(rys. Hania Śliwerska)
Profesor Halina Zgółkowa z Instytutu Filologii Polskiej UAM w Poznaniu opublikowała wyniki swoich badań nad słownictwem dzieci w wieku od 2,6 do 7 roku życia, a więc maluchy, które przyszły na świat w latach 2007-2012. Ostatnie takie badania prowadzone były przez tę uczoną trzydzieści lat temu. Gdyby te badania przeprowadziła pod koniec tego roku, zapewne słownik dzieci uległby znacznemu poszerzeniu.
Nie znajdziemy w tym wydaniu takich słów jak wirus, koronawirus, epidemia, zagrożenie, kwarantanna, wybory a nawet prezydent. Jest natomiast wśród 2779 haseł - rzeczownik "prezes". Do najczęściej wymienianych przez 2586 dzieci rzeczowników są:
* mama - 882 wskazań
* babcia 535
* tata - 482
* pani - 400
* dziadek 210
* dom - 208
* ciocia - 188
* dzień - 177
* przedszkole 169
* raz; przykład - 165
* dziecko - 144
* pies - 125
* zabawka - 117
* pan - 116
Pojawiły się jednak terminy, które dzisiaj są szczególnie adekwatne do postnowoczesnej komunikacji, jak: laptop, komputer, komputerek, net Internet, network, notebook, iPad, iPhone, Samsung (telefon), esemes, xbox, a nawet YouTube i Facebook.
Są też w zasobach słownych przedszkolaków przekleństwa, stygmaty, przejawy czarnej pedagogii, jak: dupa, gówno, kurdupel, burak (wyzwisko), burdel, debil, głupol, gówniarz, koszmar, łapówka, morderca, pierdoła, pierdzenie, smarkacz, sranie, świństwo, włamywacz, złodziej, a wśród czasowników (tych było - 1772) np. wypierdolić.
Najczęściej występującymi czasownikami są:
* być - 3973
* mieć - 1920
* lubić - 598
* chcieć - 595
* wiedzieć - 568
* móc - 469
* bawić się - 414
* mówić - 406
* musieć - 356
* chodzić - 342
* robić - 335
* iść 298
* powiedzieć - 253
* trzeba - 213
* można - 210
* prosić - 207
* jeść - 209
* widzieć - 201
* zrobić - 175
* jechać - 170
* grać - 152
* zobaczyć - 149.
* dostać - 126
* dziękować - 118
* patrzeć - 116
* spać - 112
* dawać - 100
Uczona zarejestrowała jeszcze 579 przymiotników, 219 przysłówków, 45- zaimków, 49 - liczebników, po 32 - przyimki oraz spójniki , 33 partykuły, 364 - imiona i przezwiska osób, 87- imion zwierząt 123 nazwy miejscowe i ich mieszkańców, 88 imion i nazw postaci literackich, filmowych, zabawek i gier, 15 nazw przedszkoli i grup przedszkolnych, 23 nazwy sklepów, sieci i galerii handlowych, 44 tytuły tekstów literackich, filmów i gier, 470 neologizmów oraz 192 wykrzykniki i wyrazy dźwiękonaśladowcze.
Niezwykle interesująca jest druga część książki, w której zostały przedstawione autentyczne, spontaniczne wypowiedzi dzieci dotyczące najbardziej typowych zakresów ich codziennego życia. Autorka podzieliła je na kilka obszarów:
- Ja o sobie; Ja i mój dom; Ja wśród rówieśników; Ja w kręgu tradycji; Ja w świecie współczesnym; Ja i inni oraz Ja i mój świat.
Powyższe dane uzyskano na podstawie nagrań możliwie spontanicznych i autentycznych wypowiedzi dzieci, by móc stworzyć słownik frekwencyjny słownictwa dzieci w wieku przedszkolnym. Książka adresowana jest do tych specjalistów, "(...) których interesuje rozwój dziecięcej psychiki, rozwój intelektualny, kształtowanie repertuaru leksykalnego dzieci w wieku przedszkolnym i tych przychodzących do szkoły (...)" (s. 12.
Publikacja powinna zainteresować nauczycielki wychowania przedszkolnego, gdyż mogą skonfrontować obraz uchwyconego w badaniu dziecięcego słownictwa z tym, które posiadają ich podopieczni. Jest to także ciekawa ilustracja dziecięcego świata doznań, w którym odzwierciedlają się postawy ludzi dorosłych tak wobec maluchów, ich wychowawcze metody, sposoby reagowania na komunikaty dziecka itp.
Frekwencyjność pewnych haseł pozwala odczytać zachodzące zmiany w kulturze pedagogicznej rodziców i instytucjonalnych wychowawców.
15 kwietnia 2020
14 kwietnia 2020
Kontakty
Koronawirus, jak i inne czynniki chorobotwórcze eliminują z naszego życia osoby bliskie, ale i związane z nami przez stosunki zawodowe czy społeczne. Przymus zostania w domu sprawił, że nie mogłem wysłać tradycyjnych listów do osób, które nie korzystają z e-korespondencji. Nawet nie mogę się dowiedzieć, jak się czują, czy mają wsparcie bliskich lub służb socjalnych.
Mam świadomość trudnej sytuacji wielu profesorów pedagogiki, wspaniałych uczonych, osób w wieku ryzyka, które z różnych przyczyn już od kilku czy kilkunastu miesięcy są pozbawieni kontaktu z własnym środowiskiem, niektórzy są hospitalizowani lub są poważnie chorzy.
Święta są też takim okresem, w którym notatnik z adresami także ulega redukcji danych. Okazuje się, że ci, którzy jeszcze rok temu wysyłali życzenia, w tym roku już tego nie uczynili, chociaż mogli - elektronicznie. Trudno. Przetasowania społecznych relacji są czymś naturalnym. "Umarł król, niech żyje król". Jednych tracimy - zyskując innych.
Zapewne wiele osób rozpoznaje po pewnym czasie, jak przez lata niektórzy pozorowali więzi czy życzliwość nawiązywanych relacji. Przyjaciół poznaje się w okresie kwarantanny tak samo, jak tych, którzy okazali się cynicznymi manipulatorami. Warto uwolnić ich od tzw. formalnych - z ich punktu widzenia - konieczności podtrzymywania relacji, które przez jakiś okres czasu osłaniali semantycznym lukrem rzekomej troski, przyjaźni, solidarności czy lojalności.
Święta Zmartwychwstania Pańskiego są odsłoną prawdy, która zatroszczyła się o siebie. Hipokryci jako osoby niezdolne do bycia autentycznymi, prawdziwymi, pozbawieni sumienia zawsze byli karłami moralnymi, połowicznymi uczonymi, nauczycielami, politykami, prezesami, nomenklaturą czy działaczami społecznymi. Im się wydaje, że nikt tego nie widzi, nie ma wiedzy na temat ich prawdziwych zachowań.
"Nie ma prawdy bez odwagi wyznawania jej przed ludźmi. Jeżeli społeczeństwo jest stale okradane z prawdy, rodzi się żałosne pokolenie ludzi niedorozwiniętych."(kard. Stefan Wyszyński, Warszawa 1990, s.1025)
10 kwietnia 2020
Wielkanoc 2020
Po raz pierwszy w życiu doświadczyłem czegoś, z czym nie spotkałem się nawet w okresie PRL, a mianowicie - rozesłane do kilkudziesięciu pracowników życzenia zostały przez jednego z profesorów potraktowane z niespotykanym dla mnie dotychczas protestem. Otóż napisał do nas wszystkich: "Szanowni Państwo, bardzo proszę o niezaśmiecanie mojej skrzynki religijnymi sprawami. Używanie służbowego maila do celów prywatnych, w tym religijnych, narusza moje dobra, a może i prawo".
Czyżbyśmy już tak dalece naruszyli czyjąś prywatność, czyjeś prawo, czyjeś dobro w dobie przymusowej kwarantanny, wymuszonego dystansu, że świąteczne życzenia, dobre słowa, wyrazy wspólnotowego przeżywania obecnego stanu jako przekaz kulturowy mogą zostać odebrane jako "zaśmiecanie" służbowego maila?.
