08 marca 2019

Czego Jaś się nie nauczył , to jako dorosły sięgnie po korki



Czego Jaś się nie nauczył, to nauczy się jako dorosły, kiedy będzie mu to potrzebne. Tak, tak, pewne przysłowia tracą swoją moc prawdy w obliczu zmieniającego się świata, dynamiki rynku pracy i konieczności uczenia się przez całe życie. Są takie zawody, które od początku swojego zaistnienia wymagały ustawicznej edukacji i samokształcenia. W związku z nowym rynkiem pracy, jakim stała się Unia Europejska, a w niej także stanowiska świetnie płatnej pracy politycznej, także nasi politycy muszą się uczyć.

Pamiętam doskonale jak premier Donald Tusk musiał uczyć się angielskiego, kiedy został wybrany Przewodniczącym PE. Hasło: "polish your english" upowszechniało się z każdym rokiem zachęcając średnie i starsze pokolenie Polaków do językowej autoedukacji. Korzystanie przez rządzących z tłumaczy przysięgłych może być niebezpieczne dla tych ostatnich, jeśli uczestniczą w trudnych i być może na granicy prawa prowadzonych negocjacjach.

Szkoły językowe są oblegane w Polsce głównie z kilku powodów:

- pierwszy, to fatalny poziom kształcenia językowego w szkolnictwie publicznym. Nie chcę teraz określać powodu tego stanu rzeczy, gdyż wymaga on poważnej debaty naukowej, a nie tylko oświatowej. Ambitna młodzież, która chce w przyszłości studiować na poziomie europejskim, musi sama finansować swoje kompetencje językowe;

- drugi, to globalizacja rynku pracy wymuszająca na dorosłych, już zatrudnionych w różnych sektorach gospodarki czy usług znajomość co najmniej języka angielskiego. Ostatnio zwiększa się zainteresowanie uczeniem się języka chińskiego;

- trzeci, to pełnienie ról w strukturach władzy wykonawczej, ustawodawczej czy kontrolnej. Tu jest konieczna znajomość języka angielskiego.

Efekt? Proszę bardzo. Zbliżają się wybory do Parlamentu Europejskiego. Wicepremier Beata Szydło już uczy się angielskiego, przy czym - jak twierdzi - za własne pieniądze. Natomiast minister edukacji Anna Zalewska uczy się języka angielskiego na koszt Polaków, korzystając z funduszy budżetowych. Mało zarabia, z 500+ już nie skorzysta mimo zachęt K. Szczerskiego, więc czerpie z państwowych źródeł.


Uczmy się angielskiego póki jeszcze nie wypadł z światowej komunikacji. Być może następne pokolenia nie będą uczyć się języka angielskiego, niemieckiego czy rosyjskiego, ale chińskiego.

07 marca 2019

Kolejna pedagogika uniwersytecka z akademickimi uprawnieniami


Kiedy jedne uniwersytety nie potrafią zadbać o to, by rzetelnie prowadzić przewody na stopień naukowy doktora, a tak jest z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach i Uniwersytetem Opolskim, to inne uczelnie akademickie podejmują działania na rzecz podwyższania standardów kształcenia kadr naukowych, utrzymania wysokiego poziomu prac doktorskich i niepozorowanego angażowania się w ogólnokrajowe inicjatywy.

Cieszę się, że Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku dołączył do czołówki polskiej pedagogiki uzyskując uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w naukach społecznych, w dyscyplinie pedagogika. Właśnie tego oczekuje się w ramach nie tylko reform krajowych w szkolnictwie wyższym, ale także od wewnętrznych, środowiskowych działań na rzecz podwyższania jakości kształcenia akademickiego, prowadzenia i upowszechniania wyników badan naukowych, przeprowadzania przewodów naukowych i organizowania procesów autoedukacyjnych.

Jak odnotowano na stronie białostockiej Uczelni:

"Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku uzyskał uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika. To siódme tego rodzaju uprawnienie największej podlaskiej uczelni.

