Połowiczna demokracja wyzwaniem dla polskiej edukacji

Nie przywiązywałbym szczególnej wagi do najnowszego Raportu Freedom House w którym ocenia się poziom demokracji w różnych krajach na świecie pod kątem siedmiu czynników, o których za chwilę napiszę, gdyby nie fakt, że od 30 lat nie tylko prowadziłem swoistego rodzaju eksperyment społeczny w jednej z państwowych w 1989 r. szkół podstawowych, zakładając pierwszą w Łodzi społeczną radę szkoły, ale kształciłem w tym zakresie siły społeczne, jakimi są rodzice i ich dzieci, opublikowałem poradnik dla samorządowców, rodziców, nauczycieli i  uczniów, by wreszcie przeprowadzić w całym kraju badania naukowe demistyfikujące pozory demokratyzacji w polskiej oświacie publicznej. 

Przez 30 lat tylko nieliczni samorządowcy, dyrektorzy szkół publicznych, rodzice, zaangażowani społecznie licealiści, ale i dziennikarze, publicyści, naukowcy interesowali się moimi ostrzeżeniami  co do błędnego pomijania i lekceważenia edukacji obywatelskiej w rozumieniu nie edukacji o demokracji, ale edukacji w demokracji i dla demokracji. Machano ręką, uważano, że są w naszym kraju ważniejsze interesy do zrobienia, niż przejmowanie się formacją młodych pokoleń, która nie byłaby obciążona pozoranctwem, o czym znakomicie pisała śp. prof. Maria Dudzikowa. 

W tomie 4 serii "Wychowanie. Pojęcia. Procesy.Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie", który M. Dudzikowa redagowała wraz z prof. Marią Czerepaniak-Walczak skupiła autorów wokół odpowiedzi na pytanie: Czy edukacja sprzyja przygotowaniu młodych do zaangażowanego obywatelstwa, czy służy demokracji?  Znajdują się tam interesujące studia np. prof. Henryka Samsonowicza na temat niebezpieczeństwa manipulacji pamięcią czy Marcina Kuli o nieznośnym ciężarze kompleksów wynikających z wychowania patriotycznego  z przeszłością w tle. Prof. Eugenia Potulicka odsłania wartość edukacji obywatelskiej w Wielkiej Brytanii, zaś prof. psychologii Krystyna Skarżyńska  odpowiada na pytanie, czy i jak osobiste doświadczenia różnicują postawy narodowe? 

W kontekście malejącej demokracji w Polsce może zaskoczyć niektórych artykuł obecnego ministra kultury prof. Piotra Glińskiego, który narzeka na demokrację bez partycypacji. Upomina się o konieczność zaangażowania obywatelskiego uczniów,  ale - niestety - niewiele rozumiał z systemu szkolnego, bo i nie przeczytał żadnej z rozpraw z pedagogiki szkolnej czy dydaktyki przedmiotowej, by zdać sobie sprawę z tego, że o sensie i jakości edukacji  partycypacyjnej decyduje wewnątrzszkolna demokracja partycypacyjna, a nie lekcje na temat społeczeństwa demokratycznego.  Jego udział w obecnym rządzie jest klasycznym zaprzeczeniem tego, o czym pisał w tej rozprawie, a mianowicie o pożądanej demokracji partycypacyjnej. Odsyłam do tekstu, bo nie temu jest poświęcony mój wpis.           

Stajemy po 30 latach wobec diagnoz społeczno-politycznych, które zaczynają być uświadamiane sobie w naszym społeczeństwie zgodnie z zasadą: "Mądry Polak po szkodzie", a raczej "Mądry Polak nie tylko po szkodzie, ale i po szkodzie głupi".   Młodzi nie rozumieją podziałów społeczno-politycznych, bo traktują je jako coś odległego od ich potrzeb, doznań, oczekiwań i wiedzy. To nie są ICH WOJNY, ich spory, ich problemy, tylko DOROSŁYCH, których i tak nie akceptują, przestają szanować, bo i za co mieliby im być wdzięczni? 

Badania Freedom House prowadzone są od 2010 r. mierząc poziom 7 składników demokracji i porównując na tej podstawie jej poziom  (skala 1-7) we wszystkich badanych krajach. Są to: 

·                    sposób rządzenia na szczeblu ogólnokrajowym,

·                    proces wyborczy,

·                    samorządy,

·                    niezawisłość sądów,

·                    korupcję,

·                    niezależność mediów,

                   

              ·                    funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego, w tym ochronę prawa i wolności jednostek. 

 

                  Jak spojrzymy na tabele i wykresy z danymi powyższego pomiaru, to zobaczymy, że jeszcze nie jest w Polsce tak źle z demokracją, aczkolwiek od czterech lat sukcesywnie schodzimy w dół: 

Publicyści piszą o upadku jakości demokracji w Polsce biorąc pod uwagę głównie kwestie niezawisłości sądów, prowadzenie przez władze centralne działań destrukcyjnych wobec samorządów oraz pojawiające się kampanie przeciwko grupom mniejszościowym.    

