Zapalmy świeczkę pamięci!

W tym roku odeszli od nas profesorowie, których życie, aktywność akademicka i twórczość naukowa wyznaczały wielu pokoleniom pedagogów, nauczycieli, wychowawców kierunek i wzory profesjonalizacji oraz humanistycznej orientacji w nauce. Żegnaliśmy w 2016 r. dydaktyka z poznańskiej szkoły naukowej - prof. dr. hab. Kazimierza Denka doktora honoris causa.

Właśnie ukazał się wydany przez Polskie Towarzystwo Nauczycieli Twórczych tom pt. Paideia – drogą do uniwersalizmu w wychowaniu. Księga dedykowana pamięci Profesora Kazimierza Denka – Honorowego Prezesa Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Twórczych, red. Leszek Pawelec, Szczecinek: PSNT 2016, którego Profesor miał być współtwórcą i jednym z autorów, ale nie było mu to dane. Został w nim godnie pożegnany przez akademickie, krajoznawcze i oświatowe środowisko, z którym przez kilkadziesiąt lat współpracował i wspierał je w rozwoju.

O Profesorze K. Denku piszemy z prof. UŚl - Markiem Rembierzem także w dostępnym w sieci kwartalniku "Studia z Teorii Wychowania". Piękne wspomnienie zostało opublikowane przez Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Twórczych, którego Profesor K. Denek był Honorowym Przewodniczącym.

Kilka dni temu nadeszła smutna wiadomość o śmierci wybitnego historyka idei w naukach społecznych, socjologa - Profesora dr. hab. Jerzego Szackiego, członka rzeczywistego PAN, doktora honoris causa. Był wielką postacią socjologii i jednym z filarów polskiej humanistyki, gdyż do 2011 r. socjologia była dyscypliną naukową w naukach humanistycznych. Dzisiaj jesteśmy spadkobiercami wielkich dzieł Jerzego Szackiego, z których sam uczyłem się jeszcze w okresie siermiężnego PRL odnajdując w nich fragmenty wolnego świata nauk.

Profesor J. Szacki (1929-2016) wykształcił kilkadziesiąt roczników studentów i wypromował kilkudziesięciu doktorów. Imponujący wkład w naukę owocował rozumieniem jej fundamentów, pozwalał na konstruowanie przesłanek teoretycznych do badań naukowych nie tylko w socjologii, ale także w pedagogice i naukach o polityce.

Żegnają Profesora jego Uczniowie w pisanych na gorąco wspomnieniach m.in.:

* Izabela Desperak - Jerzy Szacki, przewodnik po krainie utopii ;

* Adam Leszczyński - Profesor Jerzy Szacki nie żyje. Był jednym z najwybitniejszych polskich socjologów;

* Redakcja "Newsweeka" - Nie żyje profesor Jerzy Szacki. Wybitny polski socjolog miał 87 lat.

Z grona wybitnych humanistów, których dzieła są znaczące dla tej części pedagogów, którzy prowadzą badania historyczne lub filozoficzne, przywołuję w świadomości żyjących odejście tak wybitnych profesorów jak:

* prof. dr. hab. Cezarego Wodzińskiego - filozofa, wybitnego znawcę myśli Martina Heideggera, tłumacza i eseisty; wykładowcy m.in. Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego;


* prof. dr. hab. Janusza Tazbira - członka rzeczywistego PAN, historyka, wybitnego badacza dziejów kultury i ruchów religijnych w Polsce, głównie w XVI i XVII w., wieloletniego Przewodniczącego Centralnej Komisji Do Spraw Stopni i Tytułów oraz Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych CK.

Ja też zrobię sobie wolne

Piątek jest najgorszym dniem na wykłady ogólnowydziałowe, a piątek przed dniami Wszystkich Świętych powinien być dniem wolnym od zajęć dydaktycznych, mimo że do konkretnego święta jest jeszcze kilka dni wolnych - sobota, niedziela czy nawet poniedziałek.

Administracja jednostki działa sprawnie. Wszyscy pracownicy są na swoich stanowiskach. Zdarza się, że nawet pojawi się jakiś student, by załatwić swoją sprawę. Są uczelnie publiczne i niepubliczne, w których z końcem października jeszcze ok. 30 proc. studentów nie złożyło egzaminu dyplomowego. Ci, którzy go zdali, jeśli są po licencjacie, to zapewne w większości podejmą studia II stopnia (magisterskie). Absolwenci studiów magisterskich albo już znaleźli miejsce pracy, albo dopiero zaczną rozglądać się za takowym. Wcale nie jest łatwo o tej porze, gdyż po studiach pedagogicznych czy nauczycielskich należałoby podjąć starania najpóźniej w maju, a więc na kilka miesięcy przed rozpoczęciem roku szkolnego.

Nie o tym jednak chcę pisać. PIĄTEK - ZŁY POCZĄTEK. Rzeczywiście. Dla jednych piątek jest ostatnim dniem pracy w tygodniu, a dla innych początkiem kolejnego zadania. W moim przypadku piątki są dniem wykładowym, a zatem trudno mówić tu o początku czegoś, co jest de facto tego kontynuacją. Jeden z takich piątków okazał się dniem szczególnym, bowiem po pokonaniu 26 km i ryzykowaniu życiem na polskich drogach, po których poruszają się także psychopaci, frustraci, macho'iści, nieudacznicy, itp. dojechałem bezpiecznie na uczelnię, by - jak co tydzień - spotkać się ze studentami studiów stacjonarnych.

To są ci studenci, którzy korzystają z przywileju i dobrostanu budżetu III (czy już IV?) Rzeczypospolitej oraz miłościwie nam panującej władzy, a zatem studiowanie nic ich nie kosztuje. Nooo, może odrobinę pracy nad sobą, by po nieprzespanej nocy, balandze, serfowaniu w sieci czy innych przyjemnościach albo dolegliwościach obudzić się, umyć, coś spożyć i dojść lub dojechać do uniwersyteckiego pawilonu z aulą.

