(źródło: Facebook)
Pisałem kilka dni temu o projekcie z dnia 29 kwietnia 2020 r. Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego zmieniającego rozporządzenie w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej.
Środowisko akademickie analizuje ten dokument z nadzieją, że nowy minister uwzględni opinie , które formułowane są mimo ograniczeń w komunikacji uniwersyteckiej. Niestety pojawiło się w nim wiele zapisów bardzo groźnych. Nasi eksperci, którzy są także w zespole doradców prezydenta Andrzeja Dudy zwrócili uwagę na następującą kwestię:
Proponowana zmiana:
18) § 35 otrzymuje brzmienie: „§ 35. W ewaluacji przeprowadzanej w 2022 r. liczbę punktów za osiągnięcia naukowe, o których mowa w § 8:
1) pkt 1, opublikowane w ostatecznej formie w latach 2019–2021, ustala się zgodnie z ostatnim wykazem czasopism,
2) pkt 3, opublikowane w ostatecznej formie w latach 2017–2021, ustala się zgodnie z ostatnim wykazem wydawnictw– sporządzonymi i udostępnionymi przez ministra w okresie objętym ewaluacją.”;
Uzasadnienie wprowadzenia zmiany (MNiSW):
Proponuje się ponadto zmianę w zakresie sposobu ustalania punktacji za publikacje naukowe uwzględniane w pierwszej ewaluacji przeprowadzanej w roku 2022. Zgodnie z rozporządzeniem punktacja miała być ustalana zgodnie z ostatnim wykazem czasopism i ostatnim wykazem wydawnictw, sporządzonymi i udostępnionymi przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w roku kalendarzowym, w którym dana publikacja naukowa została opublikowana w ostatecznej formie, właściwej dla danego czasopisma albo wydawnictwa, a jeżeli w roku opublikowania publikacji naukowej nie był sporządzany i udostępniany właściwy wykaz – zgodnie z ostatnim wykazem sporządzonym i udostępnionym w latach poprzednich.
Jednak ze względu na zmiany zachodzące w międzynarodowych bazach czasopism naukowych w zakresie czasopism ujętych w tych bazach, wykaz czasopism jest corocznie modyfikowany i uzupełniany o nowe czasopisma. Modyfikacje dotyczą także wykazu wydawnictw monografii naukowych. Wykaz ten został opublikowany w roku 2019 dwa razy i planuje się jego ponowną publikację w latach 2020 i 2021. Wobec powyższego proponuje się, aby w pierwszej ewaluacji uwzględniać ostatnie wykazy czasopism i wydawnictw opublikowane przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w okresie objętym ewaluacją. Powyższa modyfikacja przepisów będzie korzystna dla ewaluowanych podmiotów, gdyż zmiany wykazów dotyczą przede wszystkich ich uzupełnienia lub podwyższenia punktacji.
Uzasadnienie dla wycofania proponowanej zmiany
Wprowadzenie tego rozwiązania spowoduje, że proces ewaluacji stanie się skrajnie nieprzejrzysty. Mimo, że od wyników ewaluacji zależeć będzie status i sposób funkcjonowanie uczelni (m.in. jej akademicki lub zawodowy charakter, finansowanie oraz uprawnienia naukowe), według obowiązującego stanu prawnego wszelkie istotne parametry (w tym poziomy referencyjne dla uzyskania poszczególnych kategorii) zostaną opublikowane dopiero po zakończeniu okresu ewaluacji. Proponowane rozwiązanie dodatkowo w bardzo istotnym zakresie zwiększa arbitralność i brak przejrzystości tego procesu.
Opublikowana pod koniec kilkuletniego okresu objętego ewaluacją lista może bowiem zupełnie zmienić względną wartość poszczególnych publikacji, a tym samym istotnie wpłynąć na ocenę jednostek – ocena dokonywana przez ekspertów MNiSW może bowiem w bardzo szerokim zakresie wpływać na ostateczną wartość punktową poszczególnych kanałów publikacji, niezależnie od ich pozycji w międzynarodowych bazach danych. Stąd wspomniane w uzasadnieniu dostosowywanie do zmian zachodzących w międzynarodowych bazach danych może (i powinno być) realizowane na bieżąco, w sposób określony w obecnie obowiązujących przepisach.