Kiedy zacząłem wątpić w sens kierowania życzeń na adresy służbowe także do moich współpracowników, znajomych, przyjaciół - bo nie ma wśród moich trzech adresów służbowego i prywatnego (mój prywatny adres jest także adresem do kontaktów służbowych, a adresy służbowe są także do kontaktów prywatnych)- dotarły do mnie reakcje innych członków akademickiej społeczności. Jednak jeszcze jest UNIVERSITAS, skoro napisali:
* Dziękując za życzenia świąteczne, dla Wszystkich Państwa dobre myśli, życzenia zdrowia i szybkiego spotkania w realu;
* Szanowni Państwo: czasy przynoszą nam tyle rozterek, że każda okazja jest dobra, aby sobie życzyć jeśli nie zdarzeń wesołych to przynajmniej spokojnych i pewnego dystansu do spraw drobnych. Wszystkiego Najlepszego;
* Szanowni Państwo Profesorowie - czując się także adresatką Waszych świątecznych intencji, odwzajemniam je najserdeczniej, życząc wszystkim razem i każdemu z Państwa osobno, by nadchodzące Święta wzmocniły ducha, sprzyjały regeneracji sił i podtrzymały nasz wspólny mały heroizm... Pielęgnujmy nadzieję, że zły czas minie szybciej niż się obawiamy... ;
* Życzę Wesołych Świąt, a przede wszystkim zdrowia i wytrwałości w wyczekiwaniu końca tej trudnej sytuacji;
* W tym niecodziennym i trudnym czasie, życzę wszystkim aby zbliżające się Święta spędzili (mimo wszystko) spokojnie i rodzinnie! Dużo zdrowia, cierpliwości i pozytywnego myślenia, które przecież wynika z Wielkanocnej refleksji…
* proszę przyjąć serdeczne życzenia Wesołych Świąt - mimo wszystko, i rychłego końca tego, co nam w wesołym świętowaniu przeszkadza!
* Życzę Państwu Zdrowych Świąt, dużo cierpliwości i pogody ducha w przetrwaniu trudnego czasu. Wyrażam także nadzieję na rychłe spotkanie w świecie rzeczywistym z możliwością obdarzenia się uśmiechem bez maseczek na twarzach.
* Serdecznie dziękuję za życzenia a jednocześnie pragnę życzyć Wszystkim wszelkiego dobra z nadzieją że nie naruszam Waszego dobra i prawa;
* Mnie Państwo nie urazili, bardzo dziękuję za życzenia świąteczne, wszystkim życzę zdrowia i pomyślności! Dziękując Wszystkim za dobre myśli dorzucam dodatkowo życzenia zdrowia, optymizmu, nadziei, pogody ducha oraz serdeczności w tych trudnych dniach
* życzę, żeby chociaż część wcześniejszych życzeń się spełniła. Odporności na koronawirusa i pogody ducha
* Ja również życzę dobrych,spokojnych Świąt Wielkanocnych w tym trudnym czasie zarazy (i bez Ministra?).
* Pragnę serdecznie podziękować za złożone na tym forum piękne i naprawdę wzruszające życzenia świąteczne, w których, w co wierzę, każdy może odnaleźć coś dla siebie. Chciałbym i ja się do nich dołączyć, więc z całego serca wszystkim z Państwa je odwzajemniam w niecierpliwym oczekiwaniu na możliwość spotkania się z Państwem "w realu". Łączę serdecznie Wielkanocne pozdrowienia
* W tym szczególnym czasie dzielę się wielkanocną nadzieją życia i Zmartwychwstania i przesyłam Wszystkim Państwu najserdeczniejsze życzenia i pozdrowienia.
Niech to wielkanocne doświadczenie tajemnicy życia wzbogaci nasze serca, nasze rodziny i wspólnoty miłością, wzajemną życzliwością, radością, pokojem i wszelkim dobrem.
* Niech Jezus Zmartwychwstały będzie mocą naszego codziennego przezwyciężania trudności, lęków i smutku serca, abyśmy w naszym codziennym zatroskaniu, radościach i cierpieniach, w pracy i pragnieniach myśli i serc, umieli odczytać i odnaleźć piękno, sens i dar naszego ludzkiego życia.
*****
Święta, to czas zmagań z własnym sumieniem, to okres sprzątania, odnowy, budzącej się wiosny do życia. Dziś dodatkowo dotyka nas troska o życie, również tych bliskich. Niepokoi perspektywa utraty pracy i te dzieci nieznające głodu. Gdzieś na plan dalszy przesunęły się zmiany klimatyczne. Politycy coraz bardziej rozpychają się łokciami, a ja zastanawiam się, czy ta przynależna mi dusza będzie jeszcze moja?
Święta, to czas patrzenia w przeszłość, jak i w przyszłość. Dla wielu jest to moment pojednania się z Bogiem. Obchodzą go przy Wielkanocnym stole, uświęcanym przez Kościół, - ten sam, który jednoczył świadomość Polaków w czasach Rzeczpospolitej socjalistycznej, by ostatecznie się zhańbić w majestacie władzy przy władzy. Powiązany z Kościołem fundamentalizm czyni ze mnie istotę historyczną, uwikłaną w średniowieczny porządek świata, więc świętuję.
Święta to ludzie, - ci bliscy i ci których mijamy na klatkach schodowych. To dzięki nim, budzimy się w różnych formacjach świadomości społecznej. Zdarza się, że brak równości wyborów nie służy wszystkim na równi. Pamiętam, jak w grudniu 1981 roku ludzie płakali. To nie były łzy, to nie były plączące twarze, – wielu płakało całym ciałem. A dziś, gro ludzi z tamtego pokolenia solidaryzuje się ze sobą poprzez chleb i rozrywkę. Równość eliminuje wolność, dlatego zastanawiam się, gdzie –po Świętach – się znajdę/odnajdę.
Te Święta są inne od „innych”. Siadając przy Wielkanocnym śniadaniu, wiele miejsc będzie niezasiedziałych. A może i właśnie dlatego, z serdecznością pomyślę o każdym z Was.
***
(Autor: prof. Janusz Kirenko)
Historia Grobu Pańskiego
Niech w ten świąteczny Wielkanocny czas naszą najbliższą przyszłość rozświetli jasny, czysty i zdrowy promień nadziei na normalność tak przez wszystkich oczekiwaną. Niech na powrót spełniają się marzenia, niech raduje nas codzienność jaką tworzyliśmy i do jakiej przywykliśmy. Życzę Panu Profesorowi pomyślności, zdrowia i pogody ducha pośród najbliższych i przyjaciół oraz spełnienia wszelkich pragnień. Także rogu obfitości i pyszności świątecznego stołu oraz zajączkowych niespodzianek. Wszelakich dokonań, również nieustannych sukcesów naukowych, edukacyjnych, twórczych i należnej zeń satysfakcji. – ponadto spokoju, beztroski, szczęścia i radości, z całego serca, szczerze, w otoce dobrych wspomnień, po przyjacielsku! Pozdrawiam!
***
Z okazji Świąt Wielkiej Nocy napływają (...) serdeczne pozdrowienia z nadzieją, że w tych trudnych dniach (....?) pandemii, starcza nam sił fizycznych, psychicznych i duchowych w zmaganiach się ze wszystkimi trudnościami którym musimy się przeciwstawiać. Niech Dobry i Miłosierny Bóg towarzyszy każdego dnia i dodaje mocy.
W związku z tym, że nie nie mamy sposobności spotkać się bezpośrednio - szczególnie wobec tak wyjątkowych okoliczności, w jakich przyszło nam radzić sobie z pandemią -życzę optymizmu, wzajemnej życzliwości, wiary w to dobro i mądrość oraz nadziei, iż najlepsze jest jeszcze przed nami. Ze świątecznymi serdecznościami.
***
Nigdy nie myślałem, że kiedyś doświadczymy czegoś takiego, jak prawdziwa zaraza. Z pewnością świat nie będzie już taki sam. Może w miejscach publicznych będziemy w maskach, nie wiem też, czy kiedykolwiek wróci dawna dobra forma wykładów, które tak lubiłem - w jaki sposób będziemy się kontaktowali ze sobą. Mam nadzieję, że to ogromne dobro i wielki heroizm ludzi walczących o to, abyśmy moli żyć w miarę normalnie, mogli w ogóle przeżyć nigdy nie zostanie zapomniane i może stanie się początkiem jakiegoś opamiętania ludzi, dla których nienawiść i kłamstwo nie tylko, że jest stanem normalnym, ale też jedynym motorem działania.
Mimo tych i wielu innych pytań, a może właśnie ze względu na nie, życzę przeżycia Świąt Wielkiej Nocy w nowy, może nawet jeszcze głębszy sposób niż do tej pory. Niech Wasze Święta (i nie tylko Wasze) będą zdrowe, radosne w takim stopniu jaki tylko jest obecnie możliwy, niech przepełnia je niezachwiana nadzieja na normalną przyszłość, taką w której znów będzie się można cieszyć ze zwykłych, do tej pory tak bardzo niedocenianych chwil, które z perspektywy czasu okazały się chwilami prawdziwego szczęścia. Niech one wrócą i niech te dzisiejsze czasy będą źródłem jakiegoś wielkiego nowego dobra.
***
dziękuję za piękne życzenia. Życzę Panu Profesorowi pełnych radosnej nadziei świąt Zmartwychwstania Pańskiego, wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie rodziny i wśród przyjaciół oraz wesołego "Alleluja". Niech czas wielkanocny utrzyma nasze marzenia w mocy i żeby wszystkie życzenia okazały się do spełnienia.
***
Шановний Пане Професоре!
Відділення професійної освіти і освіти дорослих Національної академії педагогічних наук України сердечно вітає Вас зі світлим святом Воскресіння Христового! Нехай радісні святкові дні покладуть благодатні початки нових здобутків і
перемог на Вашому життєвому шляху. Бажаємо Вам і Вашій родині у ці весняні дні відчути повноту життя, щедроти рідної землі та родинне тепло. Дякуємо Вам за співпрацю і сердечну підтримку. Нехай Господь дарує вам любов, радість, мир та
злагоду на довгії літа.
