Mistrzostwo naukowej niekompetencji

Zapewne cykl prezentacji najgorszych rozpraw z pedagogiki będę kontynuował, bo przecież powinniśmy uczyć się na własnych oraz cudzych błędach. Skoro mają powstać w uniwersytetach szkoły doktorskie i kolegia, to niech mają źródła do własnych badań i kształcenia doktorantów oraz świadomość tego, jak dalece mogą niektórzy samodzielni pracownicy naukowi kompromitować siebie, środowisko akademickiej pedagogiki i własną dyscyplinę, nie wspominając już o uczelni.

Nierzetelność naukowa nie jest w naszym kraju poddawana krytyce, jeżeli nie mamy do czynienia z plagiatem. Tymczasem nauce grożą w znacznie większym zakresie rozprawy, które rzekomo są naukowe, ale z nauką niewiele mają wspólnego, poza może tym, że ukazały się w oficynach najczęściej na zasadzie zlecenia druku z pozytywną recenzją wydawniczą, a ich autorzy zostali namaszczeni na doktorów habilitowanych przez uniwersyteckie jednostki akademickie.

Dzisiaj prezentuję monografię, której szerszą uwagę poświęcam na łamach kwartalnika Dolnośląskiej Szkoły Wyższej "Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja". Interesuje mnie tylko i wyłącznie metodologia badań autorki książki - Pauliny Formy pt."Dziecięca kreacja biografii w rodzinach wielodzietnych" (2016, UJK), bowiem stanowi przykład na to, jak nie należy ich konceptualizować, prowadzić a następnie publikować uzyskane wyniki.

Zawarte w takich rozprawach fundamentalne błędy metodologiczne otwierają przestrzeń do krytycznej dyskusji i oceny niezależnej od tej, jakiej być może dokonały rady wydziałów mające w tym zakresie stosowne uprawnienia.

Wątpliwości budzi już tytuł książki, który jest nieadekwatny do prezentowanych w niej treści. Wskazuje bowiem, że centralną oś analizy stanowić będzie tworzenie przez dzieci własnej biografii („dziecięca kreacja biografii…”). Tymczasem problem główny, który stanowił podstawę założeń badawczych, brzmi w tej pracy odmiennie w dwóch miejscach.

Najpierw rzekomo problem główny został sformułowany następująco: "Jaki jest obraz dzieciństwa w rodzinie wielodzietnej oraz jakie czynniki środowiska rodzinnego i pozarodzinnego/szkolnego kształtują dziecięcą kreację biografii?" (s. 133) Natomiast już kilkanaście stron dalej mamy jeszcze dwa (sic?!) główne problemy badawcze: "Jaki obraz dzieciństwa przedstawiają studenci pochodzący z rodzin wielodzietnych? Jakie czynniki/warunki środowiska rodzinnego i pozarodzinnego stanowiły podstawę dziecięcej kreacji ich biografii?" (s.151). To tak teraz można konstruować projekty badawcze?

Paulina Forma nie rozwiązała poprawnie żadnego z tych problemów. Trudno, by tak się stało, skoro sama nie wiedziała, co w istocie jest dla niej pytaniem głównym. Można byłoby wnioskować, że swoje badania lokuje w paradygmacie badań jakościowych, biograficznych. Trudno jest jednak rozstrzygnąć ten dylemat, bowiem w rozdziale III „Teoretyczne i metodologiczne ramy badań” pisze:

"W niniejszej pracy nie prowadziłam badań stricte biograficznych, a wykorzystałam jedynie ich elementy, jako materiał uzupełniający, pomocniczy w opisie dzieciństwa dzieci z rodzin wielodzietnych i dziecięcej kreacji biografii." (s. 131-132). Zasadnicze poszukiwania zostały skierowane nie tyle na biografie badanych studentów, ile na uwarunkowania procesu, w którym one powstają.

Jednakże w podrozdziale poświęconym materiałom biograficznym „w obiektywie metodologicznej analizy” stwierdza: "Odnosząc się do metodologicznych i pedagogicznych materiałów biograficznych, pragnę zaznaczyć, że w niniejszej analizie są one wykorzystane do opisu wewnętrznego wymiaru dzieciństwa w rodzinie wielodzietnej. Na tym etapie rozważań sklasyfikowałam zjawiska i procesy o charakterze ponadindywidualnym (wewnątrzrodzinnym) w paradygmacie biograficznym. Świadomie przywołując materiały biograficzne, (…) wskazałam na metodę biograficzną i triangulację (porównując wiedzę uzyskaną z wielu źródeł)." (s. 133)

Zostawmy zatem na boku ten chaos i sprzeczność sądów na temat zastosowanej metody badań i powróćmy do głównych problemów badawczych. Jest ich tyle, że też można stracić orientację, co tak naprawdę interesowało autorkę tych badań. Badaczka bowiem stwierdza, że w gruncie rzeczy jej projekt ma swoje uprzednie rozstrzygnięcie, tylko trzeba jakoś to potwierdzić. Pisze bowiem w rozdziale metodologicznym:

"Analizując materiały źródłowe, przyjęłam, że główny problem badawczy będzie oparty na tezie, iż studenci (dzieci) z rodzin wielodzietnych konstruowali i konstruują swoją biografię, korzystając z szans i warunków życia oraz edukacji, jakie stworzyło im i nadal stwarza środowisko rodzinne, a tym samym statutowa przynależność do rodziny wielodzietnej (więzy, powiązania rodzinno-społeczne). W tym układzie duża rodzina jest kapitałem, z którego dziecko czerpie, budując swoją biografię." (s. 150)

Tym samym uwidoczniono w rozprawie, że na dwa pytania dopełnienia, wymagające zatem poszukiwania, odkrywania zmiennych niezależnych, autorka już znała odpowiedź. Wynika to także, a przecież jest to fundamentalnym w tym przypadku błędem metodologicznym, z przyjętych przez nią zmiennych niezależnych, którym przypisuje desygnaty bez zrozumienia, czym jest desygnat pojęcia. Skoro bowiem wyróżnia zmienne niezależne, to jej problem badawczy powinien być sformułowany w formie pytania zależnościowego. Na s. 153 jest wykaz zmiennych niezależnych, które w przyjętych przez nią problemach badawczych nie występują. Skąd zatem je wzięła? Chyba z chmury.

Podobnie jest ze zmienną zależną. Pani P. Forma pisze o tej zmiennej: "(…) swoją zmienną zależną uczyniłam dziecięcą kreację biografii, określaną poprzez zasoby wewnątrzrodzinne, doświadczenia rodziny jako wspólnoty realizującej proces wychowawczo-socjalizacyjno-edukacyjny, warunki życia, wychowania, socjalizacji i edukacji dzieci w rodzinie wielodzietnej. Desygnaty i wskaźniki tej zmiennej zamieszcza w tabeli na s. 152. Tak np. wskaźnikiem zmiennej niezależnej dziecięcej kreacji biografii jest troska rodziców o wychowanie i socjalizację oraz edukację dzieci(!).

