12 lutego 2021

Dlaczego czasopism ewaluacja to nonsensowna frustracja?


Strasznie nerwowo zrobiło się wczoraj w związku z opublikowanym przez ministra P. Czarnka załącznikiem zawierającym listę punktowanych czasopism. Nie rozumiem oburzenia, które jawi się tu i ówdzie, a szczególnie w mediach społecznościowych.  

Mnie cieszy to, że redakcje INNYCH CZASOPISM mają teraz więcej punktów, niż miały. Najpierw niektórzy naukowcy zachwycali się, że wreszcie zaszła DOBRA ZMIANA, bo liczą się SCOPUSY, HIRSCHE itp., a więc wreszcie można wykosić starsze pokolenie uczonych, aż tu nagle okazało się, że ich periodyk ma wciąż 20 pkt. , albo nie został wprowadzony do tego wykazu.  

No i co z tego? Nie będziemy prowadzić badań? Nie będziemy pisać artykułów, bo nie opublikują nam w periodyku X, Y czy Z za 100 pkt., gdyż tekst nie będzie adekwatny do profilu ideowego? To wydamy poza granicami kraju lub będziemy pisać do tych, które mają najmniej punktów lub w ogóle nie są w tym wykazie, albo przetłumaczymy na język angielski i wydamy w Wielkiej Brytanii czy Australii. 

Dlaczego nie mielibyśmy tak czynić? To w końcu, co jest ważne - jakość publikacji, treść naukowego przekazu myśli, teorii, opublikowanie wyników badań czy punkty, punkty, punkty?  

Czyżby ktokolwiek wierzył, że jakikolwiek proces ewaluacyjny jest w naszym kraju wiarygodny? A co było za PO i PSL? Chyba nikt mi nie powie, że było rzetelnie, transparentnie i sprawiedliwie?! Nie było. Pisałem w blogu o procesie zafałszowanej ewaluacji periodyków, w której uczestniczyli nawet dzisiejsi krytycy nowej listy. 

O co zatem chodzi?      

Tak samo będzie z ewaluacją dyscyplin. Utrzymają się te jednostki z uprawnieniami akademickimi, które mają być "na wierzchu". Inne, niech odwołują się do Pana Boga, to może w zaświatach zostaną wysłuchane. 

Trzeba zatem cieszyć się tym, co jest, a nie tym, czego nie otrzymaliśmy lub co uzyskaliśmy. Oby tylko było komu pisać i publikować, bo obawiam się, że aż takiego naporu na redakcje czasopism z podwyższoną punktacją do 40 - 70 a nawet 100 punktów nie będzie. Ponoć liczy się umiędzynarodowienie nauki, a nie jej lokalność. 

Warto pamiętać, że liczba uzyskanych punktów, wskaźniki Hirscha, Scopus itd. nie mają żadnego znaczenia w ocenie osiągnięć naukowych  osób ubiegających się o stopnie naukowe czy tytuł naukowy profesora. Ponoć przekonał się o tym nawet ten, któremu wydaje się, że jak nazbierał punkcików, to mu się stopień czy tytuł należy, a tu... bach. Uczeni z prawdziwego zdarzenia czytają rozprawy wnioskodawców  i na szczęście tylko to ich obchodzi.  

Po co więc ta frustracja?  Jan Tur tak pisał w 1917 roku (pisownia oryginalna)

Tak, w duszy uczonego winno być wiele dobroci.  Wymaga tego poprostu samo dobro twórczej pracy naukowej. 

Istotnie: zgryźliwość, zawiść, niechęć do ludzi, chęć szkodzenia im, zmysł intrygi - są to wszystko pierwiastki jaknajzupełniej  nie dające się pogodzić z prawdziwą pogodą ducha, równowagą wewnętrzną., bez której być nie może jasnej, spokojnej twórczości (J. Tur,  Nauka i Uczony, Warszawa-Lublin-Łódź-Kraków 1917, s. 192).  

