Niepowtarzalny, piękny ślad godnego życia profesor Nelly Nyczkało

 

Ogólnopolskie Seminarium Metodologiczne Pedagogów Pracy należy do cyklicznych spotkań uczonych z polskich i ukraińskich uniwersytetów oraz akademików- niektórych członków Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN i Narodowej Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy, które odbywają się w Zakopanem od 25 lat! 

Zapoczątkował je prof. APS Franciszek Szlosek i prof. Tadeusz Nowacki. Od lat wspierają organizację tych seminariów przewodniczący KNP PAN - profesorowie (śp. Tadeusz Lewowicki, Stefan Kwiatkowski, Bogusław Śliwerski, Agnieszka Cybal-Michalska) i będące ich materialnym dowodem publikacje, wspierane finansowo przez władze Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Wydział Pedagogiki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie. Ze strony ukraińskich badaczy rozwoju szkolnictwa zawodowego i kształcenia nauczycieli zawodów wyjątkowego wsparcia i zaangażowania udzielają członkowie Narodowej Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy (NANP), a na ich czele stoi Prezydent NANP prof. Wasyl Kremień i obecna także w czasie tegorocznego Seminarium dyrektorka Instytutu Kształcenia Zawodowego NANP prof. Nelly Nyczkało. 

W związku z wojną w Ukrainie nie może uczestniczyć w obradach naszego Seminarium Prezydent NANP, natomiast mieliśmy szczególną okoliczność uhonorowania Jubilatki prof. Nelly Nyczkało, która w dn.25 września br. będzie obchodzić 85 urodziny. Jej obecność w Zakopanem pozwoliła nam na "wigilijne" uczczenie Jej wyjątkowych osiągnięć naukowych w toku niepowtarzalnego, wyjątkowo oddanego życia i zaangażowania na rzecz ukraińskiej oświacie zawodowej i współpracy międzynarodowej. Z tej okazji Pedagogiczne Towarzystwo Naukowe "Polska-Ukraina" wraz z Łukasiewicz-Instytutem Technologii i Eksploatacji w Radomiu i APS w Warszawie wydało dla Jubilatki album z adresami, wspomnieniami i fotograficzną dokumentacją spotkań polskich i ukraińskich uczonych, którzy mieli zaszczyt współpracować z Panią Profesor NANP.

O wielowymiarowym życiu i pracy naukowej prof. N. Nyczkało jako człowieka, uczonej w wymiarze krajowym i międzynarodowym  a także jako o kreatorce rzeczywistości oświatowej, w roli wyjątkowej nauczycielki, wielkiej patriotki i przyjaciółki Polski i Polaków mówił prof. APS. Franciszek Szlosek. Przywołał opinię śp. prof. Tadeusza Nowackiego, który podzielił się nią w Kijowie w 2009 roku, a dotyczącą tegorocznej Jubilatki:

Nikt kto wpatruje się w drobną postać wielkiej ukraińskiej uczonej, nie podejrzewa, jaki dynamit energii ujawnia się poprzez niestrudzoną Jej działalność. (...) W obfitej twórczości naukowej Pani Prof. Nelli Grygoriewny zadziwia znajomość najbardziej współczesnych dążeń i poglądów i doskonała orientacja w tym zawiłym układzie rozmaitych stanowisk" (s.7).

 Redaktor w/w albumu przywołał m.in. następujące wydarzenia i dokonania z życia Jubilatki:

* urodziła się w miejscowości Storognatiwka (okręg Doniecki), a więc w miejscowości, która doświadczyła i doświadcza przejawów tragicznej w skutkach wojny, która trwa już 917 dni.

* ,w 1965 roku ukończyła studia pedagogiczne w Uniwersytecie im. Iwana Franka we Lwowie, mimo iż z racji wyróżniających się wyników maturalnych mogła studiować w Uniwersytecie w Kijowie. Jednak wybrała Lwów, gdyż jak nam dopowiedziała w czasie zakopiańskiej uroczystości, bardzo ceniła sobie polskie tradycje kształcenia pedagogicznego w przedwojennym uniwersytecie w tym mieście.

* w 1985 roku obroniła rozprawę habilitacyjną i uzyskała stopień doktor habilitowanej, a w trzy lata później została powołana na członkinię NANP, w której powierzono jej w 1993 roku funkcję zastępczyni dyrektora Instytutu Pedagogiki i Psychologii Oświaty Zawodowej NANP. W 1997 roku została sekretarzem naukowym Wydziału Pedagogiki i Psychologii Oświaty Zawodowej NANP, pełniąc tę funkcję do dnia dzisiejszego.    

