaniu i ich ochrony, jak i będziecie musieli
nieustannie przesuwać granice walki o prawa. Bez walki o prawa może kiedyś nam
ich zabraknąć. To jest bardzo ważne, żeby te prawa znać, potrafić o te
prawa walczyć, no i wtedy, kiedy trzeba, głośno się o nie upominać.
Jeżeli
popatrzymy na to w skali globalnej, to właśnie teraz jesteśmy w takiej
sytuacji. Upominamy się o to, by było szanowane prawo międzynarodowe, które
wydawało się, że jest nienaruszalne, że ono jest tak głęboko zakorzenione w
kulturach państw i w kulturze prawa międzynarodowego, że trudno
jest wyobrazić sobie, jak trzeba testować nas w zakresie tego, jakie są
prawa i dokąd można granice przesuwania tych praw przekraczać. Jeżeli
popatrzymy na nasze "podwórko”, to mamy nadal te same problemy z praworządnością,
co rok temu. Nie zdajemy sobie do końca sprawy z tego, jak bardzo ważne są
prawa.
Prof.
UAM dr hab. Waldemar Segiet - pedagog społeczny, prodziekan Wydziału Studiów
Edukacyjnych UAM w Poznaniu
Potrzebna
jest dyskusja na temat praw dziecka/praw ucznia i związanego z nimi kontekstu
społecznego, upowszechniania ich na rzecz powszechnej aplikacji tych praw.
Dzieci i młodzież są aktorami społecznymi zdolnymi do działania na własny
rachunek. Są oni zdolni i upoważnieni do głosu na temat tego, jak się
wobec nich postępuje i co się dla nich robi.
Podejmowana
refleksja nad prawami uczniów w szkole wypełniana jest ideami związanymi z
humanizacją ich traktowania, ich podmiotowością w kształceniu, demokratyzacją
życia szkolnego, ale też kwestia ta domaga się ciągłych uzupełnień. ich
wartości przesądzają te, które uwzględniają glos i ocenę samych uczniów.
Olimpiada o Prawach Ucznia jest swoistą okazją do budowania wspólnoty wiedzy
odgrywającej istotną rolę w poszerzaniu wiedzy o tych prawach, ale i wiedzy o i
dla edukacji. Dzięki olimpiadzie rozwija się możliwość wzajemnego
wspierania się w rozwoju edukacji na rzecz perspektywy wzajemnego uczenia się
od siebie.