21 grudnia 2021

Czasoprzestrzeń szkoły w polskiej demokracji

 

Jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia otrzymaliśmy wydanie dwóch kolejnych tomów z serii, którą zapoczątkowała w Wydawnictwie Wolter Kluwer śp. prof. Maria Dudzikowa i prof. UZ Ewa Bochno

Odejście naszej Mistrzyni pedagogicznego pióra i metafor, genialnie nasycającej polską myśl pedagogiczną i badania  naukowe wiedzą z nauk humanistycznych i społecznych, zatrzymało na jakiś czas edycję serii KULTURA SZKOŁY. W dużym stopniu wszyscy byliśmy dotknięci przedwczesną śmiercią Profesor, która potrafiła w toku Letnich Szkół Młodych Pedagogów przy KNP PAN odkrywać młode talenty i zachęcać uczonych do prowadzenia badań oraz publikowania ich wyników.

Powoli odrabiamy czas, który nie jest stracony. Może sprawił, że jeszcze głębiej, z większą troską i odpowiedzialnością podeszliśmy do postawionego nam zadania. Właśnie ukazały się dwa kolejne tomy z serii. Zachęcam do tomu nr 5 o czasoprzestrzeni szkoły: 

1.    Autorzy książki analizują rolę i znaczenie szkolnej czasoprzestrzeni oraz jej wielowymiarowość. Redaktorami tomu są profesor dr hab. Zenon Gajdzica z Uniwersytetu Śląskiego i prof. Uniwersytetu w Białymstoku - dr hab. Alicja Korzeniecka-Bondar

Tom otwiera znakomity rozdział prof. APS Jarosława Gary o archetypach egzystencjalnych nastawień poznawczych, które warunkują przesłanki edukacji.  Prof. UZ Inetta Nowosad przybliża nam w nowym ujęciu proces kształtowania kultury szkoły w aspekcie czasu i przestrzeni, podobnie jak Alicja Korzeniecka-Bondar osadza tę kwestię w okresie pandemii. Ze względu na tytułowe kategorie badawcze podejmuje też problem czasoprzestrzeni prof. Uniwersytetu Szczecińskiego - Justyna Nowotniak oraz w rozdziale pt. "Pytania o twórczy klimat w czasoprzestrzeni szkoły" - prof. UB Janina Uszyńska-Jarmoc i dr Beata Kunat.  Dr Marta Kowalczuk-Walędziak z tej samej uczelni pisze  współpracy międzynarodowej nauczycieli jako impulsie do (re)konstrukcji czasoprzestrzeni szkoły. 

Kolejne rozdziały autorstwa prof. UB Urszuli Wróblewskiej  na temat "Czasu zatrzymanego w przestrzeni szkolnej" oraz prof. Zenona Gajdzicy  pt. "Czas i przestrzeń różnicujące edukację włączającą uczniów z niepełnosprawnościami" odsłaniają temporalny charakter codziennych interakcji w szkołach.  Istotność procesów wychowania i kształcenia w podejściu dialogowym przedstawiają pedagodzy Kinga Długa, dr Beata Zamorska i Grzegorz Kotłowski z Poznania.  

Dr Rozalia Ligus rekonstruuje niedostrzegane dotychczas konteksty i perspektywy czasoprzestrzeni szkolnej jako kluczowego czynnika dla jakości procesu uczenia się. Natomiast całość zamyka niezwykle interesująca, socjologiczna i kulturoznawcza analiza nowych przestrzeni dla edukacji szkolnej. Jak informuje Wydawca

Publikacja jest próbą odpowiedzi między innymi na następujące pytania: Jakie obowiązują w szkole reguły dotyczące zarządzania wykorzystaniem czasu i przestrzeni? Czemu lub komu służy w szkolnej codzienności właściwe wykorzystanie czasu i przestrzeni? oraz Jakie działania są możliwe do podjęcia w zastanej czasoprzestrzeni szkoły?

Seria "Kultura szkoły" powinna znaleźć się w każdej placówce publicznej i niepublicznej edukacji, by sprzyjać wewnątrzszkolnej debacie w środowisku nauczycielskim. 

 Przypominam, że wcześniej ukazały się w tej serii: 



 

 

 












    















Kolejni autorzy pracują nad zaplanowanymi w tej serii tomikami, dzięki czemu łączymy naukę z praktyką, by nauczyciele mogli poszerzać swój obraz szkoły, zaś naukowcy brali pod uwagę realia tej placówki i sprzyjali autentycznym (a nie podporządkowanym partyjnym interesom władzy) zmianom w procesie kształcenia oraz wychowania młodych pokoleń.     

Dr Radosław Nawrocki przygotował i wydał w naszej serii tom 6, który jest poświęcony socjopolitycznym uwarunkowaniom demokracji w oświacie. Poszerza zatem makropolityczny kontekst meblowania szkolnej demokracji, której poświęciłem tom 2.  Może chociaż wiceminister edukacji znajdzie czas na lekturę tej serii, by nie podpowiadał swojemu przełożonemu nonsensownych rozwiązań, bo resort traci od lat nie tylko powagę urzędu.