Zmarła w Macedonii Profesor pedagogiki - Maria Donevska (z d. Kuźnik)

 

(PrintScreen - https://www.youtube.com/watch?v=2P_zEcu6Gsg) 

Z Macedonii dotarła do kraju bardzo smutna wiadomość, że w dniu 25 czerwca br. w Skopje zmarła Profesor dr Maria Donevska (ur.1945, z domu Kuźnik). 

W latach 1969-1980 była pracownikiem Uniwersytetu Łódzkiego, na Wydziale Filozoficzno-Historycznym w Katedrze Teorii Wychowania na stanowisku adiunkta. Pełniła też funkcję z-cy dyrektora Instytutu Pedagogiki i Psychologii UŁ. Po zawarciu związku małżeńskiego przeprowadziła się w 1980 roku do Skopje (obecnie stolica Macedonii), a więc do jednego z miast ówczesnej Jugosławii. 

Dla mnie i moich koleżanek oraz kolegów z Katedry była to wielka strata, bo wyjechała z kraju niezwykle nam bliska, przyjazna i naukowo kompetentna osoba, na której uwagi, sugestie, wsparcie naukowe zawsze mogliśmy liczyć. Maria Kuźnik była w naszym Instytucie Pedagogiki i Psychologii UŁ cenioną adiunkt z doświadczeniem instruktorskim w Chorągwi ZHP Ziemi Łódzkiej. 

Łączyła nas zatem harcerska przygoda i praktyka w kierowaniu harcerskimi jednostkami.  Przypuszczam, że to z Jej inspiracji zostałem zatrudniony na Wydziale Filozoficzno-Historycznym, gdyż profesor Karol Kotłowski kierując Katedrą zapewne kierował się także Jej opinią. Dr M. Kuźnik obroniła wówczas pracę doktorską w 1977 roku, którą napisała na temat: "Funkcja rzeczywista i założona wychowania w szkole wyższej"  pod kierunkiem Profesora K. Kotłowskiego. 

Razem prowadziliśmy zajęcia z pedagogiki na kierunku historia, który nie należał wówczas do "łatwych" środowisk studenckich.  Doskonale pamiętam, jak powierzyła mi prowadzenie w Instytucie Historii UŁ ćwiczeń z pedagogiki do Jej wykładów. Miałem w Niej ogromne wsparcie merytoryczne. 

Na UŁ prowadziła zajęcia z teorii wychowania, metodyki wychowania w ZHP i pedagogiki na kierunkach nauczycielskich. Kiedy któraś ze studentek pisała pracę magisterską pod kierunkiem dr Marii Kuźnik o tematyce związanej z harcerstwem, to zawsze prosiła mnie o krytyczne uwagi. Dla mnie była to wspaniała wymiana akademickich doświadczeń i współpracy naukowej.  

Zmiana warunków życia i uzyskanie po kilku latach możliwości podjęcia pracy na Uniwersytecie Cyryla i Metodego w Skopje (Institute of Social work and Social policy) sprawiły, że rozminęły się nasze zainteresowania naukowe. W 1994 roku dr Maria Donevska obroniła kolejny doktorat na powyższym Uniwersytecie, który był zatytułowany - "Wolontariat w pracy socjalnej". Zapewne spożytkowała swoje harcersko-instruktorskie doświadczenia w zupełnie nowej dyscyplinie naukowej, jaką stała się w nowym środowisku akademickim praca socjalna. 

Prof. dr M. Donevska opublikowała książki: 

1. Theory of Social Work – Author of Book (1999), Skopje Macedonia.

2. Social Policy and Social Work - Editor of Book (1999), Skopje, Macedonia.

3. Social Inclusion of Children and Youth – Editor of Book, 2005, Skopje

4. Social Work in Local Community – Author of Book (2006), Skopje, Macedonia

5. Research report for determining the causes of the Roma children irregular attendance of the elementary education, IOO, Skopje 2010 (Bogoevska N, Trbojevic. S) – (coauthors)

6. Poverty – The situation in Macedonia, 2011 Kultura, Skopje (Dimitrioska S., Novkovska B. co-authors) 7. Study of Poverty and Social Exclusion in the Republic of Macedonia,(Team leader) Skopje, March 2011

8. Theory of Social Work – Author of Book (2014), Skopje Macedonia.

Uczestniczyła w następujących projektach badawczych:

1. Risks groups in Macedonia, (member of the research team) Geneva-Skopje, 1994 2. Social -class stratification in Macedonian society (member of the team) Skopje, 1994-1999. 3. Adolescent Children and Civil Society NGO/ UNICEF, Committee for Children, Geneva, 1997, (Chair person in Macedonia) 4. Development of the local communities of the low developed regions in Macedonia 1997-1999, (Leader of the manager team), Dialogue Development, Copenhagen, Denmark. 5. The old and the new. Changes in social care in central and Eastern Europe University of Kent, 1998. 6. European dimension of the education of social workers. University of Lodz, Poland, 1998 (Member of the team) 7. National Human Development Report, 1999, Skopje, Macedonia. 8. Taking Stock of Poverty in Macedonia, 2000, Report for the Office of World Bank -Skopje 9. Social Care Development in Central and Eastern Europe: The Contributions of State and Civil Society (member of the team) University of Kent, 2001 10. Poverty Reduction Strategy for Macedonia. Skopje Macedonia (Member of the team) 2002 11. Development of the municipality through a culture. Skopje Macedonia and The World Bank, Leader of the team. 2002 12. National Strategy for Sustainability Development of the Republic of Macedonia. Skopje, Member of the team. 2003. 13. Millenniums Development Goals, Report of Republic of Macedonia, Government of Macedonia. Member of the team, 2005. 14. Macedonian Children’s Perceptions Of Poverty ,UNICEF, Member of the team, 2007Social Protection and Social Inclusion in the former Yugoslav Republic of Macedonia , European Commission, Member of the team, 2008 15. Poverty and exclusion Reduction Strategy for Macedonia Skopje Macedonia (Member of the team) 2010. o Social Protection and Social Inclusion in the former Yugoslav Republic of Macedonia , European Commission, Team member o Program for implementation of the new form of social work: Street social worker, Ministry of Labor and Social Policy in cooperation with OSCE (coauthor) – Trbojevic 2010. [źódło: https://public.org.mk/wp-content/uploads/2017/02/CV_Marija-Donevska.pdf]

W jednym z ostatnich artykułów pisała o prawach dziecka w świecie postprawdy: 

 

(źródło: https://www.facebook.com/photo/?fbid=6308048339281025&set=a.174791799273407) 

Przesłany mi przez prof. Ewę Marynowicz-Hetkę biogram prof. dr M. Donevskiej jest imponujący, bo dowiedziałem się z niego o wielu znakomitych dokonaniach w jednostkach powyższego Uniwersytetu właśnie w zakresie pracy socjalnej, gdzie pełniła przez wiele lat funkcję dyrektorki Instytutu Pracy Socjalnej:  

 

 

Donevska Maria - doktor nauk humanistycznych (Uniwersytet Łódzki,1977) i doktor w zakresie polityki społecznej (Uniwersytet Świętych Cyryla i Metodego, Skopie, Republika Północnej Macedonii, 1994). Jej zainteresowania naukowe dotyczyły teorii i metod pracy socjalnej, kwestii ubóstwa, wykluczenia społecznego i wolontariatu. 

Maria Donevska jest autorką 5-ciu książek własnych oraz redaktorką i współautorką wielu wydań zbiorowych. Oprócz tego doktor Maria Donevska opublikowała   około 120 tekstów    w Macedonii i w innych krajach. Będąc już na emeryturze była członkiem Rady studiów doktorskich w Instytucie Polityki i Pracy Socjalnej oraz w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Filozoficznym w Skopie.  Do ostatnich chwil była koordynatorką krajowych i zagranicznych projektów z zakresu polityki społecznej.

Pod jej opieką naukową cztery osoby obroniły doktorat a 15 -magisterium. Jako profesor visiting wykładała teorię i metody pracy socjalnej w Uniwersytecie w Niszu (Serbia) i w Uniwersytecie w Warnie (Bułgaria). Była także członkiem, pierwszej w Macedonii, Komisji przydzielającej licencje osobom związanym z pomocą społeczną na pięcioletni mandat. 

Dr Donevska była członkiem rad redakcyjnych dwu czasopism, w tym czasopisma wydawanego przez Uniwersytet Łódzki: „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” oraz honorowym członkiem pozarządowej organizacji MEGASHI, a także członkiem Rady pozarządowej organizacji XOPS i konsultantem w pozarządowej organizacji PUBLIC.       

 

Prof. dr Maria Donevska (z d. Kuźnik) była osobą niezwykle pogodną, serdeczną, zawsze uśmiechniętą i otwartą na dialog. W Macedonii  reprezentowała nie tylko naukę kraju pobytu i pracy zawodowej, ale także polską kulturę universitas. Mało kto wie, że była współtwórczynią pierwszej na świecie Ambasady Dziecięcej "Megjashi" (Детска Амбасада Меѓаши), reprezentując w niej korczakowską pedagogię! W 2017 roku świętowała wraz z wolontariuszami Dziecięcej Ambasady 25-lecie jej działania. 