* opublikowała ponad 600 rozpraw naukowych, kierowała 25 przewodami habilitacyjnymi w Kijowie (w tym także do 2004 roku kilku Polaków) oraz wypromowała 90 doktorów nauk pedagogicznych (!).

* w latach 90. XX wieku powstała pod Jej kierunkiem koncepcja kształcenia zawodowego, którą przyjął Parlament Ukrainy, a pracowała nad  nową strategią głębokich reform oświatowych  w Ukrainie a też przyjętą przez Sejm w 2017 roku jako Państwowy Program Oświaty. Ukraina w XXI wieku oraz Doktrynę rozwoju oświaty obejmującą także kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli.

* w 2024 roku wydała współautorską książkę (wraz z Oksaną Owczaruk, Walentyną Gordijenko i Iriną Iwaniuk) o sytuacji ukraińskich dzieci w okresie wojny ("Ukrainska oswita u polumii wijnii, Kijów, 2024).

* Przygotowała w 2024 roku nową strategię kształcenia nauczycieli i kształcenia zawodowego w warunkach wojennych w Ukrainie.

Pięknie napisał o ukraińskiej uczonej w dedykowanym Jej albumie w 2019 roku - prof. APS Maciej Tanaś:

od wielu już lat Pani Profesor wędruje odwieczną drogą uczonego ku prawdzie, dobru i mądrości. W swych czynach i postawie do drugiego człowieka zawsze kieruje się biblijną zasadą: "Czyń innym tak, jakbyś chciał, aby tobie czyniono". W oczach Polaków Profesor Nelly Nyczkało jest nie tylko wybitną reprezentantką ukraińskiej nauki i kultury, ale też człowiekiem o sercu jak bochen chleba, właśnie w sercu widzącym miarę swego życia i prawdziwego humanizmu. (...) Zdaniem wielu, Pani Profesor uosabia to, co jest najpiękniejsze w córkach i synach Ukraińskiej Ziemi (red. F. Szlosek, 2024, s. 9-10).    

W trakcie uroczystej części Seminarium głos zabierali kolejno w/w przewodniczący KNP PAN, 

przewodniczący Sekcji Pedagogiki Chrześcijańskiej przy KNP PAN ks. prof. Marian Nowak, 

doktor honoris causa NANP prof. Ryszard Bera z prof. UMCS J. Wierzejską 

prof. APS Maciej Tanaś, dhc,  

prof. APS Jan Łaszczyk dhc mult., b.rektor APS, 

i prof. Stefan M. Kwiatkowski, dhc mult. z małżonką dr hab. Beatą Mydłowską

 

 

     

  

 

Po co komu opinie o rzekomo multimedialnych przedszkolach?

 

Tytuł niewielkiej objętości książki jest bardzo atrakcyjny. Która z nauczycielek przedszkola nie chciałaby się dowiedzieć, czym jest multimedialne przedszkole? Zdaniem autorek, adiunktów na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach: Współczesne dzieci zanim zdobędą umiejętność pisania, a więc wezmą do ręki ołówek lub długopis, opanują w sposób niemal doskonały obsługę tabletu czy smartfona [s.9].   

Autorki nie uzasadniają tej tezy wynikami badań naukowych. W świetle potocznej wiedzy na ten temat niemalże w każdym domu są zarówno media cyfrowe, jak i analogowe. Nie znaczy to jednak, że rodzice dzieci w wieku przedszkolnym powszechnie wprowadzają je w świat mediów elektronicznych, by ich podopieczni opanowali możliwość korzystania z tabletu i smartfona. 

W wydanej w 2019 roku książce przywołano wyniki sondażu diagnostycznego Fundacji Dzieci Niczyje z 2015 roku, z którego wynika wysoki wskaźnik korzystania z urządzeń mobilnych niemalże każdego dnia przez dzieci od sześciu miesięcy do szóstego roku życia. Ponoć nawet 13 proc. dzieci rocznych i dwuletnich posiadało własne urządzenia mobilne, a 9 proc. przeglądało strony internetowe [tamże, s. 15].        

Jaki to ma związek z badaniami K. Rogozińskiej i A. Winiarczyk? Z rozdziału II pt. "Wychowanie przedszkolne" nie dowiemy się, czy i w jakim zakresie "Podstawa programowa" dla tego typu placówek i ich wychowanków warunkuje wykorzystanie powyższych "kompetencji medialnych" małych dzieci. Jest tu mowa o ogólnym rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, o ekspresji artystycznej jako jednej z form działalności dziecka w tym wieku, ale ani słowa nie znajdziemy na temat multimedialnego przedszkola. 