Moja jednostka tak dużej auli nie posiada, a zatem musi płacić za jej wynajem ze środków, które "zarobiła" z czesnego studentów studiów niestacjonarnych (zaocznych). Równie dobrze, można byłoby te środki wydać na zakup literatury, multimediów lub dać pracownikom premie. Dla studiujących stacjonarnie wszystko to, z czego korzystają należy im się jak przysłowiowa karma dla psa czy kota (tak się mówi: "należy mu się jak psu zupa"). Nie płacą przecież za wynajem sal,ich utrzymanie, oświetlenie, ciepło i wodę zimną oraz gorącą, wysprzątanie, ochronę itp.

Kiedy ich zapytałem, kto za to wszystko płaci, byli zdumieni, bo przecież wiadomo - państwo. A państwo to my wszyscy, także nasi rodzice, wszyscy zatrudnieni we wszystkich możliwych sektorach produkcji i usług, ot, płatnicy różnych podatków. Tak więc edukacja akademicka, tym bardziej poprzedzające ją ogólnodostępne kształcenie oraz opieka od przedszkola do matury lub egzaminu zawodowego, wcale darmowymi nie są.

Wchodzę do budynku, a tu cisza. W auli wygaszone światła, zaś w szatni siedzą przy grzejniku przesympatyczne panie szatniarki gotowe do obsłużenia naszej młodzieży i jej nauczycieli. Odebrały ode mnie kurtkę z lekkim uśmiechem na twarzy, ale pomyślałem sobie, że są w dobrym nastroju. Może JM Rektor przyznał jakieś premie, albo cieszą się, że jest to także dla nich ostatni dzień pracy w tym tygodniu.

Wchodzę do auli, a tu .... PUSTKA. Studentów - ani widu, ani słychu. Ani jednego. Powinno ich być 270! Przyjechałem wcześniej, więc naiwnie sądziłem, że może jest awaria trakcji komunikacyjnej w mieście i za chwilę, nieco spóźnieni jednak dojadą. Gdzież tam.

Pozostała mi zatem konwersacja z paniami z szatni, bo jeszcze łudziłem się, że nie sprawdziłem w Intranecie, czy są godziny rektorskie. Studenci zawsze wiedzą wcześniej od wykładowców. Okazało się, że w piątek, od samiutkiego rana nie było ani jednego studenta. Ulżyło mi. To oznaczało bowiem, że nie przyszli na dwa wcześniejsze wykłady.

Tym samym zapowiem młodzieży, że ja też zrobię sobie wolne w jeden z piątków i podobnie jak oni nie uprzedzę ich o tym. Niech przyjdą, dojadą, pokonają własne słabości lub nagle odkryte w sobie pokłady edukacyjnych aspiracji i... pogadają z miłymi paniami w szatni o tym, jak nieodpowiedzialnego mają wykładowcę. Przecież oni przyszli, a jego nie ma.

Może nawet napiszą skargę do dziekana lub poskarżą się lokalnej prasie. W końcu "klient" nasz "pan". To prawda, nasz, ale nie wasz. Jestem zwolennikiem demokracji, a zatem partnerstwa, równości, tolerancji. Jak im wolno, to mnie także.

Nie martwcie się. To wszystko, o czym tu napisałem, jest tylko marzeniem sennym - być może studentów, ale na pewno moim. Obudziłem się spocony ze strachu, że nie dojechałem na zajęcia. Co za upiorne sny. Córka pocieszyła mnie, żebym się nie martwił, bo przecież w piątek było halloween, czyli polskie święto dyni, albo październikowych przebierańców.

Raz - Dwa - Trzy, czyli I am the Sound

Wczoraj uczestniczyłem w Międzynarodowym Festiwalu Producentów Muzycznych Soundedit-2016, który odbywa się już po raz ósmy w Łodzi. Ten nietypowy Festiwal adresowany jest do wszystkich miłośników muzyki, płyt i koncertów. W Klubie Wytwórnia, który stał się centrum festiwalowych wydarzeń, rozbrzmiała wyborna muzyka.

Podczas tegorocznej edycji Festiwalu mają miejsce m.in. spotkania z twórcami i koncertami spod znaku el-muzyki, wśród których znalazł się m.in. występ innowacyjnego, wręcz rewolucyjnego, berlińskiego zespołu Atari Teenage Riot. Jego lider Alec Empire jest kompozytorem, producentem muzycznym i muzykiem rockowym, który gra m.in. na instrumentach klawiszowych.

(Na fotografii - Brian Eno; zdjęcie wykonał: Shamil Tanna)

Współzałożyciel grupy Roxy Music. Pionier i mistrz stylu ambient przygotował też specjalny set DJ-ski złożony z utworów polskich twórców muzyki elektronicznej. Brytyjczyk współpracował z wieloma muzykami i zespołami, takimi jak: U2, Talking Heads, Devo, Ultravox, James, My Bloody Valentine, John Cale, Coldplay czy Phil Collins.

Po ośmiu latach starań, nareszcie udało się Organizatorom zaprosić na Soundedit artystę, o którym pisano, że: „jest Bogiem”. Tą absolutną legendą jest Brian Eno – wybitny muzyk, kompozytor, producent, laureat nagrody Grammy, zaliczany do tzw. muzycznej ekstraklasy. W czasie uroczystej gali w Klubie Wytwórnia – Brian Eno otrzymał statuetkę „Człowieka ze Złotym Uchem” w uznaniu za całokształt swojej pracy producenckiej.

Po wręczeniu nagrody i spotkaniu Briana Eno z publicznością wystąpił mój ulubiony Zespół "Raz Dwa Trzy", który przygotował na Soundedit unikatowy występ. Finezyjna poezja, genialna muzyka i wokal Adama Nowaka zostały wzbogacone udziałem w jego koncercie orkiestry ICON oraz Kwartetu Henryka Miśkiewicza. Niespodzianką dla nas był występ z Zespołem Raz-Dwa-Trzy dwóch znakomitych artystów młodego pokolenia - Brodki i Dawida Podsiadło, którzy zaśpiewali z Adamem Nowakiem po jednym utworze.

