06 maja 2019

Wyniki egzaminu maturalnego z lat 2005-2018


Profesor Józef Górniewicz z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie opublikował raport z badań przeprowadzonych wśród absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z województwa warmińsko-mazurskiego, z ich rodzicami i nauczycielami na temat efektywności kształcenia mierzonej wynikami egzaminu maturalnego, który miał miejsce w latach 2005-2018.

Jak pisze we "Wstępie" autor projektu badawczego: "Bezpośrednim impulsem o podjęcia badań empirycznych była konstatacja takiego oto faktu, że maturzyści z regionu warmińsko-mazurskiego lokowali się w ciągu 13 lat istnienia nowej formy sprawdzania wiedzy i umiejętności poznawczych na końcowych pozycjach w rankingu sporządzonym przez Centralną Komisję Egzaminacyjną - właściwy organ państwa do spraw przeprowadzania tego egzaminu. Powstaje naturalne pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy (s.5).

Analizę wyników badań poprzedza rozdział pt. "Założenia teoretyczne projektu badawczego", w którym J. Górniewicz omawia i wyjaśnia:
- istotę i funkcje egzaminu maturalnego,
- system kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych,
- różne czynniki, wymiary i aspekty efektywności pracy szkoły oraz jej badania,
- uwarunkowania i typologię niepowodzeń szkolnych, nierówności i selekcji szkolnych,
- ocenianie i oceny szkolne jako wskaźniki efektywności kształcenia oraz
- funkcje kapitału społecznego i edukacyjnego uczniów.

Główny problem badawczy w tym projekcie brzmiał: Jakie elementy środowiska społecznego, czynniki osobowościowe i warunki działalności instytucji szkoły w subiektywnym odczuciu badanych osób wpływają na uzyskiwanie przez absolwentów szkół ponadgimnazjalnych niskie wyniki w egzaminie maturalnym? Mówiąc krócej, badaczowi zależało na ustaleniu, jakie czynniki egzo-i endogenne warunkują niepowodzenia maturalne abiturientów?

Wykorzystano w tym celu metodę sondażu diagnostycznego wśród studentów historii, matematyki, filologii polskiej i pedagogiki, którzy zdawali egzamin maturalny w latach 2012-2015 oraz wśród rodziców i nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych z powyższego regionu przeszkolonych do udziału w komisjach egzaminacyjnych. Łącznie zbadano 448 osób. Dokonano także analizy wyników egzaminów maturalnych uczniów z Warmii i Mazur w latach 2016-2018 na tle innych regionów Polski.

Wyodrębniono dziewięć kategorii przyczyn niskiego poziomu zdawalności egzaminu maturalnego:

1. przestrzenne usytuowanie regionu, wraz z jego dziedzictwem kulturowym, infrastrukturą komunikacyjną, poziomem urbanizacji , przyrodą i stosunkiem ludności do natury;

2. kwestie ekonomiczne - formy gospodarowania, uzyskiwane przychody ludności, poziom i rodzaj zatrudnienia dorosłych mieszkańców regionu, nasycenie w sieć placówek handlowych, charakter gospodarki, perspektywy rozwoju ekonomicznego, możliwości dodatkowego zatrudnienia w trakcie nauki i studiów, obszary biedy i wykluczenia z rynku pracy;

3. czynniki społeczne i kulturowe związane z subiektywnym odczuciem jakości życia w regionie, z habitusem społecznym absolwentów szkół maturalnych, zjawiska stygmatyzacji społecznej, nasycenie regionu w instytucje generujące wartości kultury wysokiej,

4. organizacja pracy szkoły, jej wyposażenie i działalność w środowisku lokalnym, w tym: liczebność klas szkolnych, wyposażenie w sprzęt do wspierania procesu dydaktycznego i wychowawczego, zasobność pracowni specjalistycznych i biblioteki, klimat i atmosfera pokoju nauczycielskiego, stopień dekapitalizacji obiektów i stanu ich wyposażenia;

5. kadra nauczycieli i wspierający ich zespół psychologów, pedagogów, terapeutów i pozostałych specjalistów, w tym poziom ich przygotowania i doskonalenia zawodowego, style nauczania i nawiązywania relacji z uczniami i ich rodzicami, pozazawodowe zainteresowania, stopień zaangażowania w dodatkowe zajęcia, poziom wrażliwości emocjonalnej i moralnej, utarte nawyki i sposoby pracy dydaktycznej;

6. uczniowie, ich osobowość, poziom motywacji do uczenia się, zainteresowania, aktywność w czasie zajęć szkolnych i pozaszkolnych, pozalekcyjnych, poziom uczestnictwa w kulturze, jakość relacji z innymi uczniami w klasie i całej placówce, relacje z rodzicami i innymi osobami z środowiska lokalnego;

7. rodzice - jakość ich współpracy z nauczycielami i innymi pracownikami szkoły, poziom codziennego wsparcia uczniów w rodzinie, wsparcie finansowe i motywacyjne do zaspokajania potrzeb dzieci, budżet czasu wolnego, kondycja materialna i moralna rodziny;

8. organizacja i przeprowadzanie egzaminu maturalnego w szkole - warunki zdawania egzaminów ustnych, jakość sprawdzania testów pisemnych, obiektywizm ocen wyrażanych w procentach punktów;

9. varia, inne czynniki typu ucieczka zdolnej młodzieży do szkół innego regionu kraju.

Zainteresowanych wynikami badań odsyłam do raportu. Tymczasem dzisiaj trzymam przysłowiowe kciuki za kolejny rocznik maturzystów. Połamania piór/długopisów!