(fot. Max-Weber-Schule we Freiburgu)
Zanim wyjechaliśmy z Freiburga do Lörrach - na kolejną debatę naukową o sytuacji młodzieży w Europie - poprosiłem fryburskich przyjaciół o umożliwienie chociaż rzucenia okiem na tutejszą szkołę zawodową. Ostatni raz zwiedzałem taką w Zachodnim Berlinie przed 20 laty.
To, co zobaczyłem wczoraj we Freiburgu, uświadomiło mi, jak bardzo zostało udoskonalone kształcenie zawodowe w tym kraju. Miałem szczęście, że jeden z wykładowców Wyższej Szkoły Ewangelickiej we Freiburgu - Sven jest dyrektorem jednej z największych placówek edukacyjnych w Badenii Wirtembergii. W Max-Weber-Schule uczy się prawie 1000 osób, którym oferuje się kształcenie w kluczowych dla gospodarki dziedzinach wiedzy i umiejętności.
(fot. Po Max-Weber-Schule oprowadzał nas Sven Howoldt)Przeszliśmy korytarzami z części do prowadzenia zajęć z przedmiotów ogólnych, teoretycznych, do części praktycznej, warsztatowej, zawodowej. Uczniowie i nauczyciele tej szkoły nie potrzebują praktyk w firmach, przedsiębiorstwach, fabrykach itp. Oni to wszystko mają na miejscu i to z wyposażeniem odpowiadającym najnowocześniejszym maszynom, urządzeniom, warsztatom specjalistycznym, które są znakomicie wyposażone w konieczne do uczenia się w działaniu i przez działanie. Wyposażenie każdej z pracowni kosztowało setki tysięcy EURO. Wystarczyło zajrzeć do warsztatów samochodowych, by przekonać się, że uczniowie dysponują tu najnowszą technologią do obsługi klientów, napraw samochodów, podobnie, jak w przypadku kształcenia do zawodów w budownictwie, obróbce drewna i metalu, energetyce, mechatronice, itd.
(Max-Weber-Schule - kierunki kształcenia i warsztaty)Ogromny kompleks kilku budynków szkoły zawodowej czyni tę placówkę w pełni niezależną od rynku, od łaski w zakresie jakże koniecznej współpracy do właściwego przygotowania zawodowego, a jednak kształci się tu dla potrzeb rynku, gospodarki, do sfery usług publicznych i prywatnych. Na każdym niemalże kroku widać orientację na uczniów. Na każdym piętrze znajdują się wielkie monitory informujące ich o tym, jaki jest danego dnia plan zajęć, w których pomieszczeniach się one odbywają, czy nie nastąpiła zmiana w planie ze względu na nieobecność nauczyciela itp.
(fot. Alternatywna energia cieplna dla szkoły) Pozazdrościć też można pracy w takiej szkole nauczycielom i to nie tylko ze względu na wysokie płace, ale warunki pracy. Pokój nauczycielski jest tu wielkości ok. 80m2. Wygodne stoliki, szafki na własne materiały, kserokopiarka z możliwością dowolnego kopiowania materiałów do zajęć, zaplecze socjalne – automaty do kawy, lodówka, aneks kuchenny.
(fot. Pokój nauczycielski w Max-Weber-Schule) Szkoła jest całkowicie finansowana ze środków publicznych, a przy tym została wyposażona w solary do ogrzewania wody oraz własną elektrownię. W końcu uczniowie musza się nauczyć także instalacji, jak i serwisu tego typu urządzeń. Przestronne korytarze, wydzielone miejsca do międzylekcyjnego odpoczynku oraz serdeczny, ale i stanowczy stosunek nauczycieli do uczniów w określaniu granic ich autonomii i egzekwowaniu wymagań edukacyjnych. Zobaczyliśmy fragment lekcji Svena z pedagogiki religii. Najpierw krótko przedstawił naszą akademicką delegację (ks. prof. ChAT Bogusław Milerski, dr Joanna Koleff-Pracka i ja), a następnie wręczył każdemu z uczniów komplet skopiowanych artykułów prasowych i naukowych, które dotyczyły pozbawiania człowieka życia. W klasie byli uczniowie w wieku 16-17 lat, którzy dobrowolnie wybrali ten przedmiot. W Niemczech można zdawać pedagogikę religii także na maturze.