W rozdziale III pt. "Kompetentny nauczyciel wychowania przedszkolnego" autorki przywołują streszczenia różnych koncepcji cech pedagogów przedszkolnych. Piszą też o rozwoju zawodowym nauczycieli oraz o postulowanych kompetencjach, w tym w zakresie cyfrowej rzeczywistości. Korzystając z różnych dokumentów cytują zakres kompetencji czy umiejętności informatycznych nauczycieli, które nie mają związku z ich pracą w edukacji przedszkolnej. 

Trudno bowiem uznać, że poglądy M. Sysło są adresowane do nauczycieli tej grupy wiekowej. Są tu jednak informacje o różnego rodzaju serwisach internetowych, także dla nauczycieli, o portalach społecznościowych, których wartość samokształceniowa jest zapewne na jakimś poziomie.  

Autorki nie weryfikują tych danych, nie sprawdzają ich rzetelności, nie badają pedagogicznego i psychologicznego znaczenia wspomnianych komunikatorów społecznych. Przyjmują, że skoro są opublikowane w Internecie, to są wartościowe. Wskaźnikiem ich wartości okazała się liczba członków-fanów różnego rodzaju portali, administrowanych najczęściej przez redakcje czasopism oświatowych, których WEB-strony są poświęcone nauczycielom przedszkolnym. 

Być może po to napisano i wydano tę książkę, by - jak wynika to z rozdziału IV pt. "Wprowadzenie do badań empirycznych" - podzielić się z czytelnikami wynikami badań  dignostycznych. Głównym problemem badawczym było pytanie dopełnienia: W jakim zakresie nauczyciele wychowania przedszkolnego wykorzystują na zajęciach artystycznych z dziećmi multimedia, media, a wśród nich Internet? 

Takie ujęcie problemu głównego umożliwiło postawienie kolejnych pytań i problemów szczegółowych, które pozwoliły dokładniej ukierunkować badania: 

1. Jakie multimedia, media są dostępne w badanych przedszkolach? 

2. Które multimedia oraz media wykorzystują nauczyciele na zajęciach artystycznych z dziećmi? 

3. Jak często nauczyciele sięgają po multimedia, media podczas zajęć w przedszkolu? 

4. Jakie korzyści dla dzieci przynosi stosowanie multimediów oraz mediów podczas zajęć artystycznych? [s. 106] 

Charakterystyczne jest w tym podejściu do badań omijanie kluczowych ogniw badawczych. Nie wyłoniono i tym samym nie zdefiniowano zmiennej zależnej (wykorzystywanie multimediów, mediów?). Nie wiemy, jakie multimedia i media stały się przedmiotem zainteresowania obu autorek? Co jest wskaźnikiem ich wykorzystania? 

Nie miało to jednak dla abadaczek znaczenia, skoro dokonały wyboru terenu badań, jakim były trzy powiaty województwa kieleckiego. w tym czasie działały tam 63 przedszkola. Sondażem postanowiono objąć 81 nauczycielek tych placówek, wśród których tylko 22,2 proc. ukończyło studia bądź kursy z zakresu technologii informacyjnych czy edukacji medialnej. 

Rozdział V - Multimedialne przedszkole - wyniki badań własnych sugeruje, że przedszkole jest multimedialne, skoro zatrudnione w nim nauczycielki posiadają świadectwa ukończenia w/w kursów czy szkoleń. Rzecz jasna, dowiemy się, jakie studia oraz jakie kursy one ukończyły, ale z danych w tabeli 5 wcale nie wynika, że miały one jakikolwiek związek z multimedialną edukacją przedszkolną. 

Były to kursy obsługi komputera, nowoczesnych technologii ICT w pracy dydaktycznej z uczniami (sic!) o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz kurs z zakresu technologii informacyjnych. O żadnych studiach podyplomowych nie ma tu mowy. Mimo to uznano na tej podstawie, że przedszkola są multimedialne. 

Zapytano nauczycielki, co rozumieją przez media, a co przez multimedia. W związku z tym, że badaczki same nie wyjaśniły tych pojęć, mamy przyjąć, iż to sondowane nauczycielki potrafiły dokonać stosownego rozróżnienia. Z prezentowanych danych wynika, że nauczycielki traktują je rozłącznie. Media dla nich, to: 

1) środki masowego przekazu informacji (np. telewizja, radio, prasa, Internet), - 66,7%; 

2) radio, telewizja, prasa, Internet - 7,41%;  

3) środki społecznego komunikowania się o szerokim zasięgu (telewizja, prasa, radio, Internet) - 14,81%;  

4) "serfowanie" po sieci - 2,47%;  

5) źródło informacji - 2,47%; 

6) otaczająca nas technologia - 3,70%; 

7) narzędzia pracy - 2,47% [s. 111].            

