Habilitacje pozostają

Kontynuując prezentację projektu Rady Narodowego Kongresu Nauki, zwracam uwagę na kwestie stopni i tytułu naukowego w systemie szkolnictwa wyższego i nauki. Przewiduje się bowiem następujące korekty:


1. Ścieżkę awansu naukowego wyznaczają stopnie naukowe i stopnie w zakresie sztuki – doktora i doktora habilitowanego. Są one przyznawane w dziedzinie nauki i dyscyplinie naukowej lub dziedzinie sztuki i dyscyplinie artystycznej – zgodnie z nową klasyfikacją dziedzin i dyscyplin.

2. Ukoronowaniem ścieżki awansu naukowego jest tytuł profesora. Z tym, że przestaje funkcjonować określenie „tytuł naukowy”. Pojęcie „tytuł” będzie obejmowało zarówno naukę jak i sztukę. Tytuł jest przyznawany w dziedzinie zgodnie z nową klasyfikacją dziedzin i dyscyplin.

3. Uprawnienia do nadawania stopnia doktora posiadać będzie uczelnia, uczelnia federacyjna, instytut naukowy PAN, instytut badawczy albo międzynarodowy instytut naukowy, w tej dyscyplinie w której posiada kategorię naukową A+, A lub B+. Zmiana, w stosunku do stanu obecnego, polega na tym, że obecnie uprawnienia do nadawania stopnia doktora posiadają jednostki organizacyjne uczelni, a nie sama uczelnia. Ponadto, w dotychczasowym systemie uprawnienia do nadawania stopnia doktora przyznawała podmiotom Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów, biorąc przy tym pod uwagę zarówno poziom działalności naukowej, jak i liczbę osób z tytułem profesora lub stopniem doktora habilitowanego zatrudnionych w jednostce. Reforma polega na tym, że uprawnienia te będą przyznawane automatycznie, z mocy ustawy jedynie na podstawie posiadanej przez podmiot kategorii naukowej.

4. Uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego posiadać będzie uczelnia, uczelnia federacyjna, instytut naukowy PAN, instytut badawczy albo międzynarodowy instytut naukowy, w tej dyscyplinie, w której posiada kategorię naukową A+ lub A. Charakter zmian jest w tym przypadku tożsamy ze zmianami opisanymi dla stopnia doktora.

5. Stopień doktora i doktora habilitowanego nadaje: w uczelni – senat lub wskazana w statucie komisja senatu, w pozostałych podmiotach – rada naukowa instytutu. Zmiana polega na przeniesieniu uprawnień do nadawania stopni w uczelni z poziomu rady wydziału na poziom organu uczelnianego – senatu.

6. Tytuł profesora nadaje Prezydent RP.

Wykładowców i adiunktów interesuje przede wszystkim to, jak będzie wyglądać ich dalsza sytuacja. Czy muszą habilitować się czy też będzie dla nich inne rozwiązanie akademickie? Pozostaje stopień doktora habilitowanego:


1. Stopień doktora habilitowanego nadaje się osobie, która:

a) posiada stopień doktora;

b) posiada osiągnięcia naukowe albo artystyczne, stanowiące znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny (monografia naukowa wydana przez wydawnictwo z wykazu MNiSW, cykl powiązanych tematycznie artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach naukowych z wykazu MNiSW, oryginalne osiągnięcie projektowe, konstrukcyjne, technologiczne, artystyczne lub część pracy zbiorowej, jeżeli opracowanie wydzielonego zagadnienia jest indywidualnym wkładem danej osoby);

c) wykazuje się istotną aktywnością naukową albo artystyczną realizowaną w więcej niż w jednej uczelni lub instytucji naukowej, w szczególności zagranicznej;

d) znika wymóg wykazywania jedynie osiągnięć uzyskanych po doktoracie, dodane zostaje wymaganie odnośnie publikacji w wydawnictwach i czasopismach, o których wysokim poziomie świadczyć ma ich wpisanie na nowe wykazy MNiSW, natomiast dodane zostaje wymaganie odnośnie do aktywności naukowej lub artystycznej, która wykracza poza mury jednego podmiotu (szczególnie akcentuje się osiągnięcia międzynarodowe).

2. Ułatwiony proces uzyskiwania habilitacji (habilitacja uzyskiwana automatycznie, bez analizy powyższych wymogów przez podmiot habilitujący) dotyczy osoby, która:

a) jako kierownik projektu otrzymała grant ERC;

b) jako kierownik projektu i zespołu badawczego zrealizowała projekt finansowany w ramach konkursu grantowego o uznanej renomie międzynarodowej (wykaz tych konkursów będzie określał Minister po zasięgnięciu opinii Rady Doskonałości Naukowej i Komisji Ewaluacji Nauki) i uzyskała rozliczenie tego projektu.

3. Wniosek o nadanie stopnia doktora habilitowanego składa się do podmiotu habilitującego za pośrednictwem RDN. Obecnie wniosek składa się do CK ze wskazaniem jednostki w której chce się habilitować.

4. RDN wyznacza spoza podmiotu habilitującego: 4 członków komisji habilitacyjnej spośród osób o uznanej renomie naukowej, w tym międzynarodowej, w tym recenzenta i przewodniczącego oraz 2 recenzentów niewchodzących w skład komisji habilitacyjnej. Obecnie CK wyznacza 7 – osobową komisje habilitacyjną: spoza jednostki 4 członków komisji w tym 2 recenzentów i przewodniczącego, a spośród osób wskazanych przez jednostkę habilitującą – jednego recenzenta, sekretarza i członka komisji.

5. Dwaj recenzenci, niewchodzący w skład komisji habilitacyjnej, są tzw. „ślepymi” recenzentami (tzn. ich dane osobowe nie są ujawniane – recenzje przekazują za pośrednictwem RDN). Jest to nowy element systemu, który ma sprawić, by recenzje w postepowaniu habilitacyjnym nie były „grzecznościowe”.

6. Podmiot habilitujący powołuje komisję habilitacyjną w składzie 7 osób (w tym 4 osoby wskazane przez RDN), 2 członków zatrudnionych w podmiocie habilitującym (w tym sekretarz), 1 recenzent spoza podmiotu habilitującego. Oznacza to, że w postępowaniu habilitacyjnym będzie zaangażowanych 4 recenzentów (2 „ślepych”, 1 wskazywany przez RDN i 1 wskazywany przez podmiot habilitujący). Obecnie w postępowaniu bierze udział 3 recenzentów, których dane są jawne.

7. Przywraca się możliwość przeprowadzenia kolokwium habilitacyjnego (jedynie w zakresie osiągnięć naukowych albo artystycznych osoby ubiegającej się o habilitację). Obecnie komisja może przeprowadzić rozmowę z wnioskodawcą jedynie w przypadku wątpliwości odnośnie przedstawionej dokumentacji.

8. Habilitacji nie można nadać jeśli co najmniej dwie recenzje są negatywne. W obecnych przepisach taka regulacja nie istnieje.

9. Wniosek o postępowanie habilitacyjne, skład komisji i recenzje umieszcza się na stronie www podmiotu habilitującego oraz w systemie POL-on. Obecnie nie umieszcza się danych w systemie POL-on, nie ma również obowiązku umieszczania recenzji na stronie www.

10. Na postanowienie odmowne przysługuje odwołanie do RDN. Procedura jest identyczna z tą właściwą dla odwołań w sprawach związanych ze stopniem doktora.

11. Tytuł profesora może być nadany osobie, która:

a) posiada stopień naukowy doktora habilitowanego oraz 1) prowadziła badania naukowe lub prace rozwojowe, których efektem były wybitne osiągnięcia naukowe, lub 2) kierowała zespołami badawczymi realizującymi projekty finansowane w drodze konkursów krajowych lub zagranicznych, lub

3) prowadziła badania naukowe w zagranicznych instytucjach naukowych trwające co najmniej 3 miesiące;

b) posiada stopień doktora habilitowanego w zakresie sztuki oraz prowadziła działalność w zakresie twórczości artystycznej, której efektem były wybitne osiągnięcia artystyczne;

c) w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych najwyższą jakością osiągnięć naukowych albo artystycznych, tytuł profesora można nadać osobie posiadającej stopień doktora, ale przy założeniu, że spełnia pozostałe wymagania formalne poza kwestią posiadania stopnia doktora habilitowanego.

12. Zostają usunięte wymagania odnośnie sprawowania opieki naukowej nad doktorantami i recenzowania w postępowaniu doktorskim i habilitacyjnym. Została dodana konieczność wykazania się badaniami prowadzonymi za granicą.

13. Postępowanie o nadanie tytułu profesora wszczyna się na wniosek osoby skierowany bezpośrednio do RDN. Obecnie jest to wniosek osoby kierowany do rady jednostki i dopiero z jej poparciem w formie uchwały – przekazywany jest do CK.

14. RDN powołuje 5 recenzentów, którzy wydają opinię w sprawie. Dane recenzentów są tajne. Obecnie rada jednostki, która poparła wniosek przekazuje CK listę 10 recenzentów niezwiązanych zawodowo z kandydatem do tytułu, spośród których CK może wybrać 5 recenzentów, może też wybrać spoza tej listy. Nie ma obowiązku utajnienia ich danych osobowych.

15. RDN występuje z wnioskiem do Prezydenta o nadanie tytułu profesora lub odmawia takiego wystąpienia. Można złożyć do RDN wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Obecnie istnieje taki sam mechanizm, w który zaangażowana jest CK.

Okres przejściowy

1. Wszystkie podmioty wchodzące w skład systemu szkolnictwa wyższego i nauki, które posiadają uprawnienia do doktoryzowania lub habilitowania, mają obowiązek przekazania do Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów do dnia 31 grudnia 2018 r. oświadczeń o przyporządkowaniu uprawnień do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego zgodnie z nowymi dyscyplinami. Przyporządkowanie będzie realizowane wg wskazówek opracowanych przez MNiSW.

2. Z dniem 1 października (wejście w życie ustawy) jednostki, które otrzymały kategorię naukową C w wyniku dokonanej w 2017 r. oceny parametrycznej, tracą uprawnienia do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego.

Potoczna psychologia amerykańskiego profesora

Profesor psychologii na Yale University - Paul Bloom nie miałby w Polsce szans na awans naukowy w swojej dyscyplinie, gdyż jego rozprawy mają charakter opisowo-normatywny. Większość przedstawicieli tej dyscypliny w naszym kraju uznaje za naukowe tylko i wyłącznie to, co jest wynikiem empirycznych badań, głównie eksperymentalnych.

Tymczasem największą poczytność mają monografie tych autorów, którzy prezentują w syntetyczny sposób, często językiem potocznym czy publicystycznym, wyniki naukowych badań koleżanek czy kolegów z innych uczelni, a nawet krajów. Czynią to zresztą bez jakichkolwiek uzasadnień metodologicznych. Piszą swoje książki tak, jak wielu równie znakomitych pedagogów ogólnych, socjologów, politologów czy filozofów wychowania, by własną konstrukcją narracji spróbować dotrzeć do jak największej liczby czytelników, którzy są zainteresowani tajnikami codziennego życia czy funkcjonowania osób dorosłych w różnych rolach, sytuacjach i zadaniach.

