Pedagodzy społeczni ślą protest do Premiera Donalda Tuska

Mój tygodniowy pobyt w Niemczech sprawił, że przez ten czas musiałem zdystansować się do spraw oświatowych czy akademickich w naszym kraju. Dopiero po powrocie odnalazłem w skrzynce pismo, jakie skierował Przewodniczący Zespołu Pedagogiki Społecznej i Andragogiki przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN do Premiera III RP Donalda Tuska. Pismo ma charakter publicznego protestu wobec powszechnego oburzenia na politykę rządu w sprawie przedszkoli. Profesor Tadeusz Pilch uważa, że naszą obywatelską powinnością jest potępienie rządowej praktyki w tej mierze. Inicjator tej formy protestu zwraca się do osób pragnących wziąć w nim udział o deklarację w tej sprawie. Jak pisze: Gdyby to nie było „antyrządowe” wystąpienie - wówczas proponowałbym, aby tylko Ci którzy nie chcą podpisać napisali swoje zdanie. W tej sytuacji - jak stwierdza pedagog - każdy powinien sam określić, czy chce "wojny" z rządem czy nie?

Profesor Tadeusz Pilch czeka na Państwa deklaracje (A.Ostaszewska@uw.edu.pl), a następnie wyśle list z nazwiskami „ochotników”.

Ja podpisuję się pod tym listem, chociaż nie przypisywałbym mu wojennego charakteru, gdyż sprawa jest poważna, publiczna, dotykająca wielu obywateli i ich dzieci w kraju, w którym chaos w zarządzaniu oświatą i coraz większy niepokój w środowisku akademickim stają się już coraz bardziej nieznośne. Oto treść tego PROTESTU:



Kwiecień 2013 r.

Pan Premier Rządu RP - Donald Tusk

List otwarty


Środowisko polskiej pedagogiki społecznej, reprezentowane przez Zespół Pedagogiki Społecznej działający przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN – z całkowitym brakiem zrozumienia i dezaprobatą przyjęło decyzję rządu o wycofaniu finansowego wsparcia przedszkoli!

Panie Premierze - Polska od niemal 30 lat należy do krajów o najniższym wskaźniku opieki przedszkolnej w Europie. Lata 90-te to dekada likwidacji nie tylko małych szkół na wsi, lecz także różnorodnych form wychowania pozaszkolnego oraz przedszkoli. Zlikwidowano wówczas większość pedagogicznych instytucji wspierających rozwój dzieci i młodzieży i sprawujących funkcje opiekuńcze wobec dzieci, ponad 5 tysięcy małych szkół, głównie na wsi. I ta likwidacja trwa dalej. Zlikwidowano też ok. 5 tysięcy przedszkoli, które dzisiaj w wyniku społecznego niezadowolenia i nacisku rodziców z mozołem są odbudowywane.

Polska to jedyny chyba na świecie kraj, który w warunkach pokojowych, przy braku znamion kryzysu dokonał takiej destrukcji w systemie podstawowego wychowania. Obecną decyzją Pański rząd w pisuje się w niechlubną tradycję regresu systemu wychowawczo-opiekuńczego zapoczątkowaną przez wszystkie niemal rządy odrodzonej Polski od lewicy do prawicy.

Pragniemy z naciskiem przypomnieć rządowi, że „Uniwersytet” zaczyna się w przedszkolu. Że jest to najważniejszy mechanizm wyrównywania szans edukacyjnych i usuwania barier które w naszym kraju ciągle istnieją i narastają. Że, wreszcie inwestowanie w wychowanie i nauczanie dzieci jest najbardziej opłacalną inwestycją w strategię rozwoju narodu i państwa.

Panie Premierze! Nasze oburzenie wywołuje przywoływanie kryzysu jako przyczyny tego szczególnego oszczędzania na dzieciach w sytuacji gdy wysocy funkcjonariusze państwowi głośno dywagują o organizacji w Polsce zimowej olimpiady. W sytuacji, gdy ostatnie igrzyska, tzw. Euro 2012 pochłonęły kilka miliardów złotych, a utrzymanie wybudowanych stadionów na te igrzyska pochłania rocznie kilkadziesiąt milionów zł. Oburza nas także okoliczność, że Polska należy do krajów o najwyższych wskaźnikach rozwarstwienia płacowego a za roczną premie wypłacaną jednemu szefowi państwowej korporacji można zafundować roczne obiady w szkole 15 tysiącom dzieci. Te dane są dostępne w naszej codziennej prasie. Skrajnie neoliberalny sposób zarządzania, nie tak jeszcze bogatym krajem jak Polska stwarza złe perspektywy dla strategii społecznego rozwoju naszego kraju.