Wówczas napisała na Facebooku:

To jest nasza macedońska marka- Меѓаши Megjashi. W tych czasach, kiedy ciągle słyszymy o kryzysie politycznym, kiedy niepokoją nas bieżące wydarzenia, dzieje się coś wspaniałego. Pierwsza na świecie ambasada dziecięca Megjashi świętuje 25 lat swojego istnienia. Jedna, a może jedyna w naszym kraju organizacja obywatelska z tak długą historią i realizująca misję społeczną, opiekuńczą, edukacyjną, kulturalną, edukacyjną.

Niesamowita jest ilość wspaniałych działań, które przez pierwsze 10 lat miały na celu opiekę nad dziećmi uchodźców, dotkniętymi wojną w Bośni i Hercegowinie, Kosowie oraz ofiar konfliktów w Macedonii. Dziś Детска Амбасада Megjashi koncentruje się na ochronie dzieci przed przemocą i ich wykorzystywaniem seksualnym, codziennymi problemami, z którymi borykają się dzieci. Zajmuje się też edukacją społeczeństwa w zakresie praw dziecka, partnerskiego rodzicielstwa i problemami wielokulturoości. Zespół Megjashi reaguje szybko, walczy o obronę praw dziecka we wszystkich możliwych dziedzinach, od środków masowej komunikacji, aż po Parlament Macedoński. I udaje się.

Założycielami Megjashi są - Dragi i Gordana Zmijanac, którzy ze względu na swoje wyjątkowe zaangażowanie stale powiększają grono interesujących ludzi i organizacji wspierających tę organizację. Wielu uczniów szkół powszechnych i uczniów szkół średnich właśnie w Megjashi dowiedziało się, co oznacza wolontariat, solidarność, społeczność i równość. Jestem dumna że mogłam uczestniczyć w ich pracy i dziękuję za wszystko czego się od nich nauczyłam. 

Żegnają Profesor Marię Donevską jej Uczniowie, Przyjaciele:

Klimentina Ilijevski

  · 

Збогум професорке, поттикнувачу, мотивирачу, збогум голем човеку! Не знам како да напишам благодарност до вас, секогаш ќе личи дека не е доволно кажано. Ви благодарам за привилегијата да учам од вас, да растам професионално покрај врвен професионалец како вас. Да не бевте вие, сигурна сум дека и јас нема да бев ова што сум денес.

Она што ќе ви ветам е дека социјалното менторство ќе расте и ќе го донесе бенефитот во нашето општество онака како што заедно исцртавме, па дури и повеќе од тоа.

А во иднина најуспешните ментори ќе ги наградуваме со награда "Мариа Доневска" - професорката која што во социјалната работа препозна една поинаква страна.

Ви се поклонувам до земја! Бескрајно многу ќе ми недостасувате!

Żegnaj Profesorko, motywatorko, żegnaj wielki człowieku! Nie wiem jak napisać podziękowanie, zawsze będzie się wydawać, że jest za mało powiedziane. Dziękuję za przywilej uczenia się od Ciebie, dorastania zawodowo u boku takiej najlepszej profesjonalistki jak Ty. Gdyby nie Ty, jestem pewna, że nie byłabym tym, kim jestem dzisiaj.

Mogę wam obiecać, że mentoring społeczny będzie się rozwijał i przyniesie korzyści naszemu społeczeństwu tak, jak sobie to wspólnie wyobrażaliśmy, a nawet więcej.

A w przyszłości nagrodzimy najbardziej odnoszących sukcesy mentorów Nagrodą Marii Donewskiej - profesor, która preferowała inną stronę w pracy socjalnej.

Kłaniam się do Ziemi! Będę za Tobą tęsknić, bezgranicznie!

(źródło: https://www.facebook.com/klimentina.ilijevski)  

 

Dołączam się do Ostatniego Pożegnania Wspaniałej Pedagog!  Niech spoczywa w pokoju! 

Profesor Edyta Gruszczyk-Kolczyńska dumą polskiej pedagogiki przedszkolnej

Koniec roku szkolnego i zmierzająca do końca sesja letnia w szkolnictwie wyższym sprawiły, że postanowiłem odroczyć na nieco wolniejszą chwilę podzielenie się z czytelnikami naszym pedagogicznym Dobrem, jakim jest twórczość naukowa i oświatowa profesor pedagogiki wieku dziecięcego Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. To prawda, że wielu naszych naukowców bada problemy zdolności dzieci i młodzieży, powstają liczne prace dyplomowe i artykuły na ten temat, ale... wszystko to jest wtórne w stosunku do oryginalnego, twórczego wkładu naszej Profesor w diagnozowanie i rozwiązywanie problemów dzieci matematycznie uzdolnionych. 