Sądzicie, że w nauce zmieniło się coś na dobre? Czytajmy dalej, co pisał J. Tur sto cztery lata temu:

A naprawdę spokój wewnętrzny nie jest "chose aisée" - czego dowodem dość liczne, niestety, typy uczonych - gryzących się ustawicznie tem, że inni wokoło nich do większych dochodzą swych badań wyników, do rozgłosu szerszego, do większych zaszczytów. Dzięki takim właśnie typom duchowym - wiele ciał akademickich jest często areną walk podziemnych , zabiegów zakulisowych, intryg najrozmaitszych, co, wzięte wszystko razem, a tylokrotnie opisywane, daje obraz godny Daude'towskiego "Immortel'a...  ".  


11 lutego 2021

Nauki społeczne mogą stać się ofiarą restrykcji władz polskich wobec mediów

 


List otwarty do władz Rzeczypospolitej Polskiej i liderów ugrupowań politycznych dotyczy sytuacji, w jakiej znajdą się przedstawiciele nauk społecznych, jeśli sprawujący władzę doprowadzą do ograniczenia dostępu do informacji. 


Zwracam uwagę na krótkie uzasadnienie Sygnatariuszy Listu oraz na pierwszy punkt: 

Zwracamy się w sprawie zapowiadanego nowego, dodatkowego obciążenia mediów działających na polskim rynku, myląco nazywanego „składką”, wprowadzaną pod pretekstem Covid-19. Jest to po prostu haracz, uderzający w polskiego widza, słuchacza, czytelnika i internautę, a także polskie produkcje, kulturę, rozrywkę, sport oraz media. Wprowadzenie go będzie oznaczać:
  1. osłabienie, a nawet likwidację części mediów działających w Polsce, co znacznie ograniczy społeczeństwu możliwość wyboru interesujących go treści, (...) 


Każdy, kto potrzebuje informacji koniecznych do prowadzenia analiz polityki oświatowej, nakowej i szkolnictwa wyższego zdaje sobie sprawę z tego, jak ważny jest wielostronny dostęp do faktów, zdarzeń czy procesów pozyskiwanych przez dziennikarzy różnych mediów. 

Gdyby nie niezależne media, nie dysponowalibyśmy wsparciem np. w diagnozie makrospołecznych ukrytych (skrywanych) przed opinią publiczną uwarunkowań decyzji (także patologicznych) władz państwowych, publicznych, ustawodawczych i kontrolnych w powyższych sferach funkcjonowania społeczeństwa oraz aktywności podmiotów prowadzącej tak do osiągnięć,, jak i do destrukcji czy dysfunkcji polskiej edukacji, nauki  i kultury.

 

W dużej mierze śledczy, niezależni dziennikarze uświadamiają zakresy problemowe koniecznych badań naukowych oraz projektowania przez naukowców rozwiązań profilaktycznych  czy naprawczych z udziałem także pedagogiki jako nauki teoretycznej i praktycznej.   


W programie „Gość Wiadomości” (TVP Info) prezydent Andrzej Duda tak wypowiedział się na temat tego protestu: Słyszę wiele głosów, jak to narusza wolność słowa. Chwileczkę, chwileczkę – to nie o wolność słowa tutaj chodzi, tylko o pieniądze. Wolności słowa w Polsce nie brakuje – można krytykować wszystkich: prezydenta, rządzących, wszyscy są krytykowani. 


To teraz poczekamy na wyjaśnienia przedstawicieli koncernów medialnych i weryfikację danych, które sa przekazywane w mediach państwowych.  Słowom prezydenta o istnieniu powyższych podatków w innych krajach UE zaprzeczyła europosłanka PiS Beata Kempa, która stwierdziła, że ponoć Węgry i Niemcy przygotowują się do takiej operacji. Jak projekt ustawy trafi do Sejmu, to może dowiemy się czegoś więcej. Tymczasem społeczeństwo otrzymało czarny sygnał.  