W tabeli 7  na podstawie opinii nauczycielek przedstawiono, co rozumiały one przez multimedia: 

1) zbiór mediów (radio, telewizja, Internet, prasa) - 34,57%; 

2) Urządzenia tj.: laptop, radio, smartfon, projekt multimedialny - 48,15%; 

3) zbiór urządzeń medialnych - 13,58%; 

4) wszelka nowoczesna technologia - 3,7% [s.112]. 

Brakuje tu komentarza badaczek, które mają poczucie satysfakcji z przeprowadzonego sondażu opinii na powyższe kwestie. Trudno, by pedagogika wczesnej edukacji w ich wydaniu poradziła sobie z własnym kryzysem badań naukowych. 

Rozprawa m.in. o kiczmanach w nauce, o konferencjach i letnich szkołach naukowych

 

Dzisiejszy wpis-recenzja należy do kategorii najsmutniejszych, ale tylko z tego powodu, że Autor znakomitego studium hermeneutycznego z pedagogiki ogólnej i naukoznawstwa prof. UAM Mariusz DEMBIŃSKI nie będzie mógł już ucieszyć się z wydania własnego dzieła i śledzić jego recepcję. Zmarł bowiem w ubiegłym roku. Jestem wdzięczny jego macierzystemu środowisku naukowemu i Wydawnictwu Naukowemu UAM, że wydało tę rozprawę, która stanowi swoistego rodzaju ponadczasowe przesłanie naukowe nie tylko dla akademickiej pedagogiki. 

Śp. Mariusz Dembiński pracował nad tą książką kilka lat. Mimo ciężkiej choroby podjął się uwzględnienia uwag recenzentów wydawniczych, by jego monografia miała jak najwyższą wartość poznawczą dla kolejnych pokoleń. Był członkiem Zespołu Teorii Wychowania przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, toteż wielokrotnie mieliśmy okazję do wspólnych debat i analiz. Jednak najsilniejszy wpływ wywarła na Dembińskiego śp. prof. Maria Dudzikowa, która była promotorką Jego dysertacji doktorskiej. 

Autor książki usamodzielnił się na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM uzyskując habilitację z pedagogiki, toteż jako wielokrotny uczestnik Letnich Szkół Młodych Pedagogów przy KNP PAN dokonał oryginalnej naukowo analizy tej formy kształcenia kadr akademickich dla pedagogiki i formacji naukoznawczej oraz doskonalenia ich nauczycieli akademickich. 

Dembiński należał do tych uczonych, którzy swobodnie poruszają się w znaczących dziełach nauk humanistycznych tworząc własne, oryginalne podejścia do kluczowych kategorii pojęciowych czy systemowych we współczesnej myśli pedagogicznej. Jego prace wpisują się w zakres badań podstawowych dla pedagogiki na pograniczu pedagogiki ogólnej, teorii wychowania i metodologii badań metateoretycznych. 

Najnowsza książka zmarłego pedagoga, o jakże intrygującym tytule "Pedagogizacja wytworów nauki i sztuki w ramie widowisk kulturowych" (Poznań, 2024), jest wynikiem jego wieloletnich studiów, analiz, pogłębionej refleksji, której struktura nasycana jest nie tylko metaforami, ale przede wszystkim stanowi autorską konstrukcję, niepowtarzalną i nieodtwarzalną przez innych. Dembiński elastycznie przemieszcza się między filozofią estetyki a epistemologią, filozofią wychowania i kształcenia a metodologią nauk społecznych i humanistycznych. Ulega miejscami ideom, którym pozwala się prowadzić, by zgodnie z przyjętą metodą badań hermeneutycznych, jak pisze, „robiły” ramę konceptualizacji jego syntezie myśli.                 

Oryginalna jest rekonstrukcja istoty konferencji naukowych w kategoriach pedagogiczno-artystycznego widowiska. Jego spojrzenie na uczestnika konferencji jest idealistyczne, a przy tym zachęcające do naruszania reguł widowiska.  Organizatorzy konferencji naukowych starają się te reguły naruszać, by spełnić wymóg oryginalności, wyjątkowości czy też izomorficzności do potrzeb i aspiracji nowych pokoleń uczonych. To oznacza, że konferencje są także między sobą zróżnicowane co do form, rytów, metod, technik, narzędzi prezentacji treści itp.

Ma rację M. Dembiński, że konferencje naukowe zawierają w swojej konserwatywnej, a więc hierarchicznie ustrukturyzowanej wersji elementy dramy, fascynujących akcji czy/ i rozczarowań, nudy, urazów itp. Zaproponowana przez autor rama teoretycznego ujęcia konferencji naukowych powinna zachęcić empiryków do podjęcia etnopedagogicznych, a więc ukrytych badań naukowych, by zobaczyć, czy rzeczywiście owe ramy mają potwierdzenie w rzeczywistości. 