Od kilkudziesięciu lat Profesor konsekwentnie publikuje wyniki swoich badań, ale i wspomaga prowadzenie diagnoz przez doktorantów, doktorów, młodych naukowców, by potrafili wyjść poza dostarczone informacje i poza fazę badań naukowych. Trzeba umieć upowszechniać wynikające z diagnoz wnioski, pisać rzetelne recenzje i ekspertyzy. 

To, że mogą się one komuś wydawać rozpaczliwym wołaniem o lepsze traktowanie naszych dzieci w szkołach, dla uczonej z pasją nie ma znaczenia. Kiedy wzmocni się dzieci metodami wspomagania ich rozwoju, to chociaż nie ma orderów i odznaczeń, nie ma 200 punktów za artykuły, to jest coś, czego nie doświadcza większość uczonych - dziecięca pamięć i wdzięczność za obdarzenie je zaufaniem, autentyczną troską. Kształcąc nauczycieli i będąc w przedszkolach z dziećmi Profesor pokazuje, że w zabawie, ćwiczeniach, grach, radości uczenia się można wnieść wkład w edukowanie przyszłej polskiej inteligencji. 

(fot. Dziecięce listy z podziękowaniami dla prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej) 

Dzięki autorskiemu, oryginalnemu i wyjątkowemu w skali nie tylko naszego kraju modelowi edukacji matematycznej dzieci w wieku przedszkolnym, wspieraniu w jego aplikacji nauczycieli i rodziców, przekraczające próg szkoły maluchy są przygotowane do pracy umysłowej oraz do zarządzania własnym kapitałem rozwojowym. Korzyści edukacyjne eksperymentu pedagogicznego są trwalsze, bo zapisane w dziecięcych sercach i umysłach, stanowiąc fundament na ich całe życie.  

Podejście prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej do edukacji matematycznej małych dzieci jest największych darem polskiej pedagog dla kolejnych pokoleń, które mogą czerpać z odejścia od negatywnego, konserwatywnego, tradycyjnego, zewnątrzsterownego formowania dzieci. Zaistniał wreszcie paradygmat edukacji wewnątrzsterownej, zorientowanej na niepodważalny już fakt posiadania przez dzieci zadatków uzdolnień matematycznych. Szkoła zaś jest od tego, by ten potencjał rozwijać a nie tłumić, wygaszać czy ograniczać do wąskiej grupy uczniów. 

Innowacyjna koncepcja edukacji matematycznej została określona przez E. Gruszczyk-Kolczyńską mianem "Dziecięcej matematyki". Po wielu latach eksperymentów pedagogicznych Profesor miała już pewność, że główną przyczyną dziecięcych niepowodzeń w nauce matematyki jest dysonans pomiędzy wymaganiami w szkolnej edukacji a możliwościami umysłowymi dzieci. 

Ten pierwszy czynnik zakładał, że dzieci nie posiadają zadatków, potencjału, toteż trzeba go dopiero w nich rozwinąć. Jednak w systemie penitencjarnie organizowanej edukacji szkolnej, bazującej na selekcji i instrumentalnym ocenianiu aktywności umysłowej dzieci, zamiast sukcesów szkolnych powiększało się grono uczniów doświadczające niepowodzeń. Jeżeli przed rozpoczęciem nauki w szkole co czwarte dziecko można zaliczyć do wybitnie uzdolnionych, to po kilku miesiącach nauki w szkole do tej grupy należał tylko co ósmy mały uczeń.

W czasie uroczystego posiedzenia Senatu Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie emerytowana już Profesor tej Uczelni została odznaczona MEDALEM MARII GRZEGORZEWSKIEJ. Pięknie, że doświadczyła uznania tego, czego dokonała w swojej wieloletniej a codziennej pedagogicznej działalności naukowej i oświatowej. 

UCHWAŁA NR LIV/859/22 RADY MIASTA OLSZTYNA z dnia 14 grudnia 2022 r. Rada Miasta Olsztyna uchwaliła, co następuje: 

§ 1. Nadaje się Przedszkolu Miejskiemu nr 39 w Olsztynie przy ul. Dworcowej 24A imię Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. 

§ 2. W związku z nadaniem imienia nazwa przedszkola brzmi: Przedszkole Miejskie nr 39 im. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej w Olsztynie. 

 § 3. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Olsztyna. 

Profesorka jest pierwszą w kraju uczoną-pedagog, której imię za życia nosi powyższa placówka przedszkolna. Uroczystość nadania imienia odbyła się  12 maja 2023 roku.   

Gratuluję  naszej Pani Profesor powyższych wyróżnień. 

Studentkom pedagogiki wczesnej edukacji polecam:

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Niepowodzenia w uczeniu się matematyki u dzieci z klas początkowych. Diagnoza i terapia, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 553,Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1985 .