 

09 lutego 2021

Kultura egzaminowania

 




Zbliża się sesja, toteż polecam spotkanie z profesorem Stanisławem Czachorowskim - biologiem, ekologiem, nauczycielem i miłośnikiem filozofii przyrody, profesorem i pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, a także członkiem grupy Superbelfrzy RP. 

https://profesorskiegadanie.blogspot.com 


08 lutego 2021

Prof. Jerzy Zajadło laureatem szóstej edycji Nagrody im. Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Prof. T. Kotarbińskiego

 


Gala już szóstej edycji Konkursu  o Nagrodę Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łodzkiego Profesora Tadeusza Kotarbińskiego za najlepszą książkę humanistyczną w 2020 r. odbyła się w niedzielę 7 lutego 2021 r. online w studiu Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi. Była transmitowana w kilku mediach UniLodz.

 

Na Konkurs wpłynęła rekordowa liczba 68 zgłoszeń, gdyż Nagroda stała się prestiżowym wyróżnieniem w kraju.  W związku z pandemią Kapituła umożliwiła elektroniczne wysyłanie publikacji. O Nagrodę im. Prof. T. Kotarbińskiego ubiegało się pięciu autorów, a mianowicie:





Mariusz Mazur „Antykomunistycznego podziemia portret zbiorowy 1945-1956. Aspekty mentalno-psychologiczne”, wydaną przez Wydawnictwo BELLONA, zgłoszoną przez Instytut Historii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej,

 

Piotr Rachwał „Ruch naturalny ludności rzymskokatolickiej w Lubelskiem w świetle rejestracji metrykalnej z lat 1582 – 1900”, wydaną przez Wydawnictwo KUL, zgłoszoną przez Instytut Historii na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II,

 

Dariusz Śnieżko „Kompleksja literatury. Studia staropolskie”, wydaną przez TAiWPN UNIVERSITAS, zgłoszoną przez Instytut Literatury i Nowych Mediów na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego,

 

Karolina Wigura „Wynalazek nowoczesnego serca. Filozoficzne źródła współczesnego myślenia o emocjach”, wydaną prze Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, zgłoszoną przez Instytut Socjologii na Wydziale Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego,

 

Jerzy Zajadło „Minima luridica. Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych”, wydaną przez Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego i Wydawnictwo Arche, zgłoszoną przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.

 

Laureatem tegorocznej edycji konkursu został ostatni z alfabetycznie ułożonej listy -  
prof. Jerzy Zajadło, a więc przedstawiciel nauk społecznych. Nie jest to wyjątkowe rozstrzygnięcie, skoro w pierwszej edycji Nagrodę otrzymał psycholog prof. Jan Strelau. 
Laureat tak prestiżowej nagrody otrzyma 50 tys. zł na dalszy rozwój naukowy "z rąk" JM Rektor UŁ prof. Elżbiety Żądzińskiej. 

Profesor J. Zajadło był niezwykle wzruszony wyrażając nie tylko wdzięczność Kapitule do docenienie jego rozprawy, ale i podkreślając, że znalazł się w tak zaszczytnym gronie jako primus inter pares, bo każde z dzieł zasłużyło na wyróżnienie. Przyznał, że prawo nie kojarzy się z humanistyką, gdyż należy do nauk społecznych, ale on sam czuje się filozofem prawa. 

 Jak nominowany uzasadniał potrzebę napisania książki: 

Ta praca wyrosła z niepokoju prawnika, ale i niepokoju obywatela.  Wyrosła z poszukiwania związków prawa z humanistyką. Niestety, na naszych oczach w ostatnim czasie prawo jest przedmiotem bardzo "złej roboty" i w zakresie tworzenia prawa, jego wykładni, obowiązywania i jego przestrzegania. Wyróżnienie dla tej książki  akurat w tym konkursie jest jakimś wyzwaniem do tego, żeby uczynić prawo i prawoznawstwo przedmiotem "dobrej roboty", ponieważ wszyscy tego potrzebujemy. 

 

Członkowie Kapituły wskazując na zwycięzcę podkreślili, że (...) dla Autora tej książki ważna (...) jest taka koncepcja etyczna nauki prawa, która powinna bronić się przed polityczną instrumentalizacją. W czasie łamania zasad praworządności i kryzysu kultury prawnej książka jest zarówno dziełem prawniczym, jak i humanistycznym, a książka "Minima iuridica" ma szczególne znaczenie nie tylko dla prawników. 