Po koncercie artyści spotkali się z uczestnikami Soundedit-16 podpisując swoją najnowszą płytę. Opuszczałem Klub Wytwórnia z brzmieniem genialnie wykonanych utworów. I am the Sound!

"Pedagogika dyskretna" Aleksandra Nalaskowskiego wyróżniona na 20. Targach Książki w Krakowie

Wczoraj zakończył się drugi dzień Targów Książki w Krakowie. Stoisko C61 należy do jednego z najlepszych w kraju wydawnictw naukowych pedagogicznych, chociaż także publikuje prace z nauk o polityce, socjologii, psychologii czy wreszcie poradniki dla środowisk nauczycielskich (bardzo bogata oferta książek metodycznych).

Już pierwszego dnia Oficyna Wydawnicza "IMPULS" zaproponowała nowe tytuły oraz atrakcyjne niespodzianki. Do niedzieli jest szansa na odwiedzenie oferty. Profesor pedagogiki - Aleksander Nalaskowski uzyskał pierwszego dnia targów wyróżnienie za swoją książkę pt. "Pedagogika dyskretna". Ogromnie mnie to ucieszyło, gdyż jakiś czas temu dzieliłem się w blogu swoją opinią na temat tej eseistycznej miniatury naukowej w pedagogice. Powyższy tytuł otrzymał to wyróżnienia w plebiscycie Najlepszej Książki na Jesień oraz Najlepszej Książki Psychologicznej organizowanej przez wortal Granice.pl.

Studenci pedagogiki resocjalizacyjnej mogą odpocząć od naukowych lektur sięgając po beletrystyczną książkę Andrzeja Dembińskiego pt."Kariera" klawisza", która także uzyskała wyróżnienia w kategorii "Literatura faktu"! Ta wyjątkowa, bo wspomnieniowa książka może zainteresować także studentów psychologii, przedstawicieli służb mundurowych oraz osoby ciekawe, jak wygląda rzeczywistość w więzieniu.

Jak pisze Wydawca: Nie jest to książka dla wszystkich, bo opisywane są w niej tragiczne zachowania, upadki moralne i fizyczne, próby samobójcze i wiele innych spraw dotyczących osadzonych. O tych, co mieli i mają honor, jak i zwykłych obszczymurków. Każdy z funkcjonariuszy musiał na tym swoim odcinku pracy dawać sobie radę. Zaglądać wielokrotnie śmierci w oczy. Klawisze nie uważają się za bohaterów. Każdy klawisz, który to przeszedł, pracował lub pracuje minimum 4 lata na oddziale mieszkalnym jako oddziałowy, spokojnie może tą książkę podpisywać dając autografy. Andrzej Dembiński, będąc autorem tego tekstu, opartego na faktach autentycznych im zezwala. Możecie porównać jak było kiedyś, a jak jest teraz.

Na stoisku IMPULSU można także zobaczyć nowości, bestsellery i wiele ciekawych oraz topowych tytułów spośród blisko 250 publikacji, które stanowią przecież tylko część pokaźnej oferty. Podczas tegorocznych targów książki została przedstawiona w całej pełni unikatowa w dziejach polskiego harcerstwa seria reprintów z lat 1911-1945. Mam tu na uwadze nowe i w znakomitej większości niewznawiane od czasów przedwojennych publikacje z liczącej ponad 100 tytułów serii zatytułowanej „Przywrócić Pamięć”. Harcerze i ich instruktorzy odnajdą tu korzenie ruchu skautowego oraz jego polskiej kultury harcerskiej.

Także naukowcy, pedagodzy społeczni, andragodzy i przedstawiciele nauk o kulturze fizycznej znajdą w tej serii tomiki dla swoich dociekań badawczych, bowiem są tu znakomite wykłady oraz naukowe analizy wybitnych myślicieli i humanistów z okresu II RP, dla których harcerstwo stanowiło nie tylko treść ich osobistego zaangażowania, ale także impuls do rozwijania nauk humanistycznych i społecznych.

Strategia generowania absurdalnego konfliktu o gimnazja

(fot. Anna Zalewska w 1999 r. udziela wywiadu telewizji lokalnej)

Nadchodząca zima zapowiada się mroźnie w polityce oświatowej III RP. Nauczycielskie związki zawodowe , z wyłączeniem NSZZ Solidarność, zapowiadają akcję strajkową. Wolny Związek Zawodowy „Solidarność-Oświata” domaga się od minister edukacji wycofania projektu reformy ustrojowej szkolnictwa. Podobnie nerwowo reaguje nań Związek Nauczycielstwa Polskiego.

Powód jest jasny – nauczyciele, w tym związkowcy, mają już dość uzależniania zmian w zarządzaniu oświatą od partyjnych interesów i ambicji władzy, które są narzucane społecznościom szkolnym i rodzicom uczniów wbrew ich oczekiwaniom, potrzebom i akceptacji. Już nikt więcej nie uwierzy w publicznie głoszone tezy, że:

- większość społeczeństwa nie chce gimnazjów…

- realizujemy obietnicę przedwyborczą …

- reforma jest bardzo dobrze przygotowana…

- rząd zabezpieczył środki finansowe na realizację reformy…

- żaden nauczyciel nie straci pracy...

- reforma została poprzedzona szeroką debatą i ogólnokrajowymi konsultacjami…

- opozycja nie miała czasu analizować własnych badań. Niech wejdzie na stronę IBE i się dokształci...