- Przyznane nam uprawnienie jest zwieńczeniem wielu lat aktywności naukowej zatrudnionych w naszej jednostce badaczy. Zbieramy plon ich pracy. Śmiało można powiedzieć, że to dla Wydziału Pedagogiki i Psychologii UwB milowy krok w rozwoju. W ten sposób zyskujemy jako wydział pełnię uprawnień akademickich i dołączamy do grona najlepszych pod względem naukowym jednostek w Polsce zajmujących się pedagogiką – komentuje dr hab. Mirosław Sobecki, prof. UwB, dziekan wydziału.

Na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UwB zatrudnionych jest 104 nauczycieli akademickich, w tym 29 pracowników samodzielnych (profesorów tytularnych i doktorów habilitowanych). Pracownicy jednostki prowadzą badania w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych, dotyczące m.in. pedagogiki, psychologii, kulturoznawstwa i socjologii. Wiele z nich ma charakter interdyscyplinarny. Kadra wydziału ma na koncie granty naukowe (m.in. z NCN oraz NCBiR), angażuje się też w projekty międzynarodowe, takie jak ELA („Introducing modules on law and rights in programmes of teacher training and educational sciences“) czy FOSTERC („Fostering Competencies Development in Belarusian Higher Eduaction”).

Jednostka prowadzi kształcenie na 2 kierunkach I i II stopnia – pedagogice i pracy socjalnej, jej kadra jest też zaangażowana w realizację międzywydziałowego kulturoznawstwa. Od nowego roku akademickiego wydział chce uruchomić pięcioletnie, jednolite studia magisterskie na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna oraz pedagogika specjalna. Oferuje też studia podyplomowe w 12 specjalnościach."


Gratuluję tego osiągnięcia i życzę dalszych sukcesów naukowych dla dobra polskiej pedagogiki oraz upowszechniania jej dokonań poza granicami kraju.

06 marca 2019

Czy powstaną Uniwersytety Europejskie?



Wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Piotr Dardziński poinformował Polską Agencję Prasową, że do 2024 r. ma powstać w Unii Europejskiej około 20 Uniwersytetów Europejskich, składających się z kilku uczelni z różnych krajów. Ma to służyć nie tylko nowym możliwościom realizacji programu Erasmus Plus, ale także stworzyć nowe warunki do umiędzynarodowienia studiów.

Do 28 lutego br. Komisja Europejska czekała na aplikacje uniwersytetów, które będą chciały zbudować zintegrowane sieci uniwersytetów europejskich". Uzyskają one dofinansowanie w wysokości 5 mln euro. Wiceminister wymienił tylko trzy uniwersytety godne tego miana, a mianowicie - Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Gdański i Uniwersytet Jagielloński.

To dziwne, bo mamy w kraju wiele uniwersytetów, akademii i politechnik, których kadry akademickie uzyskały tytuły naukowe docentów poza granicami kraju. Pełniący dzisiaj funkcje rektorów, dziekanów czy dyrektorów instytutów wykazali się najwyższym stopniem umiędzynarodowienia nie tylko własnego wykształcenia. Niektórzy profesorowie tytularni tak się zachwycili ich dorobkiem, że sami nie są w stanie już więcej czegokolwiek napisać i wydać, gdyż przerasta to ich epistemologiczne możliwości.

Zbliża się dobra zmiana w nauce. Mam nadzieję, że lanserzy, pozoranci, tajni współpracownicy różnych służb nie będą wyznaczać norm kształcenia kadr akademickich. A może powstanie pierwsze w kraju konsorcjum składające się z takich uczelni w kraju, których władze nie muszą manipulować zmianami organizacyjnymi polityki, by wykazać, że prowadzi się w nich rzetelne badania i awanse naukowe?

05 marca 2019

Diagnoza i ocena bijącego serca polskiej nauki?


Komunikat MNiSW jest czytelny (wprowadzam do niego jako przykład pedagogikę zamiast innej dyscypliny naukowej):



"Ewaluacja to serce Konstytucji dla Nauki. W wyniku reformy system oceny działalności naukowej został gruntownie zmieniony na korzyść naukowców. Trzy zmiany są jednak najbardziej kluczowe.

Pierwsza z nich to ocena działalności naukowej w ramach dyscyplin (a nie wydziałów). Dzięki temu dokonania pedagogów będą porównywane tylko z dokonaniami innych pedagogów, a nie – np. z socjologami.