Rozdział II rozprawy dotyczy koncepcji procesu ustrukturowania tekstu naukowego od strony przedmiotu analiz, ale także docieka jego sensu w strukturze głębokiej. Niezwykle trafnie wykazuje, że proces pedagogizacji przyszłych i ustawicznie uczących się pedagogów jest wzbogacaniem ich wiedzy o metawiedzę, która podlega strukturyzacji w trakcie czytania tekstów naukowych. Dembiński wyróżnia tu takie fazy tego procesu, jak semantyczną, donacyjną, kształcącą i przedmiotową. 

Absolutnie nowym ujęciem patologii naukowej jest treść analiz w rozdziale trzecim, która dotyczy istoty i struktury kiczu oraz prób ukonstytuowania w nauce jego oraz kreatora kiczu, czyli "kiczmana"/"kiczmanki". Dostrzega bowiem występowanie kiczu naukowego i jego kreatorów (kiczmanów) nie tylko w naukach o wychowaniu. Jak stwierdza: "Kicz zatem ontologizuje rzeczywistość, nieustannie ją przekształcając, a prawda tego przekształcania musi opierać się na oszustwie, ponieważ kłamstwo okazuje się tym, co sprawia, że fikcja staje się czymś realnym, istniejącym" (s.150). 

Kim zatem jest kiczman/-ka? Kimś, kto "(...) dąży do zaspokojenia własnych potrzeb i pragnień przez ukrywanie własnych niedomogów, wad czy braków jest również oznaką samozadowolenia, czymś, co Milan Kundera określił jako druga łza, poprzez którą odkrywa się własną wrażliwość" (s. 177). O takich kiczmanach i kiczmankach pisałem wielokrotnie w blogu i swoich rozprawach z naukoznawstwa, by młodzi i dojrzali naukowcy byli świadomi tego, w jaką grę są wciągania ich "fałszywymi kratami". Samozachwyt pseudonaukowców, który usiłują zakryć własną działalnością publicystyczną czy w pozarządowych organizacjach bazuje na wywoływaniu współczucia wobec rzekomych ofiar akademickich procedur i recenzji. 

Podważając wiarygodność rzetelnych recenzji ich pseudonaukowych wytworów (kiczu), kiczmani chcą brnąć w samooszukiwanie i samozakłamanie. Podejmują działania zmierzające do podważenia autorytetów naukowych podejmując działalność na rzecz zawłaszczania swoich, kiczowatych wykładni postępowań awansowych w naszym kraju. 

Ostatni rozdział tej książki poświęca M. Dembiński Letnim Szkołom Młodych Pedagogów, które były organizowane i prowadzone przez 25 lat przez prof. Marię Dudzikową. Autor był uczestnikiem kilku Szkół. Po śmierci wybitnej uczonej w polskiej pedagogice miała miejsce tylko jedna Szkoła, którą przygotowała M. Dudzikowa od merytorycznej strony.  Każdorazowo było to wydarzenie naukowe, ale i kulturowe, stricte akademickie, które kończyło się przedstawieniem kabaretowym i prezentacją limeryków uczestników Szkoły.

Pedagog UAM dokonuje niezwykle interesującej odsłony „Szkołowni” jako kulturowej jej konceptualizacji, co jest ważne także z historycznego i akademickiego punktu widzenia. Jest to zupełnie odmienna od wcześniejszego podsumowania tej formacji edukacyjnej młodych pedagogów w monografii zbiorowej pod redakcją M. Dudzikowej. Sposób kulturowej analizy Szkół jest oryginalny i pogłębiony o ważne odniesienia do humanistyki. 

Dembiński oddaje wyjątkową wartość Letnich Szkół Młodych Pedagogów rekonstruuje je w sposób bardzo osobisty, ale i przemyślany, prowadząc swoją narrację z uwzględnieniem kulturowych kryteriów wydarzeń o znaczącym wpływie na naukowca.  Co ciekawe, rytuały spełniają tu pozytywną funkcję, toteż znakomicie odtwarza ich cechy oraz przebieg. Ta część publikacji jest także oddaniem szacunku dla M. Dudzikowej, podkreśleniem jej mistrzowskiej roli liderki, przewodniczki, tutorki, a nawet „szamanki” (sądzę, że nie obraziłaby się za takie określenie). 