- b. minister Handke broni gimnazjów, mimo że reforma się nie udała…

- samorządy powiatowe nie zgodziły się na odebranie im szkół ponadgimnazjalnych, gdyż one by zbankrutowały… Nie można zatem, łączyć gimnazjów z liceami;

- licea ogólnokształcące w ogóle nie uczyły. To są półtoraroczne szkoły przygotowania do matury…

- nowe podstawy programowe, które po raz pierwszy widzą, że trzeba kształcić ogólnie... O podstawach programowych rozmawiamy po cichu od lutego, w soboty i niedziele… ;

- prezes Broniarz zlikwidował WSP ZNP i zostawił 400 studentów na lodzie, więc niech nie krytykuje reformy edukacji;

- We Wrocławiu była protestująca garstka związkowców, a nie wszyscy nauczyciele. To KOD, który rozdawał gazetki...

- Od 16 lat jest edukacja seksualna w szkołach. Jeżeli jest potrzeba, to rodzice deklarują zajęcia z tego zakresu i dziecko ma do niej dostęp.

itd., itd.

Nie wystarczy codzienne powtarzanie w różnych mediach - także niekontrolowanych przez ministrę samozaprzeczeń - opinii i przeświadczeń w teleekspresowym tempie (tezomiot), by sprawić wrażenie wiarygodności przekazywanych treści.

Do gry – podobnie jak za rządów Donalda Tuska – wprowadza się chyba niezorientowaną w manipulacji Premier Beatę Szydło. Widać coraz wyraźniej, że EDUKACJA stała się po raz kolejny polem wojny partyjnej, w której rządzący za żadną cenę nie oddadzą pola krytykom przypisując wszystkim racjonalnym opiniom miano wrogich, opozycyjnych, politycznych. NIE WOLNO KRYTYKOWAĆ MEN. Jak tak można?!!!

(źródło: Anna Zalewska o słuszności reformy edukacji)

Nic dziwnego, że samorządowcy pamiętają, co mówiła Anna Zalewska w 1999 r. dla telewizji lokalnej, kiedy to wprowadzana była przez Mirosława Handke reforma ustrojowa szkolnictwa:

– Nie ukrywam, że cały czas przy reformie w Polsce zapomina się, że ona musi być obudowana pieniędzmi. Poza tym co rząd, to zmiana koncepcji. To jest drugi błąd. Jeśli my polskiej oświaty nie potraktujemy jako priorytetu, gdzie prace mają być kontynuowane niezależnie od tego, czy ktoś jest z jednej czy drugiej strony sceny politycznej, to nigdy nie osiągniemy sukcesu.

Czasami jest dobrze słuchać siebie, przypomnieć sobie wszystkie wypowiedzi na temat szkolnictwa, zacząć prowadzić rozmowę z pozycji otwartej na potrzebę zmiany, a nie na konieczność realizacji partyjnej narracji, bo - jak trafnie stwierdziła A. Zalewska w jednym z tegorocznych wywiadów - bez nich nie przeprowadzi się żadnej zmiany w edukacji publicznej. Minister edukacji wie, że brnie w "ślepą ulicę", ale nie potrafi się z tego wycofać. Tymczasem można zmieniać kształcenie ogólne na poziomie średnim oraz zawodowe nie niszcząc struktury 6+ 3, ale nadając jej inną formę ustrojową.

Rodzice nie poprą tej zmiany, gdyż większość obróci się przeciwko MEN, a tym samym i kolejnej partii władzy. Afirmują w sondażach rzekomą reformę ci, którzy nie mają dzieci w (potencjalnym) wieku szkolnym oraz nauczyciele z prorządowej „Solidarności” o niskim kapitale możliwego wsparcia. Politycy PIS-u są świadomi pułapki, w którą wpuścił ich niekompetentny profesor z Krakowa. Arogancja władzy przy czytelnej jej ignorancji i nieudolności merytorycznej jest skórką od banana, na której wpadnie w poślizg i się przewróci.

Przypominam, że to PIS odsłaniał w ostatnich latach socjotechnikę poprzedniej władzy, więc odwoływanie się do niej w powyższej sytuacji sprawi, że jedynie przeniesie się na inne sfery życia obywateli i całego społeczeństwa. Tak prowadzona polityka nie pokona oświatowego oporu, ale ten może pokonać polityków. Piszą o tym w swoich książkach państwo Elbanowscy. Nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki hipokryzji, arogancji i ignorancji. Polska edukacja nie zasługuje na taki los.

Zespół Badań nad Młodzieżą obradował w Poznaniu

w dn. 25 października 2016 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Zespołu Badań nad Młodzieżą przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, któremu przewodniczy prof. dr hab. Agnieszka Cybal-Michalska, dziekan Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu, członek KNP PAN.

Przybyłych na inauguracyjne seminarium naukowców z różnych uniwersytetów w kraju Profesor wprowadziła w przesłanki powołania do życia zespołu zadaniowego przy Komitecie, określiła cele jego działania oraz zaproponowała rozwiązania organizacyjno-strukturalne. Młodzi wiekiem, stażem pracy, stopniem naukowego awansu i duchem naukowcy będą spotykać się trzy razy w roku w Poznaniu, by realizować m.in. następujące cele:

• rozwijanie nauk pedagogicznych,

• zaakcentowanie problematyki pedagogiki młodzieży w obszarze pedagogiki jako dyscypliny naukowej,

• udział w interdyscyplinarnym dyskursie wokół kluczowych problemów pedagogiki młodzieży,

• uwzględnianie w badaniach nad młodzieżą wieloparadygmatyczności podejść, teorii i nurtów;

• popularyzowanie osiągnięć z obszaru pedagogiki młodzieży w kraju i za granicą.

