Od 2006 roku
Fundacje Boscha i Heidehof w Niemczech organizują coroczny konkurs na
Szkołę Roku (Der Deutsche Schulpreis). Jest to najwyższe wyróżnienie w tym
kraju dla szkół, które poddadzą się rygorystycznej ewaluacji przeprowadzonej przez kapitułę . W jej skład wchodzą wybitni naukowcy-pedagodzy, nauczyciele-innowatorzy i
oświatowi eksperci-publicyści. Każdego roku szkoły aplikują o tę nagrodę, zaś jury bierze pod uwagę w ich ocenie sześć
kryteriów: „jakość zajęć dydaktycznych“, „osiągnięcia“, „radzenie sobie z
różnorodnością“, „odpowiedzialność“, „klimat szkoły, codzienne życie szkoły i
jej pozaszkolni partnerzy“, „szkoła jako ucząca się instytucja“. Jednak
najważniejszym kryterium jest "jakość kształcenia".
W ciągu 17
edycji tytuł Szkoły Roku otrzymało już ponad100 placówek edukacyjnych
(przedszkola, szkoły podstawowe, ponadpodstawowe, ogólnokształcące i zawodowe).
W bieżącym roku wyróżniono następujące placówki:
1) Rothenburg-Grundschule w
Berlinie – passgenaues "Lernen durch „Response to Intervention“
("model uczenia się interwencyjnego");
2) Berufliche Schule ITECH w
Hamburgu – przypominająca Start-up, ale jest szkołą z innowacyjną koncepcją
zajęć;
3) Eichendorffschule wErlangen - wyróżniona za kształcenie matematyczne bez stresu, dzięki
czemu wielu uczniów uczestniczy w grywalizacji;
4) Grundschule amDichterviertel – Szkoła Podstawowa, której mocną stroną jest łączenie
kooperacyjnego i indywidualizującego uczenia się.
5) Grundschule Op de Host –
Szkoła Podstawowa, w której każde dziecko jest dobre takim, jakim jest. To
szkoła inkluzyjnej pedagogiki.
6) Nelson-Mandela-Gesamtschule
w Bergisch Gladbach – Zintegrowana Szkoła Ogólnokształcąca o modelu uczenia się
ukierunkowanego na rozwój myślenia i efektywnego działania.
Członkowie jury zapytani o to, jak
udaje im się rozpoznać charakterystyczne cechy dla tzw. dobrej szkoły,
stwierdzili:
"• ...
nie zawsze wynikają one bezpośrednio z treści przedłożonego wniosku. Nierzadko
zdarza się, że ich kadry mają poczucie skromności i nie zawsze są świadome
swojej jakości.
• ... dobrze
zarządzana szkoła charakteryzuje się tym, że nie ma jednej osoby, która miałaby
wszystko pod kontrolą. Kierownictwo szkoły dostrzega złożoność i różnorodność
zadań, toteż rozdziela je z wyczuciem i taktem, włączając do ich realizacji
współpracowników. Kadra kierownicza przywiązuje dużą wagę do partycypacji,
przejrzystości podejmowanych decyzji, a jednocześnie efektywnego projektowania
spotkań, zebrań i obowiązujących w szkole procedur.
• ... nie
ukrywają stojących przed nimi wyzwań, problemów, ale zarazem opisują strategię
ich rozwiązywania. Dzięki temu kultura dyskusji, przebiegające procesy i
podejmowane rozwiązania są oczywiste i zrozumiałe dla jury konkursu, a to
umożliwia autentyczny wgląd w wysoką jakość pracy szkoły.
• … narzekają
na brak środków, ale nie rezygnują z rozwiązywania trudnych problemów, tylko
siadają i zastanawiają się, jak je rozwiązać. Wydaje się, że coraz większą rolę
odgrywają możliwości prowadzenia ciekawych zajęć metodą projektów, aplikowania
o środki finansowe, granty, korzystanie z ofert fundacji lub partnerów
pozaszkolnych.
• ...nie dają
się zirytować konwencjami czy wymogami prawnymi, lecz szukają rozwiązań
oczywistych i pomocnych dla dzieci i młodzieży. Szkoły te nie pytają władz
szkolnych, czy jest to dozwolone, lecz postępują w oparciu o racje pedagogiczne
lub dydaktyczne. Można to zaobserwować na przykład w przyjmowaniu
alternatywnych form oceniania osiągnięć uczniów, takich jak asynchroniczna
praca na zajęciach w zindywidualizowanych warunkach nauczania.
• ... ich
zaangażowanie w jak największym stopniu dotyczy codziennego nauczania, wiedząc,
że wymaga to od nauczycieli otwartości i chęci zmian. Wspierają swoich kolegów
w ciągłym i długoterminowym podnoszeniu jakości kształcenia.
• ...pracują
ciężko i są bardzo zaangażowani na rzecz dzieci i młodzieży w swojej szkole.
Ale jest też dużo śmiechu, a cały zespół aktywnie się wspiera. Dobre szkoły
wiedzą, jak ważne jest motywowanie kolegów, ich zintegrowanie, poważne
traktowanie ich pytań i problemów oraz rozwiązywanie ich, staranne
przedstawianie nowych kolegów i zapewnianie przestrzeni do komunikacji, ale
wymagają także wysokiego poziomu jakości w codziennej pracy.
• ... łączą konsekwentną
orientację na ucznia z wysokim poziomem efektywności kształcenia. Należy
skutecznie wspierać dzieci i młodzież oraz uczyć się intensywnie, wytrwale, nie
ze względu na same wyniki, ale po to, by wzmocnić dzieci i młodzież w ich
rozwoju.
• … patrzą na
zewnątrz, wykorzystują wiedzę specjalistyczną i opcje wsparcia. Chętnie
przyjmują informację zwrotną, mądrze i konsekwentnie korzystają z danych, są
ściśle związani z regionem i społeczeństwem, dostrzegają problemy społeczne i
radzą sobie z nimi nie dając się im przytłoczyć" (T. Bohl, Was gute Schulen
gemeinsam haben),