Otrzymałem już po raz kolejny zapytanie od nauczycieli akademickich w sprawie ustawowych wymagań w postępowaniu o nadanie tytułu profesora:
Zwracam się z prośbą o pomoc w odnalezieniu przepisów dotyczących stażu naukowego. W ustawie o stopniach naukowych i tytule naukowym nie ma dokładnych informacji o długości wymaganego stażu oraz zakresie działań. Czy jest jakiś dokument, który mógłby stanowić podstawę do przygotowania planu stażu? Znalazłam kilka wzorów z innych uczelni, ale pomiędzy nimi są bardzo duże różnice. Chciałabym zaplanować swój staż w taki sposób, aby miał wartość przy składaniu wniosku o profesurę.
1- Czy staż jest wymagany jako
konieczny warunek złożenia wniosku habilitacyjnego i/lub profesorskiego,
2- Ile powinien trwać, czy jest
jakieś minimum w obu przypadkach (hab i prof)
3- Co powinien zawierać
dokument potwierdzający odbycie stażu,
4- Czy konieczna jest publikacja
(książki, artykułu) jako dokumentacja stażu i potwierdzenie współpracy,
5 - Czy do wniosku profesorskiego
można złożyć potwierdzenie odbycia stażu nawet jeśli uczelnia,
na której jestem zatrudniona, oficjalnie nie przegłosowała odbycia stażu? I
uczelnia przyjmująca ma tylko umowę ze mną? a nie z moją uczelnią?
To moje pytanie, bowiem mam
zaświadczenie o odbyciu stażu zagranicznego, które dostałam zanim na mojej
uczelni zaczęto opracowywać procedury zatwierdzania stażu.
Zastanawiająca jest w tym liście informacja o "krążeniu" jakichś wzorów w powyższej kwestii w uczelniach, które nie mają prawa do rozpatrywania wniosków o nadanie tytułu naukowego profesora. Od 1.10.2019 roku uprawnienie to przysługuje tylko i wyłącznie Radzie Doskonałości Naukowej. Tak więc rodzą się kontrowersje z tym związane. Mogę zatem przywołać te rozstrzygnięcia i ustalenia w RDN, które nas obowiązują.
Zachęcam zatem do zajrzenia na platformę Rady Doskonałości Naukowej, na której znajdują się zarówno przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2022 r. poz. 574 z późn. zm.) wprowadzające znaczące zmiany w materii tego szczególnego postępowania administracyjnego, jak i Poradnik praktyczny RDN "Postępowanie w sprawie nadania tytułu profesora".
W ramach
obowiązku przedłożenia wykazu m.in. aktywności naukowej wniosek Kandydatów
powinien zawierać dokument potwierdzający uczestnictwo w:
- pracach
zespołów badawczych realizujących projekty finansowane w drodze konkursów
krajowych lub zagranicznych;
- odbytych
stażach naukowych w instytucjach naukowych, w tym zagranicznych;
- prowadzeniu
badań naukowych lub prac rozwojowych w uczelniach lub instytucjach naukowych, w
tym zagranicznych.
Niektórzy
doktorzy habilitowani traktują ten obowiązek łącznie, co nie jest ustawowym
zobowiązaniem. Wystarczy, jeśli zostanie spełniony jeden z dwóch wymogów, przy
czym każdy z nich zawiera jeszcze alternatywę "LUB". Jedynie w
przypadku odbycia stażu naukowego wymóg dotyczy odbycia stażu w instytucjach
naukowych, w tym zagranicznych (liczba mnoga). To znaczy, że jeden ze staży
musi być zrealizowany poza granicami kraju. Istotne jest udokumentowanie tego
faktu. Na stronie 19 Poradnika jest komentarz (powyższy schemat):
Przedstawienie tylko i wyłącznie informacji o posiadaniu określonego
dorobku i wykazywaniu się aktywnością naukową należy uznać za niewystarczające,
bowiem udowodnieniu winno podlegać także obiektywne istnienie tych faktów
istotnych dla sprawy. Poprzez udowodnienie – zważywszy na otwarty katalog
dowodowy wynikający z odpowiednio stosowanych przepisów k.p.a. – należy uznać
dowolną formę, wybraną przez wnioskodawcę, która będzie udokumentowała
przedłożony do oceny dorobek i wskazaną aktywność naukową. Brak udokumentowania
określonych faktów może rodzić ryzyko uznania ich za nieudowodnione.
Na s.50
"Poradnika..." jest sprecyzowane kryterium, które określa, że ów staż
naukowy musi odbyć się w: wyłącznie co najmniej dwóch •
instytutach naukowych; • odpowiednio: - w 2 polskich instytucjach albo;
- 2 zagranicznych instytucjach albo; - polskiej i zagranicznej
instytucji.
Na s.51: Podkreślenia
wymaga przy tym, że zastosowany przez ustawodawcę spójnik „lub” oznacza
alternatywę nierozłączną, która zachodzi jednakże między poszczególnymi całymi
wyrażeniami (wymienionymi w art. 227 ust. 1 pkt 1 lit. b aktywnościami), a nie
w ramach tych wyrażeń. Innymi słowy, nie jest możliwe uznanie przez
organ, iż dana osoba spełnia wymagania unormowane w przytoczonym
przepisie, jeżeli tylko raz (...) odbyła staż naukowy, czy też
raz prowadziła prace badawcze lub prace rozwojowe w uczelni lub instytucji
naukowej.
Nie ma w tej
wykładni informacji na temat minimalnego czasu trwania staży krajowych i zagranicznych, co sprawia, że recenzujący wnioski o nadanie
tytułu stosują własne kryteria. Jeśli je uzasadniają odwołując się do treści
przedłożonych wraz z wnioskiem dokumentów i autoreferatu, to członkowie Zespołu
Nauk np. Społecznych RDN muszą podjąć decyzję w głosowaniu a po dyskusji o
poparciu, odmowie poparcia lub wstrzymaniu się w sprawie o nadanie tytułu
profesora.