Tymczasem z danych Raportu wynika, że pogorszenie się stanu demokracji ma miejsce w 15 krajach, w pięciu krajach utrzymano ten sam poziom, zaś tylko w 9 państwach nastąpiła poprawa  wskaźników. Do najwyżej notowanych demokracji zalicza się Estonię, Słowenię i  Łotwę. Żadne z państw objętych tym rankingiem nie uzyskało najwyższej noty 7 pkt. Schodzimy w dół, więc jeśli jako społeczeństwo nie zatrzymamy tego procesu, to znajdziemy się w państwie hybrydalnego reżimu, połowicznego reżimu autorytarnego lub   skonsolidowanego reżimu autorytarnego. 

  

Przyjrzyjmy się treści tego raportu, do którego dałem odnośnik i wyciągnijmy wnioski. Co dalej polska edukacjo zamierzasz uczynić w w Polsce miała miejsce partycypacja obywatelska rozumiana przez P. Glińskiego jako :" (...) zbiorowe i indywidualne działania odnoszące się przede wszystkim do sfery dobra wspólnego, łączące w sobie zaangażowanie, niezależność, zaufanie i solidarność społeczną oraz odpowiedzialność za wspólnotę, w której żyjemy (...) [P. Gliński, Demokracja bez partycypacji. O konieczności zaangażowania obywatelskiego uczniów, w: Wychowanie... op.cit., 2008,   s. 178). Młodzieży! Do dzieła!   

Postępowania awansowe w obliczu problemów wywołanych przez epidemię COVID-19

Powyższy mem akademicki, który krąży w Facebooku, powinien mieć teraz zmienioną treść na: "Jak to dobrze, że nie wychodzę z domu, bo nareszcie mogę pisać doktorat". No tak, ale niektórzy doktoranci mają wiele wątpliwości, czy to ma sens, czy w sytuacji pandemii i barier komunikacyjnych będzie możliwe zdawanie egzaminów i obrona pracy doktorskiej?     

Instytut Rozwoju Szkolnictwa Wyższego jako podmiot niepublicznego doradztwa w zakresie szeroko pojmowanej problematyki szkolnictwa wyższego  i nauki wspiera nasze środowisko ekspertyzami oraz szkoleniami, które są szczególnie cenne także teraz  w obliczu problemów wywołanych przez epidemię COVID-19. Zajrzałem do wypowiedzi eksperta ds.prawnych mgr. Piotra Pokornego, który udzielał odpowiedzi na pytania nurtujące doktorantów i nauczycieli akademickich przygotowujących się do awansu naukowego.

Warto zajrzeć na tę stronę. Ekspert odpowiada na pytania:

1. Czy publiczna obrona rozprawy doktorskiej w świetle tych zapisów może również odbyć się online?   

2. Czy jednoczesny bezpośredni przekaz obrazu i dźwięku dotyczy podczas obrony doktorskiej komisji i doktoranta czy też całej publiczności? 3. 

Czy w przypadku obrony rozprawy doktorskiej zdalnie czy do tych osób jako publiczność, którzy się zarejestrują na taką obronę i takiej osobie zatnie się sprzęt to również należy przerwać takie posiedzenie, czy przerwanie 

posiedzenia jest tylko w przypadku kiedy jest problem u osoby będącej członkiem komisji doktorskiej lub broniącego się. 

4. Czy ogłoszenie o publicznej obronie w obecnej sytuacji tylko online? 

5. Czy egzaminy doktorskie z języka nowożytnego, dyscypliny podstawowej oraz dyscypliny dodatkowej mogą odbywać się zdalnie? 

6. Czy dobrze zrozumiałam, że egzaminy online też muszą być nagrywane. 

7. Czy egzaminy dr zdalne - mogę przeprowadzić powołując się na zapisy Rozporządzenia z dnia 25 marca b.r.? 

9. Omówił Pan sytuację kiedy przesyłka awizowana nie zostanie odebrana. Czy po zakończeniu pandemii należy jeszcze raz wysłać? Czy biegnie termin 14 dni dla przesyłek odebranych przez adresata?

10. W obydwu przypadkach nie biegnie 14 dniowy termin dostarczenia listu to czy należy na bieżąco wysyłać informację czy dopiero po zakończeniu pandemii. Myślę o rozstrzygnięciach negatywnych.

11. Czy głosowanie odbywa się w czasie rzeczywistym, czy jest wyznaczony termin na nadesłanie głosu? 

12. Czy przy wysyłaniu dokumentów w postaci elektronicznej wymagane jest tylko kwalifikowanym podpisem, czy można mieć pismo podpisane przez przewodniczącego komisji/dziekana/rektora i następnie do zainteresowanego mailem skanu. 

 itd. 

Odniosę się do kwestii, co do której mam odrębne zdanie:    

8. Doktorantka złożyła wniosek o zmianę promotora, jest powołany również promotor pomocniczy, czy może on dalej być promotorem pomocniczym . Przepisy nie przewidują sztywnego powiązania pomiędzy promotorem a promotorem pomocniczym. Zmiana jednego z nich pociąga za sobą konieczności zmiany drugiego. 

Skoro przepisy nie przewidują sztywnego powiązania pomiędzy promotorem a promotorem pomocniczym, to dlaczego ekspert stwierdza, że zmiana promotora pociąga za sobą konieczność zmiany promotora pomocniczego? Nie ma takiej konieczności. Kolejny promotor może przecież zaakceptować przypisanego do projektu dysertacji i doktoranta promotora pomocniczego. Tak więc w/w stwierdzenie jest niewłaściwe. Rada organu powołująca kolejnego promotora może dokonać tylko tej jednej zmiany personalnej. 