W czasie wakacji sięgnąłem po najnowszy przekład monografii powyższego psychologa i muszę przyznać po lekturze, że nasi uczeni wcale nie są gorsi. Epatowanie przez wydawców amerykańskimi wydawnictwami na naszym rynku uzasadniał chyba w tym czasie tylko fakt przyjazdu do naszego kraju prezydenta USA Donalda Trumpa. Książka P. Blooma pt. "Przeciw empatii. Argumenty za racjonalnym współczuciem" (Kielce 2017) przepadłaby w niejednej komisji habilitacyjnej dla psychologów czy jako podstawa wniosku do nadania tytułu naukowego profesora w dziedzinie nauk społecznych.

Wydawca sygnalizuje na tylnej okładce książki jej najważniejsze przesłanie, w świetle którego empatia jest dwojakiego rodzaju - emocjonalna lub poznawcza (umysłowa), przy czym zdominowało w tej pracy jej pierwsze ujęcie jako "umiejętność odczuwania cierpienia innych". Bloom postanowił zaprzeczyć temu, że tak rozumiana empatia jest czymś złym, niepożądanym, gdyż "(...)odbiera trzeźwość oceny sytuacji, skłania do podejmowania działań niesprawiedliwych i okrutnych, koncentruje uwagę na szczegółach, a nie na całościowym obrazie.

Amerykanin nie przeprowadził badań eksperymentalnych dla udowodnienia tej tezy i opowiedzenia się za empatią poznawczą, tylko - jak pisze wydawca: (...) w błyskotliwy, logiczny i doskonale uargumentowany sposób wyjaśnia, dlaczego wybiera empatię poznawczą zamiast emocjonalnej." Przypomina tym samym, że psychologiczne koncepcje mają subiektywny wymiar, który jest pochodną także politycznych i ideologicznych preferencji wielu profesorów uniwersyteckich.

Autor przywołuje Polskę w momencie, kiedy pisze o wykorzystywaniu przez propagandę Trzeciej Rzeszy konieczności napaści na nasz kraj, skoro popierający Hitlera Niemcy (...) karmieni byli historiami o Niemcach mordowanych i krzywdzonych przez Polaków" (s. 209). Kuriozalny wtręt ignoranta sprawia, że zabrakło tu jeszcze informacji o polskich obozach zagłady. Ta kiepsko napisana pod ideologiczną tezę książka psychologa P. Blooma zapewne będzie miała wpływ na jego index Hirscha. Dla Science znaczy niewiele.

Amerykanin nie przywołuje w swojej rozprawie żadnych wyników badań rzekomo światowej sławy polskich psychologów. Jak widać, pomimo ich anglojęzycznych rozpraw i członkostwie w różnych gremiach międzynarodowych towarzystw psychologicznych, które u nas traktuje się z wielką nabożnością jako wyjątkowy sukces, nie trafili do empatii poznawczej tego psychologa. Ci jednak będą go zapewne cytować, bo może dzięki temu podwyższą własny indeks cytowań.

Zastanawiam się, do jakiej subdyscypliny współczesnej psychologii należałoby zaliczyć tę rozprawę - do psychologii filozoficznej, politycznej, społecznej czy ogólnej? Bloomowi jest to obojętne. Swój warsztat naukowy odsłonił w końcowej części książki zatytułowanej "Podziękowania". Pisze tam o genezie zajęcia się tą problematyką w wyniku wysłuchania w New York University bulwersującego go wykładu filozofa Jesse Prinza o empatii jako złym drogowskazie moralnym.

Przez dziesięć lat ów psycholog poszukiwał w literaturze naukowej dowodów na to, że tak nie jest, bo przecież empatia jest dobrodziejstwem wśród tzw. kompetencji miękkich, prospołecznych, ale im więcej czytał, tym coraz bardziej przekonywał się do tezy nieznanego nam filozofa. Bardzo go to ucieszyło, bo mógł dzięki samosprawdzającej się hipotezie zmienić zdanie.

Jak P. Bloom przyznaje, problematyka jego książek pojawiała się wraz z przychodzeniem na świat jego dzieci, które stawały się podstawą do snucia o nich opowieści na podstawie obserwacji ich aktywności, a w przypadku tej publikacji - dzięki rozmowom z nimi przy whiskey i cygarach (s.265). Właśnie w ten sposób i w takich kontekstach powstało wiele rozpraw amerykańskich psychologów, których zaprasza się z wykładami do Harvardu czy innych uniwersytetów o światowej renomie.

Banały i sądy kompromitujące tego autora jako profesora psychologii można na kartach tej książki znaleźć bez szczególnego wysiłku intelektualnego, a więc dzięki empatii poznawczej. Oto rozdział szósty rozpoczyna od takich zdań:

"Arystoteles zdefiniował człowieka jako zwierzę rozumne, ale nigdy nie słyszał o Third Pounderze." (s. 231)
Za takie zdanie mój student otrzymałby ocenę niedostateczną. Jak sądzicie, dlaczego?

Sądzę, że można tego typu publikacjom przyznać miano psychologii niewyrafinowanej, bo to zawsze lepiej brzmi niż psychologia potoczna czy pseudopsychologia. Jej autor na obronę własnej konstrukcji i sposobu pisania stawia psychologii eksperymentalnej dość poważne zarzuty:

- Po pierwsze, wyniki wielu z nich są niepewne. W okresie ostatnich siedmiu lat dziedziną psychologii społecznej wstrząsnął "kryzys replikacji": różne grupy psychologów przeprowadzały te same eksperymenty, nie otrzymując spodziewanych wyników. (s. 242). (...)

- Nie dotyczy to jednak wszystkich wyników psychologicznych badań laboratoryjnych; niektóre są mocne, solidne i łatwe do powielenia . Nawet jednak w ich przypadku rodzi się pytanie o związek z realnym światem. To, że jakiś wynik jest istotny statystycznie, nie oznacza jeszcze, że jest on rzeczywiście istotny. (s. 243).

Ta ostatnia teza ucieszy polskiego psychologa dra Witkowskiego, dla którego psychologia jest w dużej mierze dziedziną manipulacji i kłamstwa uprawianego pod naukowym parasolem.

Ignoranci tłumaczą klasyfikację dziedzin i dyscyplin naukowych wg OECD

W czasie wakacji dotarła do mnie wiadomość, że zgodnie z kolejną reformą nauki zmieni się w Polsce klasyfikacja dziedzin nauki i przypisanych do nich dyscyplin naukowych. Ponoć mamy być bardziej zinternacjonalizowani.

Minister Jarosław Gowin ma ogłosić nie tyle uzgodnioną z uczonymi typologię dziedzin nauk i dyscyplin naukowych, ale przyjąć jako obowiązującą tę, którą posługuje się OECD.

Nie interesuje mnie cała klasyfikacja, gdyż na szczęście nie muszę się nią przejmować. Natomiast byłem ciekaw, jak została usytuowana w niej PEDAGOGIKA.

Kiedy zajrzałem na stronę Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, by zapoznać się z powyższą taksonomią, oniemiałem z wrażenia. Jakiś analfabeta tak przetłumaczył z języka angielskiego w interesującym mnie zakresie dyscyplinę "pedagogika" :

5.3 Pedagogika

5.3.a Pedagogika ogólna, w tym:

szkolenia,

pedagogika,

dydaktyka

5.3.b Pedagogika specjalistyczna (praca z osobami uzdolnionymi, z osobami mającymi trudności w uczeniu się). (podkreśl. - moje)


Ciekawe, co sądzą o przekładzie naukowcy z innych dyscyplin? Doprawdy, komu i ile zapłacono za tak skandaliczne tłumaczenie? Kto się z tego wytłumaczy?

Tymczasem z posiedzenia Rady Narodowego Kongresu Nauki dowiadujemy się, co następuje:

Na potrzeby systemu szkolnictwa wyższego i nauki zostanie opracowana nowa klasyfikacja dziedzin i dyscyplin dostosowania do standardów zagranicznych. Klasyfikacja będzie oparta na klasyfikacji OECD (w której znajduje się 6 dziedzin oraz 36 dyscyplin). Nowa klasyfikacja będzie obejmować 7 dziedzin i 41 dyscyplin, w tym 1 dziedzinę sztuki i 4 dyscypliny artystyczne: sztuki filmowe, sztuki muzyczne, sztuki plastyczne, sztuki teatralne. Zmiana taksonomii nie jest celem samym w sobie, ale narzędziem, które pozwoli dokonać znacznie głębszych i bardziej istotnych reform w następujących aspektach: systemowym, strukturalnym, środowiskowym oraz jakościowym. Jej międzynarodowy charakter ułatwi rozpoznawalność na arenie międzynarodowej i porównywalność danych statystycznych dotyczących polskiej nauki z danymi z innych krajów, co niewątpliwie jest istotnym aspektem z perspektywy polityki naukowej. Dotychczasowa klasyfikacja określona na podstawie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki obejmowała 8 obszarów wiedzy, 22 dziedziny nauki i sztuki i 102 dyscypliny.

Nominacyjna przerwa

Od 20 kwietnia 2017 r., kiedy to Prezydent RP Andrzej Duda ostatni raz wręczył nominacje profesorskie 56 nauczycielom akademickim, nastąpiła długa przerwa . Do członków CK zainteresowani nadaniem im tytułu naukowego profesora w wyniku zatwierdzonych przez Prezydium Centralnej Komisji wniosków o ich nominację, kierują zapytania o powody takiej sytuacji. Niestety, nie mamy żadnych danych na ten temat.

Przypominam zatem: Zgodnie z artykułem 25 ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadaje stopnie profesorskie pracownikom nauki i sztuki oraz nauczycielom akademickim. O nadanie tytułu wnioskuje Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów, a decyzję o nadaniu tytułu profesora Prezydent RP podejmuje w formie postanowienia. Indywidualne akty nadające przedmiotowy tytuł profesorowie odbierają z rąk Prezydenta.

Art. 26. 1. Tytuł profesora może być nadany osobie, która uzyskała stopień doktora habilitowanego lub osobie, która nabyła uprawnienia równoważne z uprawnieniami doktora habilitowanego na podstawie art. 21a, oraz:

1) ma posiada osiągnięcia naukowe znacznie przekraczające wymagania stawiane w postępowaniu habilitacyjnym;

2) posiada doświadczenie w kierowaniu zespołami badawczymi, realizującymi projekty finansowane w drodze konkursów krajowych i lub zagranicznych lub odbyła staże naukowe w instytucjach naukowych, w tym zagranicznych, lub prowadziła prace naukowe w instytucjach naukowych, w tym zagranicznych;

3) posiada osiągnięcia w opiece naukowej - uczestniczyła co najmniej trzy razy w charakterze promotora lub promotora pomocniczego w przewodzie doktorskim, w tym co najmniej raz w charakterze promotora, oraz co najmniej dwa razy w charakterze recenzenta w przewodzie doktorskim lub postępowaniu habilitacyjnym, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3;

4) odbyła staże naukowe i prowadziła prace naukowe w instytucjach naukowych, w tym zagranicznych.

