Profesor Edyta Gruszczyk-Kolczyńska dumą polskiej pedagogiki przedszkolnej

Koniec roku szkolnego i zmierzająca do końca sesja letnia w szkolnictwie wyższym sprawiły, że postanowiłem odroczyć na nieco wolniejszą chwilę podzielenie się z czytelnikami naszym pedagogicznym Dobrem, jakim jest twórczość naukowa i oświatowa profesor pedagogiki wieku dziecięcego Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. To prawda, że wielu naszych naukowców bada problemy zdolności dzieci i młodzieży, powstają liczne prace dyplomowe i artykuły na ten temat, ale... wszystko to jest wtórne w stosunku do oryginalnego, twórczego wkładu naszej Profesor w diagnozowanie i rozwiązywanie problemów dzieci matematycznie uzdolnionych. 

Od kilkudziesięciu lat Profesor konsekwentnie publikuje wyniki swoich badań, ale i wspomaga prowadzenie diagnoz przez doktorantów, doktorów, młodych naukowców, by potrafili wyjść poza dostarczone informacje i poza fazę badań naukowych. Trzeba umieć upowszechniać wynikające z diagnoz wnioski, pisać rzetelne recenzje i ekspertyzy. 

To, że mogą się one komuś wydawać rozpaczliwym wołaniem o lepsze traktowanie naszych dzieci w szkołach, dla uczonej z pasją nie ma znaczenia. Kiedy wzmocni się dzieci metodami wspomagania ich rozwoju, to chociaż nie ma orderów i odznaczeń, nie ma 200 punktów za artykuły, to jest coś, czego nie doświadcza większość uczonych - dziecięca pamięć i wdzięczność za obdarzenie je zaufaniem, autentyczną troską. Kształcąc nauczycieli i będąc w przedszkolach z dziećmi Profesor pokazuje, że w zabawie, ćwiczeniach, grach, radości uczenia się można wnieść wkład w edukowanie przyszłej polskiej inteligencji. 

(fot. Dziecięce listy z podziękowaniami dla prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej) 

Dzięki autorskiemu, oryginalnemu i wyjątkowemu w skali nie tylko naszego kraju modelowi edukacji matematycznej dzieci w wieku przedszkolnym, wspieraniu w jego aplikacji nauczycieli i rodziców, przekraczające próg szkoły maluchy są przygotowane do pracy umysłowej oraz do zarządzania własnym kapitałem rozwojowym. Korzyści edukacyjne eksperymentu pedagogicznego są trwalsze, bo zapisane w dziecięcych sercach i umysłach, stanowiąc fundament na ich całe życie.  

Podejście prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej do edukacji matematycznej małych dzieci jest największych darem polskiej pedagog dla kolejnych pokoleń, które mogą czerpać z odejścia od negatywnego, konserwatywnego, tradycyjnego, zewnątrzsterownego formowania dzieci. Zaistniał wreszcie paradygmat edukacji wewnątrzsterownej, zorientowanej na niepodważalny już fakt posiadania przez dzieci zadatków uzdolnień matematycznych. Szkoła zaś jest od tego, by ten potencjał rozwijać a nie tłumić, wygaszać czy ograniczać do wąskiej grupy uczniów. 

Innowacyjna koncepcja edukacji matematycznej została określona przez E. Gruszczyk-Kolczyńską mianem "Dziecięcej matematyki". Po wielu latach eksperymentów pedagogicznych Profesor miała już pewność, że główną przyczyną dziecięcych niepowodzeń w nauce matematyki jest dysonans pomiędzy wymaganiami w szkolnej edukacji a możliwościami umysłowymi dzieci. 

Ten pierwszy czynnik zakładał, że dzieci nie posiadają zadatków, potencjału, toteż trzeba go dopiero w nich rozwinąć. Jednak w systemie penitencjarnie organizowanej edukacji szkolnej, bazującej na selekcji i instrumentalnym ocenianiu aktywności umysłowej dzieci, zamiast sukcesów szkolnych powiększało się grono uczniów doświadczające niepowodzeń. Jeżeli przed rozpoczęciem nauki w szkole co czwarte dziecko można zaliczyć do wybitnie uzdolnionych, to po kilku miesiącach nauki w szkole do tej grupy należał tylko co ósmy mały uczeń.