Obłęd. Gdyby ktoś nie wiedział, czym jest „dziecięca kreacja biografii” i jakie są jej wskaźniki, to tego się nie dowie. Równie absurdalne są wskazane jako desygnaty pojęcia „dziecięca kreacja biografii”: troska rodziców o wychowania i socjalizację oraz edukację dzieci, zainteresowania rodziców sprawami nauki dziecka itd. (Ibid.) Tym samym przyjęte i opublikowane przez autorkę założenia badawcze są wskaźnikiem jej niewiedzy metodologicznej.

Analiza uzyskanych przez P. Formę danych liczbowych i jakościowa wyników z przeprowadzonej diagnozy nie ma żadnej wartości naukowej. Może służyć publicystyce, ale nie pedagogice jako nauce.

Dobrze, że książka jest niedostępna, a wydana zapewne dla zupełnie innych celów. Niestety, musiałem ją przeczytać, stąd wyróżnienie za mistrzostwo niekompetencji. Złoty MEDAL BUBLA pedagogicznego. Wcześniejsze monografie tej autorki są tylko potwierdzeniem przysłowia o Jasiu.

Kolejny bubel akademicki

Przedmiotem analizy kolejnego bubla w pedagogice będzie monografia, która nie spełnia minimalnych standardów metodologicznych i merytorycznych. Jej autorką jest Jolanta Suchodolska, która otrzymuje SREBRNY MEDAL NAUKOWEGO BUBLA w polskiej pedagogice za swoją książkę pt. "Poczucie jakości życia młodych dorosłych na przykładzie studenckiej społeczności akademickiej", którą opublikowało w Toruniu Wydawnictwo Adama Marszałka w 2017. Całość liczy 546 stron, co może sugerować, że jest to dzieło znaczące i godne lektury.

Nic bardziej mylnego. Szersza wersja mojej recenzji jest na łamach "Studiów z Teorii Wychowania", które ukazują się co kwartał. Nie po raz pierwszy spotykam się z niegodną czytania książką , której treść kompromituje nie tylko autora, ale także polską pedagogikę oraz nasze środowisko akademickie. Każda źle napisana książka kumuluje negatywną opinię o pedagogach. Monografie są wydawane najczęściej w renomowanych, uniwersyteckich czy pozauczelnianych oficynach, które takimi edycjami naruszają swój status.

Nieuzasadnione upełnomocnienie pseudonaukowych dociekań, procedur i wyników badań, których wartość jest niskiej jakości jest problemem nie tylko w polskiej rzeczywistości akademickiej i nie dotyczy ono pedagogiki, ale w dużej mierze PSYCHOLOGII, NAUK O POLITYCE, SOCJOLOGII, a nawet HISTORII. Niektórym z tekstów tych nauk także poświęcam uwagę w swojej książce i kolejno publikowanych na łamach czasopism recenzjach. Najwyższy czas przerwać przenikanie do nauk o wychowaniu bubli także z tzw. nauk pogranicza.

Dzisiejsza, a skrótowa recenzja jest zatem adresowana do tych osób, które kształcąc kadry akademickie powinny po nią sięgać jako negatywny przykład. Dzięki takim publikacjom możemy wyjaśnić pokazać naszym doktorantom, jak nie należy konstruować projektów badawczych oraz dlaczego nie wolno ich realizować, a następnie kierować je do druku, by wprowadzać do powszechnego obiegu. Nasi studenci, także studiów III stopnia nie są bowiem w stanie odróżnić kiczu, bubla od monografii naukowej.

Tytuł wymienionej powyżej książki brzmi bardzo atrakcyjnie i zachęca do zainteresowania się jej treścią. Któż nie chciałby wiedzieć, jakie mają poczucie jakości życia młodzi dorośli ze studenckiej społeczności akademickiej.

Licząca 543 strony monografia składa się z sześciu rozdziałów, ale problem pojawia się począwszy od rozdziału, a więc po prawie 200 stronach analiz różnych teorii i poglądów. Już w odniesieniu do części metodologicznej można postawić pytanie, czy zasadne jest badanie młodzieży akademickiej tylko dlatego, że zdaniem autorki tej książki (…) istnieje potrzeba pogłębionych studiów zorientowanych na kompleksowe, wielowątkowe i interdyscyplinarne ujęcie jakości życia młodych dorosłych będących na etapie finalizacji kształcenia uniwersyteckiego oraz przechodzenia z młodzieńczości do dorosłości i z edukacji na rynek pracy? (s. 243)

Po co badać dostępną J. Suchodolskiej w jej środowisku społeczność akademicką, która nie jest reprezentatywną próbą? Co nowego mogą wnieść do nauki tego typu diagnozy? Czytając rozdział metodologiczny można nabrać przekonania, że powstał on post factum, a więc już po przeprowadzeniu badań, które nie zostały ani poprawnie zaplanowane, ani też przeprowadzone, nie wspominając już o interpretacji ich wyników.

Nie ma to zresztą znaczenia dla oceny ich pseudopoznawczej wartości. Na stronie 248 autorka zapewnia nas, że w czynnościach badawczych zostały uwzględnione założenia teoretyczne, ale nie wiadomo, która z wielu omawianych przez nią wcześniej teorii i orientacji teoretycznych stanowi podstawę do własnych badań. To teoria wyznacza granice badaniu zobowiązując autora do przyjęcia określonego schematu postępowania badawczego, a więc sformułowania głównego problemu, wyłonienia zmiennych i ich zdefiniowania.

Jeśli autorka tej publikacji poświęciła uwagę różnym teoriom i wnioskom z nieprzystawalnych do siebie wyników badań na temat jakości życia, to powinna poprzedzić sformułowanie problemu badawczego własnymi założeniami teoretycznymi. Tego jednak nie czyni. Streszczanie wiedzy o teoriach, bezkrytyczny przegląd literatury, który nie kończy się modelem zmiennych, nie jest własną teorią, która mogłaby dostarczyć uzasadnienia teoretycznego dla własnych badań oraz wyjaśnić oczekiwania lub przewidywania badacza.

Przyjęty przez J. Suchodolską cel badań, którym jest "(…) optymalne uzasadnienie twierdzeń stanowiących odpowiedzi na interesujące badacza pytania" (s. 79), tylko potwierdza, że dla niej teoria w ogóle nie istnieje, nie ma żadnego znaczenia. Przyjmuje quasi indukcyjny tok dochodzenia do niej. Jak pisze: "Skłania to badacza do uznania pewnej liczby sądów spostrzeżeniowych w zakresie badanych kwestii, by na ich podstawie konstruować teoretyczne podstawy badań własnych" (tamże).

Autorka zapowiada najpierw przeprowadzenie badań, by na podstawie analizy wypowiedzi respondentów skonstruować teorię, która będzie podstawą do badań własnych. Tego jednak w tej książce nie znajdziemy. Co jest zatem celem jej badań? Ani nie jest tym weryfikacja jakiejkolwiek teorii, skoro jej nie ma, ani też wyjaśnienie jakichś związków czy stanów rzeczy, które pozwoliłyby na jej skonstruowanie.