3) posiada osiągnięcia w opiece naukowej - uczestniczyła co najmniej:

a) raz w charakterze promotora w przewodzie doktorskim zakończonym nadaniem stopnia oraz

b) raz w charakterze promotora pomocniczego w przewodzie doktorskim zakończonym nadaniem stopnia lub uczestniczy w charakterze promotora w otwartym przewodzie doktorskim, oraz

c) dwa razy w charakterze recenzenta w przewodzie doktorskim lub w przewodzie habilitacyjnym lub w postępowaniu habilitacyjnym - z zastrzeżeniem ust. 2 i 3;

2. Tytuł profesora w zakresie sztuki może być nadany również osobie, która uzyskała stopień doktora habilitowanego lub osobie, która nabyła uprawnienia równoważne z uprawnieniami doktora habilitowanego na podstawie art. 21a, posiadającej:

1) osiągnięcia artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w postępowaniu habilitacyjnym;

2) osiągnięcia w kształceniu młodej kadry.

3. Centralna Komisja może, w szczególnych przypadkach, na wniosek rady właściwej jednostki organizacyjnej posiadającej uprawnienie do nadawania stopnia doktora habilitowanego dopuścić do wszczęcia postępowania o nadanie tytułu profesora osobie, która uzyskała stopień doktora i posiada wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne.

4. Za dorobek naukowy uważa się również wybitne, zrealizowane osiągnięcia projektowe, konstrukcyjne lub technologiczne, a za dorobek artystyczny - wybitne dzieło artystyczne. (zmiana: ustawa z dnia 11 lipca 2014 r., wejście w życie: 1 października 2014 r.)

Członkowie PAN o tym, czy naukowcy powinni mieszać się do bieżącej polityki panstwa?

Prof. Zbigniew Kwieciński opublikował w najnowszym numerze kwartalnika PAN - "Nauka" (3/2017) artykuł pt. Edukacja publiczna w chybotliwej demokracji. Perspektywa pedagogiki krytycznej. Jest to wykład Profesora, który został przez niego wygłoszony w dniu 13 czerwca 2017 r. w ramach obchodów 25-lecia Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu, w trakcie których wręczono mu Medal „Za zasługi dla rozwoju pedagogiki współczesnej”. Warto się z jego treścią zapoznać, bowiem stanowi przegląd opinii amerykańskich pedagogów na temat bieżących wydarzeń w polityce USA. Są to reakcje intelektualistów publicznych reprezentujących orientację pedagogii krytyczno-emancypacyjnej na elekcję Donalda Trumpa w Stanach Zjednoczonych.

Honorowy Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, a zarazem członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk pisze m.in.:

"W styczniu 2017 roku, a zatem przed zaprzysiężeniem Donalda Trumpa na prezydenta USA, ukazał się tom specjalny „Berkeley Rerview of Education”, dostępny natychmiast w Internecie, a zatem w całym świecie. Sam fakt opublikowania przez pedagogów amerykańskich tomu poświęcone edukacyjnym implikacjom elekcji Donalda Trumpa tuż po jego wyborze budzi respekt, podziw i jednak zaskoczenie. Trudno mi sobie wyobrazić w Polsce taką sytuację, aby znacząca grupa czołowych pedagogów akademickich prawie natychmiast zareagowała krytycznie i konstruktywnie zarazem na „autorytarny dryf”, który oddala Polskę od demokracji i od zachodniej cywilizacji. Jest, mam wrażenie, wręcz przeciwnie. Ostatnie ogólnopolskie zjazdy pedagogiczne były po temu okazją. Dominującą postawą profesury był raczej eskapizm, ucieczka od centralnych kwestii zmian politycznych, kulturowych i gospodarczych, żywotnie przecież dotykających edukacji instytucjonalnej i stanowiących istotne treści edukacji publicznej.

Może czytelnicy bloga potwierdzą lub zaprzeczą powyższej opinii na temat rzeczywistej reakcji lub eskapizmu czołowych polskich pedagogów w związku z oddalaniem się naszego kraju od demokracji i zachodniej cywilizacji. A co z naukowcami innych nauk społecznych - socjologami, psychologami, politologami? Czy rzeczywiście Ogólnopolskie Zjazdy Pedagogiczne, które organizuje co 4 lata Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, są dowodem na jedną z powyższych antynomii w postawach profesorów pedagogiki?

Czy możemy w ogóle mówić o braku natychmiastowej reakcji naukowców na dryfowanie ku jakiejkolwiek wersji demokracji w naszym kraju po 1989 r.? Kto wie, ku czemu dryfujemy? Zdaniem Profesora, powinniśmy reagować na wybór przez obywateli czołowych polityków RP, najwyższych władz w naszym kraju, biorąc pod uwagę to, że mogli, mogą i będą mogli przyczyniać się do katastrofy nie tylko politycznej, ale i "(...) wychowawczej o głębokich i być może nieodwracalnych skutkach"? Czy sądy probabilistyczne mogą być podstawą do angażowania się naukowców w bieżącą politykę? Jeśli tak, to w jakim zakresie? Profesor Z. Kwieciński zachęca zatem po raz kolejny do studiów w zakresie makropolityki państwa i do szczególnego uwzględnienia wychowawczych następstw reform szkolnych.

W przedwczorajszej "Rzeczpospolitej" głos zabrał już prof. Aleksander Nalaskowski . W odpowiedzi na pytanie Łukasza Lubańskiego - Czy obecna reforma szkolna jest receptą na słabą kondycję polskiego szkolnictwa? - stwierdził:

"Odpowiedź poznamy dopiero za 7-8 lat. (...) Z tą reformą jest jak z błądzeniem po lesie, gdy mówimy: "Zaraz, spróbuję wrócić do miejsca, którym orientowałem się, gdzie jestem". Cała sprawa ma jednak jeszcze inny, polityczny kontekst. (...) Reforma edukacji nie powinna być wykorzystywana do dzielenia Polaków, podgrzewania emocji. Być może potrzebne będą korekty. Ale jest robota do zrobienia i nie ma tu miejsca na polityczne jatki. W tym sporze nie przegra rząd ani opozycja, tylko dzieci. Dlatego reforma po prostu musi się powieść" (Polska szkoła musi się zmienić, 4.09.2017, s. A3)

W poprzednim numerze NAUKI (2/2017)- prof. Zbigniew Drozdowicz pisał: "Podzielam opinię, że uczelnie wyższe zwykle nie najlepiej wychodziły i wychodzą na zbyt bliskich związkach z polityką i z politykami. Tak zwany diabeł tkwi jednak nawet nie tyle w szczegółach, co w tych praktykach, które skłaniają do postawienia pytania: ile polityki może, czy też musi, być w życiu wyższych uczelni, a także, jaka polityka wychodzi im na dobre, a jaka przynosi więcej szkody niż pożytku. Niestety, nie są możliwe jednoznaczne odpowiedzi na te pytania."

Po historyczno-filozoficznej analizie relacji między uniwersyteckimi elitami a polityką autor podaj przykłady z ostatnich dwóch lat (od objęcia w III RP rządów przez polityków prawicy), które dowodzą niesłusznego - jego zdaniem - angażowania się profesorów czy kadr akademickich w bieżące wydarzenia polityczne w państwie. Do kontrowersyjnych kwestii należy zaliczyć jego zdaniem - m.in. (...) udział części społeczności akademickiej w różnego rodzaju manifestacjach politycznych.

Rzecz jasna, nie twierdzę, że nie ma ona do tego prawa. Sprawa jest jednak dyskusyjna wówczas, gdy profesor wyższej uczelni pojawia się na takich manifestacjach i razem z innymi ich uczestnikami wznosi hasła nawołujące do podjęcia jakichś radykalnych działań – mniejsza o to, czy wobec sił politycznych znajdujących się u władzy, czy też wobec sił opozycyjnych." (tamże, s. 20)

Prof. Z. Drozdowicz zachęca do dystansowania się naukowców do bieżącej polityki, bowiem po pierwsze - nie sprzyja to spełnianiu własnych powinności akademickich, po drugie - nie można rozróżnić między tym, co jest polityczne, oraz tym, co nie jest polityczne, a po trzecie "prawie wszystko to, co się publicznie mówi i robi, może mieć – i niejednokrotnie ma – polityczny charakter; a to, co go nie ma, stanowi takie marginalia tego życia, że politycznym decydentom nie warto się nimi przejmować i zajmować."

Czy dzieci się liczą? Kto liczy się z dziećmi?

W numerze 1/2017 r. kwartalnika „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” ukazał się raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę - o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce. Publikacja została wydana w ramach programu grantowego „Bezpieczne dzieciństwo” (2013-2017).

Widać zatem sens działania organizacji pozarządowych, których działacze, wolontariusze realizują zadania, które w państwie kapitalistycznym są wykluczane z pola zainteresowań rządzących. W tym przypadku patronatu nad raportem udzielił Rzecznik Praw Dziecka - MArek Michalak.

Autorami raportu są naukowcy, którzy od szeregu lat prowadzą badania nad różnymi uwarunkowaniami życia dzieci w III RP, interesują się ich losami oraz stopniem realizowania przysługujących im praw. Są to: dr hab. Beata Gruszczyńska, prof. UW; dr hab. Ewa Jarosz, prof. UŚ; dr hab. Maria Kolankiewicz, prof. UW; prof. dr hab. Zbigniew Lasocik; dr hab. Jacek Pyżalski, prof. UAM; dr Małgorzata Sikorska i prof. dr hab. Wielisława Warzywoda-Kruszyńska (UŁ).

Jak stwierdził we wprowadzeniu do Raportu Marek Michalak - Rzecznik Praw Dziecka - tego typu diagnoza (...) stanowi istotną diagnozę sytuacji małoletnich Polaków. To dokument, który, wskazując zagrożenia bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce, jest bardzo ważnym głosem i wartościowym argumentem w społecznej dyskusji poświęconej ochronie praw dziecka. Wyniki raportu utwierdzają mnie w przekonaniu, że choć w ostatnich latach podjęto szereg systemowych zmian zwiększających ochronę interesów i dóbr małoletnich, to w dalszym ciągu jest wiele do zrobienia.(...) Za wnioskami ujętymi w raporcie stoją twarde dane liczbowe, co wzmacnia ich wartość oraz – z czym wiążę ogromną nadzieję – siłę przekazu i skuteczność oddziaływania, w szczególności na osoby i instytucje odpowiedzialne za tworzenie bezpiecznego i przyjaznego środowiska dzieci.

Jest to już drugi tego typu Raport, gdyż pierwszy powstał i został opublikowany w 2011 r. Celem obu edycji był (...) opis rzeczywistości na bazie dostępnej wiedzy, ale również zidentyfikowanie obszarów niewiedzy wynikającej z braku systemowego gromadzenia danych na temat zagrożeń dzieciństwa. Bez takich danych nie jest możliwe ugruntowane planowanie strategii ochrony dzieci przed krzywdzeniem ani ewaluowanie skuteczności podejmowanych działań.Problem krzywdzenia dzieci oraz obszary zagrożeń
bezpieczeństwa i rozwoju dzieci są charakteryzowane w raporcie z wykorzystaniem dwóch kategorii danych – danych statystycznych, gromadzonych głównie przez instytucje państwowe, i danych badawczych. (...) Problemy opisywane w raporcie zostały zilustrowane wypowiedziami dzieci, pochodzącymi głównie z telefonów i maili do prowadzonego przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę Telefonu Zaufania dla dzieci i Młodzieży 116 111.