Warto dostrzec, że uczestnicy Letnich Szkół uzyskiwali awans naukowy, a wielu z nich zostało już profesorami tytularnymi. Ostatni rozdział książki jest zarazem ciekawym studium skutków, następstw, odzwierciedleń doświadczeń wyniesionych ze Szkoły przez niektórych jej uczestników. Są tu także uprawnione analizy krytyczne, polemiczne, które powinny być wzięte pod uwagę przez kolejną generację uczonych tworzących już nową formę LSMP. 

Autor książki zachęca do kreowania nowych rozwiązań z uwzględnieniem pamięci kulturowej dotychczasowych Szkół. W pełni zgadzam się z takim podejściem, gdyż w rzeczy samej chodzi o to, by kolejne pokolenia uczonych miały szansę pozainstytucjonalnego, pozauniwersyteckiego doświadczania akademickich spotkań z uczonymi różnych dziedzin, ludźmi sztuki, komunikacji, nowych technologii itp. 

Jeśli zamierzasz ubiegać się o tytuł profesora

Jeśli chcesz ubiegać się o tytuł profesora, to zacznij od PRAWA O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM I NAUCE. Przydatne są tu następujące źródła: 

Opublikowane przez Radę Doskonałości Naukowej "Wymagania dokumentacyjne wniosków w sprawie nadania tytułu profesora" oraz "Tryb składania wniosku o przeprowadzenie postępowania w sprawie nadania tytułu profesora" 

Rada Doskonałości Naukowej informuje, że wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie nadania tytułu profesora, o którym mowa w art. 228 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, powinien być sporządzony obligatoryjnie na załączonych wzorach dokumentów.

 

Drugim źródłem są wydane Komentarze do Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Ich autorami są uczeni nauk prawnych, którzy omawiają i interpretują, także krytycznie, treści tej ustawy. 

Są to: 

 

 

 

  

             

Trzecim źródłem mogą być dla zainteresowanych wykładnią władz i prawników Rady Doskonałości Naukowej relacje z konferencji, szkoleń i wydarzeń, które odbyły się z ich udziałem w różnych uczelniach a zostały opublikowane na stronie RDN:  

Szkolenie dotyczące postępowań o awans naukowy zorganizowane we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim, które odbyło się dnia 13 marca 2023 r.:

https://www.youtube.com/watch?v=OC-K2ilkowM&t=17173s

Konferencja, która odbyła się dnia 18 marca 2024 r. we współpracy z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu:

https://www.youtube.com/watch?v=xwxlbw47HAY

 Na stronie RDN zostały zamieszczone wzory formularzy: 

O tym, jakie popełniają błędy metodologiczne m.in. kandydaci do tytułu profesora, dyskutujemy na Tatrzańskim Seminarium Metodologicznym, które prowadzi prof.APS Franciszek Szlosek. Tematem wiodącym  Seminarium są badania mieszane w pedagogice. 

Odnowienie doktoratu dr hab. Haliny Gajdamowicz

 

Uroczystego odnowienia doktoratu dostępują osoby, które uzyskały pół wieku temu ów stopień naukowy w uniwersytecie czy politechnice pod warunkiem, że przyczyniły się swoją służbą nauce lub społeczeństwu. Z środowiska akademickiej pedagogiki na Uniwersytecie Łódzkim dostąpiła tego zaszczytu prof. Olga Czerniawska (1930-2020), o której osiągnięciach pisałem w blogu w 2018 roku. 

W czerwcu 2024 roku kolejną spośród wyróżnionych była em. dr hab. Halina Gajdamowicz, która uzyskała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika w 1974 r. na podstawie rozprawy doktorskiej pt. Analiza pedagogiczna zdań normatywnych a metodologiczne problemy pedagogiki. Dysertację napisała pod kierunkiem prof. Karola Kotłowskiego, ale jej nigdy nie opublikowała. 

Zapewne powodem tego była treść pracy, która została podporządkowana założeniom ideologii marksistowskiej, uzasadnijąca konieczność wychowywania młodych pokoleń dla socjalistycznego państwa. Ówczesna adiunkt specjalizowała się w ideologicznych podstawach teorii wychowania socjalistycznego w duchu adaptacji pedagogiki normatywno-ideologicznej Heliodora Muszyńskiego. Opublikowała jednak fragmenty swojej pracy w Acta Universitatis Lodziensis, gdzie w jednym z artykułów przekonywała, że powyższa ideologia:

 "[N]a etapie dojrzałego socjalizmu staje się ideologią wszystkich ludzi pracy. Należy ponadto dostrzegać wpływ ważnych przeobrażeń w świecie na praktyczną realizację idei internacjonalizmu. Wysiłki krajów socjalistycznych oraz wszystkich twórczych sił we współczesnym  świecie zmierzają do poprawy klimatu politycznego w skali ogólnoświatowej, stwarzają nowe ważne płaszczyzny porozumienia i współpracy między narodami o różnych ideologiach, systemach politycznych, społecznych i gospodarczych. (...) Należy wspomnieć także o leninowskiej zasadzie pokojowego współistnienia, którą ZSRR, kraje socjalistyczne oraz wszystkie postępowe siły w świecie stopniowo wprowadzają w życie i przyjmują jako naczelną normę regulującą stosunki miedzy narodami" (Folia Paedagogice et Psychologica, 1980, vol 1, s. 19).     