***
Smutek wasz w radość się zamieni” (J 16,20)
Święta Wielkiej Nocy są związane z nadzieją na odnowę świata. Mam świadomość, że Święta A.D. 2020 dla wielu z Państwa mogą mieć szczególny charakter. Pamiętajmy jednak o ich podstawowym przesłaniu: Chrystus zmartwychwstał! Światło jest mocniejsze niż ciemność! Życzę Wszystkim radości paschalnej i pogody ducha,
***
„Otrzyjcie już łzy płaczący…”
Niech Ten, który zwyciężył śmierć
Pozwoli nam uwierzyć, że wszystko będzie dobrze!
Błogosławionych Świąt Zmartwychwstania Pańskiego
***
Tegoroczne święta Wielkanocne, chociaż tak odmienne od wcześniejszych, nadal niosą przesłanie nadziei i triumfu życia. Z tą nadzieją przesyłam serdeczne życzenia i pozdrowienia
***
życzę wszystkiego najlepszego z okazji Świąt Zmartwychwstania, oby ten czas był wypełniony miłymi i pogodnymi chwilami z Najbliższymi i stał się okazją do odpoczynku pozwalającego na nabranie sił do nowych wyzwań z jakimi przyjdzie rzeczywistość. Radosnych i spokojnych Świąt.
***
Radosnych Świąt Wielkanocnych, stołu suto zastawionego tradycyjnymi potrawami, przy którym nie zabraknie nikogo bliskiego sercu. Ale przede wszystkim niech w tym podniosłym dniu zagości w sercach Zmartwychwstały Jezus Chrystus i napełni je wiarą, miłością i pokojem. By te święta były czasem duchowej odnowy, wytchnienia i i odpoczynku.
***
odwzajemniając serdeczności, pragnę życzyć wszystkim zdrowych Świąt Wielkanocnych, pełnych Wiary, Nadziei i Miłości. Symbolem świąt, które właśnie przeżywamy jest życie, niech Zmartwychwstanie Pańskie pozwoli więc z ufnością patrzeć w przyszłość. A parafrazując znane słowa noblistki, życzę wszystkim, aby obecne nasze doświadczenie było źródłem czułości, pozwalającej dzielić się przeżyciami i wierzyć, że wkrótce będzie normalnie. Niech dzisiejszy czas pozwoli nam na nowo odczytać piękno codzienności.
***
W związku ze zbliżającymi się Świętami Zmartwychwstania Pańskiego proszę przyjąć - w tych epidemicznych okolicznościach - tym bardziej gorące życzenia zdrowych Świąt. Życzę, by poprzedzała je głębia przeżyć Triduum Paschalnego - by niosło ono nadzieję, refleksję nad codziennością i zbliżenie do prawdziwego sensu życia. Niech zagości w sercu Pana Profesora i Rodziny radość Zmartwychwstania, ten wyjątkowy rodzaj radości Wielkiej Niedzieli niosący optymizm, wiarę w lepsze jutro, a nade wszystko doświadczenie miłości Boga i człowieka. Z tradycyjnym: Chrystus Pan Zmartwychwstał !
***
życzę dużo zdrowia, szczęścia, radości i błogosławionych świąt Wielkiej Nocy oraz wszelkich potrzebnych łask przygotowanych przez Jezusa Zmartwychwstałego,
***
Nim zamilkną dzwony
Jeszcze dzisiaj biją dzwony
płacz żałosny płacz strwożony
męka Pańska coraz bliżej
oczy Syna coraz wyżej
wypatrują Ojca.
Jeszcze dzisiaj dzwony płaczą
z żalem gorzkim i rozpaczą
wkrótce siądą do wieczerzy
jeden nie zmówi pacierzy
tylko zdradzi.
Jeszcze dzisiaj mówią dzwony
jak zostanie upodlony
Bóg w ciele człowieka
jaka kaźń i śmierć Go czeka
nim duchem powstanie.
Jutro zamilkną już dzwony
świat zostanie pogrążony
w głuchej ciszy i żałobie
staną warty przy grobie
i wnet zasną.
Znów obudzą ich dzwony
śpiew radosny śpiew natchniony
odkupieniem win śmiertelnych
zatrzaśnięciem wrót piekielnych
powrotem do Ojca.
Nim zamilkną
coraz ciszej biją dzwony
coraz słabiej biją
ludzkie serca.
Krzysztof Kamil Baczyński
***
W związku ze zbliżającymi się Świętami Zmartwychwstania Pańskiego proszę przyjąć - w tych epidemicznych okolicznościach - tym bardziej gorące życzenia zdrowych Świąt. Życzę, by poprzedzała je głębia przeżyć Triduum Paschalnego - by niosło ono nadzieję, refleksję nad codziennością i zbliżenie do prawdziwego sensu życia. Niech zagości w sercu Pana Profesora i Rodziny radość Zmartwychwstania, ten wyjątkowy rodzaj radości Wielkiej Niedzieli niosący optymizm, wiarę w lepsze jutro, a nade wszystko doświadczenie miłości Boga i człowieka. Z tradycyjnym: Chrystus Pan Zmartwychwstał !
***
Z okazji Świąt Wielkiej Nocy, jako Wielkiej Tajemnicy Odrodzenia, wiary w życie, nadziei w odrodzenie i Zmartwychwstanie, oraz cykliczności przynoszącej radość, optymizm i nadającej sens temu, co czynimy, składam Tobie i Twoim Najbliższym życzenia wszystkiego, co najlepsze. Przede wszystkim życzę Wam dużo zdrowia, wytrwałości w tym, do czego jesteśmy zobligowani, w co wierzymy i co nam podpowiada rozum, a także radości z nadchodzącej ożywczej wiosny - rozkwitającej wokół nas, w naszych duszach i ciałach. Niech czas Wielkiej Przemiany zagości też w życiu doczesnym. Dużo pogody i siły!
***
w tym trudnym dla nas wszystkich czasie łączę się z bliskimi mi osobami, polecam ich Panu Bogu, a w tych dniach jako wyraz tej łączności ślę życzenia, by ten czas nie zakrył przed nami tajemnicy zamknięte w świętowaniu Wielkiej Nocy. Życzę, by żyjący Pan umacniał Pana Profesora i najbliższych w nadziei, jaką te święta z sobą niosą. Serdecznie pozdrawiam i dziękuję za doznawane wszelkie oznaki życzliwości doświadczanej ze strony Pana Profesora.
***
Proszę także ode mnie przyjąć najszczersze życzenia zdrowia, wiary i nadziei z okazji Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Niech najbliższe trudne dni będą czasem przebudzenia, przywracania równowagi, czasem harmonii i spokoju. Niech ten bolesny czas stanie się źródłem wzmacniania ducha!
***
Pange, lingua, gloriosi corporis misterium ...
W pierwszym dniu Paschalnego Triduum obchodzimy pamiątkę ustanowienia Eucharystii, lecz pomimo tego, iż jest ona zapowiedzią kaźni Boga-Człowieka za nasze przewiny, wiemy, iż pokonał On śmierć, zmywając winy owe i dając nam także nadzieję na zmartwychwstanie na końcu czasów. Oby w tych dniach wielorakich ograniczeń Chrystus Zmartwychwstały obdarował Bogdanie wraz z Tobą całą Twoją Rodzinę rozlicznymi darami, a nade wszystko odpocznieniem i radością z bycia społem!
A my serdecznie Was pozdrawiamy, pełni zdrowia życząc!
***
Proszę o przyjęcie tradycyjnych Życzeń Świątecznych z wyrazami podziękowania za lata życzliwości i przyjaźni, którą w różne formie Pan nam okazuje. Niech ta Wielkanoc, chociaż inna od wszystkich poprzednich, da nam odwieczną nadzieję, że Światło Zmartwychwstania rozproszy każdy mrok. Zdrowych i radosnych Świąt Wielkanocnych 2020 roku
***
Co prawda czas niewesoły, ale niech choć na chwilę ustąpi wspomnieniom, które zawsze ponadczasowe. Dużo zdrowia życzę!
***
Z okazji nadchodzących Świąt Wielkiej Nocy życzę Panu dużo wielkanocnej nadziei, która przyda się nam wszystkim w tym trudnym czasie. Niech te święta – mimo ograniczeń – będą dla Pana spokojne i radosne, przepełnione miłością i dobrymi relacjami z bliskimi, chociażby miały one być tylko przez telefon czy Internet.
***
Kochani, zdrowia i tylko zdrowia na Wielkanoc!! gdyż Wiosna sama się dzieje wokoło,rozkwita kolorami i ptaszki śpiewają, jak gdyby nigdy nic się nie wydarzało .....serdeczności
***
Oczywiście dołączam się jak i pozostali z Państwa do powinszowań z obszaru tak sacrum jak i profanum. Oby się nam wszystkim udało w czasie namysłu świątecznego pochylić także nad kwestia intelektualnej wolności i odpowiedzialności przed Twórcą Universum , dla innych zaledwie i aż Rozumem. . Mam na myśli wszelkie przyczyny które doprowadziły niebezpiecznie do dotarcia przez naród do „ślepego zaułka”. A mając na myśli Odrodzenie postuluje zbiorową emancypację odnowy. Jak zawsze życzę dobrostanu zdrowotnego i duchowo -jakościowego! Wesołych i Pogodnych Świąt !