Już wkrótce, bo za dwa tygodnie odbędzie się w Warszawie w dniach 13-16 września br. 3. Międzynarodowy Kongres Praw Dziecka a zarazem VIII Międzynarodowa Konferencja Korczakowska. Niewątpliwie, będzie to wielkie wydarzenie naukowe, ale i społeczno-oświatowe, bowiem w czasie Kongresu referować będą znakomitości świata nauki - w tym nauk o prawie, nauk społecznych i humanistycznych, Korczakowcy z całego świata, społecznicy z ruchów i organizacji praw dziecka, rodzice i nauczyciele.

Organizatorem Kongresu jest Rzecznik Praw Dziecka i Międzynarodowe Stowarzyszenie im Janusza Korczaka (przewodnicząca Batia Gilad -Izrael) przy współudziale Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie (Katedra UNESCO, Wydział Nauk Pedagogicznych) i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Na Kongres zalogowało się ponad 500 osób z Polski i z zagranicy. Wymienię osoby referujących, żeby potwierdzić, jak bardzo pedagogia i dzieła Janusza Korczaka inspirują na całym świecie wszystkich tych, dla których - jak pisał Stary Doktor - dziecko nie będzie dopiero, ale już jest człowiekiem. W związku z udziałem w XXXI Letniej Szkole Pedagogów Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN w tym samym czasie nie mogę wziąć udziału w obradach Kongresu przez cały czas jego trwania. Już pozytywnie zazdroszczę wszystkim tym, którym udało się zarejestrować i będą mogli aktywnie uczestniczyć w tak interesujących obradach. A oto ich wykładowcy:

MICHAEL FREEMAN – MODERATOR - emerytowany profesor University College London, członek Akademii Brytyjskiej, adwokat, autor wielu publikacji książkowych, w tym The Rights and Wrongs of Children (1983), The Moral Status of Children (1997) i Children, their Families and the Law (2007). Od 25 lat jest redaktorem czasopisma „International Journal of Children’s Rights”. Zaangażowany w pionierską działalność na rzecz reagowania i zwalczania przemocy w rodzinie.

GERISON LANSDOWNE - jest założycielką i w latach 1992-2000 dyrektorką Children’s Rights Alliance for England (Sojusz na rzecz Praw Dzieci w Anglii). Od 17 lat jest międzynarodową konsultantką i obrończynią praw dzieci, autorką wielu publikacji i wykładów na temat praw dzieci, w tym partycypacji dzieci i rozwoju ich potencjału. Za swoją twórczość i aktywność została uhonorowana tytułem doktora honoris causa The Open University (OU) w Wielkiej Brytanii i honorowym członkostwem University of Central Lancashire (UCLan). Współpracuje z International Institute for Child Rights and Development in Victoria (Międzynarodowy Instytut Praw Dziecka i Rozwoju w Victorii). Przez dziewięć lat była wiceprzewodniczącą UNICEF-UK, a obecnie jest członkinią redakcji „Canadian Journal of Children’s Rights”, partnerką takich inicjatyw jak APPROACH, Global Initiative to End All Corporal Punishment of Children oraz przewodniczącą Child to Child.

NIGEL PATRICK THOMAS - jest emerytowanym profesorem na wydziale Childhood and Youth Uniwersytetu Central Lancashire i założycielem The Centre for Children and Young People’s Participation. Wcześniej działał jako pracownik opieki społecznej, kierownik i doradca, a potem jako wychowawca społeczny. Badania Nigela Thomasa koncentrują się na dobru i prawach dziecka oraz partycypacji młodych ludzi, a także na teorii wieku dziecięcego i relacjach międzypokoleniowych. Jego publikacje to: Children, Family and the State: Decision-Making and Child Participation (2002); Social Work with Young People in Care (2005); Children, Politics and Communication: Participation at the Margins (2009); oraz A Handbook of Children and Young People’s Participation: perspectives from theory and practice (z Barrym Percym-Smithem, 2010).

PHILIP D. JAFFÉ - jest dyrektorem Centre for Children’s Rights Studies (Ośrodek Badań nad Prawami Dziecka) na Uniwersytecie w Genewie, profesorem psychologii klinicznej i prawnej. W swoich działaniach dąży przede wszystkim do rozwoju i promowania praw dziecka jako interesującego tematu dla badań naukowych i szkolnictwa wyższego, a także kwestii jednoczącej społeczeństwa obywatelskie.

CORALINE HIRSCHI - jest magistrem prawa, studentką studiów doktoranckich oraz asystentką naukowo-dydaktyczną w Centre for Children’s Rights Studies. Wykłada prawa dziecka w Wyższej Szkole Edukacji i Kształcenia Zawodowego w Sion (Szwajcaria).

IRWIN ELMAN - w 2008 roku został mianowany Regionalnym Rzecznikiem Dzieci i Młodzieży w kanadyjskiej prowincji Ontario, by w ramach swego mandatu wspierać głos dzieci. Zainspirowane siłą młodych ludzi, Biuro Rzecznika w Ontario próbuje wypełnić lukę między zamierzeniami rządu, dostawcami usług i polityków, a rzeczywistością, doświadczaną przez dzieci i młodzież, którzy jako najmłodsi, są najbardziej narażeni na wszelkie ryzyka.

ADAM SOLAK - dr hab. profesor Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, autor rozpraw naukowych z pedagogiki pracy, pedagogiki społecznej, praw dziecka. Jest redaktorem naczelnym Rocznika Naukowego Polsko – Ukraińskiego Edukacja Zawodowa i Ustawiczna, członkiem kilku rad naukowych i redakcyjnych w czasopismach naukowych, a także jest ekspertem Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Jako Prezes Fundacji „Uśmiech Ucznia” doradza społecznie Rzecznikowi Praw Dziecka. Będzie mówił o prawach dziecka w tradycji judeochrześcijańskiej, która jest nierozłącznym i ważnym elementem ludzkiej egzystencji i budowania cywilizacji życia i miłości.


MACIEJ TANAŚ – MODERATOR - polski pedagog, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, dziekan Wydziału Nauk Pedagogicznych APS i kierownik Zakładu Edukacji Medialnej.

MANFRED LIEBEL - jest doktorem nauk filozoficznych, emerytowanym profesorem socjologii na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie; założyciel i opiekun studiów magisterskich „Dzieciństwo i prawa dziecka” na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim i Uniwersytecie Poczdamskim. Jego najnowsze publikacje to: Children’s Rights from Below: Cross-Cultural Perspectives (2012); Janusz Korczak: Pionier der Kinderrechte (red., 2013); Kinder und Gerechtigkeit. Über Kinderrechte neu nachdenken (2013); Kinderinteressen: Zwischen Paternalismus und Partizipation (2015); Postkoloniale Kindheiten: Zwischen Ausgrenzung und Widerstand (2017). Będzie mówił o tym, dlaczego
Janusz Korczak uważał za konieczne, by dzieci posiadały prawa, i jak Korczak je pojmował.

BARBARA SMOLIŃSKA-THEISS – prof. zwyczajny, pedagog społeczny, pracownik socjalny, społeczny doradca Rzecznika Praw Dziecka, kierownik Katedry Pedagogiki Społecznej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Zajmuje się społecznymi problemami dziecka i rodziny (bieda, wykluczenie społeczne, nierówności oświatowe, opieka nad dzieckiem w rodzinie i w szkole). Badaczka spuścizny Janusza Korczaka, propagatorka korczakowskiej idei praw dziecka. Wśród jej publikacji są: Korczakowskie narracje pedagogiczne (2014); Dzieciństwo jako status społeczny (2014); Dzieci – najbiedniejsza grupa społeczna (2016). W referacie odniesie się do tego: Czego uczy nas Korczak. Pod tak banalnym z pozoru tytułem kryje się pytanie o korczakowską lekcję pedagogiki widzianą z perspektywy współczesnych teorii uczenia się.

STANISŁAW L. STADNICZENKO - prof. dr hab., kierownik Katedry Teorii i Filozofii Prawa i Praw Człowieka na Wydziale Prawa i Administracji Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie, przewodniczący Komisji Kodyfikacji Prawa Rodzinnego przy Rzeczniku Praw Dziecka. Zajmuje się głównie: prawami człowieka i dziecka, pedagogiką prawa, międzynarodowymi aspektami integracji, kształtowaniem świadomości i kultury prawnej społeczeństwa, komunikacyjną wizją prawa, alternatywnymi sposobami rozwiązywania konfliktów, aksjologią prawa i etyką. Naukowo związany z Uniwersytetem Opolskim; dzięki jego staraniom powstał Wydział Prawa i Administracji, którego był pierwszym dziekanem. Kierował Katedrą Prawa Ustrojowego i Prawa Człowieka oraz był twórcą studenckich poradni społeczno-prawnych w Opolu, a także tamtejszej Kliniki Prawa.

WOJCIECH LASOTA - Prezes Fundacji Korczakowskiej, instruktor teatralny i edukator- będzie moderował kolejną z sesji z udziałem:

MOSHE SHNER - starszy wykładowca w Wyższej Szkole Pedagogiki w Oranim w Izraelu. Wykłada historię, fi lozofi ę i tematykę, związaną z wyzwaniami pedagogicznymi, okresu po Holokauście. Znaczna część jego badań poświęcona jest spuściźnie wychowawcy i obrońcy dzieci, Janusza Korczaka. Oprócz tego Shner zajmuje się edukacją online i możliwością jej wykorzystania w edukacji humanistycznej na międzynarodową skalę.

DOROTA KUBICKA - magister filozofii, absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nauczycielka etyki w Gimnazjum im. Ignacego Jana Paderewskiego w Skórzewie koło Poznania. Przygotowuje doktorat poświęcony Januszowi Korczakowi. Autorka artykułów dotyczących jego myśli i życia.

ROMAN KUBICKI - profesor filozofii, Dyrektor Instytutu Filozofii Uniwersytetu Adama Mickiewicza, profesor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Nawiązując do
myśli Janusza Korczaka, która oscylowała wokół etyki, wykaże różnice między podejściem filozofów do pytania o sens naszej egzystencji odniesionej do człowieka dorosłego, a pedagogów, którzy pytając o dziecko, uciekali się do sztucznych pojęć stworzonych na użytek tego dyskursu.

SARAH HAUPTMAN - Była kierownik Wydziału Literatury w Szkole Pedagogiki Wyższej Szkoły Achva w Izraelu, wykłada literaturę od 25 lat. Jako wybitny naukowiec prowadzi badania i zajęcia w zakresie: literatury żydowskiej i powszechnej, literatury dla dzieci oraz piśmiennictwa akademickiego dla studentów. Jest także autorką podręczników dla nauczycieli literatury. Od czterech lat jest członkiem Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. Zainicjowała i zorganizowała dwa seminaria o tematyce korczakowskiej dla studentów, a obecnie działa w grupie pracującej nad utworzeniem akademickiego centrum nauki o Korczaku i jego spuściźnie w Szkole Achva.