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E.,  Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza zajęcia korekcyjno-wyrównawcze, WSiP, Warszawa 1992 i 9 następnych wydań.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Dzieci matematycznie uzdolnione: Wyniki badań, interpretacje i wnioski, [w:] Semadeni Z., Gruszczyk-Kolczyńska E., Treliński G., Bugajska-Jaszczołt B., Czajkowska M., Matematyczna edukacja wczesnoszkolna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce 2015.  

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Problemy edukacyjne matematycznie uzdolnionych dzieci: wyniki badań, wnioski i działania naprawcze, w: Edukacja wczesnoszkolna w warunkach zmiany społecznej i kulturowej, red. E. Skrzetuska, M. Jurewicz, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2016.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska  E., (red.) Raport z badań zrealizowanych  ze środków na naukę w latach 2006-2009 w ramach projektu  nr H01F 083 30 „Wspomaganie rozwoju umysłowego wraz z edukacją matematyczną  dzieci w klasie zerowej i w pierwszym roku nauczania szkolnego”

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., (red.) Wiadomości  i  umiejętności oraz  zarysowujące się uzdolnienia matematyczne starszych przedszkolaków i małych uczniów. Podręcznik, narzędzia  diagnostyczne  oraz   wskazówki do wspomagania rozwoju umysłowego i edukacji  uzdolnionych dzieci. Niepublikowany raport z realizacji projektu nr  R1700603 Rozpoznawanie i wspomaganie rozwoju uzdolnień do uczenia się matematyki u starszych przedszkolaków i małych uczniów zrealizowany w latach 2007 - 2010 ze środków na naukę.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., (red.) O dzieciach matematycznie uzdolnionych. Książka dla rodziców i nauczycieli, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2012.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E.,  ( red.) Edukacja matematyczna w klasie I. Książka dla rodziców i nauczycieli. Cele i treści kształcenia, podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz opisy zajęć z dziećmi,  Wydawnictwo CEBP, Kraków 2014.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E.,  Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP, Warszawa 1997.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Program dla przedszkoli, klas zerowych i placówek integracyjnych, WSiP, Warszawa 1999.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca Matematyka. Metodyka i scenariusze zajęć z sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych ,WSiP, Warszawa 2000.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Nauczycielska diagnoza edukacji matematycznej dzieci. Metody, interpretacje i wnioski, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2013. 

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E.,  Zielińska E.,  Dziecięca matematyka – dwadzieścia lat później. Książka dla rodziców, Wydawnictwo CEBP, Warszawa 2015. 

Jak Andrzej Zybertowicz "przydeptuje gardło w swojej pieśni"?

 

Czytając dialog Andrzeja Zybertowicza z Jaremą Piekutowskim można dojść do wniosku, że jest on ofiarą syndromu homo sovieticus. Jak mu wdrukowano w czasie PRL, że człowiek, byt ludzki jest zdeterminowany przez czynniki endo-i egzogenne, to teraz potulnie przyjmuje za PRAWDZIWE stwierdzenia mainstreamowych autorów różnych rozpraw z nauk społecznych, prasy czy portali internetowych, choć te nie publikują praw naukowych.  W książce "Cyber kontra real" ustawicznie przywołuje wybrane przez siebie  "autorytety", samemu padając ofiarą "myślenia tunelowego", które projektuje na innych:

* Shoshana Zuboff w swojej książce ... twierdzi, .... (s.11);

* Podobnie mówił na przykład Gilbert Keith Chesterton, krytykując..(s.17); 

* I jak trafnie wskazuje Morozov ... (tamże); 

* Tristan Harris, ... a także Christoher Wylie.... mówią... (s. 18);

* ... Chesterton, a potem Neil Postman ... mówili rzeczy prorocze, ... (tamże);

* ... spore zainteresowanie wzbudził wywiad Grzegorza Sroczyńskiego ... (s.23);

* Yuval Harari w rozmowie z Danielem Kahnemanem... (s.26);

* Niemiecki dziennikarz Ernst Wolff w jednym ze swoich wykładów... (s.27);

* Christopher Andrew, historyk tajnych służb, pisał kiedyś o... (tamże);

* Jednak choćby Steven Pinker .... wskazuje, że... (s. 29);

* ...co Jamie Bartlett w książce... nazywa... (s. 30);

* Przykładowo Mitchell Langbert... przeprowadził badania...(s.34);

* ... pewien analityk amerykański, chyba ze służb wojskowych... Powiedział tak... (s.37);

Itd.

Mógłbym tak cytować i cytować, ale nie o to chodzi, by deprecjonować prawo profesora socjologii do potocznej narracji, skoro nie jest to naukowa rozprawa. Ważne, by czytelnik zdał sobie sprawę z tego, że ów dialog nie jest zbiorem dowodów na rzekomo naukowe prawdy, tylko na tunelową autonarrację rozmówcy J. Piekutowskiego, który w rozdziale "Techno-człowiek" zajmuje się w dużej mierze apologetycznym tłumaczeniem polityki obecnie rządzącej formacji politycznej. 