Druga z nich – to objęcie ewaluacją wszystkich pracowników naukowych – zatrudnionych na stanowiskach badawczych i badawczo-dydaktycznych (a nie tylko wybranych pracowników).

Trzecia – to wprowadzenie limitu osiągnięć zgłaszanych do oceny.

Zmiana ta pozwoli naukowcom skupić się na ambitnych badaniach, a nie produkcji publikacji. Za sprawą tych zasad ewaluacja będzie sprawiedliwsza i bardziej miarodajna. Będzie także motywowała uczelnie i instytuty do rozwoju. Na ostateczny kształt opublikowanego właśnie rozporządzenia ogromny wpływ miało środowisko akademickie. Wspólne prace nad dokumentem trwały od sierpnia ubiegłego roku. Dzisiaj prezentujemy ich efekty."

Treść opublikowanego rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego o ewaluacji dyscyplin naukowych jest czytelna. Właśnie dlatego - mający przecieki od sierpnia ub. roku rektorzy niektórych uczelni państwowych - zatroszczyli się o to, by za pomocą manipulacji limitem osiągnięć do oceny, czyli etatami (statusem zatrudnienia), wyeliminować z oceny tych pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych, których wkład w ocenę ich dyscypliny naukowej byłby zerowy. Nie po raz pierwszy okazuje się, że "zwycięzcami" będą inżynierowie zarządzania kadrami.

W ten sposób zostaną ukryte przechowywane w uczelniach państwowych od wielu, wielu lat tzw. "zerowe" kadry naukowe. Są wśród nich adiunkci, ale i profesorowie uczelniani, nadzwyczajni. Teraz dopiero widać, co to znaczy profesor nadzwyczajny. To taki, który nadzwyczajnie konsumował własny dyplom nie wnosząc żadnego wkładu lub marny w rozwój naukowy własnej dyscypliny. Takich są setki w każdym uniwersytecie, na politechnikach czy w akademiach.

Przesunięcie ich na etaty dydaktyczne spowodowało, że nie nastąpi odsłona prawdy o stanie polskiej nauki. Do tej dojdzie jedynie w tych jednostkach akademickich, których władze postanowiły uczciwie podejść do ewaluacji i bez wyciągania jakichkolwiek konsekwencji, bo te są niemożliwe w obecnym stanie prawnym, doprowadzić do samodegradacji. Nastąpi zatem zawał w wyniku niedotlenienia chorego już serca.

Skoro tak zmieniono reguły oceny osiągnięć naukowych, to ministerstwo powinno doprowadzić do analogicznej zmiany oceny wniosków grantowych w Narodowym Centrum Nauki. Tu także powinny konkurować o środki na badania naukowe wnioski naukowców reprezentujących tę samą dyscyplinę naukową. Jakim bowiem prawem porównuje się wnioski socjologów z wnioskami psychologów czy pedagogów, skoro w ewaluacji dyscyplin postępowanie jest jednorodne dyscyplinarnie?





04 marca 2019

Jak Szef Gabinetu prezydenta kpi sobie z nauczycieli


Prof. dr hab. Krzysztof Szczerski zachęca nauczycieli do prokreacji krytykując ich tym samym za żądanie podwyższenia ich płac. Na antenie Radiowej Trójki stwierdził:

"– Nauczyciele nie mają obowiązku życia w celibacie. W związku z powyższym także te transfery, które są dzisiaj dokonywane np. dla rodzin polskich – 500 plus – to też dotyczy nauczycieli. PiS daje pieniądze nauczycielom, bo daje wszystkim Polakom".

Jak widać, dla aroganckiej władzy tylko w ten sposób nauczyciele mogą uzyskać wyższe dochody. Poziom ministra Prezydenta RP jest tożsamy z reprezentowanym w II poł. lat 90. XX w. przez ówczesnego premiera Włodzimierza Cimoszewicza, który poszkodowanym w wielkiej powodzi na Dolnym Śląsku doradzał, by ubezpieczali się od tego typu kataklizmów.