Zespół - jak określiła to jego Przewodnicząca - będzie realizował swoje cele przez:

• promowanie współczesnych nurtów rozwoju pedagogiki młodzieży i kierunków badań nad młodzieżą opartych na dorobku nauk humanistycznych i społecznych oraz wynikających z nich rozwiązań dla praktyki edukacyjnej

• inspirowanie i prowadzenie badań nad młodzieżą jako przedmiocie badań pedagogicznych (młodzież w centrum pedagogiki) oraz młodzieżą jako podmiocie prospektywnych zmian (młodzież w centrum zmiany społecznej)

• wspieranie rozwoju i kształcenia kadry naukowej i dydaktycznej, której działalność skoncentrowana jest na rozwoju pedagogiki młodzieży w ramach różnych ośrodków akademickich

• konsolidację akademickiego środowiska uczonych, którzy przedmiotem swoich eksploracji uczynili młodzież – zespół stanowi tym samym forum integrujące środowisko naukowe pedagogów

• organizowanie konferencji, seminariów, sesji dyskusyjnych o charakterze naukowym

• organizowanie spotkań wykładowych stwarzających możliwość prowadzenia dyskursu z udziałem znamienitych osobistości świata nauki

• popularyzowanie osiągnięć z obszaru pedagogiki młodzieży oraz współpraca z otoczeniem przez wykłady, odczyty, seminaria, festiwale nauki oraz inne przedsięwzięcia edukacyjne

• publikowanie osiągnięć z obszaru pedagogiki młodzieży oraz ich popularyzacja wśród ośrodków naukowych w Polsce i za granicą.

Osoby zainteresowane włączeniem się do prac tego Zespołu mogą pisać na adres: zespolpm@amu.edu.pl

W swoim wprowadzeniu do prac Zespołu prof. A. Cybal-Michalska szerzej mówiła także o potrzebie odpowiedzenia sobie na pytanie, co jest dla pedagogów przedmiotem badań społecznych i humanistycznych młodzieży?

W pedagogice uznaje się konieczność pogłębionych studiów i badań nad młodzieżą jako głównego aktora prospektywnych zmian, poszukującego odwzorowań, kształtującego swoje odniesienia, aktualizującego wiedzę o sobie, o świecie i swoich relacjach ze światem.

Tym samym problematyka młodzieży, a w szczególności współczesne badania nad kondycją młodzieży lokują się wśród najważniejszych. Stanowią one układ odniesienia dla rozważań nad przyszłością społeczeństwa w którym fundamentalną zasadą staje się przeżywanie ambiwalencji i życie „zmianą”. Ponadto syntezie wiedzy nad młodzieżą w odniesieniu do wybranych studiów teoretycznych i badań empirycznych musi towarzyszyć szczególny rodzaj wrażliwości na „pułapki” w ustalaniu odpowiedzi na pytanie: „Młodzież czyli kto?

Na kanwie powyższych przemyśleń powstała idea utworzenia zespołu Pedagogiki Młodzieży, którego koncentracja uwagi będzie zwrócona na wielokontekstowe rekonstrukcje pedagogiki młodzieży przy odwołaniu się do kontekstów historycznych, orientacji teoretycznych i recepcji zagadnienia. To w istocie namysł nad młodzieżą jako przedmiocie i podmiocie badań pedagogicznych - młodzież w centrum pedagogiki i w centrum permanentnej zmiany społecznej.

W humanistycznym dyskursie istnieje wyraźne zapotrzebowanie na wiedzę o: źródłach i miejscu pedagogiki młodzieży w obszarze nauk społecznych, współczesnych nurtach rozwoju pedagogiki młodzieży, kierunkach badań nad młodzieżą jak również ich historycznych i kulturowych uwarunkowaniach czy też perspektywach badawczych w badaniach pedagogicznych nad młodzieżą a także na umiejętności: wykorzystania i integrowania wiedzy teoretycznej z zakresu pedagogiki młodzieży w celu analizy złożonych socjopedagogicznych problemów okresu adolescencji oraz prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierania ich rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych z obszaru pedagogiki młodzieży.

Nadmienię, iż wysiłek pedagogów zintegrowanych w ramach prac zespołu Pedagogiki Młodzieży będzie również skierowany w stronę uznania postulatu wieloparadygmatyczności prowadzenia badań w obszarze pedagogiki młodzieży.

Niewątpliwie przestrzeń dialogu w ramach prac Zespołu Pedagogiki Młodzieży to czas sprzyjający zatrzymaniu się: nad dokonaniami, zmaganiami twórczymi z jakże złożoną materia tematu. Mam na uwadze wielość znaczeń i sensów ukształtowanych wokół pojęcia „współczesna młodzież” oraz różnorodność obszarów teoretycznych i badawczych wyznaczonych przez ten fenomen badawczy, a które podejmowane w kontekście:
 dyskursu utopijnego (wielość orientacji teoretycznych)
 dyskursu badawczego (różne paradygmaty badawcze)
 dyskursu wytycznych dla praktyki
 dyskursu deliberatywnego (konfrontującego wielość podejść, będącego na ich styku)
stanowi orientację poznawczą lokującą się wśród aktualnych, ważnych i frapujących poznawczo.

Oczekujemy zatem pod koniec kadencji KNP PAN raportu o stanie inter- i transdyscyplinarnych badań nad młodzieżą, szkołach naukowych, ich liderach, tematach rozpraw doktorskich i habilitacyjnych oraz najlepszych monografiach naukowych o tej problematyce. Życzymy przy tej okazji wszystkim uczestnikom Zespołu samorealizacji akademickiej oraz osobistej ze spotkań z uczonymi w zakresie juwentologii pedagogicznej.

Dzisiaj Prezydent Andrzej Duda wręcza nominacje Profesorom m.in. pedagogiki

Nie ukrywam, że za każdym razem, kiedy docierają do mnie komunikaty z Kancelarii Prezydenta Andrzeja Dudy o kolejnych nominacjach profesorów odczuwam szczególną radość, bo jest to także okazja do zwrócenia uwagi opinii publicznej na osiągnięcia w naukach społecznych polskich pedagogów.

W okresie kończącej się już kadencji Centralnej Komisji Do Spraw Stopni i Tytułu - 2013-2016 o tytuł naukowy profesora ubiegało się:

w 2013 -2014 r. - 44 doktorów habilitowanych, przy czym ze względu na tzw. wysoką falę wniosków w ramach tzw. starej procedury - 12 postępowań zostało wszczętych (przez CK) do końca kwietnia 2014 r. Przypominam, że w wyniku reformy nauki i nowych ustaw z 2011 r. obowiązywał do końca września 2013 r. tzw. okres przejściowy (vacatio legis) dla nowych, a znacznie wyższych wymogów na tytuł naukowy profesora.