Dowiemy się w tym rozdziale także tego, że uważa siebie za katolickiego agnostyka, a nawet katolickiego teoretyka. Nie ukrywa przy tym, że w PRL wykładał filozofię marksistowską, zaś dziś opowiada się za Chestertonem - zapewne także, by podtrzymać sympatię z rozmówcą-autorem książki o tym filozofie, mówiąc: " (...) że jeśli ktoś nie wierzy w Boga, to uwierzy we wszystko, ... że właściwie pogłębiona, ułożona wiara w Jezusa Chrystusa jest programem antywirusowym na intelektualny szmelc..."(s.141). W pełni akceptuje synergię politycznej władzy i Kościoła, bo zapewnia ona trwałość "uniwersum symbolicznego" (s.143).

Rozmówca J. Piekutowskiego przyznaje, że nie cierpi bogaczy z Doliny Krzemowej, oligarchów, dziennikarzy "Gazety Wyborczej”, technokratów, ale też nie akceptuje działań polaryzacyjnych TVP i Donalda Tuska. Wielbi natomiast konserwatyzm, wykreowanych przez korporacje amerykańskich konserwatywnych naukowców i władze oraz cytuje rodzimych prawoskrętnych dziennikarzy i publicystów. Przeczytał u niejakiego Carla Sagana, że "... umysł ludzki bez filara w postaci religii jest pozbawiony poznawczego filtra i otwarty na każdą bzdurę" (s.140).

Zybertowicz traktuje denializm klimatyczny jako kryzys rozumu. Powiada: "Robi się wielki szum wokół destabilizacji klimatu, tworzy się rozmaite programy typu "Fit for 55" (s.139). Wie, że auto elektryczne zostawia większy ślad węglowy niż auto spalinowe, ale już nie mówi o obietnicy wyborczej PiS-u produkcji polskiej (M-)IZERY. To teraz lepiej zrozumiemy wypowiedzi niektórych "ziobrystów", którzy powtarzają za naukowcem rzekome prawdy o świecie.

Jego kilkunastoletni syn próbuje na różnych forach dyskutować np. o ideologii gender, ale nie może w sieci powiedzieć, że to ideologia, bo taki pogląd jest usuwany przez administratora. 

Kiedy rozmówca A. Zybertowicza formułuje krytyczny sąd wobec rządu za to, że zamraża płace budżetówki, socjolog zbywa go stwierdzeniem: "Godność pracy jest wielowymiarowa, nie wiąże się tylko z pieniędzmi" (s.102). On sam mało zarabiał, a (pseudo-)naukowców można zmusić do pracy w szkolnictwie wyższym przez grantozę i punktozę. Jak widać, nie o rozwój nauki tu chodzi. 

Powraca jednak problem niskich płac nauczycieli, który A. Zybertowicz także traktuje z góry twierdząc, że "(...) nauczyciele cieszą się całkiem niezłą relacją nakładu pracy do wynagrodzenia" (s.202).  Socjolog kompromituje się jednak nie tylko stwierdzeniem, że "Poza tym nauczyciele mają jednak więcej dni wolnych nioż inne zawody, ich godziny pracy to 45 minut" (s. 203), ale także odsłoną politycznej zemsty PiS-u za strajk w 2019 roku, kiedy powiada: 

"Niestety nauczyciele dali się wciągnąć w niskiego lotu gry polityczne. Czy strajki nauczycieli wiosną 2019 roku były odpowiedzialne? Czy destabilizacja funkcjonowania szkół  na tak dużą skalę była odpowiedzialna? Czy umieszczanie  filmików ilustrujących zachowania niektórych strajkujących pedagożek były wychowawcze i odpowiedzialne? " (s. 203-204) 

Z każdym rozdziałem tej książki przekonujemy się, że nie jest tu ważne cyber-zagrożenie, tylko potraktowanie tego zjawiska jako okazji do propagandowego wzmocnienia prawicowej władzy. Cyber-zagrożenia zapewne mają swoje negatywne strony i następstwa, ale także pozytywne, o których już socjolog mówić nie zamierzał, albo w ogóle go one nie interesują. Warto dostrzec, że zupęłnie została zignorowana przez niego EDUKACJA, konieczność radykalnej transformacji szkoły, by młode pokolenie mogło poradzić sobie z problemami cyfrowego świata.     

Dobrze, że chociaż cytując angloamerykańskich autorów stwierdza w odniesieniu do fizyki, że: "(...) stałość poznanych dotąd praw fizyki nie musi być ostateczna" (s.69).  Zapewne dlatego jako naukowiec nauk socjologicznych "przydeptuje gardło w swojej pieśni".  

