Piątkowa debata, która miała miejsce w Collegium Civitas w Warszawie, w jubileuszowym roku 25-lecia polskiej transformacji społeczno-politycznej , została zorganizowana przez Fundację „Rodzice Szkole” wraz z Komitetem Nauk Pedagogicznych PAN. Szczególnym patronatem objął ją Prezydent RP Bronisław Komorowski.
Z relacji Pani prof. Marii Dudzikowej z KNP PAN wiem, że była znakomitą okazją nie tylko do afirmowania wszystkiego tego, co obywatelskim środowiskom udało się dotychczas zrealizować, ale także pozwala na dostrzeżenie - skrywanych przez wyspecjalizowane służby propagandowe –procesów degradacji, niszczenia polskiej demokracji z udziałem edukacji publicznej i odpowiedzialnych za to podmiotów. Mimo objęcia patronatem tej konferencji przez MEN nikt - rzecz jasna z tego urzędu nie przybył. Przyjechali natomiast z kraju kuratorzy lub wicekuratorzy oświaty i dyrektorzy przedszkoli oraz szkół, a także działacze edukacyjnych organizacji obywatelskich.
Nie wiemy, kogo obawiali się urzędnicy MEN - czy działaczy oddolnych ruchów obywatelskich, czy profesor pedagogiki z KNP PAN, czy oddanych oświacie niepublicznej i publicznej rodziców? Może lękano się, że dojdzie do konfrontacji z przedstawicielami ruchu "Ratujmy Maluchy", który w nowej wersji powinien przemianować się na "Ratujmy Rodziców", bo to w nich tkwi siła troski i walki o edukacyjne losy własnych dzieci.
Z każdym rokiem pojawiają się coraz bardziej niepokojące wyniki badań naukowych, ale także krytyczne głosy części polityków, samorządowców, obywateli skupionych wokół oddolnej, w tym pozarządowej służby na rzecz polskiej edukacji, które wskazują na kryzys polskiej demokracji, na zanik włączania się młodych obywateli w procesy społecznej współodpowiedzialności za zachodzące zmiany w systemie oświatowym. Coraz bardziej uświadamiamy sobie ogromny dysonans między tym, co było celem oraz przedmiotem walki środowisk opozycyjnych w dobie PRL, postulatami solidarnościowego ruchu oporu a ich zdradziecką realizacją w wolnej już przecież Polsce.
O marnotrawstwie etosu „Solidarności” i skutecznym odradzaniu się w sposobach sprawowania władzy przez elity wszystkich opcji politycznych centralizacji, etatyzmu, biurokratyzmu i pozoranctwa w polityce oświatowej mówiła Wiceprzewodnicząca Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN prof. Maria Dudzikowa.
Przekazałem Uczestnikom tej debaty życzenia, by konferencja sprzyjała rozwijaniu refleksyjności społecznej w zakresie niedostatków autonomii działania pedagogicznego nauczycieli w wyniku nieustannych nadregulacji prawnych ich profesji. Wymiana poglądów i doświadczeń powinna wzmacniać wzrost aktywności obywatelskiej, rzeczywistej i oby docenianej partycypacji rodziców w procesy wychowawcze w szkołach. Tylko wówczas osłabi się władzę biurokratyczną, która nie będzie mogła już z taką łatwością traktować swoich obywateli jako „poddanych”.
Wzajemne zaufanie do władz i instytucji oświatowych oraz do głównych aktorów sceny edukacyjnej (nauczyciele, uczniowie i ich rodzice) powinno być czynnie wypracowywane i negocjowane, by redukować obojętność części z nich na pojawiające się w szkolnictwie patologie lub dysfunkcje.
W imieniu władz Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN wyraziłem też głęboki szacunek dla oddolnych, obywatelskich inicjatyw w służbie edukacji rozumianej jako ogólnonarodowe dobro.
