Medal za Zasługi dla Rozwoju Polskiej Pedagogiki dla Profesora Andrzeja Olubińskiego

 

em. Profesor dr hab. Andrzej Olubiński z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie został wyróżniony przez Komitet Nauk Pedagogicznych PAN "Medalem za Zasługi dla Rozwoju Polskiej Pedagogiki".

Olsztyńska pedagogika miała to szczęście, że profesorowie tytularni Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zasilili jej kadry i poszerzyli zakres badań naukowych, tworząc nowe szkoły badawcze, a tym samym przyczynili się do powstania Uniwersytetu. Mam tu na uwadze profesorów - pedagoga społecznego - Stanisława Kawulę (1939-2014), pedagoga resocjalizacji - prof. Czesława Kosakowskiego (1940-2021), teoretyka wychowania prof. Józefa Górniewicza oraz prof. Andrzeja Olubińskiego. 

Niezależnie od osiągnięcia wieku emerytalnego A. Olubiński jest aktywny naukowo. Swoją karierę akademicką rozpoczynał jako asystent Instytutu Pedagogiki UMK w Toruniu w 1973 roku. 

Z okazji jubileuszu została wydana monografia pod redakcją Józefa Górniewicza i Jana A. Malinowskiego pt. "Od pedagogiki społecznej i humanistycznej do pedagogiki krytycznej i emancypacyjnej. Tom jubileuszowy dedykowany Panu Prof. dr. hab. Andrzejowi Olubińskiemu w związku z jubileuszem 50-lecia działalności naukowej w środowiskach akademickich Torunia i Olsztyna" (Toruń: 2023). Był to wyraz najwyższego szacunku dla Profesora-Mistrza, jego dokonań naukowych i wkładu w kształcenie kadr akademickiej pedagogiki. 

 We "Wprowadzeniu" do powyższego tomu Redaktorzy scharakteryzowali drogę rozwoju naukowego Jubilata dokumentując ją najważniejszymi inicjatywami, publikacjami, zrealizowanymi projektami badawczymi, które konsekwentnie służyły nauce i praktyce społeczno-wychowawczej. Profesor A. Olubiński był bowiem także pozaakademicko zaangażowany w działalność sportową, kulturową i krajoznawczo-turystyczną. "Wszystko to musi ogarnąć pracownik nauki, który  jest rozliczany nie tylko z tego, co wniósł nowego do nauki, jakich wychował następców, ale także i z tego, jakim jest człowiekiem w środowisku lokalnym, jak go oceniają znajomi i sąsiedzi" (tamże, s. 9-10).       

Trudno byłoby zawrzeć w tym wpisie dedykowane Mistrzowi tomie treści m.in. wypromowanych przez Niego doktorów (dr hab. Tomasz Biernat; dr hab. Agata Tyburska; dr Beata Krajewska) oraz wspieranych później w ich dalszym rozwoju ku habilitacji, współpracowników z UMK i UWM. Nie ulega wątpliwości, że rekonstrukcja głównych problemów współczesnej pedagogiki A. Olubińskiego  (pisze o tym - J. Górniewicz) i jego osobisty wkład w rozwój olsztyńskiej pedagogiki w latach 2005-2012, kiedy kierował Wydziałem Nauk Społecznych i Sztuki oraz Wydziałem Nauk Społecznych UWM (pisze o tym M. Radziszewska), zostały znakomicie wyłożone w publikacjach wyróżnionego Profesora.

Miałem okazję przygotowania recenzji wydawniczej jednej z książek A. Olubińskiego, która w moim przekonaniu znakomicie wspierała współczesnych pedagogów w podtrzymaniu i dalszym rozwijaniu pedagogiki. Jej autor założył, że pedagodzy muszą zmierzyć się z odpowiedzią na pytania: W jakim ostatecznie kierunku dryfować będzie edukacja antydemokratyczna: sterowana, scentralizowana, manipulowana czy, ostatecznie, autorytarna? Czy jest jakaś szansa, aby te degradacyjne zjawiska i procesy społeczno-edukacyjne jakoś jeszcze zatrzymać, a może odwrócić?  

Społeczeństwo inkluzyjne opowiedziało się za powstrzymaniem i oby nie tyle za odwróceniem, co za odrobieniem strat, jakich doświadczyło polskie szkolnictwo w latach 1999-2023. Kierownictwa resortu edukacji nie sięgnęły po ekspertyzy m.in. olsztyńskiego Profesora, który należy do tych przedstawicieli akademickiej pedagogiki reprezentujących nurt edukacji emancypacyjnej, zorientowanej na kształcenie i wychowanie młodych pokoleń na poziomie autonomii moralnej. Toczący polskie elity stan kabotynizmu, dyletanctwa, chamstwa fanatyzmu, rasizmu i nietolerancji musi - zdaniem Jubilata - zostać wyparty z przestrzeni administracji publicznej, naukowej i oświatowej.        

Życzę wyróżnionemu przez KNP PAN Profesorowi zdrowia, sił twórczych i więcej czasu także dla siebie i bliskich, by mógł dalej realizować swoją pasję pedagogiczną i oświatową. Jeśli wciąż niedojrzałe do merytokracji obecne pokolenia, to zapewne kolejne sięgną po Jego rozprawy, by zatroszczyć się o takie wartości, jak: mądrość, demokracja, emancypacja, podmiotowość, tożsamość, samourzeczywistnienie i samorealizacja. 

Gorąco polecam także wcześniejsze rozprawy naukowe Andrzeja Olubińskiego, których tytuł i zawartość niosą z sobą fundamentalne analizy dla zrozumienia odczłowieczającej polityki w Polsce oraz dehumanizującego stanu edukacji na wszystkich jej poziomach - od szkolnictwa powszechnego po akademickie, od środowisk socjalizacyjnych po instytucjonalne, wyznaniowe i pozarządowe podmioty, organizacje czy stowarzyszenia społeczne.   

UCHWAŁA Nr 2/2025 Kapituły Medalu Za Zasługi Dla Rozwoju Polskiej Pedagogiki Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk z dnia 7 lipca 2025 r. w sprawie przyznania prof. Andrzejowi Olubińskiemu Medalu Za Zasługi Dla Polskiej Pedagogiki – UCHWAŁA Nr 2/2025 

Monografie Profesora Andrzeja Olubińskiego: 

Olubiński A. (1987). Konflikty małżeńskie a warunki i efekty wychowania w rodzinie: (studium eksploracyjne)

Początek formularza

Dół formularza

Olubiński A. (1991). Podmiotowość roli nauczyciela i ucznia: (w świetle wyników badań), Toruń. 

Olubiński A. (1992; 1994; 2001). Konflikty rodzice - dzieci: dramat czy szansa? (wzory i wzorce), Toruń. 

Olubiński A. (1994). Ericha Fromma koncepcja życia po ludzku, Toruń.

Olubiński A. (1997). Socjalno-wychowawcze problemy postkomunistycznego społeczeństwa: (10 esejów), Toruń. 

Olubiński A. (1998). Realizacja funkcji opiekuńczej w rodzinach toruńskich: (w aspekcie sytuacji zdrowotnej 15-latków): raport z badań, Toruń.

Olubiński A. (2018). Aktywność i działanie jako forma edukacji do samorealizacji czy zniewolenia? Kraków. 

Olubiński A. (2022). Edukacja do oporu i (nie)posłuszeństwa. Ku emancypacji i demokracji, Toruń.