Ogromnie ucieszyła mnie wiadomość o wyróżnieniu w dniu 22 marca 2022 roku przez Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego wybitnego historyka oświaty i wychowania profesora Juliana Dybca srebrnym medalem pamiątkowym "Plus ratio quam vis". W tym roku ów medal otrzymał jeszcze prof. Sven Ekdahl - wybitny historyk z Instytutu Polsko-Skandynawskiego w Kopenhadze.
Powyższe wyróżnienie przyznawane jest osobie szczególnie zasłużonej dla Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tragiczna okoliczność wojny na Ukrainie uwydatniła sens przesłania, które widnieje na awersie medalu: "Plus ratio quam vis" (łac. "Więcej znaczy rozum, niż siła", ale także na portalu prowadzącym z Auli do Sali Kopernika w Collegium Maius.
Jak podają władze UJ: powyższa maksyma została (...) zaczerpnięta
z "Elegii" poety Maximianusa, który żył w VI wieku. Po raz
pierwszy medal został wybity i wręczony Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi w 1997
roku, który był absolwentem tego najstarszego i najbardziej znaczącego w
dziejach polskiej nauki polskiego uniwersytetu.
Prof. Julian Dybiec pracował w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pełnił m.in. funkcję kierownika Zakładu Historii Oświaty i Kultury. Jest autorem m.in. takich monografii autorskich i pod Jego redakcją, jak:
·
2000: Uniwersytet Jagielloński
1918-1939, Kraków.
·
2000: Dzieje Uniwersytetu
Jagiellońskiego, współautor: Krzysztof Stopka.
·
2000: Złota księga Wydziału
Historycznego, Kraków (redaktor).
·
2001: Uniwersytet Jagielloński
wobec stalinizmu 1945-1956.
·
2001: Recepcja idei
pedagogicznych w Polsce.
· 2003: Dziewiętnastowieczne
podróże do Francji i tworzenie się stereotypu francuskiego w Polsce.
· 2004: Nie tylko szablą. Nauka i
kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości narodowej 1795-1918.
· 2011: Polska w orbicie wielkich
idei. Polskie przekłady obcojęzycznego piśmiennictwa 1795-1918, t. 1.
Medalem "Plus ratio quam vis" uhonorowane zostały tak wybitne osobistości, jak m.in.: dr James D. Watson, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii (za opracowanie wraz z innymi naukowcami modelu budowy przestrzennej podwójnej helisy DNA), Aníbal Cavaco Silva, ekonomista i polityk, były premier, a obecnie prezydent Portugalii, Valéry Giscard d'Estaing, francuski polityk i były prezydent Francji, wybitni naukowcy tacy jak prof. Andrzej Zoll, prof. Władysław Stróżewski, prof. Adam Bielański, a także znakomici byli rektorzy Uniwersytetu m.in. prof. Andrzej Pelczar, prof. Franciszek Ziejka, prof. Karol Musioł.
Pragnę przy tej okazji zaznaczyć, że pierwszym profesorem pedagogiki, który został wyróżniony złotym medalem "Plus ratio quam vis", był w 2012 roku prof. Stanisław Palka, znakomity dydaktyk i metodolog badań pedagogicznych.