Jak pisze J. Suchodolska w rozdziale poświęconym celowi badania: "Moim zamierzeniem jest próba wskazania poczucia jakości życia studentów realizujących aktywność edukacyjną na wybranych kierunkach, które przygotowują ich do aktywności zawodowej w ważnych obszarach życia społecznego, takich jak: zdrowie, ekonomia, prawo oraz edukacja" (tamże).

W podrozdziale dotyczącym problemów badawczych autorka stwierdza, że celem jej "(…) pracy (w tym analiz empirycznych) jest ilustracja wybranych treści zadań rozwojowych, które wydają się priorytetowe dla młodych dorosłych na tym etapie życia i które mogą stanowić ilustrację podobieństw bądź różnic w zakresie sposobów myślenia młodzieży akademickiej w związku z ich przygotowywaniem się do pełnienia ról zawodowych w ważnych obszarach życia społecznego, takich jak: zdrowie, ekonomia, prawo i edukacja" (tamże, s. 255).

Co zatem jest rzeczywistym celem pracy tej autorki – treść zadań rozwojowych studentów czy ich poczucie jakości życia ze względu na niniejsze zadania?

Odpowiedź na powyższe pytanie powinniśmy uzyskać w przyjętym przez nią głównym problemie badawczym. Jest nim następujące pytanie dopełnienia: "Jakie jest poczucie jakości życia młodych dorosłych finalizujących studia uniwersyteckie w ważnych przestrzeniach zadań rozwojowych?" (tamże, s. 250) Tym samym ów problem rozmija się z wskazanym powyżej celem poznawczym.

Badaczka nie wyłania najpierw zmiennej zależnej w tym problemie, nie definiuje jej i nie operacjonalizuje, żeby móc na tej podstawie przejść do skonstruowania problemów szczegółowych, tylko – nie wiedząc skąd i na jakiej podstawie – formułuje pięć, rzekomo szczegółowych, problemów badawczych:

1. Jakie jest poczucie jakości życia doświadczanej przez młodych dorosłych w przestrzeni relacji społecznych i bliskich związków?

2. Jakie jest poczucie jakości życia studentów w fazie wchodzenia w dorosłość w przestrzeni doświadczania siebie?

3. Jak zadowolenie z realizowanej edukacji odzwierciedla się w poczuciu jakości życia młodych dorosłych kończących studia uniwersyteckie?

4. Jakie perspektywy życiowe związane z planowaniem własnej przyszłości (także zawodowej) dostrzegają u siebie studenci na etapie przechodzenia z edukacji na rynek pracy?

5. Jak studenci oceniają wsparcie społeczne i edukacyjne na etapie kształcenia uniwersyteckiego i wchodzenia w dorosłość (w kontekście startu w aktywność zawodową)? (tamże)

Pytania szczegółowe są w powyższym projekcie pytaniami dopełnienia, a zatem nie spełniają kryterium pytań szczegółowych do głównego problemu badawczego. Suchodolska gubi się zarówno w celach badań, jak i problemach odstępując od pierwotnie ważnej dla niej zmiennej zależnej, jaką miało być poczucie jakości życia studentów na rzecz samoświadomości realizowanych przez studentów zadań rozwojowych.

Tymczasem autorka zamierza rozstrzygać przy tak przyjętym problemie badawczym o zależności między zmiennymi, które nie są ujęte w celach jej badań. Co gorsza J. Suchodolska formułuje aż pięć zmiennych zależnych, mimo że nie wynikają one z głównego problemu badawczego. Nie podaje definicji tych zmiennych. Co zatem badała, skoro nie zostało to określone. W książce nie ma żadnych prawidłowo określonych wskaźników. Metody i narzędzie badań też wymagają poprawności metodologicznej. Całe szczęście, że nie opublikowała swoich narzędzi, bo musiałaby się ich wstydzić przed swoimi studentami.

Źle skonstruowane narzędzie badawcze służy wprawdzie do uzyskania danych, informacji, ale z braku wskaźników są one artefaktami. Jej publikacja jest w warstwie empirycznej zbiorem informacji, opinii i sądów, które nie mają żadnego znaczenia dla nauki, w tym dla pedagogiki w szczególności. Nie mają, bo mieć nie mogą, skoro cały projekt badawczy został oparty na braku modelu teoretycznego własnych badań oraz błędnej konstrukcji metodologicznej.

Z przykrością odkładam tę książkę jako toksyczną, gdyby ktokolwiek chciał tak konstruować zamiar badawczy. Ufam, że kolejne prace tej autorki (i nie tylko) będą poprawne. Tymczasem uczmy się na kardynalnych błędach, o ile jeszcze nie jest za późno. Przywoływanie tej rozprawy może świadczyć nie tylko źle o jej autorce, ale także o ją cytujących. Czytając tę książkę możemy pogorszyć jakość własnego życia.

Pedagogiczne buble

Zanim odpowiedni organ centralny ustali listę wiarygodnych naukowo wydawców postanowiłem opublikować subiektywno-obiektywną listę najgorszych rozpraw naukowych w polskiej pedagogice mając zresztą nadzieję, że taki ranking powstanie dla wszystkich dyscyplin naukowych w humanistyce i naukach społecznych. Częściowo już dokonałem tego nieco wcześniej w swojej książce pt. "Książki (nie-)godne czytania?" (Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls" 2017),której pozytywne przyjęcie przez surowe grono recenzentów zachęciło do jej tymczasowej kontynuacji w blogu.

Przejdę zatem do mojego rankingu pseudonaukowych rozpraw pedagogicznych:

III miejsce, a więc brązowy medal "PEDAGOGICZNEGO BUBLA ROKU" przyznaję Zofii Frączek za jej rozprawę pt. "Wychowawcze funkcjonowanie rodziny a zachowanie uczniów w środowisku szkolnym” (Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego. Rzeszów 2017). Nie będę charakteryzował całej rozprawy, tylko skoncentruję uwagę na metodologicznych przesłankach badań, których wyniki są nic niewarte.

Cel badań jest rozbieżny z tematem pracy, bowiem brzmi następująco: Celem teoretyczno-poznawczym podjętych badań jest poznanie wychowawczego funkcjonowania rodziny w zakresie stosowanych przez rodziców stylów i metod wychowania (w percepcji rodziców, dzieci oraz nauczycieli-wychowawców), a także rozpoznanie związku pomiędzy stosowanymi przez rodziców nagrodami i karami a zachowaniem uczniów w środowisku szkolnym (motywacją uczniów do nauki, ich uspołecznieniem oraz przyhamowaniem i przejawianiem przez nich zachowań antyspołecznych). (s. 162)

Nie wiem, jak recenzent wydawniczy mógł dopuścić do opublikowania obciążonej poważnymi błędami metodologicznymi rozprawy. Skoro jej autorka sformułowała problem badawczy w formie pytania zależnościowego, to nie może czynić celem poznania zmienną niezależną, jaką jest w tym przypadku wychowawcze oddziaływanie rodziny! W przypadku badań zależnościowych autor zakłada, że może istnieć związek przyczynowo-skutkowy między zmiennymi niezależnymi a zmienną zależną, jaką są zachowania uczniów w szkole.

