Z Macedonii dotarła do kraju bardzo smutna wiadomość, że w dniu 25
czerwca br. w Skopje zmarła Profesor dr Maria Donevska (ur.1945, z domu
Kuźnik).
W latach 1969-1980 była pracownikiem Uniwersytetu Łódzkiego, na
Wydziale Filozoficzno-Historycznym w Katedrze Teorii Wychowania na stanowisku
adiunkta. Pełniła też funkcję z-cy dyrektora Instytutu Pedagogiki i Psychologii UŁ. Po zawarciu
związku małżeńskiego przeprowadziła się w 1980 roku do Skopje (obecnie stolica
Macedonii), a więc do jednego z miast ówczesnej Jugosławii.
Dla mnie i moich koleżanek oraz kolegów z Katedry była to wielka
strata, bo wyjechała z kraju niezwykle nam bliska, przyjazna i naukowo
kompetentna osoba, na której uwagi, sugestie, wsparcie naukowe zawsze mogliśmy liczyć. Maria Kuźnik była w naszym Instytucie Pedagogiki i Psychologii UŁ cenioną adiunkt z doświadczeniem instruktorskim w
Chorągwi ZHP Ziemi Łódzkiej.
Łączyła nas zatem harcerska przygoda i praktyka w kierowaniu harcerskimi jednostkami. Przypuszczam, że to z Jej inspiracji zostałem zatrudniony na Wydziale Filozoficzno-Historycznym, gdyż profesor Karol Kotłowski kierując Katedrą zapewne kierował się także Jej opinią. Dr M. Kuźnik obroniła wówczas pracę doktorską w 1977 roku, którą napisała na temat: "Funkcja rzeczywista i założona wychowania w szkole wyższej" pod kierunkiem Profesora K. Kotłowskiego.
Razem prowadziliśmy zajęcia z pedagogiki na kierunku historia, który nie należał wówczas do "łatwych" środowisk studenckich. Doskonale pamiętam, jak powierzyła mi prowadzenie w Instytucie Historii UŁ ćwiczeń z pedagogiki do Jej wykładów. Miałem w Niej ogromne wsparcie merytoryczne.
Na UŁ prowadziła zajęcia z teorii wychowania, metodyki wychowania w ZHP i pedagogiki na kierunkach nauczycielskich. Kiedy któraś ze studentek pisała pracę magisterską pod kierunkiem dr Marii Kuźnik o tematyce związanej z harcerstwem, to zawsze prosiła mnie o krytyczne uwagi. Dla mnie była to wspaniała wymiana akademickich doświadczeń i współpracy naukowej.
Zmiana warunków życia i uzyskanie po kilku latach możliwości podjęcia pracy na Uniwersytecie Cyryla i Metodego w Skopje (Institute of Social work and Social policy) sprawiły, że rozminęły się nasze zainteresowania naukowe. W 1994 roku dr Maria Donevska obroniła kolejny doktorat na powyższym Uniwersytecie, który był zatytułowany - "Wolontariat w pracy socjalnej". Zapewne spożytkowała swoje harcersko-instruktorskie doświadczenia w zupełnie nowej dyscyplinie naukowej, jaką stała się w nowym środowisku akademickim praca socjalna.
Prof. dr M. Donevska opublikowała książki:
1. Theory of Social Work – Author of
Book (1999), Skopje Macedonia.
2. Social Policy and Social Work -
Editor of Book (1999), Skopje, Macedonia.
3. Social Inclusion of Children and
Youth – Editor of Book, 2005, Skopje
4. Social Work in Local Community –
Author of Book (2006), Skopje, Macedonia
5. Research report for determining
the causes of the Roma children irregular attendance of the elementary
education, IOO, Skopje 2010 (Bogoevska N, Trbojevic. S) – (coauthors)
6. Poverty – The situation in
Macedonia, 2011 Kultura, Skopje (Dimitrioska S., Novkovska B. co-authors) 7.
Study of Poverty and Social Exclusion in the Republic of Macedonia,(Team
leader) Skopje, March 2011
8. Theory of Social Work – Author of
Book (2014), Skopje Macedonia.