Zachęcam do lektury prezentacji P. Pokornego p.t.: Procedury awansu naukowego w okresie przejściowym a pandemia COVID-19. Autor przywołuje odpowiednie zapisy podstawy prawnej dotyczące:

- działalności Centralnej Komisji i RDN; 

- posiedzenia organów uczelni;

- posiedzenia zdalnego a „starego” postępowania; 

- zdalnej obrony rozprawy doktorskiej i kolokwium habilitacyjnego; 

- doręczenia wydruku pism; 

- weryfikacji efektów uczenia się; 

- funkcjonowania niektórych podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w okresie zawieszenia działalności ;  

- wymogów formalnych posiedzeń zdalnych. 

Istotny jest zapis dotyczący najczęstszych  błędów w procesie awansowym: 

 

⬡ Wadliwy zakres powołania komisji doktorskich 

⬡ Wymaganie oświadczeń o indywidualnym wkładzie w powstanie rozprawy/osiągnięcia naukowego od wszystkich współautorów i z określeniami procentowymi stanowiącymi łącznie równe 100% 

⬡ Niewłaściwy tryb zakończenia przewodu doktorskiego bez nadania stopnia 

⬡ Wyznaczanie recenzentów niespełniających wymogu bezstronności 

⬡ Utożsamianie daty przyjęcia do druku z datą wydania publikacji            

⬡ Braki formalne w uchwałach dotyczących stopni lub tytułu. 

Widać, że mecenas ma ograniczoną orientację w sferze błędów do kwestii administracyjnych, skoro tych można byłoby wymienić ich znacznie więcej. Wystarczy zajrzeć na stronę Naczelnego Sądu Administracyjnego, by zapoznać się z orzeczeniami w wadliwie prowadzonych przez jednostki akademickie postępowaniach awansowych. 

Ja bardziej skupiam się na tym, co nie podlega osądowi administracyjnemu, ale ocenom jakościowym, merytorycznym. Te jednak łączą się z manipulacjami w sferze organizacyjno-administracyjnej podmiotów.    

  

Komu zależy na podważeniu wysokich wymagań w Konkursie im. Profesor Ireny Lepalczyk?

Mija dokładnie 15 lat od momentu powołania do życia przy Łódzkim Towarzystwie Naukowym Kapituły Konkursu im. Profesor Ireny Lepalczyk. Warto utrwalać dzieje tak ważnych dla polskiej pedagogiki instytucji i inicjatyw, które wpisują się w najwyższe standardy analiz i ocen naukowych. 

Oto pierwszy list, jaki otrzymałem wraz z profesorami: Anną Przecławską, Stanisławem Liszewskim, Jerzym Szmagalskim  oraz Fundatorką nagrody p. Zofią Brodowską w dn. 27 lutego 2005 od prof. Ewy Marynowicz-Hetki. Napisała w nim wówczas: 

W nawiązaniu do naszych rozmów w sprawie  ustanowienia  nagrody Łódzkiego Towarzystwa Naukowego im. Ireny Lepalczyk pragnę przede wszystkim Państwu bardzo gorąco podziękować za wsparcie tej inicjatywy poprzez zaakceptowanie zaproszenia uczestnictwa w   kapitule  tej nagrody. Skład Kapituły nagrody im. Profesor Ireny Lepalczyk został ustanowiony na posiedzeniu Zarządu ŁTN w dniu 24 stycznia br. Zostali do niego zaproszeni : Państwo Profesorowie: Anna Przecławska, Bogusław Śliwerski, Jerzy Szmagalski, Pan Profesor Stanisław Liszewski-Prezes ŁTN i niżej podpisana. Do prac Kapituły będzie także zapraszana Fundatorka nagrody Pani Zofia Brodowska. Ustanowienie nagrody im.Profesor Ireny Lepalczyk będzie miało miejsce na najbliższym Walnym Zgromadzeniu Członków ŁTN, tj. 31 marca br." 

Tak też się stało. Walne Zgromadzenie Członków ŁTN, w którego skład wchodzę, zatwierdziło status tego Konkursu. W czasie pierwszych obrad kapituły, które miały miejsce w dn. 12 .10.2005 r. przyjęliśmy m.in. (cytuję, bo niestety, odeszły już trzy osoby z naszego składu, a nie wszyscy pamiętają, jak ważne były to ustalenia): 

  W wyniku dyskusji i porównania z założeniami regulaminu nagrody i kryteriami selekcyjnymi, podjęto następujące decyzje o :

-          wyłączeniu z rozpatrywania w roku bieżącym wniosku nadesłanego przez UWM, z uwagi na to, że nie spełnia wymagań formalnych (praca wydana w roku 2005);

-          nie przyznaniu w roku 2005 nagrody, z uwagi na to, że jedyna praca, która pozostała w konkursie nie spełnia wysokich kryteriów badawczych ( zawiera zbiór artykułów na temat zawarty w tytule, a nie jest  w pełnym tego słowa znaczeniu monograficznym ujęciem problemu), ponadto zwrócono uwagę na istotne  ograniczenia  w doborze literatury przedmiotu ( np. dotyczącej stowarzyszeń społecznych). Uznano, że jest  to raczej praca z zakresu teorii wychowania, niż pedagogiki społecznej, co zresztą sam autor wielokrotnie podkreśla w pracy.   