Tu jednak popełnia się kolejny błąd redukując te zachowania, wbrew tytułowi pracy, do antyspołecznych i hamujących dzieci psychoruchowo! Co gorsza, Autorka utożsamia cel badań z ich przedmiotem, kiedy pisze: „Przedmiotem badań niniejszej pracy jest wychowawcze funkcjonowanie rodziny (preferowane przez rodziców style wychowania oraz stosowane przez nich metody wychowania) i zachowanie uczniów w środowisku szkolnym (ich motywacja do nauki, uspołecznienie, przyhamowanie oraz przejawy zachowań antyspołecznych).”(s. 164)

Jeszcze bardziej kuriozalnie przedstawia się główny problem badawczy, który brzmi następująco: „Jak wychowawczo funkcjonuje rodzina w zakresie stosowanych przez rodziców stylów i metod wychowania i jaki jest związek pomiędzy stosowanymi przez rodziców nagrodami i karami a zachowaniem uczniów w środkowym wieku szkolnym w środowisku szkolnym? (s. 164)

Pytanie dopełnienia „Jak funkcjonuje… ?” nie jest tym, które pozwala na zrealizowanie przyjętego celu badań, skoro te mają charakter zależnościowy, a nie eksplikacyjny. Przecież autorka zapowiedziała zbadanie zależności między wychowawczym funkcjonowaniem rodziny a zachowaniami ucznia w szkole. Sformułowane przez nią problemy szczegółowe też są pytaniami dopełnienia. To kolejny błąd metodologiczny!

Jak widać autorka nie zna metodologii badań empirycznych, a przede wszystkim koniecznej wiedzy w zakresie ich konceptualizacji. Nie zostały wyłonione w jej koncepcji badawczej zmienne i brakuje ich operacjonalizacji, a zatem nie ma uzasadnienia dla rzekomej wartości przeprowadzonych badań diagnostycznych. Są one bowiem artefaktami.

W rozdz. IV.1. potwierdza utrwalony błąd, jakoby motywacja do uczenia się i uspołecznienie były zachowaniami uczniów. Pisze bowiem: W realizowanych badaniach własnych zmienną zależną jest zachowanie uczniów w środowisku szkolnym (motywacja uczniów do nauki, uspołecznienie uczniów, przyhamowanie uczniów, zachowania antyspołeczne uczniów). Natomiast zmienną niezależną są stosowane przez rodziców nagrody (nagrody materialne; niematerialne, materialne i niematerialne) i kary (pedagogiczne; niepedagogiczne; pedagogiczne i niepedagogiczne”. (s. 166).

Przedstawiona w pracy koncepcja badań, ich przeprowadzenie i wyniki nie mają naukowej wartości, bowiem są obciążone poważnymi błędami metodologicznymi. Równie dobrze można dociekać, jaki jest związek między spożywaniem napojów gazowanych przez rodziców w domu a zachowaniami ich dzieci w szkole.

Jutro Medal Srebrny.

2019

Akademickie refleksje na koniec roku

Moich współpracowników zachęcam do tego, by z kilku powodów dokonali z końcem kalendarzowego roku podsumowania własnej działalności naukowo-badawczej. Rachunek sumienia nie dotyczy bowiem tylko osób wierzących. Konieczny jest w każdym środowisku, a akademickim w szczególności.

Po pierwsze, i tak każdy z nas musi przedłożyć swoim zwierzchnikom (a któż ich nie ma z wyjątkiem premiera premierów?) takie sprawozdanie, gdyż najpóźniej wiosną zostaniemy zobowiązani do przekazania KEJN danych do oceny parametrycznej.

Po drugie, można dokonać rachunku sumienia pod kątem tego, w jakim stopniu przyczyniliśmy się do wzmocnienia, status quo lub osłabienia jednostki, w której jesteśmy zatrudnieni.

Po trzecie, z biegiem lat łatwiej będzie skumulować dane do wniosku o premię, nagrodę, odznaczenie czy wyróżnienie, jeśli kiedykolwiek i ktokolwiek nas o to poprosi. Jeśli to nie nastąpi, to możemy przystąpić do procesu samowzmacniania poczucia własnej wartości i sensu życia.

Co jest najważniejsze dla naszych przełożonych? Oczywiście - publikacje. Istotne jest bowiem to, by prowadzić badania, rejestrować, analizować i interpretować uzyskane dane oraz upowszechniać uzyskane wyniki. Rok wydania naszych książek czy artykułów nie odpowiada jedynie temu, co czyniliśmy w okresie mijających właśnie dwunastu miesięcy, gdyż niektóre z naszych rozpraw powstawały latami, a kierowane były do druku także ileś miesięcy czy nawet lat temu. Data wydania jest zatem mylącą, chociaż KEJN tym się nie przejmuje uznając, że skoro rozprawa wyszła w 2018 r., to świadczy o rocznym wkładzie naukowca w jego dyscyplinę naukową oraz własny rozwój.

Pracowałem i nadal jestem aktywnie zaangażowany w badania naukowe w różnych środowiskach akademickich. Nie ma dla mnie znaczenia to, czy jest to podstawowe czy dodatkowe miejsce pracy, bowiem uczciwość wobec każdego z nich wymaga, by - przysłowiowo - nie odcinać kuponów od dyplomu, co czyni duża część moich koleżanek i kolegów, ale rzetelnie i twórczo włączać się w proces badawczy generujący pożądane osiągnięcia. Nasza praca jest niewidoczna, jeśli nie znajduje odzwierciedlenia w czynnym udziale w konferencjach naukowych i w publikowaniu wyników własnych badań.

Pamiętam takich współpracowników, którzy po dzień dzisiejszy nie napisali niczego więcej po uzyskaniu stopnia naukowego doktora habilitowanego, z wyjątkiem pism pomniejszych, rozproszonych, nie wnoszących niczego nowego do nauki. Dopóki ich wspierałem, ciągnąłem za uszy, otwierałem drzwi do źródeł wiedzy i inspirowałem, byli w stanie podjąć się badań i publikować ich wyniki. Byli też i tacy, którzy - pomimo wsparcia i zachęt - nie wyszli z własnej niemożności, nie poradzili sobie z odsłoną braku wiedzy, talentu, bierności prowadząc do lekceważenia akademickich powinności, zaniedbywania siebie i własnego środowiska.

Dla niektórych ważniejsze były przymioty doczesnych i osobistych korzyści, pasożytniczo zyskiwanych dóbr, byle tylko trwać na stanowisku lub kryć się za swoim przełożonym jako jedynym argumentem rzekomej naukowości. Zgnuśnieli, przeszli w zapomnienie, potworzyli sobie kanapowe towarzystwa, które nadal pozorują ich rzekomą aktywność, byle tylko zakłamywać rzeczywistość i wprowadzać w błąd swoich pracodawców.

W tym też sensie i z tego powodu każda reforma szkolnictwa wyższego jest potrzebna, by przynajmniej odsłonić raz na jakiś czas straty uczelni państwowych i prywatnych, straty budżetu naszego państwa, straty nauki i kultury, których sprawcami są niewiele lub nic nieczyniący ani dla dobra nauki, ani dla własnego rozwoju, a tym bardziej dla dobra własnego środowiska.

