Zmarła wybitna uczona surdopedagog Aniela Ludwika Korzon

 

(PrtScr. - Pro. Aniela Korzon)

Z przykrością przerywam urlop, by powiadomić środowisko pedagogiki specjalnej o śmierci jednej z nielicznych profesorek tytularnych w tej dyscyplinie nauk pedagogicznych, znakomitej specjalistki w zakresie surdopedagogiki - prof. dr hab. Anieli Ludwiki Korzon (ur. 4.05.1932 - zm. 20. 07. 2025).   

Pani Profesor była już od  2002 roku na emeryturze, ale to nie wiek metrykalny czy ustawowy rozstrzyga o możliwości pracy naukowej wieloletniej uczonej, która większość swoich lat naukowo-badawczych poświęciła jednej z tych subdyscyplin pedagogiki specjalnej, jaka jest surdopedagogika. Dyplom surdopedagoga uzyskała w 1953 r. w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, natomiast stopień zawodowy magistra pedagogiki specjalnej uzyskała w 1972 r. w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Z tą te uczelnią związała swoją karierę akademicką.

Reprezentowała tak trudną i rzadką zarazem specjalność, że była wiodącą badaczką po 1989 roku, kształcącą kadry pedagogów specjalnych w tym zakresie także w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, jak i w ostatnich latach życia w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu. Zmarła surdopedaog miała wyjątkowe doświadczenie pracy terapeutycznej z  dziećmi i osobami dorosłymi niesłyszącymi czy z niedosłuchem. Habilitowała się w 1998 roku na podstawie rozprawy pt. Totalna komunikacja jako podejście wspomagające rozwój zdolności językowych uczniów głuchych, zaś tytuł profesor nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika otrzymała w 2013 roku. 

Za swoje dokonania naukowe i dydaktyczne była wyróżniona 

• Złotym Krzyżem Zasługi (1976)
• Złotą Odznaką Polskiego Związku Głuchych (1983)
• Złotą Odznaka ZNP (1980)
• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1983)
• Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1991)
• Medalem Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie (2011)

Była Autorką małych form naukowych. Najczęściej publikowała artykuły, doniesienia z badań laboratoryjnych, eksperymentalnych dotyczących zarówno problemów wychowania przez sztukę dzieci niesłyszących, ich rehabilitacji, terapii, wsparcia w aktywnym pokonywaniu barier celem uzyskania wykształcenia zawodowego, rozwijania ich kompetencji komunikacyjnych, jak i kształcenia nauczycieli edukacji integracyjnej oraz surdopedagogów. Doskonale wiedziała, że po latach PRL-owskiej pedagogiki odizolowanej od światowej nauki trzeba było odrobić szybko straty i nadgonić jej rozwój po 1989 roku.

Tej problematyce poświęcała szczególną uwagę. Z Katarzyną Plutecką wydała wysoko ocenianą i docenianą przez pedagogów rozprawę pt. Kształcenie zintegrowane uczniów niesłyszących w teorii i praktyce edukacyjnej (Kraków: 2010). Jednak nieocenionym, a interdyscyplinarnym  wkładem w rozwój surdopedagogiki były rozprawy prof. A. Korzon dotyczące najnowszych osiągnięć nauk medycznych, audiologicznych i pedagogiki specjalnej w zakresie inkluzji oraz wszczepianiu implantów ślimakowych. 

Jak pisała o tym największym osiągnięciu wymienionych nauk, dzięki którym osoby niedosłyszące na całym świecie korzystają z różnych aparatów słuchowych: 

"Dopiero rozwój audiologii, inżynierii biomedycznej, elektroniki i ergonomii w XX i XXI wieku pozwolił na konstruowanie różnego typu pomocy technicznych, ułatwiających proces rehabilitacji osób z uszkodzonym słuchem czy niesłyszących. Wszczepienie implantu ślimakowego to początek długiej i żmudnej współpracy pacjenta - gdy chodzi o dziecko, to także jego rodziców - z zespołem specjalistów".

Uniwersytety, akademie szczycą się tak znakomitymi wykładowcami jak prof. A. Korzon, która miała bogate doświadczenie zawodowe, nauczycielskie, bowiem przez niemal 30 lat (w l. 1950-1976) pracowała w Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych dla Dzieci Niesłyszących oraz pełniła w roku 1953/54 funkcję dyrektorki szkoły podstawowej specjalnej. w okresie transformacji ustrojowej włączyła się aktywnie w działalność na rzecz rozwijania społeczeństwa obywatelskiego. 

Pełniła ważne funkcje w Polskim Komitecie Audiofonologii, w którym przewodniczyła Komisji Terminologicznej, zaś w Polskim Stowarzyszeniu Osób Niepełnosprawnych była członkiem Sądu Koleżeńskiego. Reprezentowała Polski Komitet Audiofonologii w Międzynarodowym Biurze Audiofonologii oraz była członkiem Rady Naukowej w Polskim Związku Głuchych. Wsparła Zespół Redakcyjny tak ważnych w kształceniu studentów i pedagogów specjalnych czasopism naukowo-pedagogicznych, jak „Nowa Audiofonologia” oraz „Szkoła Specjalna”.   

Przełomowym dokonaniem prof. A. L. Korzon było „wprowadzenie do rehabilitacji dzieci niesłyszących systemu totalnej komunikacji, co określono pewnego rodzaju rewolucją w kształceniu niesłyszących, bowiem dopiero po ukazaniu się rozprawy dr hab. Anieli Korzon pt. „Totalna komunikacja, jako podejście wspomagające rozwój zdolności językowych uczniów głuchych” – zerwano z kilkudziesięcioletnim zakazem języka migowego w nauczaniu i kontaktach z uczniami głuchymi”.  

 Reprezentowała polską myśl pedagogiczna i dokonania surdopedagogiki na międzynarodowych kongresach w Austrii, Bułgarii, Rosji, USA, Niemczech, Belgii i w Japonii. Biogram o Jej dokonaniach opublikowała Wioletta Witkowska-Mucha. Polska pedagogika specjalna żegna Panią Profesor z pamięcią o Jej wybitnym wkładzie w rozwój pedagogiki specjalnej jako nauki pedagogicznej i surdopedagogiki jako pedagogiki praktycznej. 

R.I. P.