Ad. 4.  W wyniku dyskusji  uznano jednogłośnie,  z przykrością, że w roku bieżącym  br. Kapituła  nie będzie  przedstawiać  żadnej pracy do nagrody.  

Ad.5. W innych sprawach dyskutowano w jaki sposób  można by bardziej spopularyzować nagrodę i co zrobić, aby zachęcić osoby oraz instytucje do nadsyłania prac na konkurs. Zgodzono się, że  należy do tej sprawy powrócić i opracować projekt popularyzowania nagrody( listy do badaczy, instytucji, Internet, popularyzacja w trakcie konferencji etc. itp.).     

Przez piętnaście lat zgodnie członkowie Kapituły starali się, by utrzymać najwyższe kryteria ocen. Można wpisać w wyszukiwarce mojego blogu hasło w/w Konkursu, by zobaczyć, w jakim zakresie promowałem jego  założenia i zachęcałem do udziału w nim.  Także w czasie posiedzeń Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, w którego składzie byli wybrani jak i dokooptowani przeze mnie pedagodzy społeczni, informowałem każdego roku o tym Konkursie, Nagrodzie i problemach związanych z poważnymi błędami w niektórych pracach. Na tym przecież polega popularyzowanie tak ważnej inicjatywy.  

To właśnie na skutek wysokich wymagań wszystkich członków kapituły Konkursu dwukrotnie odmówiono przyznania nagrody, mimo nadesłania na konkurs wielu publikacji, a stało się tak w  pierwszym, inauguracyjnym dla tego Konkursu roku 2005 oraz w   2016 r. 

Dzięki takim decyzjom, a nie były one łatwe, bo przecież zawsze można było ulec pokusie, by jednak komuś przyznać tę nagrodę, podejmując decyzję o wyborze mniejszego zła. Tak dzieje się w wielu jednostkach akademickich, nawet tych najwybitniejszych, z gronem znakomitych uczonych, że dla własnego interesu niejako "przepycha się kolanem" bardzo słabe, a nawet patologiczne naukowo habilitacje czy doktoraty. Piszą o tym różne osoby. Nie jestem tu jedynym krytykiem takiego stanu rzeczy.  

Błędy popełnia każdy z nas. Nie oznacza to jednak, że prace obciążone wadami metodologicznymi, strukturalnymi, logicznymi czy merytorycznymi należy nagradzać tylko dlatego, że ktoś chce mieć władzę symboliczną i strukturalną , by w imię prywatnych czy instytucjonalnych interesów promować na siłę "swoich".   

Dlaczego o tym piszę? Właśnie dlatego, że zostałem 15 lat temu upoważniony przez prof. Ewę Marynowicz-Hetkę do tego, by nie tylko zachęcać innych do udziału w Konkursie, ale także uczulać na kardynalne błędy, które wykluczają zgłaszane prace z możliwości ich nagrodzenia. Bywały lata, kiedy oprócz głównej Nagrody kapituła przyznawała jeszcze jedno czy nawet dwa wyróżnienia. To oznaczało znaczący wzrost jakości prac naukowych w środowisku pedagogiki społecznej.

I oto otrzymuję list od osoby, której nazwiska nie wymienię, bo nie o personalia tu chodzi, tylko o problem w polskiej pedagogice zdewastowanej naruszaniem etyki przez część samodzielnych pracowników naukowych, która to osoba po otrzymaniu zaproszenia do upowszechnienia idei Konkursu, pisze co następuje:

"Szanowna Pani, nie tylko moi pracownicy, którzy wcześniej składali prace  konkursowe narazili się na przykre, krzywdzące, niesprawiedliwe,   publiczne recenzje. W tej sytuacji trudno mi popularyzować  konkurs w środowisku pedagogów społecznych.  Życzę , aby tegoroczna  edycja konkursu usatysfakcjonowała wszystkich." 

Proszę zauważyć, jak charakterystyczny jest to atak na funkcje Kapituły konkursu. Członkowie kapituły mają milczeć, nie ujawniać opinii krytycznych, uwag o ogólnym przecież, bo nie personalnym charakterze. Nie znam takiego medium, w którym ktokolwiek napisałby, że osoba X czy Y składająca wniosek o nagrodę im. Profesor I. Lepalczyk  popełniła następuję błędy, aczkolwiek może powinno się wszystkie recenzje publikować, tak jak ma to miejsce w przypadku prac awansowych, żeby wszyscy wiedzieli, dlaczego  jedne prace są wyróżniane i za co, a inne nie.

Gdzie są te rozprawy, których autorzy zostali narażeni na przykre, krzywdzące, niesprawiedliwe, publiczne recenzje??? Dlaczego autor tej intrygi nie przedkłada dowodów na to, że przesłane na konkurs rozprawy były wspaniałe, ale nieprzyznanie im Nagrody jest krzywdzące i niesprawiedliwe? Zachęcam autora słabych, kiepskiej wartości rozpraw do przedłożenia merytorycznych argumentów, a nie niszczenia kilkunastoletniej pracy gremium, do którego mam zaszczyt należeć. 