Zmiana ustroju politycznego w 1989 roku przekierowała zainteresowania pani doktor na myśl pedagogiczną Kazimierza Sośnickiego. To były bardzo ważne i cenne analizy myśli pedagogicznej wybitnego pedagoga-humanisty. Składając po raz drugi w 1999 roku wniosek habilitacyjny do Rady Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu poprawioną monografię naukowa zatytułowaną: Teoria wychowania i nauczania Kazimierza Sośnickiego w świetle pedagogiki filozoficznej  (Wydawnictwo UŁ, 1997; pierwsza edycja była w 1991 roku), H.  Gajdamowicz uzyskała stopień naukowy doktor habilitowanej nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika.      

W latach 1999-2002 dr hab. Halina Gajdamowicz pełniła funkcję prodziekan Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ ds. dydaktycznych. Wówczas, adiunkci z habilitacją musieli wykazać się kolejnymi osiągnięciami naukowymi, żeby po trzech latach pracy naukowo-dydaktycznej mogli uzyskać stanowisko profesora UŁ. Nie tak, jak jest obecnie, że tuż po habilitacji każdy uzyskuje mianowanie na to stanowisko. 

W 2002 roku dr hab. H. Gajdamowicz została mianowana na stanowisko profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Łódzkiego. Rektor UŁ powierzył Jej funkcję kierownika Zakładu Dydaktyki w Katedrze Dydaktyki i Badań Edukacyjnych Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ. Cztery lata później objęła kierownictwo samodzielnego Zakładu Dydaktyki i Kształcenia Nauczycieli naszego Wydziału, pełniąc ją do czasu przejścia na emeryturę - w 2011 roku.  

W uzasadnieniu wniosku o odnowienie doktoratu, który przedłożyła w imieniu Rady Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ prof. UŁ dr hab. Aneta Rogalska-Marasińska, podkreślono: 

"Profesor dr hab. Halina Gajdamowicz wypromowała ponad 500 magistrów pedagogiki i około 40 licencjatów. Jest autorką dwóch publikacji zwartych oraz 86 artykułów i rozpraw. Szczególnie ważne są dla niej te, które ukazują Hessenowskie korzenie łódzkiej pedagogiki oraz te poświęcone mistrzostwu duchowemu prof. Aleksandra Kamińskiego, współtwórcy pedagogiki społecznej na Uniwersytecie Łódzkim, wybitnemu uczonemu, wielkiemu erudycie i przyjacielowi studentów, człowiekowi o niezłomnym charakterze i wielkim sercu. 

Profesor Gajdamowicz była kilkukrotnie nagradzana nagrodą indywidualną Rektora UŁ za wybitne osiągnięcia dydaktyczno-organizacyjne. Dwukrotnie otrzymała nagrodę indywidualną II stopnia za cykl publikacji poświęconych aksjologii i teleologii pedagogicznej oraz za cykl publikacji z zakresu pedagogiki ogólnej i teorii wychowania. Otrzymała też kilka odznaczeń i medali, spośród których najbardziej ceni sobie Medal Komisji Edukacji Narodowej nadany 12 maja 1994 r. oraz Medal „Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwu i Nauce” nadany 2 kwietnia 1990 r.".

 

Zmarł ostatni CZŁONEK RZECZYWISTY PAN (z grona pedagogów) - PROFESOR KAZIMIERZ ZBIGNIEW KWIECIŃSKI

 

Jestem w drodze. Nie jestem w stanie po przekazanym mi komunikacie napisać cokolwiek więcej, poruszony wiadomością o śmierci w dniu dzisiejszym wybitnego Uczonego    

Profesora Kazimierza Zbigniewa Kwiecińskiego, dhc mult.

Wraz z odejściem Profesorów  mojego pokolenia 

- Tadeusza Lewowickiego i Zbigniewa Kwiecińskiego 

kończy się jedna z najważniejszych epok w dziejach polskiej pedagogiki. Doświadczamy tego właśnie w tych dniach w sposób szczególnie bolesny. 

Wyrazy współczucia dla całej Rodziny Profesora, Jego Bliskich, Przyjaciół, Współpracowników! 

Niech spoczywa w pokoju!      

