Rozmawiałem dzisiaj w uczelni
z habilitantem, który chciał wiedzieć, jak długo trwa procedura powoływania
komisji habilitacyjnej, by mógł on jeszcze przed wakacjami otrzymać recenzje i
przystąpić do kolokwium habilitacyjnego. Pytanie nie
było dla mnie czymś niestosownym. To zrozumiałe, że jeśli habilitant ma już
przygotowany wniosek, to powinien go złożyć jak najszybciej, gdyż nie wszyscy
zdają sobie sprawę z tego, że Konstytucja 2.0 pogorszyła sytuację w tej
kwestii.
Habilitant pytał: kiedy maksymalnie powinienem wysłać dokumenty do
RDN, abym miał pewność, że recenzje zostaną przygotowane przed wakacjami? Obiecałem mu, że odpowiem na tę prośbę w blogu, bo nie jest jedynym, który chciałby znać odpowiedź na to pytanie. Nie ma bowiem znaczenia, czy sprawa dotyczy okresu przed lub powakacyjnego.
Niestety, nie mam optymistycznej odpowiedzi, bowiem tak w
RDN, jak i w uczelni, którą habilitant wskazuje do procedowania jego wniosku,
obowiązują administracyjne procedury. Nie ma zatem jednoznacznej, prostej
odpowiedzi na powyższe pytania. Najprostsza brzmiałaby tak:
TO ZALEŻY...
Od czego? Od kogo? Postaram się to naświetlić. Zdecydowanie
szybsza była procedura przed reformą J. Gowina. Od 2019 roku sytuacja uległa
znaczącemu pogorszeniu, mimo propagandowych zapewnień o skróceniu czasu trwania
postępowań o nadanie stopnia doktora habilitowanego. Jak było dawniej, opisałem
w poniższej książce. Nie będę do tego wracał, tym bardziej, że co było,
a nie jest, nie pisze się w rejestr. JAK JEST? Proszę zobaczyć:
FAZA ZEROWA/PRZEDWSTĘPNA:
Habilitant podejmuje decyzję, że ma już gotową dokumentację,
ale musi jeszcze dokonać wyboru uczelni, której odpowiedni organ (rada
dyscypliny naukowej - nazwa może mieć inne brzmienie, bo uczelnie są
autonomiczne, a senaty będą delegować uprawnienia do organu właściwego dla
danej dyscypliny naukowej) wskaże w swoim wniosku do RDN.
Być może łatwiej jest podejmować decyzję tej osobie, która
jest zatrudniona w uczelni posiadającej uprawnienie w ramach właściwej
dyscypliny naukowej do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego
(kategoria ewaluacji dyscypliny za lata 2017-2021 musi być na poziomie co
najmniej B+) oraz zamierza w swoim środowisku przeprowadzić postępowanie
habilitacyjne.
Wówczas powinna zapoznać się z wewnątrzuczelnianymi
procedurami w tym zakresie. Może się bowiem okazać, że w innym
uniwersytecie czy akademii procedura jest krótsza, szybsza. Są bowiem takie
uczelnie, w których senat zobowiązał rady dyscyplin naukowych do wcześniejszego
zapoznania się z habilitantem i jego osiągnieciami, zanim temu będzie wolno
skierować wniosek do RDN z wskazaniem na tę jednostkę akademicką.
Jeśli bowiem w danej uczelni habilitant musi przed złożeniem
wniosku odbyć wstępne "przesłuchanie" , przedstawić przed radą naukową
dyscypliny autoreferat, by przekonać ją o zasadności wskazanie jej jako
właściwej do jego postępowania, to czas ulega odpowiedniemu wydłużeniu.
FAZA 1. WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA (co najmniej dwa - trzy
tygodnie):
Przesłanie wniosku habilitacyjnego do RDN, o ile spełnia
wymogi formalno-prawne, czyli wszystkie dokumenty są zgodne z ustawowymi
wymogami, podlega sprawdzeniu przez Biuro Prawne RDN i przesłaniu wniosku do
wskazanej przez habilitanta podmiotu habilitującego.
Większość uczelni nie wymaga takiej "gry wstępnej"
z habilitantem, ale ... kiedy jest nim osoba spoza własnego środowiska, to w
momencie otrzymania z RDN wniosku o wskazaniu jej jako pożądanego organu do
przeprowadzenia postępowania habilitacyjnego, może odmówić przyjęcia wniosku
bez jakiegokolwiek uzasadnienia. Nie, bo nie. Na podjęcie decyzji podmiot
habilitujący ma 4 tygodnie.
W przypadku niewyrażenia zgody, RDN niezwłocznie wyznacza
inny podmiot habilitujący i przekazuje wniosek temu podmiotowi (Ar.
221.3)
Wskazany we wniosku habilitanta podmiot habilitujący musi
podjąć uchwałę, która nie nastąpi z dnia na dzień, tylko wynika ona z przyjętej
procedury w danej jednostce. Przykładowo, na moim wydziale posiedzenie organu
odbywa się raz w miesiącu, w trzeci czwartek. Jak pismo z RDN przyjdzie po
posiedzeniu organu, to habilitant czeka kolejny miesiąc.
Przyjmijmy jednak wersję optymistyczną. Wniosek trafia
na tydzień przed posiedzeniem podmiotu habilitującego, a zatem odbędzie się
jego posiedzenie i zostanie podjęta pozytywna uchwała o jego przyjęciu do
procedowania. Trzeba tę uchwałę wysłać do RDN.