Panie Premierze – rozumiemy tysiące ograniczeń jakie rzeczywistość narzuca racjonalnej gospodarce. Ale nie rozumiemy takiej strategii zarządzania krajem, która gwałci elementarne zasady rozwoju i sprawiedliwości społecznej.

Zespół Pedagogiki Społecznej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Przewodniczący - Prof. dr hab. Tadeusz Pilch

Lekcja o karze śmierci w szkole zawodowej

(fot. Max-Weber-Schule we Freiburgu)

Zanim wyjechaliśmy z Freiburga do Lörrach - na kolejną debatę naukową o sytuacji młodzieży w Europie - poprosiłem fryburskich przyjaciół o umożliwienie chociaż rzucenia okiem na tutejszą szkołę zawodową. Ostatni raz zwiedzałem taką w Zachodnim Berlinie przed 20 laty.

To, co zobaczyłem wczoraj we Freiburgu, uświadomiło mi, jak bardzo zostało udoskonalone kształcenie zawodowe w tym kraju. Miałem szczęście, że jeden z wykładowców Wyższej Szkoły Ewangelickiej we Freiburgu - Sven jest dyrektorem jednej z największych placówek edukacyjnych w Badenii Wirtembergii. W Max-Weber-Schule uczy się prawie 1000 osób, którym oferuje się kształcenie w kluczowych dla gospodarki dziedzinach wiedzy i umiejętności.

(fot. Po Max-Weber-Schule oprowadzał nas Sven Howoldt)

Przeszliśmy korytarzami z części do prowadzenia zajęć z przedmiotów ogólnych, teoretycznych, do części praktycznej, warsztatowej, zawodowej. Uczniowie i nauczyciele tej szkoły nie potrzebują praktyk w firmach, przedsiębiorstwach, fabrykach itp. Oni to wszystko mają na miejscu i to z wyposażeniem odpowiadającym najnowocześniejszym maszynom, urządzeniom, warsztatom specjalistycznym, które są znakomicie wyposażone w konieczne do uczenia się w działaniu i przez działanie. Wyposażenie każdej z pracowni kosztowało setki tysięcy EURO. Wystarczyło zajrzeć do warsztatów samochodowych, by przekonać się, że uczniowie dysponują tu najnowszą technologią do obsługi klientów, napraw samochodów, podobnie, jak w przypadku kształcenia do zawodów w budownictwie, obróbce drewna i metalu, energetyce, mechatronice, itd.

(Max-Weber-Schule - kierunki kształcenia i warsztaty)


Ogromny kompleks kilku budynków szkoły zawodowej czyni tę placówkę w pełni niezależną od rynku, od łaski w zakresie jakże koniecznej współpracy do właściwego przygotowania zawodowego, a jednak kształci się tu dla potrzeb rynku, gospodarki, do sfery usług publicznych i prywatnych. Na każdym niemalże kroku widać orientację na uczniów. Na każdym piętrze znajdują się wielkie monitory informujące ich o tym, jaki jest danego dnia plan zajęć, w których pomieszczeniach się one odbywają, czy nie nastąpiła zmiana w planie ze względu na nieobecność nauczyciela itp.
(fot. Alternatywna energia cieplna dla szkoły)

Pozazdrościć też można pracy w takiej szkole nauczycielom i to nie tylko ze względu na wysokie płace, ale warunki pracy. Pokój nauczycielski jest tu wielkości ok. 80m2. Wygodne stoliki, szafki na własne materiały, kserokopiarka z możliwością dowolnego kopiowania materiałów do zajęć, zaplecze socjalne – automaty do kawy, lodówka, aneks kuchenny.

