20 kwietnia 2021

Czy profesor doktor bez habilitacji może głosować i być recenzentem w sprawach awansowych?

 




    Otrzymałem pytanie: jakiego aktu prawnego wynika stwierdzenie, że "Od 2019 r. profesor doktor może być członkiem organu nadającego stopnie naukowe, ale nie może w nim głosować w sprawie o nadanie stopnia naukowego, pełnić roli recenzenta czy promotora pracy doktorskiej, ani być członkiem komisji habilitacyjnej"? Chodzi mi o podstawę prawną - w jakim dokumencie to można znaleźć? z którego roku? który paragraf?


Rzeczywiście, tego typu wątpliwości pojawiają się coraz częściej, gdyż uczelnie uzyskały prawo do mianowania na stanowisko profesora uczelni osoby bez stopnia naukowego doktora habilitowanego. Skoro są profesorami uczelni, a ustawodawca zlikwidował kategorię "samodzielnego pracownika naukowego", gdyż tym staje się także osoba już ze stopniem naukowym doktora, to dlaczego nie mogą głosować w sprawie o nadanie stopnia naukowego, która jest procedowana w danej radzie?  

Poprosiłem o wykładnię prawną mecenasa Rady Doskonałości Naukowej - p. Artura Woźniaka, który wyjasnia  


(...) uprzejmie informuję, zakładając, iż sprawa dotyczy postępowań w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego procedowanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2021 r. poz. 478, daje jako ustawa), że zgodnie z art. 178 ust. 1 pkt 1 tej ustawy stopień naukowy albo stopień w zakresie sztuki nadaje, w drodze decyzji administracyjnej: w uczelni – senat lub inny organ uczelni, o którym mowa w art. 28 ust. 4.

Z kolei, jak stanowi art.28 ust. 1 pkt 8 omawianej ustawy do zadań senatu należy nadawanie stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki. Jednocześnie, co wynika z art. 28 ust. 4 ustawy zadanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 8, może być wykonywane przez inny określony w statucie organ uczelni, o którym mowa w art. 17 ust. 2. Statut może określić tylko jeden organ w zakresie danej dyscypliny, a w przypadku uczelni spełniającej warunek, o którym mowa w art. 185 ust. 3 – w zakresie danej dziedziny.

Ustawa określa przy tym, w art. 31 ust. 4, że w głosowaniach w sprawach, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 8, biorą udział członkowie senatu będący profesorami i profesorami uczelni. Uchwały są podejmowane w obecności co najmniej połowy statutowej liczby tych członków. Jak wynika z art. 116 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy Na stanowisku profesora – może być zatrudniona osoba posiadająca tytuł profesora, natomiast na stanowisku profesora uczelni – może być zatrudniona osoba posiadająca co najmniej stopień doktora oraz znaczące osiągnięcia: a) dydaktyczne lub zawodowe – w przypadku pracowników dydaktycznych, b) naukowe lub artystyczne – w przypadku pracowników badawczych, c) naukowe, artystyczne lub dydaktyczne – w przypadku pracowników badawczo-dydaktycznych.

Przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nie normują natomiast składu organów, o których mowa w art. 17 ust. 2 tej ustawy, w tym nie wskazują, kto jest uprawniony do głosowania w sprawach nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego, w przypadku, gdy statut uczelni przewiduje właściwość w tym zakresie innego organu, niż senat uczelni.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż na gruncie obowiązujących przepisów kształtują się dwie sytuacje:

1)      Organem właściwym do podejmowania rozstrzygnięć w postępowaniach w sprawach nadania stopnia doktora i doktora habilitowanego jest senat uczelni – w tym przypadku uprawnieni do głosowania we wskazanych postępowaniach są osoby zatrudnione na stanowisku profesora oraz profesora uczelni (w przypadku osób zatrudnionych na stanowisku profesora uczelni mogą być to osoby ze stopniem doktora);

2)      Organem właściwym do podejmowania rozstrzygnięć w postępowaniach w sprawach nadania stopnia doktora i doktora habilitowanego jest inny organ wskazany w statucie uczelni – wtedy też uprawnienie do głosowania we wskazanych postępowaniach członków tego organu winny określać przepisy statutu uczelni albo przepisy uchwał senatu, podjętych na podstawie upoważnienia zawartego w art. 192 ust. 2 oraz art. 221 ust. 14 ustawy.

Odnośnie do przesłanek dotyczących możliwości pełnienia funkcji recenzenta oraz członka komisji habilitacyjnej, to przepisy ustawy precyzyjnie określają, iż osoby te muszę legitymować się co najmniej stopniem doktora habilitowanego.


(ilustracja-Fb)