W czasie uroczystego posiedzenia Senatu Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie emerytowana już Profesor tej Uczelni została odznaczona MEDALEM MARII GRZEGORZEWSKIEJ. Pięknie, że doświadczyła uznania tego, czego dokonała w swojej wieloletniej a codziennej pedagogicznej działalności naukowej i oświatowej. 

UCHWAŁA NR LIV/859/22 RADY MIASTA OLSZTYNA z dnia 14 grudnia 2022 r. Rada Miasta Olsztyna uchwaliła, co następuje: 

§ 1. Nadaje się Przedszkolu Miejskiemu nr 39 w Olsztynie przy ul. Dworcowej 24A imię Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. 

§ 2. W związku z nadaniem imienia nazwa przedszkola brzmi: Przedszkole Miejskie nr 39 im. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej w Olsztynie. 

 § 3. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Olsztyna. 

Profesorka jest pierwszą w kraju uczoną-pedagog, której imię za życia nosi powyższa placówka przedszkolna. Uroczystość nadania imienia odbyła się  12 maja 2023 roku.   

Gratuluję  naszej Pani Profesor powyższych wyróżnień. 

Studentkom pedagogiki wczesnej edukacji polecam:

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Niepowodzenia w uczeniu się matematyki u dzieci z klas początkowych. Diagnoza i terapia, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 553,Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1985 .

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E.,  Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza zajęcia korekcyjno-wyrównawcze, WSiP, Warszawa 1992 i 9 następnych wydań.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Dzieci matematycznie uzdolnione: Wyniki badań, interpretacje i wnioski, [w:] Semadeni Z., Gruszczyk-Kolczyńska E., Treliński G., Bugajska-Jaszczołt B., Czajkowska M., Matematyczna edukacja wczesnoszkolna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce 2015.  

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Problemy edukacyjne matematycznie uzdolnionych dzieci: wyniki badań, wnioski i działania naprawcze, w: Edukacja wczesnoszkolna w warunkach zmiany społecznej i kulturowej, red. E. Skrzetuska, M. Jurewicz, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2016.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska  E., (red.) Raport z badań zrealizowanych  ze środków na naukę w latach 2006-2009 w ramach projektu  nr H01F 083 30 „Wspomaganie rozwoju umysłowego wraz z edukacją matematyczną  dzieci w klasie zerowej i w pierwszym roku nauczania szkolnego”

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., (red.) Wiadomości  i  umiejętności oraz  zarysowujące się uzdolnienia matematyczne starszych przedszkolaków i małych uczniów. Podręcznik, narzędzia  diagnostyczne  oraz   wskazówki do wspomagania rozwoju umysłowego i edukacji  uzdolnionych dzieci. Niepublikowany raport z realizacji projektu nr  R1700603 Rozpoznawanie i wspomaganie rozwoju uzdolnień do uczenia się matematyki u starszych przedszkolaków i małych uczniów zrealizowany w latach 2007 - 2010 ze środków na naukę.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., (red.) O dzieciach matematycznie uzdolnionych. Książka dla rodziców i nauczycieli, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2012.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E.,  ( red.) Edukacja matematyczna w klasie I. Książka dla rodziców i nauczycieli. Cele i treści kształcenia, podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz opisy zajęć z dziećmi,  Wydawnictwo CEBP, Kraków 2014.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E.,  Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP, Warszawa 1997.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Program dla przedszkoli, klas zerowych i placówek integracyjnych, WSiP, Warszawa 1999.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca Matematyka. Metodyka i scenariusze zajęć z sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych ,WSiP, Warszawa 2000.

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Nauczycielska diagnoza edukacji matematycznej dzieci. Metody, interpretacje i wnioski, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2013. 

Ø Gruszczyk-Kolczyńska E.,  Zielińska E.,  Dziecięca matematyka – dwadzieścia lat później. Książka dla rodziców, Wydawnictwo CEBP, Warszawa 2015.