Prezydent podpisał nominację Profesora Jarosława Gary z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

 

Polska pedagogika akademicka pozyskała kolejnego, znakomitego Uczonego z tytułem profesora - Jarosława Garę (ur.1971), który jest kierownikiem Zakładu Teoretycznych Podstaw Pedagogiki i Dyskursów Edukacyjnych w Instytucie Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii  Grzegorzewskiej w Warszawie.  Nominacja została opublikowana na łamach Monitora Polskiego, toteż mogę już o niej napisać. 

Profesor J. Gara jest znanym i wysoko cenionym w kraju oraz poza granicami uczonym-pedagogiem, który reprezentuje w swoich badaniach naukowych jedną z podstawowych subdyscyplin nauk pedagogicznych, jaką jest pedagogika ogólna, a w jej ramach filozofię wychowania/filozofię edukacji. Każdy, kto interesuje się współczesną myślą pedagogiczną, analizą dyskursów edukacyjnych, kto  zamierza osadzić w jednym z nurtów współczesnej filozofii swoje studia teoretyczne czy metateoretyczne w zakresie wychowania, inkulturacji,  sięga po znakomite rozprawy z fenomenologii wychowania, hermeneutyki pedagogicznej czy egzystencjalnej perspektywy tych procesów autorstwa prof. J. Gary.   

W 2002 roku ukazał się zbiór esejów J. Gary z lat 1991-2000 p.t. „Miedzy niebem a ziemią”, który odzwierciedla różne okresy namysłu autora nad życiem. 

Drogę do najwyższego poziomu w nauce J. Gara rozpoczął w 2005 roku obroną dysertacji doktorskiej w macierzystej uczelni - w dziedzinie nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Tytuł pracy brzmiał: Pedagogiczne implikacje filozofii dialogu. Promotorem dysertacji był wybitny filozof prof. dr hab. Tadeusz Gadacz. 

Rozprawa doktorska nie była jedynie omówieniem czy rekonstrukcją filozofii dialogu, ale oryginalną perspektywą  odczytywania logosu relacji między JA a TY w oparciu o filozofię dialogu chasydzkiego uczonego polskiego pochodzenia - Martina Bubera i katolickiego myśliciela Ferdinanda Ebnera. Gara ciekawie interpretował te teorie wskazując zarazem, że ludzkie życie nie we wszystkich wymiarach może spełniać się dialogicznie. 

"Rzadko bowiem doświadczamy uobecniania się lub nieuobecniania w relacjach z osobami ich ontologicznego przebudzenia się, ujawniania schowków własnego JA. Człowiek jest czynem, bowiem w nim tylko może spełniać etyczne intencje. Czyn pusty ma charakter populistyczny, instrumentalny, nastawiony na uprzedmiotowienie drugiego człowieka".

W 2007 roku J. Gara wydał rozprawę zatytułowaną „Człowiek i wychowanie. Implikacje pedagogiczne antropologii filozoficznej Maxa Schelera. Analogie z wybranymi koncepcjami psychologicznymi”.

W sześć lat później, w 2011 roku J. Gara  uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki na Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Jego głównym osiągnięciem naukowym była monografia zatytułowana: Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania”. Recenzentami w tym postępowaniu byli profesorowie: Ewa Wiktoria Rodziewicz, ks. Marian Walerian Nowak, Bogusław Milerski i Krystyna Ablewicz.    

Profesor jest autorem czterech monografii autorskch, 58 artykułów naukowych, 12 rozdziałów w zbiorowych studiach naukowych oraz 30 rozpraw w recenzowanych materiałach konferencyjnych. Jego najnowsza monografia p.t. "Istnienie i wychowanie. Egzystencjalne inpiracje myślenia i działania pedagogicznego" (Warszawa, 2022) została poświęcona egzystencjalistycznej myśli pedagogicznej, o czym pisałem niemalże dwa lata temu w blogu. 

Istotne znaczenie dla rozwoju i kształcenia kadr akademickich ma zaagażowanie J. Gary w udział w konferencjach krajowych i międzynarodowych, w Letniej szkole Młodych Pedagogów Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN oraz w postępowaniach awansowych doktorów.

Wypromował dwóch doktorów, a sprawuje jeszcze opiekę naukową nad kolejnymi, młodymi adeptami nauki. Był recenzentem w dwóch postępowaniach o nadanie stopnia naukowego doktora oraz w dwóch postępowaniach na stopień doktora habilitownego, a także pełnił funkcję naukowego sekretarza w dwóch komisjach habilitacyjnych. 

Gratulacje dla Profesora Jarosława Gary i życzenia dalszych osiągnięć naukowych w pedagogice i dla pedagogów.