Ukazał się już czternasty numer kwartalnika Polskiego Stowarzyszenia Dalton z siedzibą w Poznaniu.
Każdy numer czasopisma naukowo-metodycznego INSPIRACJE DALTOŃSKIE. TEORIA I PRAKTYKA znakomicie służy rozwojowi konstruktywistycznej edukacji w przedszkolach i szkołach podstawowych.
Kiedy w 2018 roku prof. UAM Renata Michalak podjęła się tej wydawniczej inicjatywy wiedziałem, że jest to znakomity pomysł na łączenie najnowszej wiedzy psychodydaktycznej z pedagogiką współczesną, która sięga swoimi korzeniami do nurtu pedagogiki reform, pedagogiki nowego wychowania z początku XX wieku.
W okresie międzywojennym powstawały w naszym kraju szkoły planu daltońskiego. Ich rozwój przerwały dwa totalitaryzmy - hitlerowski i komunistyczny (1939-1989). Powoływane do życia od 10 lat w ponownie wolnej Polsce różne formy edukacji daltońskiej (w oświacie przedszkolnej, szkolnej, pozaszkolnej, domowej, a nawet katechetycznej) wygenerowały "laboratoria" konstruktywistycznej edukacji, w której dzieci i młodzież wzrastają w warunkach optymalizujących ich rozwój a zarazem czynią z procesu uczenia się wartość na całe życie.
Przywołane dzisiaj czasopismo skierowane jest do nauczycieli, wychowawców, edukatorów domowych i podmiotów prowadzących placówki oświatowe oraz wykształconych osób odpowiedzialnych za kreowanie wartościowej edukacji. W Radzie Redakcyjnej kwartalnika zasiada Prezydent Fundacji Dalton International - Roel Röhner, którego publikacje pedagogiczne o systemie daltońskim tłumaczone są na wiele języków.
W
nowej, zmienionej edycji podręcznika akademickiego "Pedagogika"
(PWN, 2019) wprowadziłem poszerzoną wersję rozprawy na temat pedagogiki planu daltońskiego jako jednej z wspomagających edukację dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym do
samodzielności uczenia się, zarządzania własnym czasem na indywidualny rozwój a zarazem znakomicie służącej kształceniu wrażliwości, autonomicznego działania i kompetencji społecznych dzieci.
Absolwenci tej edukacji podobnie, jak innej alternatywy w postaci pedagogiki
montessoriańskiej, nie mają problemu z uczeniem się w warunkach edukacji
zdalnej, domowej czy stacjonarnej w szkole.
W
uniwersytetach od ponad trzydziestu lat kształcimy przyszłych nauczycieli w
zakresie różnych podejść dydaktycznych do pracy z dziećmi i młodzieżą.
Rozwiązania daltońskie autorstwa Helen Parkhurst są z każdym rokiem i w
różnych krajach nie tylko doskonalone, ale i zmieniane w takim zakresie i
formach oraz środkach dydaktycznych, żeby były atrakcyjne i dostosowane do
akceleracji rozwoju osób uczących się.
W
najnowszym wydaniu kwartalnika Katarzyna Dryjas i Anna Wróbel publikują kolejne
hasła słownika daltońskiego, które odzwierciedlają istotną, ponadczasową i
ponadnarodową wartość tej edukacji. Każdy nauczyciel nadaje im przecież
praktyczny wymiar, kreuje niepowtarzalność rozwiązań dydaktycznych, które budzą
zachwyt swoim autentyzmem, zaangażowaniem twórczym i wysoką efektywnością.
Renata Michalak wyjaśnia istotę modelu profesjonalizacji nauczycieli w ramach
wspólnot uczących się, a artykuł Annemarii Wenke dowodzi, że dydaktyka odwołująca
się do różnic indywidualnych dzieci może znakomicie służyć także realizacji
funkcji wychowawczej.
Filarem edukacji daltońskiej jest niezależność dziecka w stworzonej mu przez pedagogów bezpiecznej przestrzeni, by mogło samodzielnie doświadczać siebie, świata i innych w różnych sytuacjach i aktywnościach zadaniowych, dydaktycznych. Czyż nie o to chodzi w edukacji? Być może Anna Wróbel - wieloletnia dyrektorka Przedszkola nr 31 w Warszawie i zarazem wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Dalton w swoim artykule pt. "Plan Daltoński szansą do systemowej zmiany edukacji w Polsce - droga rozwoju" przejawia nadmierny optymizm, to jednak warto myśleć prospektywnie i działać lokalnie, gdyż nie ma co liczyć na otwarcie przez MEiN wolnej przestrzeni dla nowoczesnej edukacji.
Muszą powstawać "wyspy"
pozytywnego, transformacyjnego oporu w edukacji, jak w opisanym przez Iwonę
Sołtysiak artykule o aplikacji Planu Daltońskiego na wszystkich poziomach
edukacji w szkole podstawowej im. prof. dr. Władysława Szafera w Wapnicy oraz w
tekście nauczycielki Przedszkola nr 43 w Lublinie - Katarzyny Małek o
implementacji do planu daltońskiego froeblowskich zabaw, by można było cieszyć
się zupełnie nową rzeczywistością edukacyjną. O tej bowiem decydują nauczyciele
a nie ministrowie i kuratorzy oświaty.
(fot. Roel Röhner)