"The Globalization of Science: The Increasing Power of Individual Scientists"

 

Na pytanie: Jakie możliwości otwiera rozwój globalnej nauki - jednej, wspólnej, upowszechnianej po angielsku? odpowiada profesor Marek Kwiek podkreślając, że jest to rosnąca siła indywidualnych naukowców. 

Po ponad dwóch latach od złożenia maszynopisu ukazuje się wreszcie książka Profesora w The Oxford Handbook of Education and Globalization" (Oxford University Press, 2023). On sam słusznie pyta, czy warto było czekać aż tak długo na opublikowanie wyników badań, które dzisiaj już są cząstką historii także polskiej nauki. Zapewne znacznie szybciej mógłby wydać tę rozprawę w częściach w różnych czasopismach, ale wówczas mielibyśmy parcjalny wgląd do złożonej procedury badawczej. 

Na szczęście autor tej książki zdążył w międzyczasie przeprowadzić na podstawie zawartych w niej danych seminaria na Stanfordzie, w Oxfordzie, Hongkongu i Pekinie, zaś ich tłumaczenia ukazały się po chińsku, polsku i węgiersku …

Jak pisze m.in. do mnie:

To tylko pokazuje funkcjonowanie nauki globalnej jako samoregulującej się wspólnoty naukowców, której siła rośnie wraz z globalizacją nauki. Pokazuje to również, jak funkcjonują globalne sieci w nauce oraz rosnące napięcia związane ze współpracą międzynarodową. To odchodzenie od modelu nauki sterowanej przez państwo (i jego agendy) - do modelu nauki uprawianej oddolnie, we współpracy międzynarodowej, za której kształt odpowiadają sami naukowcy.

Instytucjonalne i krajowe wzorce współpracy w nauce (krajowa, międzynarodowa, wewnątrzinstytucjonalna lub jej brak) - to agregacja wyborów dokonywanych przez poszczególnych naukowców, wyborów jednostkowych. Wzorce publikacyjne krajów (Polska) czy instytucji (UAM) to zagregowane wzorce jednostek. 

Stąd wpływ na kształt nauki (np. jej umiędzynarodowienie) to wpływ na naukowców. Zrozumienie motywacji ich współpracy - lub ich pisania solo - to klucz do zrozumienia zmieniającego się kształtu nauki globalnej. A zmiany te pokazuje na dwudziestu latach 2000-2020 dla 25 krajów o największej liczbie publikacji (w tym dla Polski). Na przykład rośnie współpraca międzynarodowa, mocno trzyma się współpraca krajowa, maleje radykalnie praca solo. Ale nie wszędzie - i nie we wszystkich dziedzinach.

Polska, pod względem wzorców publikowania, wciąż należy do świata rozwijającego się - a nie zachodniego. Ekspansje nauki widać u nas przez rozwój nauki czysto krajowej oraz międzynarodowej; na Zachodzie - tylko międzynarodowej. Humanistyka radykalnie od 20 lat oddala się w swoich wzorcach publikacyjnych od nauk społecznych: maleją wszelkie podobieństwa, spada rola pracy indywidualnej. 

A w humanistyce prace solo to nadal 50-60% wszystkich publikacji, w OECD, UE, USA (i w Polsce). To ma ogromne konsekwencje dla humanistów startujących w konkurencji z naukowcami społecznymi (mniej publikacji, mniej cytowań, czyli wyraźnie gorsze metryki spowodowane innymi wzorcami publikowania). „Nauki społeczne i humanistyczne" jako jeden byt - to tym samym groźny (dla humanistów) mit. 

Sądzę, że warto polemizować z taką opinią na temat rzekomej koniecznosci publikowania rozpraw naukowych w humanistyce i naukach społecznych przede wszystkim w czasopismach. Jestem tej opinii przeciwnikiem, bowiem koncentrowanie się badaczy na publikowaniu jedynie artykułów jest nie tylko zaprzeczeniem jednej z zasad scjentyzmu - intersubiektywnej sprawdzalności, ale sprzyja zarazem powierzchowności, nieujawnianiu poważnych braków wiedzy, nieadekwatności teorii do metod badań, itd., itd. 

Jedynie od autorów monografii naukowych możemy oczekiwać rzetelnej odsłony samowiedzy teoretycznej i samoświadomości metodologicznej. W kilkunastostronicowych artykułach jej nie znajdziemy. Pozorowanie znajomości czegoś przez odnotowanie w przypisie jakiegoś źródła wcale nie jest dowodem nawet na jego znajomość, a co dopiero mówić o zasadności wykorzystania do określonego projektu badawczego. Niestety, ale mamy do czynienia z inflacją pozorów i pseudonaukowych rozpraw w czasopismach z nauk humanistycznych i społecznych. Odchodzenie od monografii będzie zatem skazaniem tych dziedzin nauk na głęboki kryzys i upadek. 