Ojciec JOSEPH MAIER - jest amerykańskim księdzem katolickim, który mieszka i pracuje w slumsach Bangkoku w Tajlandii. Współzałożyciel działającej tam Human Development Foundation. Od 43 lat służy najuboższym mieszkańcom Bangkoku; daje schronienie rodzinom szczególnie narażonym na niebezpieczeństwa związane z narkotykami, przemocą, wykorzystywaniem seksualnym, prostytucją i dzikim lokatorstwem (squaty), oraz pokazuje im alternatywny styl życia. Wprowadza w życie nauki doktora Korczaka, walcząc o prawa biednych dzieci, każdemu z nich dając opiekę i możliwość edukacji.

ROZA A. VALEEVA - Profesor, doktor nauk pedagogicznych, dziekan Wydziału Pedagogiki, zastępca dyrektora Wydziału Współpracy Międzynarodowej w Instytucie Psychologii i Pedagogiki na Kazańskim Uniwersytecie Państwowym (w rejonie Wołgi). Nosi tytuł honorowego naukowca Republiki Tatarstanu, a także honorowego pracownika systemu Wyższej Edukacji Zawodowej. Przewodnicząca Stowarzyszenia Janusza Korczaka w Rosji, członek zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Janusza Korczaka. Była pierwszym badaczem nauk pedagogicznych Janusza Korczaka w byłym Związku Radzieckim (1982). Jej praca doktorska Teoria i praktyka edukacji humanistycznej XX-wiecznej pedagogiki europejskiej (1997) przedstawia analizę historycznych i teoretycznych podstaw i wytycznych humanizacji procesu nauczania w szkole, zawiera także oryginalną koncepcję realizacji edukacji humanistycznej. Jest powszechnie znaną w Rosji specjalistką w dziedzinie edukacji humanistycznej, autorką ponad trzystu publikacji naukowych.

MARC SILVERMAN - przez ponad trzydzieści lat pracował jako starszy wykładowca w Szkole Pedagogiki Uniwersytetu Hebrajskiego oraz w Melton Centre for Jewish Education. Obecnie na emeryturze. Prowadzi wykłady i badania, pisze i publikuje artykuły w dwóch wzajemnie ze sobą powiązanych dziedzinach: filozofia pedagogiki, moralna, progresywna, radykalna i żydowska myśl pedagogiczna, historia, socjologia i ideologia współczesnych żydowskich ruchów i trendów kulturowo-edukacyjnych.

TATIANA TSYRLINA-SPADY - Wykładowca na Seattle Pacifi c University, była profesor rosyjskiego uniwersytetu, od ponad dwudziestu lat prowadzi wykłady o Korczaku. Jest członkiem wielu organizacji międzynarodowych, założycielką oddziału stowarzyszenia im. Janusza Korczaka w rosyjskim Kursku. Wchodzi również w skład zarządu Amerykańskiego Stowarzyszenia im. J. Korczaka, jest autorką lub redaktorem dwudziestu książek i wielu artykułów z zakresu edukacji.

SARA EFRAT EFRON Profesor pedagogiki Narodowego Uniwersytetu Louis w Illinois, gdzie zarządza programem studiów doktoranckich. Autorka prezentacji, odczytywanych na wielu konferencjach, artykułów publikowanych w wydawnictwach zbiorczych; publikuje także w czasopismach branżowych. Współautorka publikacji na temat badań w działaniu
w edukacji (2013), obecnie kończy pisać kolejną książkę Writing a Literature Review: A Practical Guide [Pisanie recenzji literackiej: przewodnik praktyczny].

MARIOLA STRAHLBERG - magister inżynier, licencjonowany specjalista akupunktury w ośrodku Shining Mountain Center for Peaceful Childhood, Inc., oraz członek Stowarzyszenia Janusza Korczaka w Stanach Zjednoczonych. Praktykuje japoński styl leczenia akupunkturą i oferuje zintegrowane usługi terapeutyczne i edukacyjne dla dzieci, które borykają się z różnymi problemami. Opublikowała ostatnio program Five Star Program®: A Step-by-Step Teachers Guide to Innovative Classroom Strategies
that Awaken Students’ Unique Potential [przewodnik dla nauczycieli - innowacyjne strategie nauki w klasie rozwijające krok po kroku unikalny potencjał ucznia]. Powie o grupie wolontariuszy, która zainspirowana pracą doktora Janusza Korczaka, opracowała dla dzieci imigrantów Program Rozwojowy dla nich i ich rodziców.

MARIOLA PIETROŃ-RATYŃSKA - psycholog, terapeuta, coach. Praca w szkolnictwie miała być na chwilę, ale trwa nieprzerwanie od 1999 r. Od 2015 r. dyrektor Szkoły Podstawowej nr 267 im. Juliusza Słowackiego w Warszawie. Prywatnie jest dumną mamą nastolatki. W wolnych chwilach maluje, śpiewa, pisze, podróżuje, celebruje życie. „Nie ma rzeczy niemożliwych, bo wszystko jest możliwe, a co nie jest, wymaga tylko więcej czasu.”

CLAUDIA MAIER-HÖFER - doktor pedagogiki, profesor Uniwersytetu Nauk Stosowanych Kościoła Luterańskiego w Darmstadt. Opracowała program Edukacja, nauka i dzieciństwo/nauka o Dzieciństwie w Ewangelickiej Szkole Wyższej w Darmstadt. Specjalizuje się w analizie strukturalnych wymiarów dzieciństwa i nauki oraz zrównoważonych badaniach stosowanych w dziedzinie edukacji włączającej.

AVI TSUR- Od 1972 roku nauczyciel języka angielskiego w liceum Emek Harod mieszczącym się w kibucu, gdzie przebywał i wykładał Janusz Korczak podczas swoich dwóch
wizyt w Izraelu (w 1934 i 1936 roku). W latach 1984–1986 wysłannik izraelski w Południowej Australii. W latach 1988–2015 główny inspektor w Stowarzyszeniu Imigracji Młodzieży i z Obszarów Wiejskich przy Ministerstwie Edukacji. Praca doktorska w 2005 roku pt. School Newspapers in the Spirit of Janusz Korczak [Gazetki szkolne w duchu Janusza Korczaka], wykorzystana później w izraelskich szkołach. Aktywny członek zarządu Izraelskiego Instytutu Pedagogicznego im. Janusza Korczaka oraz IKA – Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. Wykłada dla nauczycieli, pracowników systemu oświaty oraz uczniów w różnych regionach i za granicą, zachęcając do bliższego zapoznania się ze spuścizną pedagogiczną Janusza Korczaka i uświadamiając aktualność idei Korczaka względem współczesnych nauk pedagogicznych.

MAŁGORZATA KMITA - Jest działaczką społeczną w środowisku lokalnym w Manchesterze. Ma szerokie doświadczenie w pracy społecznej, psychoterapii i ochronie zdrowia psychicznego, i wykorzystuje je w działaniach na rzecz dzieci. Była przewodnicząca organizacji Mental Health Europe i obecna przewodnicząca Stowarzyszenia im.
Korczaka w Wielkiej Brytanii.

TOMASZ POLKOWSKI - Prezes Zarządu Fundacji Dziecko i Rodzina, zajmuje się pomocą dziecku i rodzinie. Trener szkoleniowy, autor wielu materiałów metodycznych i narzędzi do pracy z dzieckiem i rodziną. Autor tzw. „metody indywidualnych planów pracy z dzieckiem i rodziną”, wykorzystywanej w różnych formach opieki zastępczej. Koordynator kampanii „Otwarte drzwi dla dzieci Europy”, sekretarz generalny Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. Kawaler Orderu Uśmiechu oraz Złotego Krzyża Zasługi.

BASIA VUCIC - założycielka Australijskiego Stowarzyszenia im. Korczaka, członek zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. Będzie moderować jedną z sesji.

MICHAL SADAN - Dyrektor YadLaYeled. Doktor nauk filozoficznych, magister technologii i komunikacji w pedagogice oraz licencjat historii sztuki. Przed przyjściem do YadLaYeled, była wykładowcą na studiach magisterskich i licencjackich na uniwersytetach i w szkołach wyższych. Jest także dyrektorem Narodowego Centrum Doskonalenia
Zawodowego Nauczycieli. Uczestniczyła w konferencjach, prowadziła warsztaty zarówno w Izraelu jak i innych krajach, autorka wielu publikacji. W swoim wykładzie będzie mówić o tym, jak unikalny styl pisarski Korczaka pozwolił odzwierciedlić jego innowacyjnego podejście do wiedzy o okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa oraz o jego „transformacjach”.

ROSA MARIA MENDIZABAL-ESPINOSA - jest pracownikiem naukowym w stopniu doktora na Uniwersytecie w Kingston i Uniwersytecie St. Georges w Londynie. Jej doświadczenia badawcze skupiają się wokół neonatologicznej opieki zdrowotnej i nauk społecznych. Interesuje się prawami niemowląt związanymi ze zdrowiem, procesem decyzyjnym w intensywnej terapii noworodków oraz zaangażowaniem rodziców w opiekę nad dziećmi w takcie poważnej choroby lub umierającymi.

NEKTARIOS STELLAKIS - Uzyskał tytuły licencjata z edukacji podstawowej oraz z edukacji wczesnodziecięcej. Magisterium z akwizycji języka na Uniwersytecie w Essex, UK (1999). Jego praca doktorska na Uniwersytecie w Patras dotyczyła zdolności pisarskich dzieci w wieku przedszkolnym (2006). Pracował jako nauczyciel nauczania podstawowego przez piętnaście lat do roku 2007, kiedy to został wykładowcą na Wydziale Nauk Pedagogicznych i Pedagogiki Wczesnodziecięcej na Uniwersytecie w Patras
w Grecji. Tematem jego badań i wykładów jest „Umiejętność czytania i pisania oraz praktyka nauczania w pedagogice wczesnodziecięcej”. W 2012 roku został adiunktem, a stałym członkiem kadry akademickiej jest od roku 2015. Obrońca prawa dzieci do równego traktowania w opiece i edukacji wczesnodziecięcej. Przewodniczył Greckiemu Komitetowi Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego OMEP, a od roku 2013 jest jej wiceprzewodniczącym na Europę. Reprezentuje OMEP w różnych organizacjach i sieciach międzynarodowych.

MICHAŁ KOZIEŃ - Urodzony w 1990 roku, nauczyciel literatury w polskim liceum, z Korczakiem związany od roku 2002, gdy pierwszy raz przyjechał do Korczakowa (obóz letni).Od roku 2007 doradca w Korczakowie odpowiedzialny za program obozu, grupy zagraniczne i współpracę z innymi instytucjami i organizacjami. Obecnie w trakcie studiów doktoranckich na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego zainteresowania skupiają się na języku polityki i komunikacji niewerbalnej.