(fot. Pokój nauczycielski w Max-Weber-Schule)

Szkoła jest całkowicie finansowana ze środków publicznych, a przy tym została wyposażona w solary do ogrzewania wody oraz własną elektrownię. W końcu uczniowie musza się nauczyć także instalacji, jak i serwisu tego typu urządzeń. Przestronne korytarze, wydzielone miejsca do międzylekcyjnego odpoczynku oraz serdeczny, ale i stanowczy stosunek nauczycieli do uczniów w określaniu granic ich autonomii i egzekwowaniu wymagań edukacyjnych. Zobaczyliśmy fragment lekcji Svena z pedagogiki religii. Najpierw krótko przedstawił naszą akademicką delegację (ks. prof. ChAT Bogusław Milerski, dr Joanna Koleff-Pracka i ja), a następnie wręczył każdemu z uczniów komplet skopiowanych artykułów prasowych i naukowych, które dotyczyły pozbawiania człowieka życia. W klasie byli uczniowie w wieku 16-17 lat, którzy dobrowolnie wybrali ten przedmiot. W Niemczech można zdawać pedagogikę religii także na maturze.

(fot. Informacja o maturze)

Połączone kopie artykułów poprzedza anonimowa ankieta, która dotyczy postaw młodzieży wobec kary śmierci. Zadaniem uczniów jest po zapoznaniu się z treścią publikacji i grupowej dyskusji, udzielenie pisemnej odpowiedzi na pytania, które zawiera załączona ankieta. Nie jest to potrzebne nauczycielowi, ale uczniom, którzy po indywidualnej lekturze powinni podzielić się na 4 osobowo grupy i miedzy sobą przedyskutować zajęte stanowisko. Ankieta pozwala uporządkować nie tylko własną refleksję na ten temat, ale i odnieść się do poglądów wyrażanych przez stronę przeciwną.
(fot. Lekcja pedagogiki religii)

I. Czy jesteś za karą śmierci (proszę wybierz odpowiedź)?

1. Podaj dwa argumenty, które są najważniejsze dla twojego poglądu na powyższa kwestię:
a) ……………………
b) …………………..

2. Który z przedstawionych przez zwolenników innego stanowiska argumentów mógłbyś uznać za słuszny?

3. W odniesieniu do jakich delikwentów powinno się zastosować karę śmierci?

II. Czy jesteś przeciwko karze śmierci (proszę wybierz odpowiedź)?

1) Podaj dwa argumenty, które są najważniejsze dla twojego poglądu na powyższa kwestię:
a) ……………………
b) …………………..

2) Który z przedstawionych przez zwolenników innego stanowiska argumentów mógłbyś uznać za słuszny?

Jakie teksty zostały załączone przez nauczyciela jako inspiracja do namysłu? „Siostra zakonna i morderca” – to scena z filmu nagrodzonego Oskarem, w którym siostra Helen Prejean (gra w tej roli aktorka Susan Sarandon) rozmawia z osadzonym w celi dla skazanych na śmierć w więzieniu w Louisiana - Matthew Ponceletem (rolę gra Sean Penn). Na karcie widnieje zapis fragmentów scenariusza filmowego, w których siostra Helen odnosi się do kary śmierci w kontekście Biblii i chrześcijan.

(fot. Uczeń uzasadnia swoje stanowisko)

Pytanie do dyskusji w klasie:

Kto z was może wyobrazić sobie przestępcę, który okazał się tak złym człowiekiem, że został słusznie skazany na śmierć? Uzasadnij swoje stanowisko.

Kolejna karta zawiera ciekawy wywiad z dwiema morderczyniami. Kluczowe jest tu pytanie: Jakim trzeba być człowiekiem, żeby inną istotę pozbawić życia?

W materiałach do dyskusji znajdziemy jeszcze:

- wyciąg z historii średniowiecza na temat stosowanej wówczas kary śmierci i kopie ilustracji na ten temat;

- indywidualne zadanie dla uczniów, które polega na tym, by każdy z nich zapoznał się z wskazanym fragmentem Starego Testamentu (Exodus 21,12; Leviticus 20,11; Deuteronomium 21, 18-20) i

- zadanie odpowiedzenia na pytanie: Czym uzasadnia się tu karę śmierci? Uczniowie muszą wpisać do odpowiedniej kolumny w tabeli treść tego fragmentu i współczesne podejście do niego.

Ciekawostka. W dniu wczorajszym odbywał się na terenie szkoły egzamin maturalny. Nie było z tego powodu żadnych wycieczek, nie otoczono wejścia do budynku kordonem policji czy nauczycieli, by nikt nie prześliznął się do środka. Życie szkoły toczyło się normalnym rytmem. Odbywały się lekcje zgodnie z planem zajęć.