12 września 2016

Pułapki badań nad edukacją

W dniu dzisiejszym rozpoczyna się XXX Letnia Szkoła Młodych Pedagogów Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN pod kierownictwem naukowym prof. dr hab. Marii Dudzikowej i we współpracy z Wydziałem Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Pierwszego dnia obrady będą toczyć się na Wydziale, którym kieruje prof. dr hab. Stanisław Juszczyk. On też przywita wraz z JM Rektorem Uniwersytetu Śląskiego - prof. dr. hab.Stanisławem Kowalczykiem i Prezydentem Miasta Katowic dr.Marcinem Krupą przybyłych z całego kraju młodych uczonych z wszystkich typów szkół wyższych, w których kształci się na kierunku pedagogika oraz prowadzi badania naukowe w tej dyscyplinie.

Tematem wiodącym tegorocznej SZKOŁY są "Pułapki badań nad edukacją". Zanim jednak pochylimy się nad nimi w kolejnych dniach zajęć warsztatowych i sesji wykładowych w Wiśle, ten pierwszy dzień będzie także okazją do wspomnień, refleksji wokół tego, co już wydarzyło się w ciągu trzech dekad. Pani prof. Maria Dudzikowa i dr hab. Ewa Bochno dokonają podróży w nieodległą, ale jakże owocną dla polskiej pedagogiki przeszłość.



Wykład inauguracyjny XXX Letniej SZKOŁY wygłosi jeden z najwybitniejszych polskich humanistów, b. Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Tadeusz Sławek. Po przerwie będzie miało miejsce spotkanie uczestników SZKOŁY z kadrą akademicką Wydziału Pedagogiki i Psychologii UŚl, zaś dr hab. Ewa Wysocka wprowadzi nas w nurt dylematów badawczych związanych z jakże ciekawie i intrygująco zarysowaną w tytule problematyką: „Dziś prawdziwej młodzieży już nie ma????” Bunt aksjologiczny czy egocentryczny w procesie „stawania się” w ponowoczesnym świecie.


Pałeczkę Gospodarza kolejnej, XXXI Letniej Szkoły Młodych Pedagogów przejmie zespół naukowców z Wydziału Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, którym od tej kadencji kierować będzie ks. dr hab. Jan Niewęgłowski, prof. UKSW.

Z okazji Jubileuszu LSMP KNP PAN ukaże się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu w Białymstoku publikacja pt. Naukowa wspólnota uczących się. XXX-lecie Letniej Szkoły Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN pod red. Alicji Korzenieckiej-Bondar i Ewy Bochno. Jest ona dziełem uczestników tej wyjątkowej Szkoły, a została pomyślana jako wielogłos Mistrzów, Uczniów i Gospodarzy od VII edycji, które prowadziła M. Dudzikowa.


Jak już wspomniałem na wstępie Letnie Szkoły Młodych Pedagogów są profilowane tematycznie, a tegoroczna problematyka podejmuje kwestię „Pułapek badań nad edukacją”. Projektowanie i realizowanie badań naukowych jest procesem trudnym i czasochłonnym, wymagającym wielokrotnego namysłu na każdym etapie – od założeń teoretycznych aż do pisemnego raportu.

Identyfikacja i antycypacja rozmaitego rodzaju pułapek ontologicznych, epistemologicznych, metodologicznych oraz aksjologicznych, rozpatrzenie ich wieloskładniowych przyczyn i sposobów omijania/radzenia sobie z uwikłaniem z powodu splotu okoliczności lub/i jako skutku własnego postępowania – stanowić będzie obszar problemowy wykładów, referatów i warsztatów.

Zakładamy, że dociekania ogólne/zgeneralizowane oraz szczegółowe/skonkretyzowane ujmowane w kategoriach filozofii edukacji, problemy określające pułapki badań nad edukacją w perspektywie interdyscyplinarnej przyczynią się do wzrostu poziomu świadomości metodologicznej młodych pedagogów, udoskonalenia indywidualnych warsztatów badawczych i w rezultacie efektywności badań empirycznych.

Mamy nadzieję, że prezentacja osiągnieć młodych uczonych z całego kraju przyczyni się do rozbudzenia ich perfekcjonistycznych aspiracji oraz zachęci do silniejszej integracji środowiska naukowego, zacieśnienia więzi międzypokoleniowej, wzbogacenia kontaktów między badaczami z różnych ośrodków (również za pomocą „Międzyszkolnika”).

Przewidujemy publikacje prac doktorantów i młodych doktorów w recenzowanym XXI „Zeszycie Naukowym Forum Młodych Pedagogów” pod patronatem KNP PAN oraz nagrodzonych wystąpień w „Roczniku Pedagogicznym”.


Poziom konferencji gwarantuje grono znamienitych gości i tematyka ich wystąpień. Większość zaproszonych na LSMP profesorów jest jednocześnie członkami KNP PAN. Oto alfabetyczna lista profesorów i tytuły ich wykładów:

Maria Czerepaniak-Walczak (USz) Źródła i konsekwencja uproszczeń w badaniach w działaniu;

Jarosław Gara (APS) Fenomen nieredukowalności teorii i praktyki pedagogicznej;

Andrzej Góralski (APS) Elementy teorii statystyki kwalitatywnej oraz przykłady zastosowań w humanistyce;

Wiesława Limont (UMK) Pułapki w badaniach eksperymentalnych;

Jacek Piekarski (UŁ) Wiarygodność praktyki badawczej w warunkach korporatyzacji nauki;

• Bogusław Śliwerski (UŁ/APS) Błędy metodologiczne w awansowych publikacjach pedagogów;

Danuta Urbaniak-Zając (UŁ) Jak badać to, o czym nie wiemy? O problemach badań jakościowych.

Nowością są wykłady wielokrotnych uczestników LSMP, dziś samodzielnych pracowników nauki. Są to:

- prof. Zenon Gajdzica (UŚ) Pułapki metodologiczne w badaniach świata osób z niepełnosprawnością oraz

doktorzy habilitowani:

- Piotr Mikiewicz (DSW) Dlaczego teoria ma znaczenie – z perspektywy fanatyka konsekwentnego stosowania teorii empirycznych;

- Justyna Dobrołowicz (UMK) Pułapki w analizach dyskursu prasowego. Z doświadczeń własnych i cudzych;

- Alina Wróbel (UŁ) Kategoria intencjonalności jako przedmiot analizy w moich teoretycznych zmaganiach;

- Małgorzata Makiewicz (USz) Pułapki w badaniach eksperymentalnych i jak je pomijać;

- Monika Wiśniewska-Kin (UG) Pułapki w badaniach dyskursu dziecięcego i jak je omijać;

- Ewa Bochno (UZ) Niektóre pułapki i jak je omijać w nabywaniu naukowego habitusu;

- Przemysław Grzybowski (UKW) Pułapka śmieszności, czy sposób na przetrwanie? Poczucie humoru jako element postawy naukowca i nauczyciela.


Ponadto w trakcie trwania LSMP odbędą się seminaria metodologiczne prowadzone przez następujących profesorów: Marię Dudzikową, ks. Jana Niewęgłowskiego, Katarzynę Krasoń i Tadeusza Lewowickiego.


Sekretarzem Naukowym XXX LSMP jest dr Łukasz Michalski, a wspomaga go dr Tomasz Huk oraz grono młodych uczonych tego Wydziału.




(źródło fotografii: Kroniki LSMP KNP PAN)