**
W pierwszym dniu Paschalnego Triduum pragnę przesłać najserdeczniejsze życzenia i dobre myśli, które im towarzyszą. Z okazji Świąt Wielkiej Nocy proszę przyjąć najlepsze życzenia zdrowia, spokoju i pozytywnego wiosennego nastroju. Niech Święta Zmartwychwstania Pańskiego przyniosą odrodzenie na wielu niwach naszej ludzkiej aktywności, przyniosą duchową radość i otuchę oraz przyczynią się do odrodzenia sił, zmartwychwstania wartości i spraw dla nas ważnych, które często przyprósza pył codzienności. Niech duchowe spotkanie ze Zmartwychwstałym umacnia nas w naszej, chwilami jakże trudnej i wydaje się, pozbawionej nadziei, codzienności. Życzmy sobie życzliwości dookoła, myśli i słów ufnych. Niech będzie to czas serdecznych spotkań i radości przeżywanej bezpiecznie w domach w gronie najbliższych, czas prawdziwej nadziei, która odnawia siły, nadaje sens życia. Niech te Święta upłyną w rodzinnej, pełnej miłości atmosferze. Trwajmy w zdrowiu, sile, wytrwałości, nadziei i i zjednoczeniu.
***
w tych tak trudnych dniach, niech życzenia świąteczne przynoszą choć chwilę refleksji i radości.
***
Życzę, aby czas odrodzenia i powracającego życia utrzymał w mocy nasze marzenia i pokonał obawy. Byśmy potrafili nieść dobro i pamiętać o tym, co ważne umocnieni nadzieją na powrót lepszych czasów doznawali miłości, opieki i wzajemnej życzliwości.
***
Święta Wielkanocne w tym roku są szczególne i uzmysławiają z jednej strony kruchość naszego życia ale z drugiej strony dają pewność że Bóg Zmartwychwstały wszystko może odmienić na lepsze. Więc niech nam towarzyszy Psalm 91 w przepięknej, staropolskiej wersji Jana Kochanowskiego, bo przecież gdy uwierzymy wszystko jest możliwe
"(...) Iżeś rzekł Panu: "Tyś nadzieja moja",
Iż Bóg najwyższy jest ucieczka twoja,
Nie padnie na cię żadna zła przygoda,
Ani się znajdzie w domu twoim szkoda.
Aniołom swoim każe cię pilnować,
Gdziekolwiek stąpisz, będą cię piastować,
Na ręku nosić, abyś idąc drogą
Na ostry kamień nie ugodził nogą. (...)"
***
Zmartwychwstały Jezus objawia nam miłość jako podstawową i najważniejszą rację działania oraz podejmowanych i w praktyce realizowanych decyzji. Nie dziwi zatem, że nasz Patron Sługa Boży Stefan Kardynał Wyszyński tak często odwoływał się do miłości, przywołując jej ewangeliczny sens. Pisał: „Nie ma takich sytuacji, w których by jeszcze miłość nie miała czegoś do powiedzenia”, a także: „Czas to miłość”.
U progu Wielkiej Nocy przekazuję najlepsze świąteczne życzenia. Niech wypowiadane uroczyście w niedzielę zmartwychwstania słowa: „Chrystus zmartwychwstał. Prawdziwie zmartwychwstał” będą dla wszystkich źródłem nadziei; niech pogłębią chrześcijańską wiarę i wzmocnią pragnienie miłości otwierającej na Boga i bliźniego. Życzę, aby Święta Wielkanocne był czasem pokoju, ciepła, dobroci, bliskości z innymi, a także pamięci o osobach opuszczonych i oczekujących pomocy. Niech przeżywanie największych i najwspanialszych tajemnic wiary chrześcijańskiej pozwoli doświadczyć prawdziwej radości, jaka płynie ze Zmartwychwstania Chrystusa!
***
Nech sa tak stane aj Tebe aj Tvojim milovaným; nech Pán požehnáva Tvoje cesty vo dni sviatočné i po dni všedné
***
Święto Wielkiej Nocy to czas otuchy i nadziei, czas odradzania się wiary w siłę Chrystusa i w siłę człowieka. Niech Święta Wielkanocne przyniosą radość, zdrowie, pokój oraz wiele wzajemnej życzliwości w tym trudnym okresie. Niech staną się źródłem wzmacniania ducha!
***
Bardzo dziękuję za wiadomość i za piękne życzenia. Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych życzę Panu oraz Pana Bliskim tego, co dziś jest najcenniejsze, czyli trwałego zdrowia, a także spokoju, pogody ducha i nadziei na lepsze jutro.
Łączę wyrazy szacunku i poważania,
***
dzisiaj przeżywamy tajemnice krzyża i grobu, ale wkrótce Wielkanocny poranek ... Życzę błogosławionych Świąt Wielkiej Nocy, by były pełne rodzinnej bliskości i miłości oraz nadziei i źródłem siły w pokonywaniu trudów codzienności.
***
życzę dobrych Świąt Wielkanocnych. Chociaż zawsze są one trudne, to dające nadzieję i ogromną radość, niech i tym razem tak będzie. Pamięć o tym co było, co wspólne niech nas wzmacnia na ten trudny czas.
***
Nie umiem być srebrnym aniołem -
ni gorejącym krzakiem -
tyle Zmartwychwstań już przeszło ...
I wiem, gdy łzę swoją trzymam
podczas tej Nocy
zrozumie mnie mały Baranek
z najcichszej Wielkiej Nocy.
- wiele pokoju Bożego na trudne czasy, które przeżywamy (nasi rodzice przeżywali o wiele trudniejsze), i charakterystycznej dla Ciebie aktywności, ale przede wszystkim zdrowia dla całej Waszej Rodziny
***
Święta Zmartwychwstania Pańskiego niech napełnią nas mocą Chrystusa, głęboką wiarą i nadzieją, że po doświadczeniach cierpienia przychodzi zwycięstwo. Z modlitewną pamięcią o Tobie i Twoich bliskich
***
Bóg odrzucił ten kamień
Bóg odrzucił ten kamień jakby nic nie ważył
I wstał tak lekko z grobu,
że na twarzach straży
Nie było widać lęku i zdumienia
Może nie zobaczyli nawet,
że się świat odmienia
Bóg zmartwychwstał,
odwalił groby naszych domów
Gdzie tak już dobrze we śnie dusznym było
I nie przepuścił tej nocy nikomu
Spod ciepłych pierzyn wywlekał nas siłą
Bóg zmartwychwstał,
odwalił groby naszych domów
Byśmy stanęli. Na światło spojrzeli
Byśmy wołaniem wielkim odetchnęli
[Ernest Bryll]
Niech przeżywanie Tajemnicy Zmartwychwstania ożywia naszą wiarę, daje nadzieję i umacnia miłość.
***
Z okazji Świąt Wielkanocnych serdeczne życzenia zdrowia (!), pogody ducha oraz smacznego jajka (święconego tym razem w liturgii domowej)
***
Spokojnych i Zdrowych Świąt Wielkiej Nocy oraz Nadziei, że zaraza zostanie wkrótce opanowana
***
Czas Świąt był zawsze czasem niezwykle przez nas wyczekiwanym. Teraz jest inaczej... towarzyszą różne przeżywane odczucia od radości po lęk. To przeżycie jest nowe i obce. Ale to co jest piękne w takich chwilach to siła przesyłanych życzeń. Życzeń kierowanych do osób dla nas ważnych i o których chcemy pamiętać. Zatem, na świąteczny czas proszę przyjąć ode mnie przede wszystkim życzenia zdrowia, które w tym roku są niezwykle ważne i nośne, ale również życzenia pogody ducha, radości, optymizmu i nadziei na lepszy czas.
***
Niech dni Świąteczne, wypełnione będą obecnością Najbliższych , radością, miłością, spokojem i wiarą w lepsze jutro, - wszystkiego co najlepsze i najpiękniejsze życzę, chociaż czas dla nas wszystkich trudny.
***
proszę przyjąć życzenia zdrowych, spokojnych Świąt Wielkiej Nocy! Dzielę się nadzieją, że w tych wyjątkowych chwilach będziemy umieli dodawać sobie otuchy, obdarzać się życzliwością i wsparciem, że będzie to dla nas czas wzajemnej troski i solidarności.
***
z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych składamy Tobie i Twoim Bliskim życzenia, abyście razem z nami nie tracili nadziei, że wszelkie “plagi” kiedyś się skończą, ale Tischnerowskie wezwanie do “życia według wartości” wymaga codziennego i uporczywego zaświadczania o tym, że przy wartościach skłonni jesteśmy nie tylko stanąć, ale ich bronić, gdy zajdzie taka potrzeba.