Czyżby poziom wykształconych i zatrudnionych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie kadr akademickich stawiał pod znakiem zapytania rangę tej zacnej przecież uczelni? Pan prof. dr hab. K. Szczerski habilitował się w UJ w dziedzinie nauk humanistycznych, w dyscyplinie - nauki o polityce. Jego specjalnością badawczą są współczesne systemy polityczne.

Na stronie OPI PIB przeczytamy, że tytuł naukowy profesora K. Szczerski uzyskał w listopadzie 2018 r., a więc po 8 latach od habilitacji. Jest autorem licznych publikacji naukowych i publicystycznych, m.in.[20]:

Integracja europejska. Cywilizacja i polityka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003,

Wybór Europy: katolik wobec polityki w Unii Europejskiej, Wydawnictwo WAM, Kraków 2003,

Porządki biurokratyczne, Księgarnia Akademicka, Kraków 2004,

Administracja publiczna w modelu zarządzania wielopasmowego, Centrum Europejskie Natolin, Warszawa 2005,

Dynamika systemu europejskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008,

Oburzeni, Biały Kruk, Kraków 2013,

Kazania sejmowe (wprowadzenie), Biały Kruk, Kraków 2013,

Wygaszanie Polski (współautor), Biały Kruk, Kraków 2015,

Dialogi o naprawie Rzeczypospolitej, Biały Kruk, Kraków 2015.

Polskość jest przywilejem (współautor), Biały Kruk, Kraków 2016.

Utopia Europejska. Kryzys integracji i polska inicjatywa naprawy, Biały Kruk, 2017.

Gdyby ktoś chciał się dowiedzieć, skąd nagle taka medialna obecność wśród afirmujących partię władzy komentatorów niektórych profesorów z innych uniwersytetów, to także może się o tym przekonać z danych zawartych w tej bazie.

Tymczasem w sieci krytykują prof. K. Szczerskiego nie tylko mem-owcy.
Co mają zrobić nauczyciele, którzy przekroczyli wiek możliwej prokreacji? Zapewne mają adoptować dzieci, a może jest to nowy pomysł PiS na likwidację państwowych domów dziecka?

(źródło memów: Fb)   

03 marca 2019

The Beauty Mathematics: Math & Art

W Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie mieliśmy ostatnio okazję odnieść się do raportu Najwyższej Izby Kontroli w sprawie matematycznego kształcenia dzieci i młodzieży. Od 40 lat prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska prowadzi badania w tym zakresie, kształci kadry nauczycielskie, ale sama niczego nie zmieni, bo potrzebna jest w kraju powszechna ofensywa na rzecz rozwoju kultury matematycznego myślenia i działania.

Ta zaś interesuje Polaków tylko i wyłącznie wówczas, gdy dziennikarze i politycy ujawniają bądź ukrywają wysokość dochodów nowej nomenklatury III RP pod sztandarami wszystkich, kolejno dochodzących do władzy partii politycznych. Wówczas nagle zaczynają obracać w debacie publicznej liczbami, danymi statystycznymi, porównaniami, jakby nagle uświadomili sobie, że nie idzie się do władzy dla pieniędzy, tylko dla godnych zarobków, najlepiej w spółkach Skarbu Państwa, ale także w spółkach samorządowych. Czyż nie?

Zostawmy zatem na boku to polityczne błoto, rozszarpywanie państwowego sukna na wszystkie możliwe strony, tylko powróćmy do piękna matematyki, a o nim mówi i pisze nie tylko Pani Profesor Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, ale także od wielu lat zabiega prof. Uniwersytetu Szczecińskiego dr hab. Małgorzata Makiewicz, która właśnie wydała przepiękną książkę pt. "Math&art. Reprezentacje enaktywne w edukacji matematycznej - Badania w działaniu" (2018).

Nie wiem, jak ktoś w NiK mógł zasugerować w raporcie zawieszenie obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki, bo dał tylko i wyłącznie świadectwo kulturowej i ekonomicznej ignorancji, kompromitując tę instytucję. Oby szykujący się po Annie Zalewskiej "kwiat" kolejnych urzędników MEN nie doszedł do wniosku, że jest to znakomite rozwiązanie dla narodu, który został już wćwiczony do konsumowania populistycznie kreowanej przez władze polityki. Chociaż, kto wie, może liczenie confetti zachęci do ćwiczenia matematyki w ruchu.


