01 czerwca 2020

Kodeks Etyki Nauczycieli na Słowacji


Od ośmiu lat nauczycielskie środowisko na Słowacji samo zarządza swoją profesją dzięki temu, że Sejm powołał Samorząd Zawodowy Nauczycieli (Slovenská komora učiteľov).   

Izba skupia od 2012 r. nauczycieli, pracowników pedagogicznych i administracyjnych oraz sympatyzujących z tą profesją specjalistów różnych zawodów, by wspierać interesy i chronić godności zawodowej swoich członków.  Samorząd określa wymagania roli zawodowej oraz troszczy się o jak najwyższe standardy w jej wykonywaniu negocjując z Ministerstwem Szkolnictwa stosowne regulacje prawne. Wśród funkcji założonych samorządu  jest m.in. podnoszenie jakości pracy dydaktyczno-wychowawczej z dziećmi i młodzieżą oraz ochrona i wspomaganie rozwoju suwerennej pracy nauczycieli, gdyż ma ona kluczowe znaczenie w społeczeństwie
Jak każdy samorząd zawodowy, także i ten  musi mieć swój Kodeks Etyki. Ten zaś został przyjęty 6 czerwca 2017 r. , co tylko pokazuje, jak długo dochodzi się do uzgodnienia ram społeczno-moralnych, które obowiązują wszystkich nauczycieli i pracowników pedagogicznych oświatowych placówek w tym kraju. 
Tłumaczę zatem zawarte w tym Kodeksie regulacje, prawidłowości:   
POWINNOŚCI OGÓLNE NAUCZYCIELI 
(1) Obowiązkiem nauczyciela jest ochrona najwyższych wartości ludzkich i wolności w toku kształcenia prowadzonego w duchu zasad humanizmu i demokracji. Nauczyciel wykonując swoje zadania zawodowe postępuje w zgodzie z obowiązującym prawem.   
(2) Powinnością nauczyciela jest profesjonalne oferowanie uczniom kształcenia i wychowania; przygotowanie ich do realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych czy zawodowych; partycypowanie w tworzeniu i realizacji programu kształcenia; utrzymanie i rozwijanie swoich zawodowych kompetencji w ramach edukacji ustawicznej lub samokształcenia.   
(3) Nauczyciel postępuje, pracuje i suwerennie podejmuje decyzje, w sposób niezależny i odpowiedzialny. Przekazuje uczniom prawdziwą, obiektywną wiedzę i wiadomości w sposób. który będzie sprzyjał ich samodzielnemu i krytycznemu myśleniu; nauczyciel rozwija mądrość uczniów, ich poczucie własnej godności oraz poszanowania innych; nauczyciel wspiera odpowiedzialność ucznia w trakcie podejmowania przez niego decyzji i przejmowania za nie odpowiedzialności.   
(4) Obowiązki nauczyciela są ukierunkowane na obiektywne ocenianie pracy ucznia; respektowanie jego indywidualnych potrzeb wychowawczych i dydaktycznych z uwzględnieniem jego osobistych możliwości i umiejętności; odkrywanie i rozwijanie jego specyficznych talentów i uzdolnień; wspieranie inicjatywy, twórczości i samodzielności ucznia
NAUCZYCIEL W RELACJACH ZE SWOJĄ PROFESJĄ I SPOŁECZEŃSTWEM 
(1) Nauczyciel przyczynia się swoją profesją do rozwoju i wspierania polityki oświatowej oraz profesjonalnej kultury; jest wzorem dla ucznia i pozytywnie wpływa na swoje otoczenia i społeczność.   
(2) Nauczyciel jest świadom wyjątkowości swojej profesji, której praca ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie państwa w przyszłości; tworzy pozytywne wartości w najlepszym interesie społecznym.   
(3) Nauczyciel kształci się ustawicznie, podwyższa swoje kwalifikacje i uzyskuje najnowsze informacje oraz wiedzę w ramach swojej specjalności zawodowej, które wykorzystuje w procesie dydaktyczno-wychowawczym z uwzględnieniem wieku, możliwości i umiejętności uczniów.   