Dzieliłem się i będę dzielić się z środowiskiem naukowym uwagami, które mają pomóc innym w ustrzeżeniu się własnych błędów. Na tym polega universitas, tym powinna być academia, a nie promocją patologii.  Krytyka naukowa jest konieczna, bo bez niej następuje upadek dyscypliny naukowej i zanika etos pracy twórczej. Jak nie potrafisz, to nie pchaj się na afisz!  

Wszystkie z nadesłanych prac są starannie czytane, wszechstronnie analizowane i jeszcze nie zdarzyło się, żeby którykolwiek z członków Kapituły miał przeciwne zdanie do opinii, którą wygłaszałem, a skutkowała ona przyznaniem tej, a nie innej osobie nagrody. Mogę zapewnić, że nigdy w ciągu tych piętnastu  lat nie rekomendowałem czyjekolwiek rozprawy do Nagrody, by nie być posądzanym o stronniczość czy próbę "załatwienia" komuś tego wyróżnienia.  

W Kapitule obowiązują wysokie standardy, bo chodzi tu o naukę, a nie o prywatne interesy czy relacje. Powinna to wiedzieć osoba, która zmierza do zmian naruszając kulturowe przesłanki akademickiego świata. 

I jeszcze jedno. 

Publikuję w czasopismach naukowych recenzje rozpraw,  także habilitacyjnych, które nigdy nie powinny skutkować przyznaniem ich autorom stopnia doktora habilitowanego. Autor w/w intrygi doskonale o tym wie. Te osoby nie były nawet w stanie rzeczowo odpowiedzieć na krytykę naukową, bo nie da się obronić czegoś, co kompromituje polską pedagogikę i całe nasze środowisko. Wiem, że to boli, że jest przykre, ale jest sprawiedliwe, a młode pokolenie uczonych musi wiedzieć, że każdy fałsz ma krótkie nogi. Nie  można wymagać od innych, nie wymagając od siebie, nie pracując rzetelnie naukowo.  

Warto zatem  zamiast koncentrować się na manipulowaniu opinią osób pozbawionych wiedzy na temat określonych procesów i faktów,  zamiast kreowania intryg, skoncentrować się na pracy z młodymi i dojrzałymi nauczycielami akademickimi, by jednych wesprzeć w doskonaleniu kompetencji, a innych ostrzec przed bylejakością.  Nie należy wmawiać im, że zostali skrzywdzeni, bo w ten sposób wyrządza im się największą krzywdę.  

PEDAGOGIKA SPOŁECZNA MUSI BYĆ ETYCZNA. W przeciwnym razie jest aspołeczna i pseudonaukowa. 

              

 

   

Podczas debaty w TVP

Mimo prymitywnie prowadzonej propagandy politycznej w TVP warto było obejrzeć debatę wyborczą kandydatów do urzędu Prezydenta RP. Gdyby nie to, że jej przeprowadzenie jest ustawowym obowiązkiem publicznego nadawcy w każdym kraju demokratycznym, niektórzy nawet nie wiedzieliby, że jest dziesięciu kandydatów.  

W trakcie debaty każdy kandydat miał łącznie do dyspozycji 6 minut: po minucie na odpowiedź na pięć przedkładanym wszystkim pytań dotyczących polityki zagranicznej, bezpieczeństwa, polityki społecznej (tu - o dziwo, związków partnerskich), gospodarki i ustroju państwa, by na końcu mieć w tym prawo do minutowej, swobodnej wypowiedzi. 

Każdy, kto obejrzał to polityczne widowisko, mógł wyrobić sobie zdanie na temat kandydatów, ale nie ich programów wyborczych. Te są nieobecne w telewizji publicznej, ale i w niepublicznych stacjach są wtłaczane w różne dyskusje, polemiki, wybiórczo zapraszanych kandydatów.  

Nie padło we wczorajszej debacie ani jedno zdanie na temat EDUKACJI (szkoły, kształcenia), ani na temat szkolnictwa wyższego, nauki i kultury. Tylko jeden z kandydatów zdołał upomnieć się o godne płace dla nauczycieli (ze względu na swoją żonę).  Kogo obchodzi los milinów dzieci i młodzieży, także tej studiującej?     

Obecny Prezydent Andrzej Duda nawet nie wymienił tych dziedzin życia Polaków jako ustrojowo, społecznie i kulturowo ważnych na kolejną kadencję. Pozostałym też nie przeszły one przez gardło. No cóż, na świecie POPULIZM został już dawno temu zdemaskowany jako skuteczny środek inżynierii społecznej. U nas - jak zwykle z dużym opóźnieniem uderzeniowej fali - rozwija się i umacnia.  

Po debacie dowiedzieliśmy się, a było to zamierzone przesunięcie  w czasie, że wybory prezydenta nie odbędą się w dn. 10 maja br.   Jeżeli Sąd Najwyższy unieważni głosowanie 10 maja w związku z tym, że i marszałek Sejmu Elżbieta Witek rozpisze na nowo wybory prezydenckie, to wczorajsza debata okaże się deliktem politycznym.  Trzeba będzie od nowa powoływać komitety wyborcze i zgłaszać kandydatów Państwowej Komisji Wyborczej. 