***
przyjmij życzenia wielu błogosławieństw jakie płyną od Zmartwychwstałego. Bóg chciał, abyśmy najważniejsze tajemnice naszej wiary celebrowali w tym roku inaczej niż zwykle. Pokazuje nam po raz kolejny, że Jego myśli nie są myślami naszymi, ani nasze drogi Jego drogami.
***
proszę o przyjęcie - na ten wyjątkowy czas Świąt Wielkiej Nocy - życzeń nadziei i optymizmu płynących z faktu Zmartwychwstania Chrystusa. Niech ten świąteczny czas da Nam siłę do podejmowania wyzwań i pozwoli z optymizmem patrzeć w przyszłość. Z zapewnieniem o modlitewnej pamięci w intencji Twojej i Twoich Najbliższych oraz chrześcijańskim pozdrowieniem
***
***
Serdeczne życzenia wielkanocne oby wiosenne i kolorowe oraz sympatycznie spędzone w gronie najbliższych
***
Życzę, aby w tym szczególnym czasie dla nas Wszystkich Chrystus, który jest Dawcą prawdziwego pokoju udzielał wszelkich potrzebnych łask. Niech Ten, który pokonał śmierć daje swoje Błogosławieństwo, moc żywej wiary, w serca wlewa pokój i miłość, które płyną z Jego miłosiernego Serca. Niech Maryja- Matka Zmartwychwstałego Pana darzy nas swoją matczyną opieką w naszej codzienności i wyprasza łaski w dawaniu autentycznego świadectwa o Jej Synu.
***
w tym roku poza moimi życzeniami przesyłam te sformułowane po śląsku przez śląskiego artystę Grzesia Chudego
"no we te świynta (chyba) hazok prziniesie Wōm geszynki prosto do dōm!
Niy trza szukać we ôgrōdku, we lesie tyż niy!
Niy ma źle - bajtle sie Wōm niy zmaraszōm!
Winszuja Wōm uśmiychu - reszta bydziecie mieli ôd inkszych!”
a teraz moje
Życzę Wesołych Świąt Wielkanocnych 🐣 , dużo zdrowia, pogody ducha, wytrwałości w zmaganiach z przeciwnościami losu, nadziei na szybki powrót do normalności.
***
przede wszystkim zdrowych Świąt, dobrych myśli wypełnionych optymizmem,wiosennej radości i spokojnego (może też i leniwego) czasu w gronie najbliższych - tego wszystkiego w Święta, a po nich samych dobrych zdarzeń
***
na zbliżające się Święta Wielkiej Nocy przesyłam dla Was życzenia zdrowia i pogody ducha, która przecież w naszej chrześcijańskiej kulturze wypływa z radości Zmartwychwstania Pańskiego. Radujmy się więc także i w tych szczególnych okolicznościach a może tym bardziej, gdyż dzisiaj jesteśmy bliżej doświadczenia ostatecznej Prawdy,
***
Bardzo serdecznie pozdrawiam w tym trudnym i niezwykłym czasie wpisującym w tajemnice tych Wielkich Dni doświadczenie ludzkiego cierpienia i bezradności, co staje się dla nas wszystkich wielkim wyzwaniem i szansą, bo z Chrystusem przeżyte mogą nas z Nim i w Nim prowadzić do pełni wiary, radości i jedności. Wielu włącza się do podjętej inicjatywy: http://eucharystycznejerycho.pl Tak buduje się duchowa jedność, której wartość mamy szansę na nowo odkrywać i której wszyscy potrzebujemy. Więcej na temat: https://tarnow.gosc.pl/doc/6247646.Pandemia-modlitwy-rozchodzi-sie-na-swiat-szybciej-niz-wirus
Proszę też przyjąć moje życzenia na zbliżające się Święta Zmartwychwstania Chrystusa
***
Z okazji Świąt Wielkiej Nocy proszę przyjąć życzenia przed wszystkim zdrowia, ale również wiary i nadziei w tym szczególnym, trudnym czasie. Aby ten czas spędzony w gronie rodziny był dla dla Pana Profesora czasem refleksji nad tym co ważne, umacniania więzi i radości z wzajemnego przebywania. Dobrych, radosnych Świąt.
***
W Noc Paschalną wpatrzeni, choć tylko wirtualnie, w światło poświęconego paschału w Orędziu Wielkanocnym usłyszymy słowa: „O, zaiste błogosławiona noc, w której się łączy niebo z ziemią, sprawy boskie ze sprawami ludzkimi”. Zamknięte oczy Chrystusa na krzyżu, otwarły oczy ludzkości na szansę nowego szczęśliwego życia wiecznego. Potrzebujemy Jezusa i Jego wezwania; „Pokój wam” skierowanego do zalęknionych apostołów w Wieczerniku a dziś w naszych pozamykanych mieszkaniach.
Uwierzmy nadziei i przywracajmy ją zalęknionym i bezradnym. Jezus żyje! Jezus zbawia! Jezus jest z nami i w śród nas! Życzę Paschalnej nadziei, pokoju, zdrowia i obfitych Łask z rąk Zmartwychwstałego Pana
***
Chrystus prawdziwie zmartwychwstał! Niech ta podwójnie niezwykła chwila: Świąt Zmartwychwstania w czasie koronawirusa - będzie dla nas owocną lekcją: - pokory wobec ograniczeń naszych i współczesnego świata, - wdzięczności za to, co mamy, a czym nie potrafimy się cieszyć na co dzień, - umiarkowania, które pomaga ograniczyć się do rzeczy niezbędnych, - wiary, która potrafi przetrwać rozłąkę. Najlepsze życzenia z okazji Świąt Zmartwychwstania Pańskiego składają
***
nadeszła Wielkanoc, czas prawdy Zmartwychwstania... Życzę nieodmiennej Radości i pogody ducha w tym obecnym "czasie zarazy". Obyśmy wytrwali w zdrowiu i szlachetnej mocy. Serdeczności - -
***
niech Chrystusowe zwycięstwo nas do głębi przemieni i stanie się źródłem niezachwianej nadziei. Większej, niźli trwoga, w którą jesteśmy zanurzeni.
***
Przeżywamy tę Wielkanoc w szczególnych uwarunkowaniach, ale z tymi samymi: wiarą, nadzieją i miłością, które każdego roku są wzmacniane przez zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią, złem i cierpieniem. W tegorocznych życzeniach Wielkanocnych życzę, aby Zmartwychwstały Pan w obecnym trudnym czasie stawał się dla nas jeszcze bardziej niż dotychczas płomieniem Wiary, źródłem Nadziei i chlebem Miłości. Z całego serca życzę, złączony w modlitwie, błogosławionych Świąt Wielkanocnych, pozostawania blisko Chrystusa Zmartwychwstałego, a zarazem blisko Rodziny, Współpracowników i Przyjaciół - mimo ograniczeń w możliwościach kontaktów - radosnego spędzenia Świąt Wielkanocnych - pięknych mimo wszystko, radosnych, błogosławionych i nadających sens życiu i ludzkiej pracy Świąt Wielkanocnych - Radosnego Alleluja!
***
przesyłamy życzenia, aby te Święta Wielkiej Nocy Zmartwychwstania w atmosferze których ciągle żyjemy, pozornie "uboższe", bo ogołocone z tradycyjnego nawiedzania grobów Pańskich w kościołach, z poświęcenia pokarmów, hucznej rezurekcji i uroczystego wielkanocnego śniadania w gronie licznej rodziny, ukazały prawdziwą istotę tego, co ciągle jeszcze świętujemy – pamiątki Męki i Śmierci Pana Jezusa i Jego chwalebnego Zmartwychwstania. Życzymy na nadchodzący czas autentycznej radości, pokoju i mocy z tego faktu, że Chrystus zmartwychwstał! Prawdziwie zmartwychwstał!
***
Aby nie zakłócać czasu świątecznej zadumy, od Wielkiego Piątku aż do Poniedziałku Wielkanocnego - nie będę publikować żadnych nowych treści.
Alleluja!
09 kwietnia 2020
Jakimi banałami zajmuje się Ministerstwo Edukacji Narodowej?
W okresie pandemii Ministerstwo Edukacji Narodowej skandalicznie lekceważy problemy tegorocznych ósmoklasistów i abiturientów, którzy wciąż nie wiedzą, kiedy wreszcie minister D. Piontkowski przestanie czynić ich zakładnikami gry politycznej o władzę i podejmie decyzję w sprawie zlikwidowania w tym roku egzaminów zewnętrznych?
Czym zajmują się urzędnicy MEN? Proszę bardzo. Nie obchodzi ich najważniejsza kwestia chaosu dydaktycznego, totalnych zaniedbań w szkolnictwie, w wyniku których nie ma możliwości prowadzenia we wszystkich placówkach i miejscowościach kształcenia na dystans, tylko przygotowywali "Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół".
Sądziłem, że ów projekt dotyczy kluczowych w obecnej sytuacji unormowań. Tymczasem skierowany przez Ministra Edukacji Narodowej do konsultacji publicznych oraz zaopiniowania projekt rozporządzenia świadczy o alienacji ministra i odklejenia się od rzeczywistości, by pozorować powagę urzędu i rzekomą przydatność jego pracy.