Tymczasem Cédric Villani, matematyk i laureat Medalu Fieldsa oraz poseł La République en marche (ugrupowania obecnego prezydenta i większości rządowej) wraz z Charles Torossian ponoć postulują w ramach szerokiej reformy nauczania w szkołach średnich od 1.09.2019 r. likwidację obowiązkowej edukacji matematycznej. Matematyki mają uczyć się tylko ci, którzy tego chcą.

Proszę jednak nie przytaczać francuskich dyletantów oświatowych na rzecz poparcia zaleceń polskiej NIK, by usunąć matematykę z przedmiotów maturalnych. To, że francuscy reformatorzy zamierzają wprowadzić do podstaw kształcenia ogólnego głupotę, która zaczyna zalewać Europę jak zaraza, nie powinno być dla nas żadną inspiracją.

Już wkrótce pedagodzy-matematycy spotkają się na konferencji w dniach 15-17.03.2019r w Pobierowie, którą organizuje autorka wspomnianej tu książki. W programie:

• Matematyczna wyobraźnia ucznia, nauczyciela, matematyka.

• Abstrakcyjna natura pojęć matematycznych.

• Media nowoczesne w edukacji. Szanse, zagrożenia.

• Sztuki wizualne (grafika, rysunek, fotografia, instalacje przestrzenne, rzeźba, papieroplastyka) dla edukacji matematycznej.

• O różnicy pomiędzy widzę a wiem matematyce szkolnej.

• Jak uczy się kinestetyk? Taniec, ruch, manipulacja.

Podczas konferencji odbędą się konkursy z nagrodami – m.in. na najlepsze wystąpienie w kategorii DEBIUTY (prosimy o zaznaczenie swojego pierwszego wystąpienia na konferencji w arkuszu zgłoszeniowym), na najciekawszy model, rysunek, plakat lub inne dzieło związane z matematyką i inne. Przewiduje się też warsztaty artystyczno-dydaktyczne: Jak pomagam uczniom rozwijać wyobraźnię?

Jeśli kogoś interesuje ta problematyka, a zna język angielski, to zachęcam do poniższego wykładu.

02 marca 2019

Komisja Ewaluacji Naukowej


W dn. 1 marca 2019 r. została "zaprzysiężona" Komisja Ewaluacji Naukowej, która będzie podejmować decyzje w zakresie:

1) ewaluacji jakości działalności naukowej;

2) ewaluacji szkół doktorskich;

3) wykazów wydawnictw monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych.

W skład KEN wchodzi po trzech przedstawicieli poszczególnych dziedzin nauki i sztuki, wybranych spośród kandydatów zgłoszonych przez uczelnie, instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk, instytuty badawcze i instytuty międzynarodowe.

Do komisji weszło także siedem osób z doświadczeniem w zakresie polityki naukowej, wskazanych przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Oto osoby, które będą oceniać jakość naszej pracy naukowej, z wyłączeniem oceny jakości osiągnięć w indywidualnych awansach naukowych:

1. dr hab. Dominik Antonowicz; socjologia nauki, socjologia sportu;

2. Prof. dr hab. Janusz Bujnicki; bioinformatyka, biologia molekularna, genomika, mikrobiologia;

3. Prof. dr hab. Mikołaj Czajkowski; ekonomia, Specjalności: ekonomia środowiska, mikroekonomia, organizacja rynku;

4. Prof. dr hab. Urszula Gawlik-Dziki; technologia żywności i żywienia Specjalności: chemia żywności;

5. Ks. prof. dr hab. Zygfryd Glaeser; nauki teologiczne, Specjalności: ekumenizm, teologia dogmatyczna, teologia kościołów wschodnich;

6. Ks.dr hab. Marcin Hintz; nauki teologiczne, Specjalności: teologia ewangelicka;

7. Prof. dr hab. Robert Hołyst; fizyka, nauki chemiczne, Specjalności: termodynamika statystyczna, chemia polimerów, chemia fizyczna miękkiej materii;