Część zatem ze zgłoszonych wniosków w ówczesnej procedurze nie uzyskała akceptacji albo rady jednostki (rady wydziału prowadzącej postępowanie na tytuł naukowy), albo weryfikującej przebieg postępowania i jakość dokonań Centralnej Komisji Do Spraw Stopni i Tytułów. Spośród 44 wniosków 5 nie uzyskało merytorycznego poparcia, a zatem nie zostały skierowane do Kancelarii Prezydenta III RP do nominacji.

Wynik postępowań wśród pedagogów na tytuł naukowy Profesora - w dziedzinie nauk społecznych - jest zatem bardzo wysoki. Jeszcze toczą się w Centralnej Komisji postępowania odwoławcze i recenzenckie w 3 przypadkach, a więc jest nadzieja, że wzrośnie liczba kandydatów, którzy uzyskali pełną akceptację dla swoich dokonań naukowych.

W dn. 26 października br. Prezydent Andrzej Duda wręczy akty nominacyjne następującym profesorom nauk społecznych, których dorobek naukowy jest ściśle związany z dyscypliną pedagogika:

1. prof. dr hab. Agnieszka Gromkowska-Melosik z Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pani Profesor zajmuje się pedagogiką emancypacyjną prowadząc zarówno badania w paradygmacie Gender Study, jak i z zakresu pedagogiki szkolnej i porównawczej.

Pani Profesor jest kierownikiem Zakładu Edukacji Wielokulturowej i Badań nad Nierównościami Społecznymi na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu, przewodniczącą Komisji Doktorskiej, kierownikiem Studiów Doktoranckich oraz Prodziekanem WSE ds. Studiów Doktoranckich i Współpracy Międzynarodowej na Kadencję 2016-2020.

W 2002 r. uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki finalizując swoje studia doktoranckie w zakresie pedagogiki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tytuł pracy brzmiał: Rekonstrukcje i reprezentacje kobiecości w kulturze globalnej. Studium socjopedagogiczne. Promotorem dysertacji doktorskiej był prof. zw. dr hab. Zbigniew Kwieciński.

Stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki uzyskała w 2011 r. na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie przedłożyła rozprawę habilitacyjną pod tytułem: Edukacja i (nie) równość społeczna kobiet. Studium dynamiki dostępu.

Droga do tytułu naukowego Profesora była twórcza, dość krótka i dynamiczna. Jako studentka piątego roku brała udział w miesięcznym akademickim programie stypendialnym - „Międzynarodowej Konferencji Młodych Liderów Edukacji” w Charlottesville (Virginia, USA). W USA miała możliwość uczestniczenia w wykładach profesorów University of Virginia, które pogłębiły jej przekonanie, że to właśnie uprawianie nauki stanowić powinno „motyw przewodni” jej biografii zawodowej. Już na piątym roku studiów przygotowała treść kilkunastu – związanych z mediami i pop-kulturą - haseł do redagowanej przez prof. Józefa Skrzypczaka „Encyklopedii Mediów” (Poznań 1999).

Po ukończeniu studiów podjęła pracę na zlecenie w Akademii Sztuk Pięknych (dziś Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu, gdzie prowadziła autorskie zajęcia z przedmiotu „Ciało w kulturze współczesnej”. Przełomowym momentem w karierze akademickiej było zdobycie statusu doktoranta w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej promotorem został prof. Zbigniew Kwieciński, który w kolejnej dekadzie wywarł bardzo duży wpływ na sposób myślenia o nauce.

Rozprawa doktorska, którą obroniła w 2002 r. została zatytułowana "Reprezentacje i rekonstrukcje kobiecości w kulturze globalne. Studium socjopedagogiczne" i była poświęcona tożsamości kobiet współczesnych. Warto zaznaczyć, że materiały do niej gromadziła m.in. w bibliotekach uniwersytetów w Charlottesville, Londynie, Amsterdamie i Sztokholmie. Nic dziwnego, że prowadząc interdyscyplinarne badania nad socjalizacyjnymi i selekcyjno-stratyfikacyjnymi funkcjami edukacji i szkolnictwa wydała wspólnie z prof. UAM monografię pt. "Problemy nierówności społecznej w teorii i praktyce edukacyjnej"(Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008), do której treści wielokrotnie nawiązuję w blogu , a jest to książka pt. "Ściągi, plagiaty, fałszywe dyplomy. Studium z socjopatologii edukacji", która wydała w GWP w 2007 r.

W roku 2011 w oparciu o dorobek oraz książkę habilitacyjną „Edukacja i (nie)równość społeczna kobiet. Studium dynamiki dostępu (Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011) pani A. Gromkowska-Melosik uzyskała stopień doktora habilitowanego. Po tym awansie naukowym kontynuowała prace nad tematami badawczymi dotyczącymi nierówności społecznych. Pisałem w blogu o wyróżnieniu w roku 2012 tej książki prestiżową Nagrodą przez I Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Polskiej Akademii Nauk.

W roku 2014 wraz z prof. Mirosławem J. Szymańskim z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie jako profesor UAM zredagowała książkę poświęconą problemowi nierówności społecznych: Edukacja i nierówności. Trajektorie sukcesu i marginalizacji, w której publikują najwybitniejsi przedstawiciele tej problematyki z różnych ośrodków akademickich w kraju (WN UAM, Poznań 2014). W rezultacie powstała książka ukazująca rolę edukacji w konstruowaniu nierówności i w procesach stratyfikacji społecznej.

W latach 2011-2015 realizowała projekt badawczy NCN pt. Elitarne szkolnictwo średnie we współczesnej Europie. Studium z socjologii edukacji i pedagogiki porównawczej, w ramach którego kierowała czteroosobowym zespołem naukowców. Efektem pracy jest wydana pod red. A. Gromkowskiej-Melosik książka pt. Elitarne szkolnictwo średnie w krajach Europy Zachodniej. Studia z pedagogiki porównawczej (Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015).