Po raz kolejny ten jakże znaczący w polskiej nauce konkurs potwierdza, jak dalece nonsensowny był rozdział nauk humanistycznych na rzekomo dwa odrębne byty: nauki humanistyczne i społeczne. A może politykom zależało właśnie na tym, by nauki społeczne nie musiały dociekać etycznych  aspektów działań ludzkich.    

Biorąc pod uwagę wczorajszy wpis w blogu muszę zaznaczyć, że prawo ulega nie tylko politycznej, ale i akademickiej instrumentalizacji. Oczekiwałbym od prawników, by jednak przeczytali tę książkę i wzięli ją sobie nie tylko do serca, umysłu, ale i stosowali owe "minima iuridica" we własnym działaniu, bo niektórzy mają nieczyste sumienie, także w UŁ, UG, UW, UJ, UB, UAM, UWr, UMCS, UZ, UJK, UKW...  . 


06 lutego 2021

Czyją własnością są nauczyciele szkół publicznych?

 




Po doniesieniach z pola światopoglądowej wojny polsko-polskiej wynika, że nauczyciele są własnością "mateczki", czyli partii władzy (via "cioteczka" kuratoria oświaty i "kuzyn/ka" - w osobie dyrektora szkoły/placówki), która decyduje o ich zawodowym losie. Zajrzałem do Ustawy Prawo Oświatowe (z dnia 14 grudnia 2016 r .Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378 oraz z 2021 r. poz. 4; ogłoszono dnia 22 maja 2020 r. obowiązuje od dnia 1 września 2017 r.). 

W Preambule do powyższej ustawy w  ogóle nie istnieje nauczyciel: 

Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa; kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka. Nauczanie i wychowanie - respektując chrześcijański system wartości - za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. 

Oświata jest dobrem wspólnym, czyli jest dobrem nie tylko partii władzy, ministrów i dyrektorów departamentów czy kuratorów oświaty, ale jest DOBREM nas wszystkich: dzieci, dorosłych o osób starszych, bezdzietnych i posiadających dzieci, obywateli i sądownie pozbawionych tego statusu, ot, wszystkich. 

Czy zatem nauczyciel ma prawo do tego DOBRA? 

A może rządzący dostrzegą, że nauczyciel jest WSPÓŁSPRAWCĄ DOBRA WSPÓLNEGO? 

Nie. O tym nie ma mowy ani w ustawie, ani w zarządzaniu systemem oświatowym. 

To kim jest nauczyciel? NAJEMNYM PRACOWNIKIEM, ROBOTNIKIEM W BIAŁYM KOŁNIERZYKU, BENEFICJENTEM, KLIENTEM, WYROBNIKIEM, OPORNIKIEM, SŁUGĄ, ... ? KIM?     

Szukam w Ustawie analizując kolejne rozdziały. 

Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 

Nie ma ani jednego zdania na temat tego, że SYSTEM OŚWIATY ZAPEWNIA (Komu? Czemu?) w szczególności NAUCZYCIELA.  

Art. 2. System oświaty obejmuje: (...).   

A jednak system oświaty nie obejmuje nauczyciela. System go zatrudnia.  

Skoro nie obejmuje, to na jakiej podstawie kuratoria oświaty, "cioteczki i wujkowie" ministra interesują się życiem prywatnym nauczycieli, ich osobistym wizerunkiem, światopoglądem, wiarą, aspiracjami, stanem rodzinnym itp.?

Art. 3. 1. System oświaty wspierają organizacje pozarządowe, w tym organizacje harcerskie, a także osoby prawne prowadzące statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania.

Systemu oświaty nie wspierają nauczyciele. 

Nauczyciel znalazł się w Art. 4:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego określenia o:

NAUCZYCIEL JEST BLIŻEJ OKREŚLONY W PUNKCIE: 

18) [Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o] nauczycielu - należy przez to rozumieć także wychowawcę i innego pracownika pedagogicznego szkoły, placówki i placówki doskonalenia nauczycieli;

Jak widać, NAUCZYCIEL JEST NAUCZYCIELEM, ale także ... j.w. 