8. Prof. dr hab. Stefan Jackowski; matematyka, Specjalności: topologia algebraiczna;

9. Pof. Dr hab. Joanna Jurewicz; kulturoznawstwo, nauki filologiczne, Specjalności: kulturoznawstwo - orientalistyka, religioznawstwo, indologia: filozofia indyjska, studia wedyjskie, sanskryt;

10. Prof. dr hab. Inż. Zbigniew Kąkol; fizyka, inżynieria materiałowa, Specjalności: fizyka ciała stałego, fizyka komputerowa;

11. Dr hab. Inż. Przemysław Korytkowski; informatyka, Specjalności: modelowanie i symulacja, modelowanie, badania operacyjne, symulacja;

12. Dr hab. Emanuel Kulczycki; nauki filozoficzne, Specjalności: filozofia kultury, komunikacja społecznaAlicja Majewska;

13. Dr hab. Alicja Majewska; nauki o sztukach pięknych; Specjalności: rzeźba;

14. Dr Monika Mitera; nauki prawne, Specjalności: filozofia prawa, teoria prawa;

15. Prof. dr hab. Rafał Molencki; : nauki filologiczne, Specjalności: filologia angielska, językoznawstwo historyczne;

16. Prof. dr hab. Edward Nęcka; nauki społeczne, psychologia;

17. Dr hab. Aleksandra Obrępalska-Stęplowska; biologia, agronomia, Specjalności: biologia molekularna, biotechnologia, wirusologia;

18. Prof. dr hab. Inż. Maciej Ogorzałek; elektrotechnika, Specjalności: nieliniowe przetwarzanie sygnałów, techniki informatyczne w zagadnieniach elektrotechniki, teoria obwodów nieliniowych;

19. Prof. dr hab. Jan Pomorski; nauki historyczne, Specjalności: metodologia i historia historiografii;

20. Dr hab. Rafał Prostak; nauki o polityce, Specjalności: amerykanistyka, europeistyka;

21. Prof. dr hab. Piotr Pruszczyk; medycyna; Specjalności: choroby wewnętrzne, kardiologia;

22. Dr hab. Inż. Katarzyna Ropka-Molik; zootechnika; Specjalności: genetyka zwierząt;

23. Dr hab. Lucyna Rotter; nauki historyczne; Specjalności: nauki pomocnicze historii, krajobraz kulturowy, historia wspólnot zakonnych, symbolika chrześcijańska, kostiumologia, semiologia kultury;

24. Prof. dr hab. Inż. Błażej Skoczeń – przewodniczący; mechanika; Specjalności: konstrukcje powłokowe, modelowanie konstytutywne materiałów, niskie temperatury, teoria plastyczności, przemiany fazowe, mechanika uszkodzeń, akceleratory cząstek elementarnych;

25. Dr hab. Michał Sławecki; nauki o sztukach pięknych; Specjalności: dyrygentura, muzyka kościelna, chorał gregoriański, semiologia gregoriańska;

26. Dr hab. Bożena Suchocka-Kozakiewicz; nauki o sztukach pięknych; Specjalności: sztuki teatralne;

27. Prof. dr hab. Inż. Andrzej Tejchman-Konarzewski; budownictwo; Specjalności: budownictwo morskie, fundamentowanie, mechanika gruntów;

28. Prof. dr hab. Aleksander Welfe; ekonomia;

29. Prof. dr hab. Jolanta Zakrzewska-Czerwińska; biologia; Specjalności: biologia molekularna, biotechnologia;

30. Prof. dr hab. Anna Zellma; nauki teologiczne; Specjalności: katechetyka;

31. Prof. dr hab. Michał Żmijewski. biologia medyczna, medycyna.

Skrót Komisji ma swoje ciekawe znaczenia, bowiem KEN - to m.in. typ obusiecznego miecza japońskiego, ale i japońska jednostka długości; dzieci wiedzą, że KEN to męska lalka z zestawu Barbie firmy Mattel. Pedagogom skrót KEN znany jest z dziejów oświaty Komisja Edukacji Narodowej.