Wiem, że cele konferencji zostały zrealizowane, bowiem jej Uczestnicy przyjęli następującej treści Deklarację Obywatelską:
Warszawa 3 października 2014 roku
Uczestnicy konferencji: Środowiska obywatelskie w służbie edukacji narodowej 1989– 2014 wyrażają uznanie i podziękowanie wszystkim tym, którzy w latach 80. ub. wieku mieli odwagę sprzeciwić się komunistycznemu systemowi edukacji i wskazać drogę, prowadzącą do oświatowego pluralizmu, powstania szkolnictwa niepublicznego oraz wyzwolenia energii społecznej, służącej rozwojowi działalności pro publico bono.
Doceniamy także znaczenie szeregu prac na polu edukacji narodowej podejmowanych w minionym dwudziestopięcioleciu przez tysiące obywateli i liczne organizacje pozarządowe. To dzięki ich aktywności, zaangażowaniu i wieloletnim konsekwentnym działaniom, polegającym na budowaniu poparcia społecznego oraz przekonywaniu do proponowanych zmian parlamentarzystów i ministrów edukacji narodowej, wprowadzono do polskiego systemu oświaty wiele rozwiązań, wychodzących naprzeciw wyzwaniom XXI wieku.
Dostrzegając osiągnięcia i szanse, ale również zagrożenia, wynikające z pewnych błędów w polityce oświatowej państwa, jakie pojawiają się przed polską szkołą, uważamy za niezbędne budowanie stałej płaszczyzny publicznej debaty w sprawach dotyczących narodowego systemu edukacji. Niezbędna jest także trwała współpraca wszystkich obywateli naszego kraju, dla których przyszłość Polski oraz wykształcenie i wychowanie młodego pokolenia są priorytetami w działaniu na rzecz dobra wspólnego. Taką debatę rozpoczynamy konferencją: Środowiska obywatelskie w służbie edukacji narodowej 1989 – 2014, deklarując jednocześnie jej kontynuowanie i zapraszając do niej rodziców, nauczycieli, uczniów, samorządy terytorialne, przedstawicieli oświatowej administracji publicznej i polityków.
W imieniu organizatorów konferencji:
Prof. dr hab. Maria Dudzikowa - Wiceprzewodnicząca Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN.
Prof. dr hab. Stanisław Mocek- Rektor Collegium Civitas
Wojciech Starzyński – Prezes Zarządu Fundacji „Rodzice Szkole”
W imieniu Rzecznika Praw Dziecka – Marka Michalaka
- prof. APS dr hab. Barbara Smolińska-Theiss
Prezes Fundacji "Rodzice Szkole" pan Wojciech Starzyński przekazał mediom następującej treści pokonferencyjny komunikat:
Nowy etap w uspołecznieniu polskiej szkoły - refleksje pokonferencyjne
Konferencją Środowiska obywatelskie w służbie edukacji narodowej 1989 – 2014 Fundacja „Rodzice Szkole” i skupiające się wokół niej środowiska rodziców (przede wszystkim rad rodziców) oraz nauczycieli i dyrektorów szkół, rozpoczęły nowy etap w procesie uspołeczniania polskiej oświaty.
Okres, w którym znaczącym kreatorem i konstruktywnym recenzentem polityki oświatowej państwa, były powstające na przełomie lat 80 i 90-tych ub. wieku organizacje pozarządowe, należy uznać za zamknięty. Dziś ci, którzy doprowadzili do złamania monopolu państwowego w systemie edukacji , założyli setki niepublicznych szkół i przedszkoli oraz aktywnie uczestniczyli w reformie polskiego szkolnictwa, zamykają się w wąskim obszarze oświaty niepublicznej i wyraźnie nie mają ochoty z tej niszy edukacyjnej wychodzić. Podkreślam , że moim celem jest pokazanie obecnych realiów, a nie krytykowanie kogokolwiek, ponieważ zasługi jakie dla polskiej oświaty położyły w minionym dwudziestopięcioleciu, takie organizacje jak m.in. Społeczne Towarzystwo Oświatowe czy Stowarzyszenie Przymierze Rodzin, na trwałe zapisały się w procesie zmian po 4 czerwca 1989 roku. Mówiliśmy o tym między innymi na naszej konferencji, zaznaczając, że jest to piękny, ale już zamknięty rozdział najnowszej historii polskiej szkoły.