ZERO zawsze generuje ZERO. Z próżnego i Salomon nie naleje... . Tu próżność ma co najmniej dwa znaczenia. Są w uczelniach osoby zapatrzone w siebie, narcystyczne osobliwości, jak i toksyczne, wampiryczne, zatęchłe w zawiści, żyjące z intryg, a więc szkodliwe dla nauki i uczonych oraz ich studentów, a które istnieją w tych uczelniach tylko i wyłącznie dlatego, że dotychczas obowiązywało minimum kadrowe do kształcenia i do uprawnień akademickich.

Niestety, są wśród akademickich pasożytów także oszuści. Pisze o nich od niemalże dwudziestu lat na łamach "Forum Akademickiego" w dziale "Z archiwum nieuczciwości naukowej" poławiacz plagiatorów, złodziei cudzej twórczości - dr hab. Marek Wroński. Tu dopiero widać jak uniwersyteckie i politechniczne środowiska są częściowo zdegenerowane, skoro istnieje przyzwolenie na nieuczciwość w nauce, a nawet ma miejsce jej wspieranie lub kamuflowanie.

Nieco dziwię się bibliometrystom, którzy mają tylko jedną, ich zdaniem jedynie słuszną interpretację wyników uzyskanych przez nich danych, z których "(…) wynika jednoznacznie, iż liczba prac jedno- lub dwuautorskich stopniowo maleje, natomiast liczba prac wieloautorskich systematycznie rośnie (szczególnie w naukach ścisłych i inżynierskich oraz naukach o życiu). Świadczy to o wzrastającej tendencji do włączania się naukowców do krajowych lub międzynarodowych grup skupionych wokół dużych projektów badawczych."

Otóż warto na to spojrzeć z innej jeszcze strony, a mianowicie hierarchicznej instytucji akademickiej, w której pasożyty dopisują się lub są dopisywane z różnych powodów, ale na pewno nie naukowych. To też jest uprawniony naukowo wniosek.

Minima kadrowe już nie obowiązują. Pozostały jeszcze powiązania via kasa zapomogowo-pożyczkowa, zaciągnięte kredyty czy zależności osobiste (emocjonalne, duchowe, fizyczne). Jeszcze niektórzy są u władzy, więc mogą - pomimo własnej nicości naukowej - trwać do końca kadencji z nadzieją na jej ponowienie. Jest to dobry okres do wykreowania nowych zależności lub zabezpieczeń dla siebie lub dla innych. A co ze sprawozdaniem?

Wśród czytelników bloga są także osoby spoza akademickiego środowiska. Niech więc zobaczą, na co musimy tracić czas, by zaspokoić potrzeby biurokracji, wypełniając m.in. poniższe formularze:

CZĘŚĆ I Publikacje w czasopismach naukowych

Publikacja w czasopiśmie naukowym posiadającym Impact Factor (IF) określony w bazie Journal Citation Reports, wymienionym w wykazie ogłaszanym przez ministra (Lista A)

Nazwa czasopisma:
Tytuł publikacji:
Rok wydania:
Tom/numer:
Strony (od-do lub liczba):
Język:
Numer DOI:
Adres www:

Publikacja w czasopiśmie naukowym, nieposiadającym określonego współczynnika wpływu IF, wymienionym w wykazie ogłaszanym przez ministra (Lista B)

Nazwa czasopisma:
Tytuł publikacji:
Rok wydania:
Tom/numer:
Strony (od-do lub liczba):
Język:
Numer DOI:
Adres www:

Publikacja w czasopiśmie naukowym znajdującym się w bazie European Reference Index For The Humanities (ERIH) (Lista C)

Nazwa czasopisma:
Tytuł publikacji:
Rok wydania:
Tom/numer:
Strony (od-do lub liczba):
Język:
Numer DOI:
Adres www:

Publikacja w innym naukowym czasopiśmie zagranicznym, w języku kongresowym (objętość co najmniej 0,5 arkusza wydawniczego) 2

Nazwa czasopisma:
Tytuł publikacji:
Rok wydania:
Tom/numer:
Strony (od-do lub liczba):
Język:
Numer DOI: 1a
Adres www:


CZĘŚĆ II MONOGRAFIE NAUKOWE

Autorstwo monografii

Język:
Wydawca:
Tytuł monografii:
Rok wydania:
ISBN:
Strony (od-do lub liczba):

Autorstwo rozdziału w monografii

Język:
Wydawca:
Tytuł monografii:
Redaktor monografii wieloautorskiej:
Tytuł rozdziału:
Rok wydania:
ISBN:
Strony (od-do lub liczba):


Redakcja naukowa monografii wieloautorskiej

Język:
Wydawca:
Tytuł monografii:
Rok wydania:
ISBN:
Strony (od-do lub liczba):


Liczba cytowań publikacji z afiliacją jednostki w ostatnim roku, z którego są dostępne dane (na podstawie Web of Science)

Podaj liczbę: h-index:.... g-index:.... ; Papers: …. ; Citations: …..


CZĘŚĆ III - KONFERENCJE NAUKOWE – AFILIACJA

Nazwa konferencji
Data
Miejsce
Tytuł referatu
Zasięg (krajowa, międzynarodowa)


CZĘŚĆ IV - MIĘDZYNARODOWE I KRAJOWE PROJEKTY OBEJMUJĄCE BADANIA NAUKOWE LUB PRACE ROZWOJOWE

Projekty realizowane w macierzystej jednostce naukowej w ramach Programów Unii Europejskiej

Numer projektu:
Tytuł projektu:
Kierownik projektu:
Charakter uczestnictwa w programie:
Przyznane jednostce środki finansowe:
Data zawarcia umowy:
Data zakończenia umowy:
Nazwa instytucji finansującej:
Nazwa programu, w ramach którego jest finansowany projekt:


Projekty realizowane w macierzystej jednostce naukowej finansowane lub ze środków krajowych:

a) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
b) Narodowego Centrum Badań i Rozwoju,
c) Narodowego Centrum Nauki,
d) Fundacji na rzecz Nauki Polskiej,
i innych funduszy pozaeuropejskich

Numer projektu:
Tytuł projektu:
Kierownik projektu:
Przyznane jednostce środki finansowe:
Data zawarcia umowy:
Data zakończenia umowy:
Nazwa instytucji finansującej:




CZĘŚĆ V - FUNKCJE W KRAJOWYCH, I MIĘDZYNARODOWYCH ORGANIZACJACH I INSTYTUCJACH NAUKOWYCH


Członkostwo we władzach i funkcje pełnione przez pracowników jednostki w międzynarodowych towarzystwach, organizacjach i instytucjach naukowych lub artystycznych, których członkowie pochodzą co najmniej z 10 państw

Rodzaj organizacji:
Nazwa organizacji:
Pełniona funkcja:
Rok wyboru:

Członkostwo i funkcje pełnione przez pracowników jednostki naukowej w komitetach redakcyjnych czasopism naukowych umieszczonych bazach European Reference Index for the Humanities (ERIH) lub Journal Citation Reports (JCR)