Co innego taki kurator oświaty. Ten nie musi być nauczycielem. 

[Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa okuratorze oświaty - należy przez to rozumieć kierownika kuratorium oświaty jako jednostki organizacyjnej wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w województwie. 

Kurator jest kierownikiem jednostki budżetowej. Tym samym przesadne jest używanie określenia, jakoby kurator był pierwszym nauczycielem w województwie. On jest kierownikiem w urzędzie. 

Zmartwił mnie brak dookreślenia w tym paragrafie, kim jest minister edukacji? Obywatele chcieliby wiedzieć, czy jest kierownikiem kierowników, urzędnikiem państwowym, funkcjonariuszem partii władzy czy może nadnauczycielem, takim hiper-metanauczycielem?

Minister pojawia się w art. 8, ale jest tu mowa o tym, że on/ona zakłada i prowadzi oraz może zakładać i prowadzić szkoły i placówki... ba, po raz pierwszy zapisano w ustawie, że minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może zakładać i prowadzić publiczne szkoły i placówki o charakterze eksperymentalnym.   

Na stronie MEiN nie odnotowano takich placówek i szkół.  

Dopiero Art. 43. dookreśla, że: Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania koordynuje i realizuje politykę oświatową państwa i współdziała w tym zakresie z wojewodami oraz z innymi organami i jednostkami organizacyjnymi właściwymi w sprawach funkcjonowania systemu oświaty.

Tym samym minister też nie jest nauczycielem nauczycieli, a w każdym razie nie musi być nauczycielem. Może być nim każdy, kto jest powołany na to stanowisko. Toteż jest.   

Nauczyciel pojawia się wreszcie Art. 5. Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską, z poszanowaniem godności osobistej ucznia.

Art. 6. Prawa i obowiązki nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek określa ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, z zastrzeżeniem art. 16. 

Szkoły mogą zakładać różni ministrowie - sprawiedliwości, kultury i dziedzictwa narodowego, zdrowia, ds. żeglugi śródlądowej, środowiska, rybołówstwa, gospodarki morskiej, spraw wewnętrznych, a nawet rolnictwa. Niestety, nie ma tu wszystkich ministerstw, co mnie bardzo martwi, bo przecież można byłoby jeszcze utworzyć tyle ciekawych szkół. 

Z dalszej części ustawy wynika, że NAUCZYCIEL JEST PRACOWNIKIEM. Nie oznacza to jednak, że jest NIEWOLNIKIEM, ZAKŁADNIKIEM PRACODAWCY. Owszem, ma wyznaczone obowiązki, a nawet zapewnia się go o jakichś warunkach wykonywania pracy i wypłacania z tego tytułu wynagrodzenia, ale nie ma mowy w prawie oświatowym o tym, że NAUCZYCIEL JEST WŁASNOŚCIĄ WŁADZY OŚWIATOWEJ.

Ta zaś przypisuje sobie prawo decydowania o jego pracy w szkole na podstawie tego, (JA-)KIM JEST NAUCZYCIEL POZA SZKOŁĄ. Czyżby nauczyciel tracił konstytucyjne prawa tylko dlatego, że wykonuje ów zawód? 

Może rządzący powinni wprowadzić kolejny artykuł do ustawy: 

Art. XYZ. 

Minister/kurator/dyrektor w swoich działaniach władczych ma obowiązek kierowania się troską o dobro nauczycieli, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską, ze względu na poszanowanie przez system i społeczeństwo ich godności osobistej, którą powinni promieniować na uczniów.   

Od tego jest przecież NADZÓR PEDAGOGICZNY, by nie tylko uczniów, ale i nauczycieli oraz rodziców uczniów:  

1) obserwować, analizować i oceniać;

2) oceniać stan i warunki ich życia i działalności, szczególnie pozaszkolnej;  

3) inspirować do poprawy postaw i zachowań.

A jak nie będą grzeczni, posłuszni, to kierować wniosek do Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli, Uczniów i dla Rodziców. Najlepiej, żeby była to METAKOMISJA DYSCYPLINARNA. W końcu system oświaty jest naszym wspólnym dobrem narodowym.