"Projektowane rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół ma na celu dostosowanie przepisów rozporządzenia do rozwiązań wprowadzonych ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. poz. 1681 i 2248).
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych wprowadziła nowy rodzaj oddziałów szkolnych – oddziały przygotowania wojskowego, których funkcjonowanie będzie możliwe w szkołach ponadpodstawowych (liceach ogólnokształcących i technikach) od roku szkolnego 2020/2021.
W związku z powyższym, projektowane rozporządzenie wprowadza w obowiązującym rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. poz. 639) następujące zmiany porządkujące:
1) w § 2 w ust. 3 dodano nowy pkt 7 wskazujący, że ramowy plan nauczania obejmuje również zajęcia realizowane w ramach programu szkolenia w oddziale przygotowania wojskowego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 18 ust. 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148, z późn. zm.);
2) w załączniku nr 4 i załączniku nr 5 do rozporządzenia, w ramowych planach nauczania odpowiednio dla liceum ogólnokształcącego i technikum uwzględniono nowy rodzaj zajęć - zajęcia realizowane w ramach programu szkolenia w oddziale przygotowania wojskowego wraz ze stosowną informacją w odnośniku, że wymiar godzin zajęć realizowanych w ramach programu szkolenia w oddziale przygotowania wojskowego określają przepisy wydane na podstawie art. 18 ust. 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.
Jednocześnie, projektowane rozporządzenie przewiduje wprowadzenie zmiany w § 2 ust. 1 pkt 1 lit. c. Uwzględniając postulaty i wnioski wielu środowisk i podmiotów (m.in. Ministra Zdrowia) w zmienianym rozporządzeniu wskazano tematykę dotyczącą istotnych problemów społecznych (zdrowotnych, prawnych, finansowych, klimatycznych i ochrony środowiska), która w szczególności powinna być wzmacniana i omawiana podczas zajęć z wychowawcą w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych od roku szkolnego 2020/2021.
Ze względu na wyzwania cywilizacyjne dzisiejszego świata i zagrożenia z tym związane, zasadne jest zwrócenie szczególnej uwagi m.in. na zagadnienia, które kształtują postawy prozdrowotne uczniów oraz ugruntowują wiedzę na temat ochrony klimatu, podkreślają korzyści ze znajomości prawa w codziennym życiu czy gospodarowania posiadanymi środkami finansowymi, w tym oszczędzania. Realizacja wskazanej tematyki podczas zajęć z wychowawcą może odbywać się z udziałem zaproszonych specjalistów w danej dziedzinie, wolontariuszy, przedstawicieli stowarzyszeń i innych organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły.
Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Taki termin wejścia w życia jest zasadny ze względu na konieczność umożliwienia dyrektorom szkół ponadpodstawowych (liceów ogólnokształcących i techników), w których będą utworzone oddziały przygotowania wojskowego, dostosowania organizacji pracy szkół, w tym uwzględnienia tych oddziałów w arkuszach organizacji szkoły. Ponadto wejście w życie rozporządzenia powinno być możliwe najbardziej skorelowane czasowo z wejściem w życie procedowanego jednocześnie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie szkolenia w oddziale przygotowania wojskowego. Zaproponowane w zakresie terminu wejścia w życie rozporządzenia rozwiązanie nie narusza zasad demokratycznego państwa prawnego oraz jest podyktowane ważnym interesem publicznym. W związku z powyższym proponowany termin wejścia w życie rozporządzenia jest zasadny i nie stoi w sprzeczności z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461).
Projekt rozporządzenia zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2017 r. poz. 248) oraz w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z § 52 ust. 1 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2016 r. poz. 1006, z późn. zm.).
(...) Jednocześnie należy wskazać, że nie ma możliwości podjęcia alternatywnych w stosunku do rozporządzenia środków umożliwiających osiągnięcie zamierzonego celu.
Moim zdaniem są alternatywne możliwości. Zdymisjonować ministra D. Piontkowskiego, zlikwidować MEN, co umożliwia przyjęta w środę przez Sejm nowa "tarcza antykryzysowa". Rząd zapisał w niej szybszą możliwość zwalniania urzędników w ministerstwach, departamentach, urzędach wojewódzkich, inspektoratach itp. Premier może wydać specjalne rozporządzenie o redukcji etatów lub o zmniejszeniu pensji urzędnikom. "Zaproponowane zmiany, mają na celu wprowadzenie elastycznego mechanizmu ograniczenia kosztów osobowych funkcjonowania administracji rządowej".
08 kwietnia 2020
Prezydent mianował kolejną profesor pedagogiki z Uniwersytetu Śląskiego - Ewę WYSOCKĄ
Otrzymałem kolejną, bardzo dobrą wiadomość o podpisaniu nominacji profesorskiej przez prezydenta Andrzeja Dudę pedagog - pani prof. Ewie Wysockiej z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. Zapewne nominowani ostatnio profesorowie będą jeszcze musieli trochę poczekać na uroczysty odbiór aktu nominacji, ale już teraz, powiadomieni stosownym pismem z Kancelarii Prezydenta RP mogą radować się zasłużonym awansem naukowym.
Profesor Ewa Wysocka reprezentuje rzadką w środowisku akademickiej pedagogiki grupę pracowników naukowych, którzy legitymują się interdyscyplinarnym wykształceniem zawodowym i właściwym, bo uwzględniającym nie tylko podstawy teoretyczne, metodologiczne, ale i praktyczne przygotowaniem do pracy akademickiej. Tak wielostronne zaangażowanie profesjonalne, w ramach którego idealnie dopełniają się kwalifikacje psychologiczne, socjologiczne i pedagogiczne skierowało Jej zainteresowania naukowo-badawcze na obszar kilku subdyscyplin pedagogiki, a mianowicie - pedagogikę społeczną, teorię wychowania, pedagogikę resocjalizacyjną i diagnostykę pedagogiczną (edukacyjną).
Znakomicie łączy swoje szerokoprofilowe przygotowanie z nauk społecznych z zadaniami naukowo-badawczymi, kształcąc pedagogów, ale też włączając się w prace administracyjno-organizacyjne na rzecz własnej Uczelni. Pełniła bowiem na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UŚ funkcję kierownika Pracowni Pedagogiki Socjalnej i Opiekuńczej (l. 2003-2008), była też członkiem Rady Instytutu Pedagogiki i Psychologii UŚl. Społecznie uczestniczy w działalności Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego a od 2001 r. jest członkiem Rady Redakcyjnej ogólnopolskiego czasopisma naukowego „Pedagogika Społeczna”. Pani Profesor była też aktywnym członkiem w kierowanym przeze mnie przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN Zespołu Teorii Wychowania.
Wielokrotnie była też nagradzana przez władze Uniwersytetu Śląskiego za osiągnięcia naukowo-badawcze, a także przez macierzystą Radę Wydziału za przygotowanie i przeprowadzenie wyróżniającej się rozprawy doktorskiej. Jest też laureatką Nagrody im. Profesor Ireny Lepalczyk Łódzkiego Towarzystwa Naukowego za najlepszą rozprawę naukową z pedagogiki społecznej w 2010 r. p.t. "Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania" (Katowice 2009).
Nie sposób w tym miejscu rekonstruować rozwój zawodowy, akademicki i aktywność naukową prof. E. Wysockiej, bo dokonali tego znakomici recenzenci w postępowaniu o nadanie Jej tytułu naukowego profesora. Miałem ogromną przyjemność recenzowania jedenaście lat temu wniosek o nadanie stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinie pedagogika, a po tym awansie także korzystać z Jej znakomitych rozpraw naukowych i wystandaryzowanych narzędzi badawczych.
Pani Profesor wniosła ogromny wkład w rozwój nauk o wychowaniu, czego najlepszym wskaźnikiem jest wyjątkowo bogaty dorobek naukowy, monografie, prace pod redakcją i artykuły w najwyżej punktowanych czasopismach naukowych. Jej czynny udział w ponad 150 konferencjach naukowych - ogólnopolskich, międzynarodowych i zagranicznych, współorganizowanie konferencji międzynarodowych świadczą o trwałym wpisaniu się w najwyższe standardy naukowego zaangażowania w naszym kraju. Dorobek naukowy nie jest typowy w naszym środowisku, gdyż z racji swojej wielości i najwyższej jakości merytorycznej, w tym metodologicznej, znacznie przekracza krajowy standard.
O ile po uzyskaniu stopnia doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika Ewa Wysocka opublikowała siedem rozpraw zwartych w renomowanych oficynach: Wydawnictwie Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwie Akademickim „Żak”, Wydawnictwie Naukowym „Śląsk”, Zakładzie Wydawniczym NOMOS i Wydawnictwie Naukowym PWN, o tyle po habilitacji wydała 9 znaczących monografii naukowych. Jest autorką ponad 300 artykułów naukowych, które ukazały się nie tylko we wspomnianych periodykach, ale i w recenzowanych monografiach.