Koniec kolejnego roku deformy szkolnej

 

Za nami jest koniec roku szkolnego 2022/2023. Sięgam do materiału Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej i Oświatowej p.t. "Wybrane problemy edukacji w Polsce. Wyniki ankiety dla rodziców i nauczycieli" i zastanawiam się, czemu i komu ma to służyć? Autorem rzekomego raportu z badania jest Szymon Więsław a zostało ono afiliowane przez Związek Miast Polskich, Instytut Badań w Oświacie i OSKKO. 

Badanie zostało przeprowadzone online w dniach 10-21 maja 2023 r. za pośrednictwem formularzy elektronicznych ankiet, osobno dla nauczycieli oraz dla rodziców. Twierdzenie, że badanie jest anonimowe jest dobre dla dzieci z przedszkola, ale nie dla osób dorosłych. Wypełnienie kwestionariusza ankiety i przesłanie go e-mailem nie jest anonimowe.  

Liczba otrzymanych ankiet nie jest "imponująca", mimo iż poprawnie (?) odpowiedziało na ankietę: 15 683 od rodziców i 5 921 od nauczycieli. Co to jest ok. 6 tys. nauczycieli, kiedy w szkolnictwie jest ich ponad 600 tysięcy?   O czym to ma świadczyć? Chyba nie o reprezentatywności badań? 

Jak nauczyciele postrzegają samych siebie w edukacji szkolnej? Kiepsko. Muszę przyznać, że jeśli potraktujemy wybór podsuniętych im przez autora ankiety gotowych odpowiedzi na poszczególne pytania, to zobaczymy, czego w szkołach nie ma lub być nie musi: 

Nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych zostali poproszeni o to, by wybrali maksymalnie trzy najważniejsze cele działania szkoły (max 3 odpowiedzi z listy). Najrzadziej wybierali:

- zdobycie sprawności fizycznej (4-6 proc.);

- ukształtowanie postawy patriotycznej (7-8  proc.); 

- zdobycie wiedzy (18-19 proc.); 

- ugruntowanie postawy moralnej (24-28 proc.). 

Na podstawie takich danych można nabyć przekonania, że w 5 921 szkołach nie ma kształcenia i wychowania, co zresztą zapewne potwierdzają sami uczniowie, którzy mieli lekcje z "nauczycielopodobnymi" wychowawcami, informatykami, chemikami, biologami, matematykami, anglistami itd., itd.  

Nauczyciele poproszeni o to, by zaznaczyć na skali od 0 do 6: "Na ile ważne jest, by szkoła (jako całość) zapewniła uczniom m.in. powyższe cele", wskazali - świadomi tego, że należy dobrze wypaść - taką ocenę, żeby ta wyniosła dobry z plusem.  Żaden z w/w celów nie uzyskał mniej niż 4,6 na tej skali. 

LIPA. 

Kolejna skala ocen nauczycieli na temat tego - W jakim stopniu Twoja szkoła rzeczywiście pomaga uczniom ? okazała się takim samym kiczem diagnostycznym. 

Ciekawe, że jedno z pytań posiada błąd metodologiczny, bowiem nauczyciele mieli ustosunkować się do tego: "Jaką część materiału jesteś w stanie przećwiczyć i utrwalić w sposób wystarczający?"  Dla p. Więsława przećwiczenie i utralenie to tożsame formy aktywności. Nie wiadomo, czy część materiału miał sobie przećwiczyć i utrwalić nauczyciel czy uczniowie? Dalej autor ankietki zasugerował jakąś część zajęć dydaktycznych pytajac: "Jaka część zajęć dydaktycznych realizowałeś w tym roku w formach wymagających czasu: np. eksperymentów, dyskusji, wycieczek…  "  

Mógłby autor tej ankietki douczyć się, by tak nie formułować pytań. No, ale zapewne dziennikarze będą z dumą cytować ten diagnostyczny kicz. Nie czytałem już analizy wypowiedzi na pytania rodziców, bo szkoda było na to czasu, skoro oni sami przypisywali małe znaczenie zdobywaniu wiedzy "(...) (wskazało je tylko 36% rodziców dzieci w szkołach podstawowych i 27% w szkołach ponadpodstawowych)".  Takie raporty są też tego przejawem. 

BRAWO ZJEDNOCZONA PRAWICA. BRAWO NIEWYKSZTAŁCENI W NGO  ORAZ SAMORZĄDOWCY POPIERAJĄCY TEN LIPNY RAPORT.