Nazwa czasopisma:
Pełniona funkcja:
Rok wyboru:
Baza:
Impact Factor:

Członkostwo pracowników jednostki naukowej w zespołach eksperckich powołanych przez organy lub instytucje państwowe oraz instytucje zagraniczne lub międzynarodowe

Nazwa zespołu:
Instytucja powołująca:
Opis zadań:

Rodzaj organizacji:
Nazwa organizacji:
Pełniona funkcja:
Rok wyboru:

CZĘŚĆ VI - PATENTY I WDROŻENIA

Patenty i ochrona wzorów użytkowych

Kategoria:
Numer:
Data udzielenia:
Kraj/obszar ochrony:
Nazwa:
Współautorzy:


CZĘŚĆ VII - NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

Nagrody i wyróżnienia przyznane przez:

a) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
b) Prezesa Rady Ministrów,
c) Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
d) Fundacji na rzecz Nauki Polskiej;

Kategoria:
Krajowa/zagraniczna:
Nadający:
Za co przyznana:


Inne nagrody i wyróżnienia krajowe lub zagraniczne

Nazwa nagrody:
Przez kogo przyznana:
Za co przyznana:


CZĘŚĆ IX - INNE OSIĄGNIĘCIA

Opracowanie projektów, procedur, norm, standardów itp
Opracowanie projektów, procedur, norm, standardów itp. (wymień):

Ekspertyzy i opracowania naukowe przygotowane na zlecenie przedsiębiorców, organizacji gospodarczych , instytucji państwowych, samorządowych oraz zagranicznych lub międzynarodowych

Nazwa ekspertyzy/opracowanie/dzieła
Nazwa zamawiającego
Numer umowy
Opis zlecenia
Przychody jednostki


Inne osiągnięcia uważane za istotne np. stypendia naukowe, dokonania artystyczne, wysokie oceny za dydaktykę itp.

Ufff. Koniec. A teraz życzę miłego wypełniania formularza sprawozdawczego wiarygodnymi danymi. Minister Jarosław Gowin nie musi wypełniać takich sprawozdań.
Jak Państwo sądzicie, kto w uczelni będzie miał najlepiej? Jak zwykle ten, kto nic nie robił albo czynił niewiele, bo czy się stoi, czy się leży, wszystkim tyle samo się należy.

Polscy nauczyciele będą zarabiać w 2019 r. "lepiej" od portugalskich, angielskich, fińskich, węgierskich czy słowackich

W dn. 28 grudnia 2018 r. minister edukacji Anna Zalewska podpisała na siebie i swoją politykę wyrok skazujący ją na polityczną banicję w kraju. Przekazała bowiem do konsultacji projekt rozporządzenia "zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy". Sądzę, że nauczycielom przewróci się w głowie od szokującego wzrostu ich płac o 5 proc. kwoty bazowej.

Komunikat MEN jest zachwycający i ozdrowieńczy dla oczekujących na te podwyżki nauczycieli:


"Na przykład wynagrodzenie zasadnicze dla nauczycieli, którzy mają najwyższy wymagany poziom wykształcenia czyli tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym (ta grupa stanowi prawie 96 proc. wszystkich nauczycieli) będzie wynosiło: dla nauczyciela stażysty – 2538 zł, nauczyciela kontraktowego – 2611 zł, nauczyciela mianowanego – 2965 zł, nauczyciela dyplomowanego – 3483 zł. Warto mieć na uwadze, że w latach 2018-2019 pensje zasadnicze wzrosną o 244 zł dla nauczyciela stażysty, o 250 zł dla nauczyciela kontraktowego, o 284 zł dla nauczyciela mianowanego, o 334 zł dla nauczyciela dyplomowanego."

Nie pozostaje minister A. Zalewskiej (vel "ciężki tornister") nic innego, jak "ucieczka" do Parlamentu Europejskiego, o ile nie podzieli w tych wyborach losu swojej poprzedniczki Krystyny Szumilas (vel "drożdżówki"), której wyborcy zapamiętali lekceważenie nie tylko środowiska nauczycielskiego, ale i obywateli-rodziców uczniów.

Pojęcia DEFORMA Edukacji stało się tak samo nośne, jak RATUJ MALUCHY. Właściwie, niemalże o każdym ministrze edukacji można powiedzieć, że był za mały na wysokość pełnionego urzędu. Nie dorósł do tej władzy, nie stał się pierwszym nauczycielem w kraju. Dotychczasowi ministrowie przeszliby już w całkowite zapomnienie, gdyby nie Wikipedia. Niektórych wspomina się z nutą sympatii, ale tych moglibyśmy wyliczyć na palcach jednej ręki.

Nie znajdzie się wśród nich Anna Zalewska, gdyż sponiewierała polskie szkolnictwo pod pozorem rzekomej jego naprawy. Nic tu nie pomogą zachwyty nad zmianą programów kształcenia, ich poszerzeniem w takim czy innym zakresie, gdyż całe szkolnictwo osadzone jest na zagrzybionych fundamentach. Drodzy nauczyciele, konsultanci projektów rozporządzeń MEN - macie tylko 14 dni, czyli do połowy stycznia 2019 r., żeby nadesłać uwagi do przedłożonego projektu rozporządzenia o zachwycających po raz kolejny podwyżkach nauczycielskich płac.

Przeczytajcie też uzasadnienie pani minister do tego projektu. Na tyle was wszystkich ocenia, bo wam się więcej nie należy. Pamiętajcie, że nauczycielom w innych krajach jest gorzej. Oto cytat z dokumentu MEN:

"W większości krajów OECD wynagrodzenia nauczycieli różnicowane są wraz z poziomem edukacji, na którym uczą nauczyciele. Przykładowo: wynagrodzenie nauczyciela uczącego na poziomie średnim ogólnokształcącym (w Polsce liceum ogólnokształcące) i z 15-letnim stażem pracy: w Belgii, Finlandii oraz na Węgrzech i Słowacji jest przynajmniej o 25% wyższe niż nauczyciela wychowania przedszkolnego z takim samym stażem pracy oraz typowymi kwalifikacjami.

W Portugalii wynagrodzenia nauczycieli zależą od poziomu wykształcenia i lat doświadczenia zawodowego. W Anglii wynagrodzenia są zróżnicowane ze względu na lokalne położenie. Nauczyciele mają kilkustopniową skalę poziomu wynagrodzeń, którą realizują podczas swojej ścieżki zawodowej. W Estonii centralnie określa się minimalne (bazowe) stawki wynagrodzeń dla każdej z 4 grup nauczycieli (młody nauczyciel, nauczyciel, starszy nauczyciel, nauczyciel-metodyk). Stawki te są tylko podstawą wynagrodzenia, faktyczna jego wysokość ustalana jest na poziomie lokalnym i wynika z umowy z liderem szkolnym."

