Trafił do mnie list w sprawie niepublicznej placówki oświatowo-wychowawczej w jednym z województw. Jego autor prosi o zainteresowanie się tym, co ma w niej miejsce. Zdaniem nadawcy cierpią w niej przede wszystkich wychowankowie. Poszukuje zatem pomocy, reakcji kogoś spoza tzw. lokalnego układu.
Co jakiś czas media natrafiają na pseudowychowawcze postawy zarządzających tego typu placówkami czy wykonujących w nich role nauczycielskie, terapeutyczne lub resocjalizacyjne. Zapewne są to marginalia, ale czyż wolno nam przymykać oczy nawet na jednostkowe wydarzenia?
Nie będę w tym miejscu podawał żadnych danych, które pozwoliłyby na identyfikację tej placówki, gdyż sprawa została przez jednego z członków Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN skierowana do odpowiednich służb w naszym kraju.
Rzecz dotyczy przekształcenia w miejscowości X zespołu szkół publicznych, którego organem prowadzącym była gmina, via powiat w prywatną placówkę opiekuńczo-wychowawczą. Mamy niż demograficzny, toteż nic dziwnego, że władze postanowiły szybko pozbyć się kłopotu na rzecz firmy prywatnej (edukacyjnej”). Jej właściciel dostrzegł szansę na realizowanie - na bazie publicznego majątku – własnego biznesu oświatowo-wychowawczego.
Samorząd terytorialny był tak hojny i „wdzięczny” za przejęcie tej placówki, że nie tylko przekazał publiczną infrastrukturę firmie za darmo, ale jeszcze dokłada do jej prowadzenia znaczne kwoty z tytułu subwencji oświatowej (co jest zgodne z prawem).
Placówka może poszczycić się nędzą i rozpaczą swoich podopiecznych. Mają w niej bowiem miejsce ciągłe ucieczki podopiecznych, próby samobójcze, seks wychowanków (w końcu po coś jest koedukacja), a jej dyrektor ponoć nawet kupował im papierosy, czemu, jakiś czas temu, poświęciła nawet uwagę lokalna prasa. Nic się nie stało.
W ciągu jednego roku szkolnego dyrektorzy zmieniali się w niej jak rękawiczki, przy czym żaden nie musiał wykazać się kwalifikacjami i odpowiednim wykształceniem. Takie sprawy, jak pobicia, ucieczki są w tej placówce zamiatane pod dywan. Liczy się bowiem tylko subwencja, dzięki której ów biznes można prowadzić, zatrudniając w nim co rusz bliskie dyrekcji osoby.
Wychowankowie są tu poniżani, wyzywani, zastraszani przez niekompetentnych wychowawców. Nie mają prawa do wyjścia na dwór czy rozmowy z rodzicami. Wychowawców do pracy też brakuje, bo kto będzie pracował w trudnych społecznie warunkach za kwoty dalece niższe od tych, jakie uzyskałby w placówce publicznej. Może dlatego pracują tu osoby bez kwalifikacji, w tym emeryci bez wyższego wykształcenia.
W ośrodku nie zapewnia się stałej opieki pielęgniarskiej, nie mówiąc już o medycznej, bo przecież szkoda na to pieniędzy. Jak się młodzieży nie podoba, to trudno. Niech cieszy się, że to dzięki prywatnemu właścicielowi ma zafundowany pobyt, a więc powinna to uszanować. Ponoć były jakieś kontrole, ale jak to w Polsce terenowej, wystarczy, że płatnik ma powiązania z nadzorem np. pedagogicznym czy penitencjarnym, by nikt niczego nie widział, nie słyszał i nie odczuwał.