FAZA 2. OCZEKIWANIE NA PRZEPROWADZENIE W RDN PRZEZ ZESPÓŁ
NAUK (w przypadku pedagogiki - SPOŁECZNYCH) głosowania w sprawie powołania
przewodniczącej/-go komisji habilitacyjnej oraz rekomendowania Prezydium RDN do
losowania 3 z listy co najmniej dziewięciu kandydatów na recenzentów wniosku
habilitacyjnego. Terminarz posiedzeń zespołów RDN jest opublikowany na portalu
www.rdn.gov.pl.
Jeśli zaakceptowany przez uczelniany organ wniosek
habilitacyjny zostanie dostarczony na najpóźniej tydzień przed posiedzeniem
Zespołu, to przedstawiciele-członkowie RDN adekwatnej do wskazanej we wniosku
dyscypliny przygotują na powyższe posiedzenie listę kandydatów do losowania. Jeśli
zatem wniosek trafi już po posiedzeniu zespołu RDN, to sprawa odracza się o co
najmniej miesiąc.
Przyjmijmy jednak optymistyczny wariant, że od uchwały organu
uczelni do możliwości głosowania członków zespołu RDN nad listą kandydatów na
recenzentów do losowania upłynie miesiąc. To jednak sprawy Jeszcze nie kończy.
Okazuje się bowiem, że zaopiniowany wykaz kandydatów na recenzentów musi zostać
poddany losowaniu dopiero na posiedzeniu prezydium RDN, bo to jest właściwy
organ władzy, a to odbywa się w ostatni poniedziałek czy wtorek danego
miesiąca.
Jednak to losowe rozstrzygnięcie nie zamyka sprawy. Zgodnie z
ustawą komisja habilitacyjna musi liczyć 7 członków. RDN wskazuje
przewodniczącego i trzech recenzentów. Brakuje jeszcze jednego recenzenta,
jednego członka komisji i sekretarza komisji. O ich wyborze, a zarazem
powołaniu kompletnego składu komisji decyduje gotowy procedować wniosek organ
uczelni.
FAZA 3. DOPEŁNIENIE SKŁADU KOMISJI HABILITACYJNEJ PRZEZ ORGAN
UCZELNI. Podmiot habilitujący ma na to 6 tygodni od
momentu otrzymania informacji o członkach komisji habilitacyjnej wyznaczonych
przez RDN.
Organ uczelni (np. rada dyscypliny naukowej) musi się zebrać
i podjąć uchwałę o powołaniu jeszcze trzech w/w członków komisji
habilitacyjnej.
FAZA 4. PRZYGOTOWANIE UMÓW O DZIEŁO (DLA 4 RECENZENTÓW)
I UMÓW ZLECENIE (dla pozostałych członków komisji: sekretarz,
członek komisji i jej przewodniczący).
Ta faza czasem trwa, bo do sporządzenia umów administracja
organu potrzebuje danych koniecznych do zarejestrowania umów w ZUS i uczelni. W
związku z tym, że czterej recenzenci są spoza uczelni, to trochę trwa, aż
nadesłane dane pozwolą na przygotowanie stosownych umów.
FAZA 5. WYSŁANIE PEŁNEJ DOKUMENTACJI WNIOSKU WRAZ Z UMOWĄ I
RACHUNKIEM DO WSZYSTKICH CZŁONKÓW KOMISJI.
Oby nic nie przeszkodziło w realizacji tego zadania.
Może się jednak okazać, że wylosowany/-a na recenzenta/-kę profesor/-ka po
zapoznaniu się z treścią wniosku odmówi wykonania zadania. Powód może być różny
np. pobyt za granicą, urlop naukowy lub inny (skąd RDN ma wiedzieć, że akurat w
tym miesiącu władze uczelni macierzystej przyznały urlop?), choroba,
okoliczności rodzinne itp.
Niestety, ale to się zdarza. Nikt nie ma na to wpływu. RDN
nie może przed losowaniem ustalać ewentualną gotowość i akceptację profesorów
do recenzowania wniosku, jeśli zostaną wylosowani do tego zadania. Bywa, że
odmawia wykonania recenzji nawet dwóch recenzentów. Co wówczas? Wracamy do
FAZY 1, jeśli recenzentem jest ten, który został wylosowany przez RDN, a
do fazy 3, jeśli jest to ten czwarty ("do brydża").
Przyjmijmy wariant optymistyczny: żadna/żaden z czterech
recenzentów nie odmówił wykonania zadania. Każda/-y ma jednak 8 tygodni
na przygotowanie recenzji od momentu jego im doręczenia. Jeśli będzie to okres
urlopowy, to ó termin wydłuży się o 36 dni.
FAZA 6. POSIEDZENIE KOMISJI HABILITACYJNEJ - odbywa się nie
wcześniej niż na dwa tygodnie przed jego zwołaniem.
Komisja habilitacyjna ma od momentu otrzymania czterech
recenzji 6 tygodni na przeprowadzenie obrad (w naukach
społecznych, humanistycznych i teologicznych wraz z kolokwium habilitacyjnym) i
przekazanie podmiotowi habilitującemu podjętej uchwały wraz z jej uzasadnieniem
i dokumentacją w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego.
FAZA 7. PODMIOT HABILITUJĄCY w
terminie miesiąca od dnia otrzymania uchwały komisji
habilitującej, nadaje stopień doktora habilitowanego albo odmawia
jego nadania.
Życzę wszystkim kandydatom, by faza 7 zakończyła się nadaniem
stopnia doktora habilitowanego. Jeśli jednak wynik będzie negatywny, a taki musi
być, kiedy dwie recenzje są zakończone konkluzją negatywną,
odmawiającą poparcia wniosku o nadanie w/w stopnia, to nic już w sensie
merytorycznym nie pomoże wnioskodawcy.
Do wakacji nie ma zatem już szans na to, by postępowanie habilitacyjne zostało w pełni przeprowadzone.