Jest zatem szansa, że w kampanii wyborczej, która być może wreszcie nastąpi, poznamy stanowisko nowych/starych kandydatów w sprawach, które są równie kluczowe dla kraju jak jego gospodarka, rolnictwo, klimat, obronność, bezpieczeństwo  czy relacje międzynarodowe.    

       

   

   

KONKURS O NAGRODĘ IM. PROFESOR I. LEPALCZYK 2020

Łódzkie Towarzystwo Naukowe informuje o tegorocznej edycji konkursu o Nagrodę im. Profesor I. Lepalczyk za prace naukowe z zakresu pedagogiki społecznej.

Warunki konkursu określa regulamin, z którym można zapoznać się na stronie ŁTN. Zgłoszenia obejmują 3 egzemplarze pracy oraz wypełniony formularz zgłoszenia. 

Należy je  prosimy przesłać listem poleconym na adres biura Łódzkiego Towarzystwa Naukowego: ul. M. Skłodowskiej-Curie 11, 90–505 Łódź. 

Termin zgłaszania prac upływa 30 czerwca 2020 roku. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 1 października 2020 r.

Zapraszamy Państwa do zgłaszania prac badawczych (publikacji) z zakresu pedagogiki społecznej i prosimy o popularyzację konkursu w swym środowisku. Pragnę dodać, że wielu laureatów Konkursu uzyskało od momentu wręczenia im tak prestiżowej Nagrody (także finansowej w wysokości 1000,- USD) a po wielu latach twórczej pracy - wyższy stopień naukowy lub tytuł naukowy profesora. Potwierdza to trafność decyzji Kapituły Konkursu.    

Laureatami Nagrody do 2019 r. zostali: 

2005 r. – nagrody nie przyznano. 

2006 r. 

– dr Hanna Kubicka z Uniwersytetu Łódzkiego za pracę pt. Bezdomność rodzin samotnych matek. Społecznowychowawcze aspekty zjawiska, Łódź 2005, Wyd. UŁ. 

2007 r. 

– dr hab. Mariusz Cichosz z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy za pracę pt. Pedagogika społeczna w Polsce w latach 1945–2005. Rozwój – obszary refleksji i badań – koncepcje, Toruń 2006, Wyd. Marszałek. 

2008 r. 

– dr hab. Elżbieta Czykwin z Uniwersytetu w Białymstoku za pracę pt. Stygmat społeczny, Warszawa 2007, WNPWN. 

2009 r.

– dr hab. Ewa Jarosz z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za pracę pt. Ochrona dzieci przed krzywdzeniem. Perspektywa globalna i lokalna, Katowice 2008, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. 

2010 r. 

– dr hab. Ewa Wysocka z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za pracę pt. Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania, Katowice 2009, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. 

2011 r. 

– dr hab. Wioleta Danilewicz z Uniwersytetu w Białymstoku za pracę pt. Rodzina ponad granicami. Transnarodowe doświadczenia wspólnoty rodzinnej, Białystok 2010, Wyd. Uniwersyteckie Trans Humana. 

Wyróżnienia: 

dr Edyta Januszewska z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej Warszawie, za pracę pt. Dziecko czeczeńskie w Polsce. Między traumą wojenną a doświadczeniem uchodźstwa, Toruń 2010, Wydawnictwo Adam Marszałek oraz 

dr hab. Arkadiusz Żukiewicz z Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, za pracę pt. Wprowadzenie do ontologii pracy społecznej. Odniesienia do społeczno-pedagogicznej refleksji Heleny Radlińskiej, Kraków 2009, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego. 

2012 r. 

– dr hab. Danuta Lalak z Uniwersytetu Warszawskiego za pracę pt. Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa 2010, Wyd. Akademickie Żak. 

2013 r. 

– dr Bohdan Cyrański za pracę pt. Aksjologiczne podstawy pedagogiki społecznej Heleny Radlińskiej. Przykład zastosowania interpretacji hermeneutycznej, Łódź 2012, Wydawnictwo UŁ. 

Wyróżnienie:

  dr hab. Anna Nowak za pracę pt. Zagrożenie wykluczeniem społecznym kobiet niepełnosprawnych, Katowice 2012, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. 

2014 r. 

– dr Anita Gulczyńska za pracę pt. „Chłopaki z dzielnicy”. Studium społeczno-pedagogiczne z perspektywy interakcyjnej, Łódź 2013, Wydawnictwo UŁ. 

2015 r. 

– dr hab. Mariusz Granosik za pracę pt. Praca socjalna – analiza instytucjonalna z perspektywy konwersacyjnej, Łódź 2013, Wydawnictwo UŁ. 

2016 r. – nagrody nie przyznano. 

2017 r. 

– prof. Jean-Marie Barbier za pracę pt. Leksykon analizy aktywności. Konceptualizacje zwyczajowych pojęć, Łódź 2016, Wydawnictwo UŁ. 

2018 r. 

– dr Marcin Starnawski za pracę pt. Socjalizacja i tożsamość żydowska w Polsce powojennej. Narracje emigrantów z pokolenia Marca’68’, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2016. 

Wyróżnienie: 

dr Anna Jarkiewicz za pracę pt. Rekonstrukcja działań pracowników socjalnych z osobami zaburzonymi psychicznie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017. 

2019 r. 

