Kilka lat temu ks. prof. dr
hab. Cyprian Rogowski z Olsztyna wydał "Leksykon Pedagogika Religii" z nadzieją, że rozwinie się w naszym kraju subdyscyplina nauk pedagogicznych,
która cieszy się dużym zainteresowaniem w krajach niemieckojęzycznych - PEDAGOGIKA
RELIGII. Przez wiele lat był dziekanem Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie
Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, a od 2015 r. jest profesorem w Katedrze Turystyki, Rekreacji i Ekologii
Wydziału Nauk o Środowisku UWM.
Idea tej dyscypliny
wiedzy warta jest przywołania, bo działa przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
sekcja podejmująca zagadnienia pedagogiki chrześcijańskiej. Może podejmie ideę ks. prof.
Rogowskiego, który tak uzasadniał swoją koncepcję:
W społeczeństwie ustawicznych przemian społeczno-kulturowych, jak również
postępującego pluralizmu religijnego, trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie
podmiotów edukacyjnych bez odniesienia do fenomenu religii. W tym kontekście,
trzeba wyraźnie podkreślić, że korelacja, wzajemne oddziaływanie między religią
i życiem społecznym, są przedmiotem badań nie tylko socjologii religii i innych
nauk społecznych. Również i pedagogika religii w swojej refleksji naukowej
dotyka wspomnianych zagadnień i w strukturze badawczej, dotyczącej hermeneutyki
teologicznej, przeprowadza analizy mające na celu poszukiwanie odpowiednich
sposobów przekazu religijnego w wymiarze pedagogicznym.
Jak zaznaczono,
pedagogika religii uprawiana na Zachodzie jako dyscyplina uniwersytecka, ma już
swoją długą tradycję. Można mieć zatem nadzieję, że i w Polsce, nie tylko
wydziały teologiczne, ale wszystkie środowiska akademickie dostrzegą jeszcze
większą potrzebę jej uprawiania i należne jej miejsce w szeroko rozumianym
spektrum badań interdyscyplinarnych w ramach nauk teologicznych,
humanistycznych, społecznych, a także i przyrodniczych.
Należy mieć na uwadze,
że współczesna cywilizacja naukowo-techniczna niesie wiele nowych problemów, w
których wyjaśnianie i rozwiązywanie może z pewnością włączyć się ona ze swoim
dyskursem naukowym. Przez powstanie nowych ośrodków naukowo-badawczych w
Polsce, pedagogika religii może liczyć na zadomowienie się w kulturze i nauce,
jak również dalszy jej rozwój.
Opracowana koncepcja
dyscypliny wiedzy utknęła przed laty w środowisku pedagogiki akademickiej,
tymczasem tak szerokie spojrzenie na nią jest niezwykle aktualne. Całość
projektu cechuje logicznie skonstruowana struktura tej dyscypliny naukowej oraz szerokie jej omówienie. Zawiera bowiem następujące zagadnienia:
1. Przedmiot i zakres
badań pedagogiki religii
2. Cel badań
3. Określenie metod
badawczych
4. Teorie już
istniejące
5. Specjalności
naukowe
6. Związki z innymi
subdyscyplinami nauk pedagogicznych i dyscyplinami nauk pogranicza
7. Odniesienia o
charakterze międzynarodowym na tle uwarunkowań krajowych
8. Główne ośrodki
naukowo-badawcze na świecie i w kraju z pedagogiki religii
9. Przykładowa lista
badaczy prowadzących badania w zakresie przedmiotowym
10. Propozycja nazwisk
konsultantów/recenzentów
11. Obronione rozprawy doktorskie i
habilitacyjne
12. Uczelnie w Polsce prowadzące zajęcia z
pedagogiki religii na kierunku studiów pedagogika (na studiach I i/lub II
stopnia)
13. Kanon literatury podstawowej i
uzupełniającej
14. Czasopisma naukowe – krajowe i zagraniczne które są kluczowe
dla pedagogiki religii
Sądzę, że osoby
zainteresowane nie tylko koncepcją subdyscypliny naukowej, ale być może także
źródłami wiedzy, która ma swoje bogate zasoby w krajach Zachodniej Europy, podejmą ten temat.
Z doniesień prasowych wynika, że ks. profesor C. Rogowski został prawomocnie uznany przez Sąd Okręgowy w Olsztynie za kłamcę lustracyjnego. Może jednak wykładać na Uniwersytecie. Osiągnięć naukowych i prowadzenia przez niego badań to nie przekreśla. W wyniku wyroku odbył karę. Został pozbawiony na trzy lata możliwości pełnienia funkcji publicznej oraz odebrano mu bierne prawo wyborcze w wyborach parlamentarnych, samorządowych i do europarlamentu.
Pedagogika religii jednak dalej rozwija się w Europie. Dlaczego nie miałaby zaistnieć w Polsce?
Na innym już Wydziale UW-M w Olsztynie ks. prof. C. Rogowski wykłada sakroturystykę. Skoro pedagodzy nie zainteresowali się pedagogiką
religii, to podjął prace nad koncepcją nie tylko studiów, ale i
naukowych badań subdyscyplinarnych i interdyscyplinarnych w zakresie sakroturyzmu.