Uczestniczyła w następujących projektach badawczych:
1. Risks groups in Macedonia, (member of the research team) Geneva-Skopje, 1994 2. Social -class stratification in Macedonian society (member of the team) Skopje, 1994-1999. 3. Adolescent Children and Civil Society NGO/ UNICEF, Committee for Children, Geneva, 1997, (Chair person in Macedonia) 4. Development of the local communities of the low developed regions in Macedonia 1997-1999, (Leader of the manager team), Dialogue Development, Copenhagen, Denmark. 5. The old and the new. Changes in social care in central and Eastern Europe University of Kent, 1998. 6. European dimension of the education of social workers. University of Lodz, Poland, 1998 (Member of the team) 7. National Human Development Report, 1999, Skopje, Macedonia. 8. Taking Stock of Poverty in Macedonia, 2000, Report for the Office of World Bank -Skopje 9. Social Care Development in Central and Eastern Europe: The Contributions of State and Civil Society (member of the team) University of Kent, 2001 10. Poverty Reduction Strategy for Macedonia. Skopje Macedonia (Member of the team) 2002 11. Development of the municipality through a culture. Skopje Macedonia and The World Bank, Leader of the team. 2002 12. National Strategy for Sustainability Development of the Republic of Macedonia. Skopje, Member of the team. 2003. 13. Millenniums Development Goals, Report of Republic of Macedonia, Government of Macedonia. Member of the team, 2005. 14. Macedonian Children’s Perceptions Of Poverty ,UNICEF, Member of the team, 2007Social Protection and Social Inclusion in the former Yugoslav Republic of Macedonia , European Commission, Member of the team, 2008 15. Poverty and exclusion Reduction Strategy for Macedonia Skopje Macedonia (Member of the team) 2010. o Social Protection and Social Inclusion in the former Yugoslav Republic of Macedonia , European Commission, Team member o Program for implementation of the new form of social work: Street social worker, Ministry of Labor and Social Policy in cooperation with OSCE (coauthor) – Trbojevic 2010. [źódło: https://public.org.mk/wp-content/uploads/2017/02/CV_Marija-Donevska.pdf]
W jednym z ostatnich artykułów pisała o prawach dziecka w świecie postprawdy:
Przesłany mi przez prof. Ewę Marynowicz-Hetkę biogram prof. dr M. Donevskiej jest
imponujący, bo dowiedziałem się z niego o wielu znakomitych dokonaniach w jednostkach powyższego Uniwersytetu właśnie w zakresie pracy socjalnej,
gdzie pełniła przez wiele lat funkcję dyrektorki Instytutu
Pracy Socjalnej:
Donevska Maria - doktor nauk
humanistycznych (Uniwersytet Łódzki,1977) i doktor w zakresie polityki
społecznej (Uniwersytet Świętych Cyryla i Metodego, Skopie, Republika
Północnej Macedonii, 1994). Jej zainteresowania naukowe dotyczyły teorii
i metod pracy socjalnej, kwestii ubóstwa, wykluczenia społecznego i
wolontariatu.
Maria Donevska jest autorką 5-ciu książek własnych oraz redaktorką
i współautorką wielu wydań zbiorowych. Oprócz tego doktor Maria Donevska
opublikowała około 120 tekstów w Macedonii i w
innych krajach. Będąc już na emeryturze była członkiem Rady studiów doktorskich
w Instytucie Polityki i Pracy Socjalnej oraz w Instytucie Pedagogiki na Wydziale
Filozoficznym w Skopie. Do ostatnich chwil była koordynatorką krajowych i
zagranicznych projektów z zakresu polityki społecznej.
Pod jej opieką naukową cztery osoby obroniły doktorat a 15
-magisterium. Jako profesor visiting wykładała teorię i metody pracy socjalnej
w Uniwersytecie w Niszu (Serbia) i w Uniwersytecie w Warnie (Bułgaria). Była
także członkiem, pierwszej w Macedonii, Komisji przydzielającej licencje osobom
związanym z pomocą społeczną na pięcioletni mandat.