Dziś przyszłość oświaty w znacznej mierze spoczywa w rękach rodziców, a przede wszystkim rad rodziców - mądrych, aktywnych, poczuwających się do odpowiedzialności nie tylko za szkołę własnych dzieci, ale za cały systemu edukacji. To one powinny nawiązywać ze sobą współpracę budując silny ogólnopolski ruch Rad Rodziców. To one powinny wspierać dobrych, odpowiedzialnych nauczycieli (a jest ich na pewno wiele tysięcy), próbujących wyrwać się z bezdusznej biurokratycznej machiny, w którą ten wspaniały zawód wtłaczają urzędnicy MEN i kolejni ministrowie edukacji narodowej.
Taką refleksją zakończyliśmy nasze spotkanie, takie przesłanie zostało zamieszczone w przyjętej Deklaracji Obywatelskiej.
Wojciech Starzyński
Prezes Zarządu Fundacji „Rodzice Szkole”
P.S. W trakcie konferencji kilkakrotnie podkreślano jak ważny dla uczestników był Patronat Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, oraz skierowany do nich list od Pana Prezydenta.
Szkoda, że mimo oficjalnego zaproszenia, tego znaczącego dla polskiej oświaty wydarzenia nie dostrzegła minister edukacji narodowej p. Joanna Kluzik-Rostkowska.
W ocenie obecnych było to nie tylko zaprzeczeniem ogólnie przyjętych zasad, ale również wyraźnym naruszeniem norm i obowiązków wynikających z piastowanego stanowiska.
25 lat działań obywatelskich
W dniu 3 października br. odbyła się organizowana przez Fundację „Rodzice Szkole”, we współpracy z Komitetem Nauk Pedagogicznych PAN i Collegium Civitas, konferencja
Środowiska obywatelskie w służbie edukacji narodowej 1989 – 2014
Uczestniczyło w niej ponad 100 osób, wśród których znaleźli się Kuratorzy Oświaty, przedstawiciele oświatowych organizacji pozarządowych, reprezentanci samorządów terytorialnych, dyrektorzy i nauczyciele szkół, liczna grupa przedstawicieli rad rodziców oraz osoby od lat współpracujące z naszym środowiskiem. Konferencja rozpoczęła się odczytaniem listu od Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, którego fragment przytaczam:
Dobra edukacja zakłada gotowość do dialogu i współpracy wszystkich stron tego procesu. Zgodnie z ideą głoszoną przez głównego organizatora, Fundację „Rodzice Szkole” rodzice powinni być dla szkoły partnerami i sprzymierzeńcami. Dziękuję Państwu za obywatelskie zaangażowanie i troskę o przyszłe pokolenia.
Bardzo ciekawy program, wypełniony referatami dotyczącymi wielu tematów związanych
z polską edukacją, wywołał ożywioną dyskusję, zakończoną przyjęciem Deklaracji Obywatelskiej wytyczającej kierunek działań. które zgromadzeni chcą podejmować.
Na pełną ocenę wpływu konferencji na życie publiczne kraju jeszcze za wcześnie
(na pewno pomoże w tym, zadeklarowane przez organizatorów wydanie materiałów pokonferencyjnych), ale już dziś zachęcam do zapoznania się z felietonem p Wojciecha Starzyńskiego, będącym pierwszą próbą podsumowania tego, ważnego dla polskiej oświaty,
wydarzenia.
Krzysztof Zuba
Rzecznik Prasowy Fundacji „Rodzice Szkole”