(fot. Informacja o maturze) Połączone kopie artykułów poprzedza anonimowa ankieta, która dotyczy postaw młodzieży wobec kary śmierci. Zadaniem uczniów jest po zapoznaniu się z treścią publikacji i grupowej dyskusji, udzielenie pisemnej odpowiedzi na pytania, które zawiera załączona ankieta. Nie jest to potrzebne nauczycielowi, ale uczniom, którzy po indywidualnej lekturze powinni podzielić się na 4 osobowo grupy i miedzy sobą przedyskutować zajęte stanowisko. Ankieta pozwala uporządkować nie tylko własną refleksję na ten temat, ale i odnieść się do poglądów wyrażanych przez stronę przeciwną.
(fot. Lekcja pedagogiki religii) I. Czy jesteś za karą śmierci (proszę wybierz odpowiedź)?
1. Podaj dwa argumenty, które są najważniejsze dla twojego poglądu na powyższa kwestię:
a) ……………………
b) …………………..
2. Który z przedstawionych przez zwolenników innego stanowiska argumentów mógłbyś uznać za słuszny?
3. W odniesieniu do jakich delikwentów powinno się zastosować karę śmierci?
II. Czy jesteś przeciwko karze śmierci (proszę wybierz odpowiedź)?
1) Podaj dwa argumenty, które są najważniejsze dla twojego poglądu na powyższa kwestię:
a) ……………………
b) …………………..
2) Który z przedstawionych przez zwolenników innego stanowiska argumentów mógłbyś uznać za słuszny?
Jakie teksty zostały załączone przez nauczyciela jako inspiracja do namysłu? „Siostra zakonna i morderca” – to scena z filmu nagrodzonego Oskarem, w którym siostra Helen Prejean (gra w tej roli aktorka Susan Sarandon) rozmawia z osadzonym w celi dla skazanych na śmierć w więzieniu w Louisiana - Matthew Ponceletem (rolę gra Sean Penn). Na karcie widnieje zapis fragmentów scenariusza filmowego, w których siostra Helen odnosi się do kary śmierci w kontekście Biblii i chrześcijan.
(fot. Uczeń uzasadnia swoje stanowisko) Pytanie do dyskusji w klasie:
Kto z was może wyobrazić sobie przestępcę, który okazał się tak złym człowiekiem, że został słusznie skazany na śmierć? Uzasadnij swoje stanowisko.
Kolejna karta zawiera ciekawy wywiad z dwiema morderczyniami. Kluczowe jest tu pytanie: Jakim trzeba być człowiekiem, żeby inną istotę pozbawić życia?
W materiałach do dyskusji znajdziemy jeszcze:
- wyciąg z historii średniowiecza na temat stosowanej wówczas kary śmierci i kopie ilustracji na ten temat;
- indywidualne zadanie dla uczniów, które polega na tym, by każdy z nich zapoznał się z wskazanym fragmentem Starego Testamentu (Exodus 21,12; Leviticus 20,11; Deuteronomium 21, 18-20) i
- zadanie odpowiedzenia na pytanie: Czym uzasadnia się tu karę śmierci? Uczniowie muszą wpisać do odpowiedniej kolumny w tabeli treść tego fragmentu i współczesne podejście do niego.
Ciekawostka. W dniu wczorajszym odbywał się na terenie szkoły egzamin maturalny. Nie było z tego powodu żadnych wycieczek, nie otoczono wejścia do budynku kordonem policji czy nauczycieli, by nikt nie prześliznął się do środka. Życie szkoły toczyło się normalnym rytmem. Odbywały się lekcje zgodnie z planem zajęć.