Jako znakomita autorka jest zapraszana przez najważniejszych wydawców w kraju do publikowania swoich rozpraw. Jedną z nich jest zamówiona przeze mnie do wydanej pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN serii "Pedagogika Nauce i Praktyce" monografia p.t. "Diagnostyka Pedagogiczna. Nowe obszary i wyzwania" (Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls" 2013).
Szereg rozpraw naukowych E. Wysockiej lokuje się w obszarze badań pedagogiki społecznej, diagnostyki pedagogicznej i – jak to określają niemieccy i włoscy naukowcy – juwentologicznej, a więc mającej swoje odrębne tradycje w wiedzy naukowej, która obejmuje interdyscyplinarne badania nad młodzieżą jako odrębną kategorią psychopedagogiczną (np. F. Mahler, Introducere în juventologie, 1983), ale także w zakresie pedagogiki resocjalizacyjnej, patologii społecznej, profilaktyki i terapii zagrożeń społecznych młodzieży.
Zaczynała od badań poświęconych społeczno-kulturowemu i indywidualnemu wymiarowi religijności młodzieży, postawom nastolatków wobec odmienności i wiary (Młodzież a religia. Społeczny wymiar religijności młodzieży, Katowice 2000; Religijność a tolerancja. Obszary zależności, Kraków 2000). Później pojawiły się badania w zakresie społecznej patologii i związanych z nimi zagrożeń społecznych oraz rozprawy z zakresu metodologicznych podstaw badań diagnostycznych. Szczególnie cenione są przez studiujących pedagogikę publikacje odnoszące się do pomiaru podstawowych środowisk wychowawczych oraz indywidualnego funkcjonowania jednostki w jej środowisku życia.
Wspólnie z Anną Nowak napisała książkę p.t. "Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie" (Katowice 2001); z Ewą Jarosz - "Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania (Warszawa 2006). Klasyczną dla pedagogiki społecznej jest też Jej monografia p.t. "Człowiek a środowisko życia. Podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy" (Warszawa 2007), którą dopełniają znaczące rozprawy: "Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym" (Warszawa 2008) oraz "Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania" (Katowice 2009).
Autorka znakomicie wykorzystuje w swoich analizach wiedzę z nauk społecznych i humanistycznych. Łączy w swoim doświadczeniu badawczym nie tylko bogatą wiedzę o interesujących ją zjawiskach, ale także – co jest dość rzadkie – właściwie konstruuje przesłanki własnych badań, pisząc rozprawy na temat poprawności metodologicznej diagnoz psychologicznych i pedagogicznych. Wzbogaca zatem naszą wiedzę o kluczowe dla diagnostyki czynniki do pozyskiwania wartościowych dla nauki danych empirycznych w kontekście koniecznego uwzględnienia uwarunkowań całego procesu badawczego. Warto w tym miejscu zauważyć, że wymiar społeczny jej rozpraw metodologicznych ma szczególny charakter.
Przykładowo, opublikowanie przez dr E. Wysocką metodologicznych podstaw diagnozowania dysleksji rozwojowej dla potrzeb prognozowania trudności w uczeniu się przyczyniło się m.in. do uwzględniania wyników diagnoz w poradniach psychologiczno-pedagogicznych do zdawania przez uczniów z dysleksją egzaminów zewnętrznych na szczególnych warunkach.
Pisarstwo naukowe Profesor cechuje bardzo dobre rozpoznanie problematyki badawczej w najnowszej literaturze przedmiotu, umiejętność syntetycznego rekonstruowania podstawowych kierunków badań, ale także dostrzeganie aspektów praktycznych wiedzy naukowej pod kątem możliwego wykorzystania jej do organizowania czy animowania pomocy społecznej. Zamysł badawczy znajduje właściwe uzasadnienie teoretyczne z uwzględnieniem rekonstrukcji głównych dotychczasowych wyników badań i występujących w danym zakresie tendencji poznawczych.
Złożoność i wieloaspektowość wyłanianych przez prof. E. Wysocką problemów badawczych sprawia, że jej wielostronne kompetencje służą w procesie kształcenia pedagogicznego za wzór postępowania badawczego. Nie ma się jednak co dziwić, skoro sama jest autorką wielu rozpraw z metodologii badań diagnostycznych. Sposób prezentowania uzyskanych danych empirycznych, ich interpretacja i odniesienie się do własnych hipotez zachęca do kontynuowania tego typu dociekań, a zarazem potwierdza, jak można formułować nowe sądy o uchwyconych zjawiskach czy generować na tym tle kolejne problemy badawcze.
Mimo, iż wydawałoby się, że rozkład wyników badań mógł być przewidywalny, to jednak dzięki poprawnie dokonanej analizie statystycznej istotności różnic w odniesieniu do interesujących ją zmiennych, potrafi wykazać, że uchwycone i omówione prawidłowości są statystycznie istotne lub nieistotne. Ma przy tym świadomość, że z wyników jej badań wyłania się cząstkowy obraz postaw młodzieży, toteż nie uzurpuje sobie prawa do ich interpretowania w kategoriach powszechności czy bezwzględnej obowiązywalności. Zawsze interpretuje je w szerszym kontekście społecznych i kulturowych uwarunkowań życia współczesnej młodzieży oraz zróżnicowania jej świata wartości.
Prof. E. Wysocka reprezentuje w polskiej nauce humanistyczny nurt dociekań i badań osób, które mają problemy z własną socjalizacją, ale można wyjść im naprzeciw, by złożoność i nieprzejrzystość otaczającego ich świata nie stanowiła kolejnej bariery w odczytywaniu ich człowieczeństwa i potencjału naprawy, która pozwoli im na ponowną integrację ze społeczeństwem. Przyjęty przez uczoną model integralny wielowymiarowego postrzegania człowieka poszerza pole nadziei na pracę nad sobą, samodoskonalenie, ale i afirmację tak potrzebnego osobom wykluczonym wsparcia w ich trudnej, być może także dla niech nieuświadamianej sobie fazie życia w kategoriach niepotrzebnych strat.
W jednej z ostatnich swoich monografii p.t. "Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka" trafnie pokazuje błędy i deficyty tak autorytaryzmu, inżynierii społecznej, jak i permisywizmu czy wychowania spersonalizowanego. Stwarza czytelnikom podstawę do wyjścia ku procesowi diagnostycznemu a nie statycznej czy służącej restrykcjom diagnostyce. Zła resocjalizacja może prowadzić do resocjalizacji zła, podczas gdy powinna służyć dobru i być jego nośnikiem, wiązać wartości moralne z aktywnością pomocową oferowaną Innemu. Co ważne, Autorka tej książki konsekwentnie buduje i rozwija model resocjalizacji pozytywnej, który dzięki zaproponowanej diagnostyce może wreszcie znaleźć swoje miejsce w praktyce, w tym w naszym systemie oświatowym, ale i penitencjarnym, by wesprzeć osoby niedostosowane społecznie w uruchomieniu ich pozytywnego potencjału do zmiany jakości do życia.
Pozytywny nurt myślenia o resocjalizacji zostaje u tej Autorki pogłębiony o konieczność dostrzeżenia wagi procesu diagnostycznego, by przerwać w pedagogice powierzchowność diagnoz najczęściej sprowadzanych do badania opinii podmiotów resocjalizacji. Nareszcie mamy przejście od dotychczasowego stanu wiedzy, w tym rozpoznania już istniejących modeli teoretycznych i różnego rodzaju rozwiązań praktycznych do aplikacji metodologii badań i jej zastosowań właśnie w procesie dociekania złożoności uwarunkowań, istoty i następstw niedostosowania społecznego wraz z podejmowanymi działaniami praktycznymi na rzecz pogłębionej i odpowiedzialnej resocjalizacji osób nią dotkniętych.
Co ważne, nominowana Profesor konsekwentnie buduje i rozwija model resocjalizacji pozytywnej, który dzięki zaproponowanej diagnostyce może wreszcie znaleźć swoje miejsce w praktyce, w tym w naszym systemie oświatowym, ale i penitencjarnym, by wesprzeć osoby niedostosowane społecznie w uruchomieniu ich pozytywnego potencjału do zmiany jakości do życia.
Ogromną zaletą rozpraw z tego zakresu E. Wysockiej jest krytyczne studium rozwiniętego już rynku testów i testowania ze szczególnym zwróceniem uwagi na znikoma liczbę wystandaryzowanych narzędzi diagnostycznych. Wskazuje na ograniczenia testowania, które nie może ono wystarczać do generalizacji we wnioskowaniu. Poprawne poznanie zaczyna się – jak słusznie stwierdza – od diagnosty, od jego samoświadomości metodologicznej i refleksyjności w toku prowadzonych badań.
Jej analizy powinny pomóc recenzentom rozpraw i raportów diagnostycznych w uchwyceniu nie tylko ich konstrukcji, ale także w często niedobrych doświadczeniach poznawczych diagnostów. Ogromnie się cieszę, że polska pedagogika zyskała wybitną Profesor, której osiągnięcia naukowe, warsztat metodologiczny badań i inspirująca jakość projektów naukowych zasługują na należny szacunek i uznanie.