(4) Nauczyciel przyczynia się do budowania sprawiedliwego i inkluzyjnego środowiska szkolnego za pośrednictwem natychmiastowego rozwiązywania przejawów czy symptomów ekstremizmów, dyskryminacji, przesądów i szykan; o znaczących zdarzeniach informuje odpowiednie organy.   
(5) Nauczyciel właściwie i profesjonalnie postępuje w relacjach z kolegami i współpracownikami,  współtworzy pozytywny klimat w miejscu pracy; respektuje kompetencje kolegów i ich prawo do odmiennych poglądów.   
(6) Nauczyciel jest aktywnym i współpracującym członkiem z radą pedagogiczną w na rzecz wychowywania i kształcenia uczniów; stara się, aby oddziaływanie wszystkich nauczycieli na uczniów było spójne i synergetyczne.     
NAUCZYCIEL W RELACJI Z UCZNIAMI I ICH PRAWNYMI OPIEKUNAMI 
(1) Nauczyciel chroni i respektuje prawa ucznia oraz jego prawnych opiekunów; potrafi dochować tajemnicy i chroni przed nadużyciem dane osobowe, informacje o stanie zdrowia i wyniki psychologicznych czy innych diagnoz ucznia. Ujawnia je tylko w najlepszym interesie dziecka albo ze względu na wezwanie sądowe .   
(2) Nauczyciel tworzy w klasie szkolnej bezpieczne i  pozytywne środowisko z twórczą atmosferą, w której uczniowie będą czuć się szczęśliwie, będą zadowoleni i chętni do uczenia się.   
(3) Nauczyciel kreuje relacje z uczniami bazujące na wzajemnym szacunku, respektowaniu wszystkich praw obywatelskich i powinności wynikających z Konstytucji Republiki Słowacji oraz z Międzynarodowej Konwencji Praw Dziecka.   
(4) Nauczyciel wychowuje i kształci uczniów  cierpliwie, adekwatnie do ich wieku i w zgodzie z obowiązującymi podstawowymi dokumentami pedagogicznymi; rozwija ich umiejętności kształtowania własnej niezależności w myśleniu i działaniu oraz z zgodzie z zasadami społeczeństwa demokratycznego  i wspiera ich krytyczne myślenie.   
(5) Nauczyciel spełnia swoje zawodowe powinności wobec uczniów w sposób godny i sprawiedliwy, respektuje odmienność każdego ze swoich uczniów; uwzględnia ich specyficzne potrzeby edukacyjne.   
(6) Nauczyciel wspiera równość uczniów bez względu na ich płeć, rasę, miejsce urodzenia, narodowość  czy warunki socjalne, wiarę i religię, poglądy i narodowość.   
(7) Nauczyciel systematycznie współpracuje z prawnymi opiekunami uczniów, przekazuje im prawdziwe informacje o osiągnięciach dziecka; jeśli zaistnieje  potrzeba oferuje uczniowi i jego prawnemu opiekunowi konsultacje, udziela porad czy pomocy specjalistycznej związanej z wychowaniem i kształceniem .   
(8) Nauczyciel uświadamia sobie znaczenie partycypacji rodziców w procesie dydaktyczno-wychowawczym szkoły i stara się ich do niego włączyć, wzbudzić zainteresowanie o współpracę i ukierunkowanie dyrekcji szkoły na troskę o zabezpieczenie jak najlepszych warunków wszystkim uczniom szkoły.   
(źródło

Jak widać, słowaccy nauczyciele mają swój Kodeks Etyki. Nasi nie mają. Co ciekawe, konstrukcja norm szczegółowych (II i III część) jest analogiczna do stylistyki prawa skautowego, bowiem są one sformułowane z wyraźnym unikaniem języka normatywnego, powinnościowego. Autorzy Kodeksu nie piszą, co nauczyciel powinien, co musi, do czego jest zobowiązany, tylko jak postępuje, co czyni, czego jest świadom itp.