Dr Donevska była członkiem rad redakcyjnych dwu czasopism, w tym
czasopisma wydawanego przez Uniwersytet Łódzki: „Nauki o Wychowaniu. Studia
Interdyscyplinarne” oraz honorowym członkiem pozarządowej organizacji MEGASHI,
a także członkiem Rady pozarządowej organizacji XOPS i konsultantem w
pozarządowej organizacji PUBLIC.
Prof. dr Maria Donevska (z d. Kuźnik) była osobą niezwykle pogodną, serdeczną, zawsze uśmiechniętą i otwartą na dialog. W Macedonii reprezentowała nie tylko naukę kraju pobytu i pracy zawodowej, ale także polską kulturę universitas. Mało kto wie, że była współtwórczynią pierwszej na świecie Ambasady Dziecięcej "Megjashi" (Детска Амбасада Меѓаши), reprezentując w niej korczakowską pedagogię! W 2017 roku świętowała wraz z wolontariuszami Dziecięcej Ambasady 25-lecie jej działania.
Wówczas napisała na Facebooku:
To jest nasza macedońska marka- Меѓаши Megjashi. W tych czasach, kiedy ciągle słyszymy
o kryzysie politycznym, kiedy niepokoją nas bieżące wydarzenia, dzieje się coś
wspaniałego. Pierwsza na świecie ambasada dziecięca Megjashi świętuje 25 lat
swojego istnienia. Jedna, a może jedyna w naszym kraju organizacja obywatelska
z tak długą historią i realizująca misję społeczną, opiekuńczą, edukacyjną,
kulturalną, edukacyjną.
Niesamowita jest ilość wspaniałych działań, które przez pierwsze 10 lat miały na celu opiekę nad dziećmi uchodźców, dotkniętymi wojną w Bośni i Hercegowinie, Kosowie oraz ofiar konfliktów w Macedonii. Dziś Детска Амбасада Megjashi koncentruje się na ochronie dzieci przed przemocą i ich wykorzystywaniem seksualnym, codziennymi problemami, z którymi borykają się dzieci. Zajmuje się też edukacją społeczeństwa w zakresie praw dziecka, partnerskiego rodzicielstwa i problemami wielokulturoości. Zespół Megjashi reaguje szybko, walczy o obronę praw dziecka we wszystkich możliwych dziedzinach, od środków masowej komunikacji, aż po Parlament Macedoński. I udaje się.
Założycielami Megjashi są - Dragi i Gordana Zmijanac, którzy ze względu na swoje wyjątkowe zaangażowanie stale powiększają grono interesujących ludzi i organizacji wspierających tę organizację. Wielu uczniów szkół powszechnych i uczniów szkół średnich właśnie w Megjashi dowiedziało się, co oznacza wolontariat, solidarność, społeczność i równość. Jestem dumna że mogłam uczestniczyć w ich pracy i dziękuję za wszystko czego się od nich nauczyłam.
Żegnają Profesor Marię Donevską jej Uczniowie, Przyjaciele:
Żegnaj Profesorko, motywatorko, żegnaj wielki człowieku! Nie wiem jak napisać podziękowanie, zawsze będzie się wydawać, że jest za mało powiedziane. Dziękuję za przywilej uczenia się od Ciebie, dorastania zawodowo u boku takiej najlepszej profesjonalistki jak Ty. Gdyby nie Ty, jestem pewna, że nie byłabym tym, kim jestem dzisiaj.Mogę wam obiecać, że mentoring społeczny będzie się rozwijał i przyniesie korzyści naszemu społeczeństwu tak, jak sobie to wspólnie wyobrażaliśmy, a nawet więcej.A w przyszłości nagrodzimy najbardziej odnoszących sukcesy mentorów Nagrodą Marii Donewskiej - profesor, która preferowała inną stronę w pracy socjalnej.Kłaniam się do Ziemi! Będę za Tobą tęsknić, bezgranicznie!
(źródło: https://www.facebook.com/klimentina.ilijevski)
Dołączam się do Ostatniego Pożegnania Wspaniałej Pedagog! Niech spoczywa w pokoju!