Jednym z ważniejszych zadań Wydziałów Polskiej Akademii Nauk jest koordynacja działań komitetów naukowych, problemowych i narodowych, tworzonych przy Wydziałach, które są ciałami opiniotwórczymi stanowiącymi najbardziej reprezentatywne grono specjalistów w danej dyscyplinie naukowej.
Przy Wydziale I – Nauk Humanistycznych i Społecznych Polskiej Akademii Nauk działają 24 komitety naukowe:
Komitet Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk
Komitet Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Demograficznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk o Pracy i Polityce Społecznej Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Orientalistycznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Pra- i Protohistorycznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk
Komitet Psychologii Polskiej Akademii Nauk
Komitet Słowianoznawstwa Polskiej Akademii Nauk
Komitet Socjologii Polskiej Akademii Nauk
Komitet Statystyki i Ekonometrii Polskiej Akademii Nauk
Z końcem 2019 roku wszystkie komitety naukowe Polskiej Akademii Nauk kończą swoją kadencję. Dopiero w listopadzie władze PAN rozstrzygnęły, że wybory na nową kadencję odbędą się drogą elektroniczną. Nareszcie proces wyborczy uwzględnia głosowanie online, dzięki czemu Akademia zaoszczędzi publiczne środki, które musiałyby być wydatkowane na korespondencję pocztową, a ta jest niesłychanie droga. Co najmniej dwukrotnie należałoby się komunikować z wyborcami (biernymi/czynnymi), a tych w przypadku akademickiej pedagogiki jest ponad 400.
Jak będzie przebiegać głosowanie?
Zainteresowani udziałem w wyborach do Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN muszą najpierw zarejestrować się w dniach 12-20 listopada w Systemie Wyborczym Komitetów PAN na stronie. Należy wskazać, czy zamierzamy jedynie wybierać członków KNP PAN czy też wyrażamy zgodę na kandydowanie do Komitetu.
Na tej podstawie komisja wyborcza otrzyma z sekretariatu wiceprezesa PAN listę osób, które zadeklarowały czynne/bierne prawo wyborcze w wyborach do naszego komitetu i ją zweryfikuje w dniach 22 listopada - 4 grudnia 2019 r. Kluczowa jest w tych wyborach afiliacja do dyscypliny naukowej. Nie mogą bowiem wybierać ani być wybierani ci samodzielni pracownicy naukowi, którzy nie są zarejestrowani jako reprezentujący dyscyplinę naukową PEDAGOGIKA. Na tym tez będzie polegała praca komisji wyborczej, by sprawdzić wiarygodność afiliacji w sytuacji, gdy niektórzy naukowcy uzyskali habilitacje poza granicami kraju (np. na Słowacji, w Czechach) z dyscypliny, która nie jest pedagogiką, ale np. pracą socjalną, dydaktyką religii (katechetyką) itp.
Na dokonanie wyboru członków KNP PAN nowej kadencji będzie krótki termin: 16-20 grudnia 2019 r. Wyborca - ze stopniem naukowym doktora habilitowanego lub profesora będzie mógł wskazać na udostępnionej mu jednorazowo liście kandydatów obejmującej jedynie tych naukowców, którzy wyrazili zgodę na kandydowanie - maksymalnie 30 nazwisk. Tyle bowiem osób liczy każdy komitet naukowy PAN. O taką zgodę nie muszą ubiegać się profesorowie, którzy są członkami korespondentami lub rzeczywistymi PAN czy członkami honorowymi KNP PAN. W pedagogice jest tylko jeden członek rzeczywisty PAN - prof. Kazimierz Zbigniew Kwieciński. Natomiast Honorowym Przewodniczącym KNP PAN jest prof. Tadeusz Lewowicki. Członkiem Honorowym KNP PAN jest prof. Irena Wojnar.
Komitet Nauk Pedagogicznych jest samorządną reprezentacją uczonych reprezentujących pedagogikę, która służy integrowaniu akademików z całego kraju wokół najważniejszych problemów i zadań polskiej pedagogiki.
Komitet został powołany w 1953 r. W skład KNP wchodzą profesorowie pedagogiki wybierani co cztery lata w tajnych wyborach przez samodzielnych pracowników naukowych oraz członkowie Akademii. Do zadań komitetu należy w szczególności:
analizowanie i ocena rozwoju nauk pedagogicznych,
rozważanie istotnych problemów pedagogiki,
organizowanie sesji i konferencji naukowych oraz upowszechnianie wyników badań naukowych,
inicjowanie i rozwijanie współpracy z zagranicznymi organizacjami i ośrodkami naukowymi,
przeprowadzanie ocen stanu i potrzeb nauk pedagogicznych oraz instytucji naukowych, z ich własnej inicjatywy lub na wniosek nadzorujących te instytucje,
przygotowywanie ekspertyz naukowych,
diagnozowanie stanu oświaty,
kształcenie kadr akademickich i oświatowych w dziedzinie pedagogiki,
ocenianie poczynań reformatorskich w systemie edukacji narodowej,
opracowywanie nowych koncepcji i propozycji rozwiązań modelowych dotyczących oświaty, kształcenia i doskonalenia kadr naukowych w dziedzinie pedagogiki oraz kształcenia nauczycieli.
KNP od 1979 r. organizuje Letnie Szkoły Młodych Pedagogów, zaś jego członkowie przygotowują opinie i ekspertyzy dla ministerstw np. MEN, MNiSW, MKiDN oraz władz uczelni i jednostek akademickich, w których kształci się pedagogów oraz nauczycieli. Komitet wydaje serie publikacji książkowych ("Pedagogika w Nauce i Praktyce"; "Kultura Szkoły" i "Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki") oraz własne czasopisma (”Rocznik Pedagogiczny”, "Polish Journal of Educational Studies" - poprzednia nazwa - “Studia Pedagogiczne”, "Parezja").
KNP PAN patronuje także uczelnianym periodykom naukowym ("Problemy Wczesnej Edukacji", "Studia z Teorii Wychowania", "Pedagogika Społeczna", "Resocjalizacja Polska", "Biuletyn Historii Wychowania", "Przegląd Pedagogiczny", "Paedagogia Christiana", "Chowanna", "Forum Pedagogiczne", "Horyzonty Wychowania").
Przewodniczącymi KNP byli w latach:
1953-1973 - prof. Bogdan Suchodolski,
1974-1984 – prof. Wincenty Okoń,
1984-1993 - prof. Heliodor Muszyński,
1993-2007 - prof. Tadeusz Lewowicki,
2007-2010 - prof. Stefan M. Kwiatkowski,
2011-2019 - prof. Bogusław Śliwerski.
2020 - 2023 - .............................
Wybrani członkowie Komitetu nowej kadencji dokonają zarazem wyboru nowego Przewodniczącego, zastępców i członków Prezydium KNP PAN. Będą też mogli w czasie pierwszego posiedzenia wskazać 10 - członków specjalistów spoza osób kandydujących do Komitetu a znajdujących się poniżej granicznej liczby 30. Mogą nimi być zarówno młodzi naukowcy - doktoranci, doktorzy różnych dziedzin nauk, jak i wybitni nauczyciele (np. laureaci konkursów, autorzy książek itp.), działacze oświatowi itp.
Życzę polskiej nauce, by pozyskała do Komitetu Nauk Pedagogicznych grono wybitnych specjalistów różnych dyscyplin naukowych w pedagogice oraz poszerzyła je o dodatkowych 10 specjalistów.