KAROLINA ONYSZKIEWICZ - Urodzona w 1986 roku, związana z Korczakowem od 1998. Studiowała turystykę i rekreację oraz dietetykę i żywienie. Udziela korepetycji. W Korczakowie odpowiada za program obozu oraz infrastrukturę.

CÉCILE REMY - od 17 lat jest czynnym pedagogiem społecznym w Wielkiej Brytanii. Zajmuje się nauczaniem i opieką nad dziećmi w potrzebie. Praca w różnorodnych środowiskach i przy różnych podejściach uwrażliwiła ją na odmienne wartości i postawy przyjmowane wobec dzieci oraz uświadomiła w jaki sposób wpływają one na najmłodszych. To zaważyło na decyzji o podjęciu studiów doktoranckich w Instytucie Pedagogiki na University College London.

LUCIANA CASTRILLON - Pierwszą i najlepszą pracą Luciany była praca na stanowisku opiekuna w domu dziecka w Brazylii, gdzie zajmowała się usuwaniem wszy, zmienianiem pieluch i wycieraniem łez. Ukończenie studiów w dziedzinie psychologii i pedagogiki dodało naukowy wymiar jej zaangażowaniu w działalność na rzecz dzieci. Jest psychologiem, bajarką i pocieszycielką dzieci.

URSZULA MARKOWSKA-MANISTA - Adiunkt i sekretarz naukowy Katedry UNESCO im. Janusza Korczaka Interdyscyplinarnych Studiów nad Rozwojem i Dobrostanem Dziecka Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Wykładowca i dyrektor programowy studiów magisterskich w zakresie badań nad dzieciństwem i prawami dziecka (MACR) na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Wolnego Uniwersytetu Berlińskiego. Jej działalność naukowa koncentruje się na problematyce dziecka marginalizowanego i dyskryminowanego
w kontekście edukacji i wychowania w różnorodnych kulturowo środowiskach oraz edukacji i komunikacji międzykulturowej w tzw. „wrażliwych kontekstach”.

DOMINIKA ZAKRZEWSKA-OLĘDZKA - doktoryzuje się w z nauk pedagogicznych, asystentka w Katedrze UNESCO im. Janusza Korczaka Interdyscyplinarnych Studiów nad Rozwojem i Dobrostanem Dziecka Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie (2016). Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół komunikacji międzykulturowej oraz tematyki
stereotypów i uprzedzeń, procesu ich powstawania, wygaszania, a także wpływu na relacje międzyludzkie.

JUSTYNA DOMINIAK - koordynatorka i edukatorka Muzeum dla Dzieci w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie poprowadzi warsztat na temat tego, jak budować młodą publiczność.

ADAM DANIEL ROTFELD - badacz stosunków międzynarodowych, zajmuje się teorią i praktyką bezpieczeństwa międzynarodowego, prawami człowieka, rozwiązywaniem
konfliktów międzynarodowych, ograniczeniami i kontrolą zbrojeń oraz rozbrojeniem. Były minister spraw zagranicznych w rządzie Marka Belki i były dyrektor Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI). Członek Kolegium Doradczego Sekretarza Generalnego ONZ ds. Rozbrojenia (2006–2011), przewodniczący Kolegium w roku 2008. Współprzewodniczył Polsko-Rosyjskiej Grupie do Spraw Trudnych w latach 2008–2015. Wchodził w skład Grupy Ekspertów NATO („Grupa Mędrców”) ds. przygotowania Nowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu oraz Panelu Wybitnych Osobistości, powołanego pod auspicjami OBWE, który opracował raport pt. Back to Diplomacy nt. możliwości kształtowania „bezpieczeństwa europejskiego jako wspólnego projektu”. Członek Komitetu Nauk Politycznych PAN. Opublikował ponad 20 monografii i ok. 450 studiów, artykułów i esejów. Pracuje na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.

HANNA ZAREMSKA – MODERATOR, mediewistka, profesor w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk., autorka książki Żydzi w Polsce średniowiecznej (2011).


KRZYSTOF CZYŻEWSKI - praktyk idei, pisarz, reżyser i animator działań międzykulturowych. Współtwórca Fundacji „Pogranicze” i Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach. W 2011 r. wraz z zespołem „Pogranicza” otworzył Międzynarodowe Centrum Dialogu w Krasnogrudzie. Inicjator programów dialogu międzykulturowego w Europie Środkowej, na Bałkanach, Kaukazie, w Azji Środkowej, Indonezji, Bhutanie, Afryce Północnej i na innych pograniczach świata. Wykładowca wielu uniwersytetów w Europie i USA; obecnie jest profesorem Uniwersytetu Bolońskiego i Rutgers University. Autor książek Ścieżka pogranicza, Linia powrotu. Zapiski z pogranicza i Miłosz. Tkanka łączna.

MARCIN ZARÓD - Nauczyciel roku 2013, członek grupy Superbeflrzy RP, anglista w V Liceum Ogólnokształcącym im. Janusza Korczaka w Tarnowie, jeden z twórców Centrum Edukacji i Kreacji Cyfrowej Fabryka Przyszłości w Tarnowie, ekspert i trener w projekcie Laboratorium Dydaktyki Cyfrowej, latarnik Polski Cyfrowej, zdobywca
tarnowskiego tytułu Nauczyciel z Kulturą 2016, Wychowawca roku 2012. Prowadzi blog dla nauczycieli www.iporadnik.blogspot.com. Publikował w magazynach w takich jak: „IT w Edukacji”, „Dyrektor Szkoły”, „Głos Nauczycielski”, „Meritum” i „Języki Obce w Szkole”. Jego uczniowie zdobywają za swoje projekty nagrody w konkursach krajowych i międzynarodowych.

MIRA SHWEKY - Założycielka i dyrektor Oddziału Kina i Mediów Masowych w liceum Harel High School w Izraelu. Wykładowca Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Davida Yellina w Jerozolimie. Opracowuje i koordynuje programy nauczania w Wydziale Komunikacji. Kierownik projektu Różnorodne i różne programy społeczne w Izraelu. Zajmuje się alfabetyzmem wizualnym, filmem i produktami medialnymi.

WIESŁAW THEISS - pedagog, profesor Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, uprzednio wieloletni profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania naukowe to: teoria i historia pedagogiki społecznej, edukacja środowiskowa, dziecko i dzieciństwo w skrajnych sytuacjach społeczno-politycznych, edukacja i pamięć społeczna. Ostatnio opublikował m.in. Pamięć rodziny, domu, miejsca, „Pedagogika Społeczna” 2016 nr 1 (numer monografi czny, współred. Wioleta Danilewicz).

BATIA GILAD - Przewodnicząca Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka i członek Izraelskiego Instytutu Pedagogicznego im. Janusza Korczaka. Wieloletni wychowawca, dyrektor pedagogiczny, doradca akademicki w szkołach eksperymentalnych. Przez ostatnie 30 lat zaangażowana w dokumentowanie wspomnień i pamiątek,
związanych z uczniami Korczaka, nieustannie bada jego spuściznę pedagogiczną i opracowuje programy wdrażania jego idei w izraelskim systemie oświaty i życiu społecznym. W 2017 została odznaczona przez dzieci „Orderem Uśmiechu”.

AMICHAI PARDO - Absolwent szkoły teatralnej w Tel Awiwie, pracujący ponad 25 lat w zawodzie. Jego aktorska wszechstronność pozwala mu grać zarówno w sztukach szekspirowskich w Niemczech czy w Nowym Jorku, jak i w sztukach dla dzieci. W 2001 roku zdobył tytuł najlepszego aktora na Festiwalu Tęcza w Sankt Petersburgu. Przez ostatnie 17 lat grał w sztuce Korczak – Ten Matchboxes dla publiczności międzynarodowej w USA, Rosji, Japonii, Polsce, Indiach, na Węgrzech, w Wielkiej Brytanii i Szwajcarii.

MARTA CIESIELSKA – MODERATOR - kustosz i dokumentalista w Korczakianum – pracowni naukowej Muzeum Warszawy.


MARLENA SĘCZEK - Dokumentalista w Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej Instytutu Badań Literackich PAN. Autorka m.in. projektów: Dokumentacja rodzinna Janusza Korczaka (2013), Warszawianie z wyboru. Udział przybyszów z peryferii w budowaniu wielokulturowej tożsamości miasta na przykładzie rodziny Janusza Korczaka (2017).

ALEKSANDRA KALISZ - Absolwentka Centrum Badań Holocaustu w Instytucie Europeistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz studiów podyplomowych „Totalitaryzm – Nazizm – Holocaust” prowadzonych przez Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie we współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau. Interesuje się głównie edukacją na temat Holocaustu oraz polskim dyskursem i odbiorem Zagłady, zarówno w debacie publicznej jak i naukowej. Angażuje się także w projekty związane ze zwalczaniem dyskryminacji i edukacją międzykulturową.

AGNIESZKA WITKOWSKA-KRYCH - antropolog kultury, hebraistka, socjolog, absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych, obecnie doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, kustosz w Korczakianum (pracowni naukowej Muzeum Warszawy), badaczka życia i spuścizny Janusza Korczaka oraz
historii Żydów warszawskich.

ANNA LANDAU-CZAJKA - socjolog i historyk, profesor Wydziału Nauk Społecznych SGGW, członek Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego i Rady Naukowej Instytut Historii PAN. Zajmuje się historią stosunków polsko-żydowskich, historią kobiet i historią społeczną XX wieku. Autorka książek: W jednym stali domu... Koncepcje rozwiązania kwestii żydowskiej w publicystyce polskiej lat 1933–1939” (1998), Co Alicja odkrywa po własnej stronie lustra. Życie codzienne, społeczeństwo, władza w podręcznikach dla dzieci najmłodszych 1785– 2000 (2002), Syn będzie Lech... Asymilacja Żydów w Polsce międzywojennej, (2006) Polska to nie oni. Polska i Polacy w polskojęzycznej prasie żydowskiej II Rzeczypospolitej (2015). Monografia Wielki „Mały Przegląd” (złożona do druku).

SABINE AHRENS - Ukończyła studia magisterskie na Wydziale Teologii Ewangelickiej w Heidelbergu i Berlinie. W latach 1989–1996 pełniła funkcję wikariusza, a następnie proboszcza, we wspólnocie ewangelickiej w Essen (Zagłębie Ruhry). W następnych latach, również w Essen, w kościele ewangelickim, była proboszczem wspólnoty,
skupiającej osoby upośledzone umysłowo. Od 2003 roku wykłada w ewangelickim Instytucie Pedagogiczno-Teologicznym w Bonn (Nadrenia) teologię pastoralną, w kontekście osób upośledzonych. Lider bibliodramy – dyplom Europejskiego Stowarzyszenia Bibliodramy (EBN).

BEATA CHRUDZIMSKA - magisterium i studia doktoranckie z filozofii i teologii katolickiej (UKSW), studia doktoranckie z filozofii na uniwersytecie we Fryburgu (Szwajcaria), licencjat kanoniczny z teologii w Instytucie Teologii Apostolstwa „Pallotianum” (UKSW), Podyplomowe Studia Duchowości (PWTW), nauczycielka religii rzymsko-katolickiej); lider bibliodramy – dyplom Europejskiego Stowarzyszenia Bibliodramy (EBN).