W Polsce w 2019 r. będzie żyło się nauczycielom wreszcie dostatnio. Zdaniem minister są same wzrosty. Kształcący młode pokolenia będą mogli dzięki swojej wysokiej płacy zaimponować nauczycielom z Portugalii, Anglii, Finlandii, a nawet tym z Węgier czy z Finlandii. Co ważne, ministerstwo już zastrzega: "Nie przewiduje się wprowadzenia ewaluacji efektów oddziaływania proponowanej regulacji, jak
i wprowadzania mierników badających ten efekt."

Główny Urząd Statystyczny chyba nie kłamie? W każdym razie nie bardziej niż MEN, kiedy przytacza tzw. twarde dane liczbowe, w tym przypadku o płacach nauczycieli w relacji do najniższej płacy w kraju:

Prawda, że warto tyle lat studiować, uczęszczać na studia podyplomowe, dodatkowe kursy, brać udział w nudnych szkoleniach rad pedagogicznych i wysłuchiwać "minister-tornister", by zarabiać zaledwie kilkaset złotych więcej od najniższej płacy w kraju?! Policjanci wywalczyli sobie solidne podwyżki, ale ich złapała jakaś feralna epidemia i rząd uczynił wszystko, by się nie rozprzestrzeniła na całe społeczeństwo.

Pamiętam z okresu PRL pytanie retoryczne: Co to za kraj, w którym policjanci zarabiają więcej od nauczycieli? Odpowiedź na to pytanie znają politycy partii rządzącej. Urodzili się bowiem w PRL, a niektórzy nawet mocno zasłużyli tamtemu ustrojowi. W 30 rocznicę zmiany ustroju stawiamy sobie nowe pytanie: Co to za kraj, w którym kasjer "Biedronki" (a były nauczyciel) - z pełnym szacunkiem dla obu profesji - zarabia na starcie niemalże dwa razy tyle, co nauczyciel stażysta? Prawda, że ładne?

List otwarty do prezesa Jarosława Kaczyńskiego w sprawie wolności polskiej humanistyki

Po przedświątecznym proteście przed Collegium Novum UJ członków Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej przeciwko zapisom ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i projektom rozporządzeń do tej ustawy w sprawie radykalnego obniżenia przez ministra J. Gowina wskaźnika kosztochłoności studiów na kierunkach w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych, rozwija się spór o zapowiadany wykaz wydawnictw, w których opublikowane rozprawy naukowe uzyskają najwyższą punktację w ocenie parametrycznej dyscyplin naukowych.

Przypomina to rozwiązanie czasy PRL, kiedy to towarzysze z Komitetu Centralnego PZPR nie dopuszczali do wydawania rozpraw naukowych w oficynach pozapaństwowych i bez cenzury! Zamiast zwiększyć punktację za monografię naukową minister Jarosław Gowin postanowił opublikować wykaz oficyn, które - zgodnie z polityczną linią partii władzy - będą uznane za naukowe.

Za wydane w ustalonym przez MNiSW wydawnictwie książki badacz otrzyma 80 punktów, a jeśli będzie to oficyna zagraniczna - też z wykazu- to zostanie wyceniona nawet na 200 punktów. Nie jest ważna treść dzieła naukowego oraz to, kto je recenzował wydawniczo. Zaczyna się ręczne, polityczne sterowanie, do którego przyłożą się naukowcy-członkowie KEN (Komitetu Ewaluacji Naukowej), bo to oni przygotują stosowny wykaz. Minister jedynie podpisze.

Humaniści alarmują, że min. J. Gowin wprowadza "tylnymi drzwiami" cenzurę. O wstrzymanie planów ogłoszenia listy punktowanych wydawnictw i czasopism naukowych zaapelowało w liście do prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego ponad 40 naukowców reprezentujących nauki humanistyczne. Autorem listu w sprawie wolności polskiej humanistyki jest historyk prof. Andrzej Nowak z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Instytutu Historii PAN. Pod listem podpisało się ponad 40 naukowców, głównie historyków.

Na portalu MNiSW "Nauka w Polsce" nie zacytowano całego Listu prof. Andrzeja Nowaka, tylko dokonano jego mówienia. Publikuję zatem pełną jego treść:

List otwarty do prezesa Jarosława Kaczyńskiego w sprawie wolności polskiej humanistyki

Pomysł przygotowania przez urzędników Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego listy czasopism oraz wydawnictw, w których powinni publikować polscy naukowcy jest praktycznym i symbolicznym zarazem zwieńczeniem reformy nauki, podjętej i zrealizowanej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Nie będzie naukowego „zbawienia” poza tą listą, to jest nie będzie punktów dla uczonego, a w ślad za tym dla jego placówki naukowej, jeśli nowa książka czy artykuł nie zostaną opublikowane w miejscu potwierdzonym pieczątka ministerialnego urzędu.

Zdarzało mi się pisać teksty dla takich wydawnictw, jak Kramer Verlag, Brill, Berghahn Books, Palgrave-Macmillan, Wiley-Blackwell czy Harvard University Press. Ale wiem, że rola humanisty-historyka nie ogranicza się do publikowania w tzw. prestiżowych wydawnictwach zagranicznych tekstów przeznaczonych dla garstki kolegów-specjalistów. To jest także rola społeczna, związana ze środowiskiem kulturowym, z jego duchowym dziedzictwem, z językiem, z jego specyfiką, która nie zawsze da się wyrazić w przekładzie na aktualny żargon naukowej biurokracji i punkty przyznawane przez kontrolerów Naukowego Postępu.

Reforma premiera Jarosława Gowina, którą poparła rządząca formacja Prawa i Sprawiedliwości, zmierza do zmarginalizowania tej drugiej, społecznej roli humanistyki, do zniechęcenia zwłaszcza młodszych uczonych do popularyzacji wiedzy o historii, o literaturze, o kulturze, o myśli. W szczególności ucierpi ta myśl, która będzie wyrażała się po polsku i która nie podporządkowuje się regułom globalnej politycznej poprawności, jaka obowiązuje w systemie grantów, punktacji i rankingów aktualnie ustalanych w skrajnie dziś zideologizowanym „akademickim” dyskursie nauk społecznych i humanistycznych.

Każda książka, każdy artykuł muszą być oceniane indywidualnie, a nie przez nie zdolne wyczerpać bogactwa potrzeb ludzkiego intelektu tabele i punkty przydzielane z góry wydawnictwom i językom. Oszuści naukowi potrafią, przez dostosowanie się do aktualnej mody ideologicznej i jej żargonu, publikować w najbardziej „prestiżowych” wydawnictwach i czasopismach. Napisać piękną polszczyzną intelektualnie odkrywcze, nie wtórne wobec „nowych trendów” zdanie – tego oszust nie potrafi.

Ale tego właśnie reforma nauki dokonana przez rząd Prawa i Sprawiedliwości nie wspiera. Wspiera wtórność, konformizm i dostosowanie do urzędniczych tabel. Tak to wygląd z punktu widzenia humanisty. W każdym razie z mojego, indywidualnego punktu widzenia. Kto ten punkt widzenia podziela – bardzo proszę, aby dołączył się do tego apelu: o wstrzymanie zagrażających wolności naukowej myśli i specyficznego powołania humanistyki planów ogłoszenia listy „słusznych” wydawnictw i czasopism.