– dr Małgorzata Kostrzyńska za pracę pt. Stowarzyszanie się „wykluczonych”. Przykład bezdomności, Łódź 2018, Wydawnictwo UŁ . 

Wyróżnienie: 

dr Aneta Ostaszewska za pracę pt. Proces kształtowania kobiecej podmiotowość. Praca biograficzna. Pedagogiczne studium samorozwoju bell hooks, Warszawa 2018, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Zastrzeżenia ekspertów prezydenta do projektu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

(źródło: Facebook) 

Pisałem kilka dni temu o projekcie z dnia 29 kwietnia 2020 r. Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego zmieniającego rozporządzenie w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej. 

Środowisko akademickie analizuje ten dokument z nadzieją, że nowy minister uwzględni opinie , które formułowane są mimo ograniczeń w komunikacji uniwersyteckiej. Niestety pojawiło się w nim wiele zapisów bardzo groźnych. Nasi eksperci, którzy są także w zespole doradców prezydenta Andrzeja Dudy  zwrócili uwagę na następującą kwestię: 

Proponowana zmiana:

18) § 35 otrzymuje brzmienie: „§ 35. W ewaluacji przeprowadzanej w 2022 r. liczbę punktów za osiągnięcia naukowe, o których mowa w § 8:

1) pkt 1, opublikowane w ostatecznej formie w latach 2019–2021, ustala się zgodnie z ostatnim wykazem czasopism,

2) pkt 3, opublikowane w ostatecznej formie w latach 2017–2021, ustala się zgodnie z ostatnim wykazem wydawnictw– sporządzonymi i udostępnionymi przez ministra w okresie objętym ewaluacją.”;

Uzasadnienie wprowadzenia zmiany (MNiSW):

Proponuje się ponadto zmianę w zakresie sposobu ustalania punktacji za publikacje naukowe uwzględniane w pierwszej ewaluacji przeprowadzanej w roku 2022. Zgodnie z rozporządzeniem punktacja miała być ustalana zgodnie z ostatnim wykazem czasopism i ostatnim wykazem wydawnictw, sporządzonymi i udostępnionymi przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w roku kalendarzowym, w którym dana publikacja naukowa została opublikowana w ostatecznej formie, właściwej dla danego czasopisma albo wydawnictwa, a jeżeli w roku opublikowania publikacji naukowej nie był sporządzany i udostępniany właściwy wykaz – zgodnie z ostatnim wykazem sporządzonym i udostępnionym w latach poprzednich. 

Jednak ze względu na zmiany zachodzące w międzynarodowych bazach czasopism naukowych w zakresie czasopism ujętych w tych bazach, wykaz czasopism jest corocznie modyfikowany i uzupełniany o nowe czasopisma. Modyfikacje dotyczą także wykazu wydawnictw monografii naukowych. Wykaz ten został opublikowany w roku 2019 dwa razy i planuje się jego ponowną publikację w latach 2020 i 2021. Wobec powyższego proponuje się, aby w pierwszej ewaluacji uwzględniać ostatnie wykazy czasopism i wydawnictw opublikowane przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w okresie objętym ewaluacją. Powyższa modyfikacja przepisów będzie korzystna dla ewaluowanych podmiotów, gdyż zmiany wykazów dotyczą przede wszystkich ich uzupełnienia lub podwyższenia punktacji.

Uzasadnienie dla wycofania proponowanej zmiany

Wprowadzenie tego rozwiązania spowoduje, że proces ewaluacji stanie się skrajnie nieprzejrzysty. Mimo, że od wyników ewaluacji zależeć będzie status i sposób funkcjonowanie uczelni (m.in. jej akademicki lub zawodowy charakter, finansowanie oraz uprawnienia naukowe), według obowiązującego stanu prawnego wszelkie istotne parametry (w tym poziomy referencyjne dla uzyskania poszczególnych kategorii) zostaną opublikowane dopiero po zakończeniu okresu ewaluacji. Proponowane rozwiązanie dodatkowo w bardzo istotnym zakresie zwiększa arbitralność i brak przejrzystości tego procesu. 

Opublikowana pod koniec kilkuletniego okresu objętego ewaluacją lista może bowiem zupełnie zmienić względną wartość poszczególnych publikacji, a tym samym istotnie wpłynąć na ocenę jednostek – ocena dokonywana przez ekspertów MNiSW może bowiem w bardzo szerokim zakresie wpływać na ostateczną wartość punktową poszczególnych kanałów publikacji, niezależnie od ich pozycji w międzynarodowych bazach danych. Stąd wspomniane w uzasadnieniu dostosowywanie do zmian zachodzących w międzynarodowych bazach danych może (i powinno być) realizowane na bieżąco, w sposób określony w obecnie obowiązujących przepisach.

Jakie możliwości dają Webinaria?

Dziękuję dr. Jackowi Stańdo z Politechniki Łódzkiej za to, że od wielu lat zachęca nauczycieli do zdalnej auto-i heteroedukacji. Sam prowadzi ze swoimi studentami webinaria. Dzisiaj dzieli się z nami swoimi doświadczeniami:


Podczas prowadzenia procesu nauczania z matematyki dla studentów Politechniki Łódzkiej w trakcie wykładu, dyskusji można naprawdę wiele …

Jak dobrać sytuacje, aby poprowadzić studenta do sformułowania twierdzenia lub postawienia hipotezy?