Analiza problemu socjalizacyjnej i selekcyjno-stratyfikacyjnej funkcji edukacji znajduje swoje zwieńczenie w książce (będącej również efektem mojej odrębnej pracy badawczej we wspomnianym projekcie) wskazywanej przeze mnie jako profesorska: Elitarne szkolnictwo średnie. Między reprodukcją społeczno-kulturową a ruchliwością konkurencyjną (Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015). Dobór problem badawczego był niezwykle trafny, bowiem w neoliberalnych społeczeństwach zdecydowanie ma miejsce także w naszym szkolnictwie „powrót do elitarności”.

Wszystkie rozprawy A. Gromkowskiej-Melosik rozchodzą się w błyskawicznym tempie, gdyż potrafi pisać o kluczowych sprawach społeczno-pedagogicznych w sposób jasny, a zarazem naukowo precyzyjny, a przy tym niebanalny.

2. prof. dr hab. Wiesław Jamrożek z Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Profesor jest historykiem oświaty i wychowania. Kieruje Zakładem Historii Wychowania na tym Wydziale a zarazem jest od 2004 r. rektorem w Łużyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej im. J. B. Solfy w Żarach.

Przedmiotem zainteresowań badawczych Profesora są dzieje oświaty i wychowania w okresie II Rzeczypospolitej. W 1986 r. obronił dysertację doktorską pt. Idee edukacyjne ruchu ludowego II Rzeczypospolitej. Habilitował się w 1995 r. na podstawie m.in. rozprawy pt. "Idee polskiej socjalnej demokracji w Galicji do 1918 roku". Opublikował także takie książki, jak:

"Z prac poznańskich historyków wychowania, Poznań 1994 (współautorstwo z J. Hellwigiem i D. Żołądź-Strzelczyk);

"Studia z dziejów edukacji kobiet na ziemiach polskich, Poznań 2001 (współautorstwo z D. Żołądź – Strzelczyk).

Pod (współ-)redakcją Profesora ukazały się m.in. następujące tomy zbiorowe:

"Stan i perspektywy historii wychowania", Poznań 1995;

"Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej", t.1, - Poznań 1998, t.2- Poznań 2001 (współredakcja z D.Żołądź – Strzelczyk);

"Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Dzieje nowożytne", t.II, Bydgoszcz 2002 (współredakcja z K.Jakubiakiem);

"W dialogu z przeszłością. Księga poświęcona Profesorowi Janowi Hellwigowi", Poznań 2002 (współredakcja z D. Żołądź – Strzelczyk);

"Działalność kobiet polskich na polu oświaty i nauki", Poznań 2003 (współredakcja z D.Żołądź – Strzelczyk);

"Ad novum fructum", Poznań 2007 (współredakcja z K. Ratajczakiem i D. Żołądź – Strzelczyk);

"Powiazania rodzinne wśród twórców polskiej teorii i praktyki edukacyjnej", Poznań 2007 (współredakcja z K. Kabacińską, K. Ratajczakiem i W. Szulakiewicz).

W latach 2007-2010 prof. W. Jamrożek prowadził badania na temat: "Koncepcje Eduarda Séguina i ich znaczenie dla rozwoju pedagogiki osób niepełnosprawnych intelektualnie". Kieruje jako redaktor naczelny periodykiem "Biuletyn Historii Wychowania", który znajduje się na punktowanej liście MNiSW. Jest też aktywnym członkiem Prezydium Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk oraz Rady Naukowej czasopism: „Przegląd Historyczno–Oświatowy” oraz „Ars Educandi".

O profesorskiej monografii czytamy: "Ramy chronologiczne publikacji obejmują przełom XIX i XX stulecia oraz okres Polski międzywojennej. Organizowane w tym czasie kongresy i zjazdy pedagogiczne zwoływane przez środowiska nauczycielskie i oświatowe oraz związanych z nimi teoretyków edukacji odegrały doniosłą rolę w rozwoju ówczesnej polskiej myśli i praktyki edukacyjnej.

W książce zaprezentowano dwa kongresy lwowskie zorganizowane przed odzyskaniem niepodległości: Pierwszy Polski Kongres Pedagogiczny (17-19 lipca 1894 roku, podczas Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie) oraz Drugi Polski Kongres Pedagogiczny (1-2 listopada 1909 roku), a następnie kongresy (zjazdy) urządzane już po odzyskaniu niepodległości: Ogólnopolski Zjazd Oświatowy (14-17 kwietnia 1919 roku w Warszawie, który przeszedł do historii pod nazwą Sejmu Nauczycielskiego), Pierwszy Kongres Pedagogiczny (8-10 lipca 1929 roku, podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu), Drugi Kongres Pedagogiczny (4-8 lipca 1931 roku w Wilnie), Trzeci Kongres Pedagogiczny (17-21 czerwca 1933 roku we Lwowie), Czwarty Kongres Pedagogiczny (27-29 maja 1939 roku w Warszawie, w obliczu narastającego zagrożenia ze strony Niemiec hitlerowskich). Przedmiotem rozważań są także przebieg i rezultaty obrad Ogólnopolskiego Kongresu Dziecka (1-4 października 1938 roku w Warszawie).

Tematyka podejmowana na wymienionych zjazdach i kongresach pedagogicznych była rozległa i obejmowała zagadnienia dotyczące zarówno edukacji szkolnej, jak i oświaty pozaszkolnej, problematykę edukacji dzieci oraz kształcenia dorosłych, tematy z zakresu tzw. ideologii i teleologii wychowawczej, opieki nad dzieckiem (w różnych fazach jego rozwoju i z uwzględnieniem dzieci niepełnosprawnych), a także szeroko rozumianej teorii pedagogicznej i nowatorstwa pedagogicznego."