06 kwietnia 2020
Zmarł prof. Marian Walczak - historyk oświaty
Zmarł prof. Marian Walczak - wieloletni sekretarz Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, historyk oświaty, podejmujący w swoich pracach dzieje Związku Nauczycielstwa Polskiego.
W okresie okupacji był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej, prowadził tajne nauczanie w zakresie programu szkoły powszechnej. Po wojnie pracował jako nauczyciel w Szkole Powszechnej w Gorzycach koło Ostrowa Wlkp. Studiował ekonomię w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu pracując jednocześnie jako nauczyciel w szkole zawodowej. Po studiach został dyrektorem Zespołu Szkół Ekonomicznych w Poznaniu, pełniąc tę funkcję do wybrania go w kwietniu 1964 r. prezesem Zarządu Głównego ZNP. Funkcję tę pełnił przez dwie czteroletnie kadencje, do 1972 r.
W latach 1965-1972 został posłem w Sejmie PRL. zaś po tej kadencji był dyrektorem generalnym Polskiej Akademii Nauk do 1984 r. Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pracował naukowo w Instytucie Zachodnim w Poznaniu i Instytucie Badań Pedagogicznych (obecnie IBE) w Warszawie do 1992 r. Habilitował się w tej samej uczelni w 1978 r., zaś tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał w 1989 r.
Od powstania Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego był jego sekretarzem generalnym. Do 2000 r. prof. Walczak przewodniczył Komisji Historycznej ZG ZNP, a także był redaktorem naczelnym „Przeglądu Historyczno-Oświatowego”. Za swoją działalność oświatową i akademicką został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Do najważniejszych publikacji zalicza się m.in.:
ZNP – wczoraj i dziś,(1968)
Wielkopolska konspiracja oświatowa 1939-1945, (1972)
Nauczyciele wielkopolscy w latach wojny i okupacji (1939-1945),(1974)
Szkolnictwo wyższe i nauka polska w latach wojny i okupacji 1939-1945(1978)
Działalność oświatowa i martyrologia nauczycielstwa polskiego pod okupacją hitlerowską (1939-1945), (1987)
Straty osobowe polskiego środowiska nauczycielskiego w okresie wojny i okupacji hitlerowskiej 1939-1945, (1984)
L’ enseignement legal et l’ enseignement elandestin pendant l’ occupation nazie en Pologne,(1981)
Szkolnictwo zawodowe w Polsce w okresie okupacji hitlerowskiej, (1993)
Na przełomie. Wspomnienia nauczycieli i uczniów z lat 1944-1956,wybór i opracowanie wspólnie z E. C. Królem, (1994)
Ludzie nauki i nauczyciele polscy podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych,(1995)
Na przełomie, cz. II, III. Antologia relacji nauczycieli i uczniów z łat 1944-1956, wspólnie z Prof. S. Mauersbergiem, (1996)
Oświata polska w latach 1944-1956. Wybór źródeł, cz. I, lata 1944-1948, wspólnie z S, Mauersbergiem, (1999)
Oświata polska w latach 1944-1956. Wybór źródeł, cz. II, lata 1949-1956,wspólnie z S, Mauersbergiem, (2000)
Polityka oświatowa i naukowa Trzeciej Rzeszy Niemieckiej w okupowanych krajach Europy. Studium porównawcze.
Straty materialne i szkody moralne szkolnictwa polskiego w okresie okupacji 1939-1945(2001)
Lwów i Wilno – edukacja dzieci polskich w latach 1939 – 1995,(2001)
Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944 – 1956),wspólnie z S. Mauersbergiem (2005)
Historia oświaty i wychowania. Wybrane zagadnienia, (2003)
Pożegnanie ze szkołą. Spojrzenie wstecz nauczyciela emeryta,wybór i opracowanie Witold Chmielewski, Stanisław Mauersberg, Marian Walczak, (2012)
Odszedł oddany polskiej oświacie, środowisku nauczycielskiemu i akademickiemu profesor, który z zaangażowaniem troszczył się o losy młodych pokoleń i kadr pedagogicznych. Wyrazy współczucie kieruję do Rodziny i Bliskich jako b.członek PTP pamiętający Profesora jako badacza, związkowca i akademika.
05 kwietnia 2020
Ciekawe lekcje, wartościowe propozycje i arogancja władz TVP
Władze TVP zamiast przeprosić za swoje niechlujstwo, pozoranctwo, niekompetencje i bylejakość postanowiły zaatakować krytyków osób odpowiedzialnych za skandaliczne programy, które wraz z tą reakcją potwierdzają, z jak głębokim upadkiem mamy do czynienia w naszym kraju nie tylko w sferze etyki, profesjonalizmu, polityki, ale i etosu publicznego nadawcy. Ktoś, kto nie rozumie, czym jest edukacja, nie powinien pracować w TVP nad tak kompromitującą edycją niektórych lekcji. Zawiodła tak naprawdę Telewizja - redaktorzy wydań i recenzenci lub ich brak!
Kierują zatem do refleksyjnych nauczycieli ale i rodziców, którzy mają trochę czasu na edukację domową własnych pociech, propozycje, którymi podzielili się ze mną czytelnicy. Potrzebne są nam przykłady i analizy dobrej roboty - jak apelował o to pierwszy rektor Uniwersytetu Łódzkiego prof.Tadeusz Kotarbiński. Nie pozwalajmy partaczom w TVP na przerzucanie odpowiedzialności za ich błędy na rzetelnych nauczycieli, rodziców i uczniów, którzy mają dość kliki nieudacznictwa.
1) kiedyś powstawały takie programy o plastyce dla dzieci
2) Udostępnia na kanale YouTube zajęcia z różnych przedmiotów jedna ze szkół w Wielkopolsce - COGITO. Szkołę prowadzi NAUCZYCIELKA ROKU - MARZENA KĘDRA. Oto jedna z takich lekcji:
3) Pedagodzy i artyści z Wydziału Nauk Społecznych oraz Wydziału Sztuki i Nauki o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przygotowali materiały i wskazówki, które mogą pomóc zarówno w godzeniu obowiązków zawodowych z zajmowaniem się dziećmi, jak i w spędzaniu czasu z dziećmi poprzez ciekawe, angażujące i rozwijające aktywności.
4) naprawdę dobrze przeprowadzona lekcja z matematyki, a zarejestrowana przez TVP, chociaż można ewentualnie mieć zastrzeżenia co do postawionego celu lekcji. Oto komentarz doktora nauk matematycznych:
W prezentowanej lekcji wykorzystano bezpłatne e-podręczniki, finansowane z Funduszy Unijnych, (koszt tego Rządowego Projektu, to 50 milionów zł). Piszę o Projekcie e-podręczniki do kształcenia ogólnego, ponieważ byłem jego koordynatorem i współautorem w zakresie matematyki informatyki. Jak można zauważyć na filmie prezentowanym w trakcie prowadzonej lekcji, towarzyszyła koncepcja (której byłem pomysłodawcą i dzięki niej Politechnika Łódzka wygrała ten projekt), tłumaczenia trudnych zagadnień z matematyki polegająca na przechodzeniu od rzeczywistego obiektu do modelu.
Przykłady
W filmie pokazano materiał z e-podręcznika:
Przejście z rysunku boiska na model, czyli prostokąt.
Przejście od rysunku mostu do modelu, czyli trapezu:
Przejście od rysunku samochodu do modelu trójkąta.
Przeprowadzona lekcja z użyciem e-podręczników w porównaniu z poprzednimi lekcjami (średnica, liczby parzyste) robi naprawdę bardzo dobre wrażenie. Koncepcja wprowadzenia na przykład pola powierzchni równoległoboku, nie powinna polegać na podaniu gotowego wzoru i wyuczeniu się go na pamięć ( a tak robią najczęściej nauczyciele). Wówczas matematyka jest niezrozumiała dla uczniów. Pokazując jak wyznacza się pole powierzchni, skąd bierze się taki wzór, jest powszechną koncepcją stosowaną w tym e- podręczniku. Bardzo podobnie zrobiony jest temat z polem trójkąta i wielu innych figur.
Nie jest moim celem pochwalenie się tym co zrobiłem (chociaż jestem bardzo dymny z tego e-podręcznika, który stworzyłem z zespołem autorski PŁ), ale chciałem zwróć uwagę, że w prezentowanej lekcji przez TVP jest pokazana przede wszystkim koncepcja przeprowadzenia procesu nauczania, a NIE POWIEDZENIE, ŻE 2,4,8 To LICZBY PARZYSTE, KTÓRE TWORZĄ PARĘ.
Tworzenie e-podręczników zakończyło się w momencie zmiany opcji politycznej w Polsce. W mojej ocenie robiono wszystko aby o tych wartościowym projekcie zapomnieć. Cieszę się, że teraz są źródłem wykorzystywania ich nawet przez TVP.
Z poważaniem
dr Jacek Stańdo, prof. PŁ
Subskrybuj:
Posty (Atom)