Propozycję takich zabiegów proponowała Prof. Z. Krygowska: Postawić ucznia w sytuacjach, w których znane mu schematy postępowania i musi wymyślić nowe.

• Twierdzenie Schwarza


Opierając się na pytaniach stawianych przez nauczyciela, studenci odkrywają twierdzenia przez analogię":


Warunek konieczny istnienia ekstremum lokalnego funkcji dwóch zmiennych

W trakcie wykładu przełączam się na specjalną stronę dostępną w sieci, dzięki której mogę wspomagać proces nauczania.


Wolfram to najlepszy na świecie obok Geogebry portal do wspomagania nauczania matematyki. Jest on także pomocny w nauczaniu myślenia komputacyjnego.

Inną formą może być także tradycyjna tablica w relacji nauczyciel-student.


W trakcie wykładu mogę także przełączyć się na stronę dostępną w sieci (jestem jej autorem) i studenci rozwiązują tzw. zadania generatorowe.

Studentka wycofuje się z błędnej odpowiedzi i po chwili daje poprawną odpowiedź.


Wielu pyta mnie jak to możliwe, że studenci przez 24 godziny na dobę mają w sieci dostępne zadania nawet z możliwością rozwiązywania ich na telefonach, a następnie z tych zadań w czasie sesji będą zdawać egzamin?
Tak, to jest możliwe, ponieważ rozwiązania problemu nie da się nauczyć, trzeba je po prostu zrozumieć. Więcej, liczbę testów (egzaminacyjnych) można wygenerować, tyle ile jest….: Uwaga!, we wszechświecie atomów.


Dla wszystkich uczniów na świecie, dla ich dzieci, ich wnuków i prawnuków dla wszystkich wystarczy testów i to dla każdego inny. Ale najważniejsze: mierzą one ten sam zestaw efektów uczenia się. To nie jest jedna próbna matura i to w dodatku z ubiegłego roku.

Zadania generatorowe, przygotowałem także dla uczniów szkoły podstawowej dla klas 1-6.

Nie sądziłem, że pandemia sprawi, że takie rozwiązania nad którym pracowałem od wielu lat, mogą stać się niezwykle pożyteczne. (Prof. B. Śliwerski, 29.04.2020)-„Proste? Proste. Tylko trzeba chcieć, a nie piętrzyć problemy, mówić, że się nie da. Wszystko się da, jak się chce. Spróbujmy jednak znaleźć się w XXI wieku. Zostawmy historykom wiek XX. Działajmy (..)”, studenci, maturzyści, uczniowie czekają….

Podzieliłem się także, metodami i formami nauczania w czasie epidemii ze swoimi przyjaciółmi z Japonii - z Prof. dr Yoshiro Imai z Kagawa University oraz dr Antonis Mouhtaropoulos, z Metropolitan College, Greece. A oto co napisali:

I think we may be entering an age educational renaissance driven by pedagogical creativity.

I have watched few minutes of your video in different parts. Great use of technology. Your students should be proud of your efforts.

I appreciate your good lecture about Mathematics on YouTube.

W dalszej części naukowcy piszą o pewnych obawach, są to ich poglądy (tłumaczenie z korespondencji).

Jednym z obaw wielu nauczycieli jest to, że w przyszłości możemy zostać zastąpieni scentralizowanym systemem nauczania, w którym przetworzone filmy i inne materiały statyczne są przechowywane i dostarczane studentom przez duże uniwersytety w kraju i za granicą, ze szkodą dla tradycyjnych uniwersytetów i ze szkodą dla lokalnej i spersonalizowanej produkcji i dostarczania wiedzy.

Chociaż moim zdaniem obawy te są zbyt dalekie, obniżenie kosztów personelu poprzez scentralizowanie dyplomów na szczeblu krajowym, częstsze wykorzystywanie gotowych cyfrowych materiałów dydaktycznych i osiągnięcie korzyści, może być bardzo kuszące dla rządów i instytucji w czasach kryzysu.

Dlatego uważam, że jeśli musimy przejść na bardziej cyfrowe uczenie się, bez względu na przyczynę, w tym kryzys wirusowy, rozwiązaniem jest przyjęcie interaktywnego cyfrowego nauczania twarzą w twarz (za pomocą kamery i mikrofonu) w jak największym stopniu. Wykłady na żywo, na których studenci mogą zadawać pytania, a następnie uzupełnienie cyfrowo. Działania edukacyjne wymagające obecności profesora itp. Personalizacja w cyfrowym nauczaniu powinna dotyczyć ludzkiej bliskości, a nie tylko dużych zbiorów danych w wirtualnych środowiskach edukacyjnych.

Sprawmy nie tylko uczniom, ale także samym sobie przyjemność w kształceniu zdalnym. To naprawdę może być ciekawsze od siedzenia w sali lekcyjnej czy auli. Istotą uczenia się, studiowania jest otwarcie się na światy wiedzy, poznanie, na dociekanie prawdy, a nie wzajemne nudzenie się, przeszkadzanie sobie w miejscu, które nie jest do tego stworzone.

JEDYNE, CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ, TO GDZIE SĄ WEBINARIA
(źródło: Fb)