3. prof. dr hab. Roman Leppert (ur. 02.11.1964 r., Nakło n. Not.) z Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Nominowany profesor prowadzi badania naukowe w zakresie pedagogiki ogólnej, porównawczej oraz nad socjalizacją młodzieży w ponowoczesnych społeczeństwach.

Nominowany profesor jest związany od ukończenia studiów pedagogicznych w 1988 r. z macierzystą Uczelnią. Najpierw była to dla niego WSP, w której przedłożył rozprawę magisterską na temat: "Rozumowanie logiczne uczniów szkół średnich o różnym profilu kształcenia". W sześć lat później obronił w niej swoją dysertację doktorską pt. "Potoczne teorie wychowania studentów pedagogiki". W 2003 r. uzyskał habilitację przedkładając w UKW w Bydgoszczy monografię pt. "Młodzież – świat przeżywany i tożsamość" oraz bogaty zbiór artykułów naukowych.

Jest autorem, redaktorem i współredaktorem takich monografii i prac zbiorowych, jak:

Pedagogika – poszukiwanie pewności. Studenckie wyobrażenia o pedagogice jako dyscyplinie naukowej i kierunku studiów, Kraków 1997;

Pedagogiczne peregrynacje. Studia i szkice o pedagogice ogólnej i kształceniu pedagogów, Bydgoszcz 2002;

Młodzież – świat przeżywany i tożsamość. Studia empiryczne nad bydgoskimi licealistami, Kraków 2002

Ostatnio wydał wspólnie z Kamilą Kacprzak książkę, która ma już drugie wydanie. Dotyczy bowiem problematyki związków miłości w sieci.

Mianowany profesor został dwukrotnie wybrany do Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN (w 2007 r. i 2015 r.). Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego od 1995 r. Kieruje Studiami Doktoranckimi na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ale też był Prorektorem tej Uczelni oraz Prodziekanem powyższego Wydziału (2008-2012).

Publikacje książkowe redagowane:

Przełamywanie stereotypów (pedagogicznych i edukacyjnych), Bydgoszcz 1996 (wspólnie z T. Hejnicką-Bezwińską)

Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów, Kraków 1996, 1998, 2001 (wspólnie z T. Jaworską)

Listy z podróży. Profesorowi Edmundowi Trempale w darze na siedemdziesiąte urodziny, Bydgoszcz 1997 (wspólnie z M. Deptułą)

Edukacja w świecie współczesnym. Wybór tekstów z pedagogiki porównawczej wraz z przewodnikiem bibliograficznym i przewodnikiem internetowym, Kraków 2000

Młodzież wobec (nie)gościnnej przyszłości, Wrocław 2005 (wspólnie z Melosikiem Z., i Wojtasikiem B.)

Ewolucja „ogólności” w dyskursach pedagogicznych, Bydgoszcz 2005 (wspólnie z T. Hejnicką-Bezwińską).


Prezydent A. Duda wręczy nominację profesorską pedagog z Wydziału Pedagogicznego Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie - pani Profesor Elżbiecie Czykwin.

Jak sama pisze w swoim biogramie:

"Urodzona we Wrocławiu w patriotycznej rodzinie polskiej. Ojciec był, odznaczonym Virtutti Militari i Krzyżem Walecznych powstańcem warszawskim w Batalionie Zośka. Studia magisterskie ukończone na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. Studia doktoranckie ukończone na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obroniła doktorat pod kierunkiem Pani prof. zw. dr hab. Hanny Świdy-Ziemby .

Zainteresowania badawcze prof. E. Czykwin koncentrowały się początkowo na problematyce dynamiki klasy szkolnej (praca magisterska i doktorska) a zwieńczeniem tych poszukiwań była książka „Samoświadomość nauczyciela” (1995) stanowiąca plon poszukiwań naukowych w Stanach Zjednoczonych (UCLA, California).

Po uzyskaniu doktoratu podjęła pracę na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu w Białymstoku, gdzie pracowała przez 31 lat. W 1998 roku ukazała się moja druga książka (razem z Dorotą Misiejuk) zatytułowana: „Dwujęzyczność i dwukulturowość w perspektywie socjo-pedagogicznej”. Pracę habilitacyjną prof. Czykwin obroniła z socjologii na Wydziale Społecznych Nauk Stosowanych Uniwersytetu Warszawskiego. Podstawą habilitacji była monografia „Białoruska mniejszość narodowa jako grupa stygmatyzowana” (2000). Koncept analityczny „stygmatu społecznego” odnalazła dzięki dwukrotnemu stypendium na Cambridge University, Robinson College (Wielka Brytania)."

W 2008 roku Profesor ChAT E. Czykwin została laureatką Nagrody Łódzkiego Towarzystwa Naukowego za najlepszą rozprawę z pedagogiki społecznej pt. "Stygmat społeczny" (Warszawa 2007 WN PWN).


Kolejną, już profesorską monografią stała się znakomita książka pt. Wstyd. W obszarze zainteresowań poznawczych Pani Profesor ów fenomen jest bardzo sprzężony z wcześniejszymi badaniami na temat stygmatu społecznego. Pisałem o tej rozprawie w blogu, więc nie będę jej ponownie zapowiadał, podobnie jak o znakomitym referacie na temat progów i rygorów socjalizacji młodych mieszkańców Białegostoku na tle rasistowskich incydentów w tym mieście.




Trzej pierwsi nominowani Profesorowie zostali wybrani w 2015 r. do Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk. Niezależnie od tego dzisiejsze nominacje potwierdzają ich akademickie uznanie w całym środowisku. Są uczonymi o znakomitym dorobku naukowo-badawczym, dydaktycznym i organizacyjnym, aktywnie uczestnicząc w rozwoju nauk pedagogicznych oraz prowadząc od szeregu lat kształcenie kadr naukowych i studenckich.

Od października 2014 r. zostało wszczętych 9 postępowań na tytuł naukowy Profesora już w nowej procedurze, spośród których pozytywnie zakończyły się trzy. Pozostałe są w toku procedowania.