To apel skierowany pod adresem Pana, Panie Prezesie. Bo Pan przyjął na siebie odpowiedzialność nie tylko za miejsce Polski w politycznym krajobrazie Europy i świata tych lat, ale także za praktyczną, codziennie udzielaną odpowiedź na pytanie: czy państwo polskie ma służyć wolności polskiej myśli, czy też powinno ją reglamentować.

Z poważaniem prof. dr hab. Andrzej Nowak, historyk (UJ, IH PAN), Kraków, 21 XII 2018

Apel wspierają profesorowie doktorzy habilitowani (w kolejności zgłoszonego akcesu):

Jarosław Marek Rymkiewicz, historyk literatury (emerit., IBL)
Jan Prokop, romanista, historyk literatury (PAU, Kraków)
Zofia Zielińska, historyk (emerit., Uniwersytet Warszawski)
Tomasz Schramm, historyk (UAM)
Krzysztof Ożóg, historyk (UJ)
Włodzimierz Suleja (Wrocław, IPN)
Anna Grześkowiak-Krwawicz, historyk idei (IBL)
Władysław Zajewski, historyk (emerit., IH PAN, Gdańsk)
Krzysztof Dybciak, historyk literatury (UKSW)
Wojciech Roszkowski, historyk, ekonomista (ISP PAN)
Andrzej Rachuba, historyk (IH PAN)
Marek Ney-Krwawicz, historyk (IH PAN)
Stanisław Wiech, historyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce)
Stanisław Rosik, historyk (Uniwersytet Wrocławski)
Wojciech Polak, historyk (UMK, Toruń)
Jan Jacek Bruski, historyk (UJ)
Maciej Urbanowski, polonista, historyk literatury (UJ)
Wojciech Kunicki, germanista (Uniwersytet Wrocławski)
Tomasz Gąsowski, historyk (Akademia Ignatianum, Kraków)
Piotr Franaszek, historyk (UJ)
Mariusz Wołos, historyk (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków)
Krzysztof Kawalec, historyk (Uniwersytet Wrocławski)
Marek Kornat, historyk (IH PAN, UKSW)
Krzysztof Koehler, historyk literatury (UKSW)
Roman Jurkowski, historyk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn)
Norbert Kasparek, historyk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn)
Eugeniusz Niebelski, historyk (KUL)
Bogusław Dopart, polonista, historyk literatury (UJ)
Jan Kęsik, historyk (Uniwersytet Wrocławski)
Elżbieta Kaszuba, historyk (Uniwersytet Wrocławski)
Jacek Piotrowski, historyk i politolog (Uniwersytet Wrocławski)
Piotr Stec, prawnik (Uniwersytet Opolski)
Marek Białokur, historyk (Uniwersytet Opolski)
Grzegorz Kucharczyk, historyk (IH PAN, Poznań)
Jan Draus, historyk (Uniwersytet Rzeszowski)
Dorota Heck, polonistka, historyk literatury (Uniwersytet Wrocławski)
Jacek Bartyzel, historyk I politolog (UMK, Toruń)


Do tego Listu już ustosunkował się minister J. Gowin i jego zastępca, który właśnie wczoraj został posłem po śmierci J. Szczypińskiej z PiS.

"Piotr Mueller w rozmowie z PAP powiedział, że lista wydawnictw – powstająca we współpracy z Biblioteką Narodową – nie będzie całkowicie zamknięta. „Każda instytucja będzie mogła raz na cztery lata (do 30 września ostatniego roku ewaluacji) zgłosić 5 monografii w danej dyscyplinie spoza listy wydawnictw. One będą ocenione przez ekspertów. Jeśli ta monografia będzie wysoko oceniona, to będzie zakwalifikowana tak, jakby była na liście wydawnictw”.

Czemu lub komu ma zatem służyć ma lista wydawnictw? Minister J. Gowin wyjaśnia to kryteriami de facto pozanaukowymi, bo potocznymi:

"Środowiska humanistyczne słusznie od lat domagały się tego, żeby w ewaluacji dorobku naukowego więcej punktów, większa wagę przypisywać monografiom. I tak będzie. Ale to nie mogą być byle jakie monografie. Przypomnę, że rekordzista za poprzednie cztery lata wykazał w swoim dorobku 53 monografie. To jaka mogła być tego wartość. (...) Co więcej. Jest bardzo dużo monografii publikowanych bez żadnego warsztatu naukowego. Wyłoniliśmy w związku z tym kilkaset wydawnictw, polskich i międzynarodowych, które przeprowadzają solidna weryfikację recenzencką. Każde wydawnictwo może się znaleźć na tej liście, pod warunkiem, że nie będzie drukowało książek tylko dlatego, że przychodzi autor z pieniędzmi i mówi – wydrukujcie mi to".

Zdaniem ministra recenzujący osiągnięcia naukowe kandydatów nie są w stanie ocenić, czy publikacje, w tym książki spełniają naukowe kryteria, czy też nie. Zwraca na to uwagę także prof. Grzegorz Kucharczyk z Instytutu Historii PAN:

"Prof. Kucharczyk: „Mamy do czynienia z niebezpieczną sytuacją – nie poziom merytoryczny książki będzie decydował o naukowości, tylko miejsce, gdzie będzie wydana. Jest to zupełna aberracja. Jak rozmawiam z naukowcami z Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii czy Stanów Zjednoczonych, to oni łapią się za głowę, jak słyszą, że ma być jakiś ministerialny spis wydawnictw, bo w swoich krajach o czymś takim nie słyszeli”.

Wystarczy zajrzeć na stronę Centralnej Komisji Do Spraw stopni i Tytułów, by zapoznać się z treścią recenzji, wśród których wiele odsłania nędzę naukową, niski poziom ubiegających się o stopnie naukowe kandydatów. Nie są im potrzebne do tego wykazy wydawców.

Ba, minister Gowin tworzy w projektowanym rozwiązaniu precedensowe rozstrzygnięcia, powiadając:

"Natomiast pan prof. Nowak nie dostrzegł też tego, że nawet jeżeli książka zostanie opublikowana w wydawnictwie spoza tej listy kilkuset wydawnictw, czyli bardzo szerokiej listy to autor będzie mógł tę książkę zgłosić do oceny eksperckiej. Komisja ewaluacji nauki powoła czołowych polskich albo zagranicznych naukowców i oni ocenią, czy wartość tej książki jest na tyle duża, żeby można ją było zaliczyć do dorobku".

Jaki ma zatem związek z nauką ustalanie przez władzę - a więc przez administrację, a nie naukowców - co jest naukowe, co tym nie jest? Może w ogóle zrezygnować z recenzowania rozpraw naukowych do awansów indywidualnych? Wystarczy do systemu POL-on wpisać wykaz wydawców, a ten automatycznie przeliczy na punkty od 0 do 200 i równie automatycznie określi, czy ktoś może być doktorem habilitowanym lub profesorem, albo nie. Ministerstwo zaoszczędzi na honorariach z tytułu recenzji. Będzie kasa na inne cele polityczne.