BATYA BRUTIN - jest historykiem sztuki i badaczem, skupiającym się na sztukach plastycznych o tematyce Holocaustu oraz zabytkach Zagłady w Izraelu i na całym świecie. Jest autorką publikacji, książek, esejów akademickich i materiałów edukacyjnych z tego zakresu. Dr Brutin jest kierownikiem wydziału Nauk o Holocauście, w ramach izraelskiego programu społecznego, w Wyższej Szkole Beit Berl w Izraelu.

BOŻENA SZROEDER - animator kultury, pedagog, pracuje w Ośrodku „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach, gdzie prowadzi pracownię teatralną z dziećmi i jest liderem programu Kroniki sejneńskie. W sejneńskich szkołach realizuje programy edukacji interkulturowej dla dzieci, warsztaty dotyczące tradycji sąsiedzkich Sejneńszczyzny. Od kilku lat zajmuje się projektem filmowym pt: Filmowa Kolekcja Opowieści Pogranicza, który miał już 5 edycji: Bajki i Legendy Pogranicza, Pieśni Pogranicza, Opowieści dziadków, Opowieści krasnogrudzkie i Misteria Dzieciństwa. Laureatka Nagrody Honorowej im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata” (2012 rok).

MAŁGORZATA SPOREK-CZYŻEWSKA - dyrektor Fundacji „Pogranicze”, animator kultury. Ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1990 roku była współzałożycielką Fundacji „Pogranicze”. Prowadzi programy edukacyjne z młodzieżą, poświęcone poznawaniu wielokulturowego dziedzictwa dawnej Rzeczypospolitej oraz teatralną grupę młodzieżową. W Międzynarodowym Centrum Dialogu w Krasnogrudzie wciela w życie koncepcje ośrodka praktyk międzykulturowych nakierowanych na współpracę
ze wschodnimi sąsiadami (Litwa, Białoruś, Ukraina, Rosja). Kieruje zespołem realizującym kulturowe projekty transgraniczne.

BARBARA PIWOWARSKA - jest kuratorem, autorem i historykiem sztuki specjalizującym się sztuce awangardy oraz sztuce współczesnej. W 2017 roku była kuratorem polskiego Pawilonu na 57. Biennale w Wenecji, gdzie Polskę reprezentowały prace Sharon Lockhart inspirowane „Małym Przeglądem” Janusza Korczaka i jego innowacyjnej praktyce “dawaniu głosu” dzieciom w gazecie, w ramach projektu zrealizowanego z nastoletnimi dziewczętami z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Rudzienku.

GUNIA NOWIK - jest historykiem sztuki, tłumaczem, kuratorem i współzałożycielką galerii Pola Magnetyczne w Warszawie. Od roku 2015 współpracuje z artystką Sharon Lockhart i dziewczętami z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Rudzienku. W 2017 roku była członkiem grupy realizującej projekt Little Review Sharon Lockhart reprezentującej Polskę na 57. Biennale w Wenecji, prowadzi także studio artystyczne Lockhart Studio w Warszawie.

EWA LEWANDOWSKA-TARASIUK – MODERATOR - doktor, wykładowca w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wiceprzewodnicząca Polskiego Komitetu Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego OMEP. Organizacja ta ma status instytucji doradczej przy UNESCO, a jej przedstawiciele biorą udział w spotkaniach UNICEF. OMEP jest także oficjalnym partnerem Globalnej Programu Działania UNESCO na rzecz Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju.

AGNIESZKA CZACHOROWSKA - Nauczycielka i wychowawczyni świetlicy z 18-letnim stażem. Pełniła funkcję ekspertki przedmiotowej ds. świetlic szkolnych w Zachodniopomorskie Centrum Kształcenia Nauczycieli. Absolwentka pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej oraz studiów podyplomowych „Sztuka i kultura”. Prowadziła warsztaty filmowe, podróżnicze oraz inne, integrujące wiele płaszczyzn wychowania. Jest autorką scenariuszy i artykułów z zakresu wychowania i edukacji filmowej. Inspiracje: kontakty z ludźmi, muzyka, literatura i film oraz dające nadzieję idee.

MIEKE FELIX - studiowała aktorstwo w Konserwatorium Królewskim w Antwerpii, historię sztuki na Uniwersytecie w Gandawie i teologię na Katolickim Uniwersytecie Lowańskim. Jako mała dziewczynka odkryła w zbiorach bibliotecznych swego ojca sztukę Erwina Sylvanusa Korczak und die Kinder, co zapoczątkowało jej fascynację Januszem Korczakiem. Jest członkiem belgijskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka, organizacji non-profit.

JOANNA ZĘTAR - historyk sztuki, dziennikarz, animator kultury. Ukończyła Katolicki Uniwersytet Lubelski oraz Akademię Dziedzictwa w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Od 2001 roku pracuje w ośrodku “Brama Grodzka-Teatr NN” w Lublinie. Koordynator Projektów: „Zapomniana Przeszłość – Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny”, “Archiwum Fotografii”, “Narracje (nie)pamięci” - opowieści o dzielnicach Lublina. Współpraca przy projektach: „Życie Żydów w Europie z dala od
metropolii“, “Drewniany skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość”. Organizator konferencji: “Żydzi w Lublinie - Żydzi we Lwowie : Miejsca – Pamięć – Obecność”. Obecnie redaktor naczelna portalu www.leksykon.teatrnn.pl prowadzonego w ramach Teatru NN. Redaktor publikacji: „Lublin 1940. Fotografie getta”, „Opowieści z Bramy. Alex Dancyg”, „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość”. Autorka wielu publikacji i prezentacji na temat działalności ośrodka “Brama Grodzka-Teatr NN” oraz kultury lokalnej. Wykładowca na Politechnice Lubelskiej i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

TERESA SKUDNIEWSKA – MODERATOR - Pedagog, wychowawca, nauczyciel, społecznik od 1978 roku związana z Naszym Domem – Domem Dziecka Nr 1 im. Maryny Falskiej w Warszawie. W 1974 r. ukończyła studia z pedagogiki resocjalizacyjnej na UW i studia z zakresu pomocy społecznej. W latach 1972–1977 pracowała w Specjalnym Ośrodku Wychowawczym TPD Helenów w Międzylesiu i Pogotowiu Opiekuńczym w Warszawie. W latach 1978–2010 pełniła funkcję zastępcy dyrektora, a potem dyrektora domu. Popularyzowała historię i tradycję Naszego Domu na konferencjach, seminariach krajowych i międzynarodowych oraz w wielu publikacjach z zakresu problematyki opiekuńczo-wychowawczej. W latach 1996–2010 wykładała zarządzanie placówkami opieki w Wyższej Szkole Pedagogicznej ZNP. Od 1978 jest aktywnym członkiem Międzynarodowego i Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. W 1992 roku reaktywowała Towarzystwo Nasz Dom, organizację pozarządową ściśle związaną z Domem na Bielanach, którego była wiceprzewodniczącą do 2011 roku. Nagradzana i odznaczana za ogromne zaangażowanie w tworzenie dzieciom szczęśliwego domu, spokojnego dzieciństwa i zachowania w pamięci
twórców: Maryny Falskiej i Janusz Korczaka. Obdarowana Orderem Uśmiechu.

EWA JAROSZ – MODERATOR - pedagog, dr hab. prof. UŚl, pracownik naukowy oraz nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W pracy naukowej oraz w działalności eksperckiej zajmuje się tematami oraz projektami naukowymi i praktycznymi związanymi z problemami przemocy wobec dzieci oraz partycypacji społecznej dzieci i młodzieży. Rozwija w Polsce dyskurs naukowy dotyczący aktywnego obywatelstwa dzieci. Autorka wielu artykułów naukowych oraz książek. Laureatka licznych nagród naukowych, w tym Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Od wielu lat Społeczny Doradca Rzecznika Praw Dziecka. Autorka corocznych raportów na temat postaw
społecznych wobec przemocy w wychowaniu. Współpracuje z organizacjami pozarządowymi, fundacjami oraz innymi podmiotami krajowymi i międzynarodowymi, działającymi w obszarze poszanowania praw dziecka.

TYMON RADZIK - Urodzony w 2001 roku. Uczeń, działacz społeczny, aktywista w zakresie praw dziecka (w szczególności praw politycznych), równego dostępu do administracji publicznej oraz transparentności działania władzy. Doradca-wolontariusz Minister Cyfryzacji Anny Streżyńskiej z dziedziny e-usług państwa dla osób niepełnoletnich. W 2017 roku nominowany przez Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka do Międzynarodowej Dziecięcej Nagrody Pokojowej.

JOOP BERDING - adiunkt na Rotterdam University of Applied Sciences (po 1 października 2017 r., planuje przejście na wcześniejszą emeryturę). Uzyskał stopień doktora na Free University Amsterdam. Jest autorem wielu publikacji o tematyce korczakowskiej oraz na temat filozofii edukacji Deweya i teorii politycznej Hannah Arendt, zarówno w języku holenderskim, jak i angielskim.

TOVA BEN-ARI - Główny Inspektor ds. praw ucznia w Departamencie Szkolnictwa Ministerstwa Edukacji Państwa Izrael.

YOSSI MICHAL - Wykładowca, organizator warsztatów i krajowy doradca ds. praw ucznia w Ministerstwie Edukacji Państwa Izrael. Koordynator warsztatów, uznany autor i propagator programów edukacyjnych dla szkół i społeczności lokalnych, realizowanych na szczeblu okręgowym, regionalnym i ogólnokrajowym, promujących kulturę przestrzegania praw dziecka w ramach systemu edukacji. Wykładowca i koordynator kursów dla nauczycieli, dyrektorów szkół, doradców edukacyjnych i innych specjalistów w Izraelu oraz dla pedagogów z całego świata. Współautor programów nauczania i narzędzi pedagogicznych wykorzystywanych do wdrażania wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie praw dzieci w klasie, szkole i społeczności lokalnej.

JONATHAN LEVY - Nauczyciel, trener i wykładowca, szkolący specjalistów do pracy z dziećmi. Funkcjonuje w dwóch kulturach – urodził się w Wielkiej Brytanii, gdzie zdobył wykształcenie w dziedzinie pedagogiki i filozofii edukacji, a od 36 lat mieszka i pracuje we Francji. Prowadzi szkolenia dla przedstawicieli sektora edukacji, polityki społecznej, organizacji rządowych i pozarządowych. Specjalista ds. pedagogiki i edukacji we francuskiej organizacji pozarządowej Initiatives of Change, a także
inicjator i dyrektor programowy konferencji CATS. Doradca UNESCO i UNICEF w zakresie pedagogiki i praw dziecka oraz wiceprezes Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. Członek Wysokiej Rady ds. Rodziny, Dzieci i Osób Starszych, doradzającej rządowi francuskiemu.

DARIUSZ GRZEMNY - pracuje w Stowarzyszeniu dla Dzieci i Młodzieży SZANSA, gdzie zajmuje się działaniami związanymi z przemocą, dyskryminacją, mową nienawiści, rasizmem i prawami człowieka. Jego międzynarodowe doświadczenie zawodowe obejmuje pracę w sekretariacie Amnesty International w Londynie na stanowisku doradcy ds. Praw człowieka. Pracował także w Radzie Europy, jako doradca edukacyjny w Europejskich Centrach Młodzieży w Strasburgu i Budapeszcie. Trener blogerów zrzeszonych w „No Hate Speech Movement” [Zatrzymać Mowę Nienawiści], członek rady trenerów Młodzieżowej Sekcji Rady Europy.

ANNA LECHOWSKA - prezeska Stowarzyszenia dla Dzieci i Młodzieży SZANSA, autorka i realizatorka projektów edukacyjnych i publikacji, dotyczących ochrony dzieci przed przemocą, prowadzi szkolenia dla grup zawodowych z zakresu problematyki dziecka krzywdzonego, ochrony dzieci przed przemocą. Certyfikowana specjalistka i superwizorka w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Społeczny Doradca Rzecznika Praw Dziecka, członek Rady Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

MAJA BRZOZOWSKA-BRYWCZYŃSKA - socjolog, tłumacz, podwójna mama, adiunkt w Zakładzie Badań Kultury Wizualnej i Materialnej Instytutu Socjologii UAM w Poznaniu. Naukowo zajmuje się analizą możliwości, form, obszarów i problemów, związanych z dziecięcą partycypacją w życiu publicznym i społecznym. Jest entuzjastką dobrze zaprojektowanych placów zabaw, promuję ideę dziecięcego obywatelstwa. W wolnych chwilach z przyjemnością angażuje się w projekty społeczne i artystyczne (m.in.
z poznańskim Centrum Sztuki Dziecka czy Instytucie Małego Dziecka im. Astrid Lindgren) zwłaszcza związane z przestrzeniami dziecięcej zabawy i sprawczości. Od czterech lat współtworzy program Wolno Dzieciom w ramach Międzynarodowego Festiwalu Malta.

AGNIESZKA STELMACH - Nauczyciel dyplomowany z 15-letnim stażem, pracuje w ZS Centrum Kształcenia Rolniczego im. W. Witosa w Mokrzeszowie. Bierze udział w wielu przedsięwzięciach na szczeblu lokalnym i ogólnopolskim, np. w programie Młodzież w działaniu, organizowanym przez CEO, Młodzież adaptuje zabytki, Bezpieczna szkoła
– bezpieczny uczeń i Śladami naszych przodków… W roku szkolnym 2015/2016 wzięła udział w międzynarodowym programie doskonalącym dla nauczycieli i edukatorów Nauczanie z użyciem relacji w XXI w. w ramach Shoah Foundation. Od 2004r. współpracuje z Fundacją Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego w ramach programu Szkoła w Krzyżowej, prowadząc cykliczne warsztaty.

ANNA CZERWIŃSKA - Absolwentka Międzywydziałowych Studiów Humanistycznych UW, autorka materiałów edukacyjnych, programów szkoleń, kursów dla nauczycieli z zakresu edukacji kulturalnej i artystycznej (m.in. Kulthurra! Zajęcia artystyczne w szkołach, Filmoteka Szkolna. Akcja!), koordynatorka miejsca edukacji rodzinnej U króla
Maciusia w Muzeum POLIN, trenerka (Szkoła Trenerów Organizacji Pozarządowych i Szkoły Trenerów Biznesu House of Skills).

ANNA DYBAŁA - Doktorantka na Uniwersytecie Warszawskim. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na demografii historycznej Żydów w XIX wieku. Pod kierunkiem dr hab. prof. Małgorzaty Karpińskiej przygotowuje rozprawę doktorską, poświęconą żydowskiej rodzinie w Królestwie Polskim, w I połowie XIX wieku. Od 8 lat pracuje
w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN prowadząc zajęcia dla rodzin, dzieci, zajęcia w szpitalach.

WOJCIECH LASOTA - Prezes Fundacji Korczakowskiej, trener umiejętności miękkich, współpracownik Biura ds. Wspomagania Rozwoju Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundacji Ernst & Young (Polska), historyk sztuki. Były pracownik Centrum Dokumentacji i Badań KORCZAKIANUM, instruktor teatralny i edukator. Prowadził wykłady i warsztaty Korczakowskie w wielu miejscach w Polsce oraz między innymi w Berlinie, Paryżu i Londynie.

LYAYSAN A. RYBAKOVA - Doktor i wykładowca w Katedrze Pedagogiki Instytutu Psychologii i Edukacji Kazańskiego Uniwersytetu Państwowego. Koordynator Kazańskiego Towarzystwa Młodzieży Korczakowskiej „Słońce dla Dzieci” w Rosji. W swojej rozprawie doktorskiej zatytułowanej Formowanie wartościowych orientacji życiowych u studentów
w ramach organizacji młodzieżowych (2009) dokonuje analizy teoretycznych i praktycznych aspektów pracy organizacji młodzieżowych, zgodnie z myślą Korczaka. Autorka ponad 50 artykułów naukowych.

List minister edukacji do Dyrektorów Szkół, Nauczycieli, Rodziców i Uczniów - w krzywym zwierciadle

Sparafrazuję List Ministra Edukacji Narodowej do Dyrektorów Szkół, Nauczycieli, Rodziców i Uczniów, żeby skorygować w jego właściwej zawartości to, czego w nim zabrakło, albo z czego nie zdaje sobie sprawy pani minister (stąd printscreeny):

Szanowni Państwo,
Dyrektorzy Szkół,
Nauczyciele,
Rodzice i Uczniowie,

przed nami początek nowego roku szkolnego 2017/2018. Czas wytężonej, ale także nie dla wszystkich satysfakcjonującej pracy. Mam świadomość, że duża część nauczycieli jest rozgoryczona wprowadzoną reformą szkolnictwa. Jednak 1 września br. musicie zacząć wprowadzać "nowe" rozwiązania w systemie edukacji, które były oczekiwane przez kierownictwo mojej partii, a w ciągu dwóch lat systematycznie i konsekwentnie wmawialiśmy Wam, że także były oczekiwane zarówno przez rodziców, dyrektorów szkół, nauczycieli, jak i samorządowców.

W roku szkolnym 2017/2018 szczególny nacisk kładziemy na wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego oraz podniesienie jakości edukacji matematycznej, przyrodniczej i informatycznej. Mamy na czym bazować, bo przecież w okresie rządów PO i PSL właśnie w tych dyscyplinach wiedzy gimnazjaliści i licealiści osiągali znakomite rezultaty. Chwaliłam ich za to na Twitterze, bo polscy nauczyciele - niezależnie od tego, kto kieruje MEN - potrafią kształcić mistrzów, olimpijczyków w skali światowej.

Szczególną uwagę środowiska oświatowego będę chciała zwrócić na wzmocnienie wychowawczej roli szkoły oraz bezpieczne korzystanie uczniów z internetu. To przecież poprzednia formacja rządzącą wykorzystała projekt "Cyfrowa Szkoła" do skandalicznych nadużyć finansowych. Nadal nie ujawniamy wyników śledztw prokuratorskich, bo mogłoby to się obrócić także przeciwko mojej formacji, jak nie teraz, to za kilka lat. Właśnie dlatego powierzyliśmy to zadanie osobom, które będą troszczyć się o właściwe gospodarowanie budżetem w tym zakresie. Wiemy, komu je powierzyć.

Zależy mi również na wprowadzeniu doradztwa zawodowego do wszystkich szkół i placówek oświatowych oraz na usprawnieniu edukacji włączającej. Właściwie, powinnam stwierdzić, że chodzi tu o doradztwo branżowe, bo przecież nam nie chodzi tylko o zmianę nazwy czy szyldu. Część dzieci niepełnosprawnych już pozbawiliśmy możliwości uczęszczania do szkoły. Niech nauczyciele dojeżdżają do ich domów. Po co mają maluchy przeżywać stres ekspozycji społecznej.

Pracujemy nad nowymi rozwiązaniami w finansowaniu oświaty i w pragmatyce zawodowej nauczycieli. Najchętniej powrócilibyśmy do takich rozwiązań, w wyniku których nauczycielom nie wolno by było uczestniczyć w jakichkolwiek akcjach protestacyjnych czy spacerach politycznych.

Będzie to pierwszy etap zmian porządkujących system finansowania zadań oświatowych. Chcemy, aby był on przejrzysty i łatwiejszy w stosowaniu przez samorządy, organy prowadzące, a także dyrektorów szkół i placówek. Jeszcze nie udało nam się uprościć wzoru, który byłby zrozumiały dla przeciętnego Polaka, dlatego musicie nam uwierzyć, że jak mówimy, że będzie łatwiejszy i bardziej przejrzysty, to mówimy.

Ścieżka awansu zawodowego będzie powiązana z oceną pracy, a jej długość uzależniona od jakości pracy. To tak, jak było przez poprzednie osiem lat rządów PO i PSL. Nie martwcie się.

Ujednolicony zostanie obowiązkowy, tygodniowy wymiar godzin dla nauczyciela pedagoga, logopedy, psychologa i doradcy zawodowego, a także terapeuty pedagogicznego, z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Nie pozwolimy, by samorządy, które są organem prowadzącym szkoły, wtrącały się w zakres tych obowiązków. W ogóle zastanawiamy się nad tym, czy wzorem roszczeń Związku Nauczycielstwa Polskie nie pozbawić samorządów prawa do zajmowania się edukacją publiczną. Ona musi być państwowa, jak w PRL, co zaznaczyliśmy powrotem do ustroju szkolnego z Waszych dziecięcych lat.

Działania Ministerstwa Edukacji Narodowej będą ukierunkowane na wzmocnienie roli nauczyciela i podniesienie jego prestiżu. Wprowadzimy nową formułę doskonalenia zawodowego oraz podwyżki wynagrodzeń. Ministerstwo pracuje nad tym, jak wzmocnić rolę i podnieść prestiż.

Reforma edukacji to proces zaplanowany na wiele lat, ale już dziś pragnę podziękować dyrektorom szkół i nauczycielom, którzy od początku brali aktywny udział w jej wdrażaniu i byli blisko uczniów oraz rodziców. To wy jesteście Polakami "lepszego sortu".

(Głos Nauczycielski 2017 nr 35, s.1)


Uczestnictwo w ponad 3 tys. szkoleń zawodowych z nowej podstawy programowej jest znakiem zaangażowania środowiska nauczycielskiego w proces zmian w polskiej oświacie. W gruncie rzeczy były to nic nieznaczące spotkania pod szyldem szkoleń, żeby można było jakoś wydać unijne pieniądze.

Każdego dnia współpracują Państwo nie tylko z uczniami, ale także z ich rodzicami, wkładając wiele wysiłku, pasji i entuzjazmu w nauczanie oraz wychowanie dzieci. Serdecznie za to dziękuję. Życzę wielu sukcesów edukacyjnych i satysfakcji z wykonywanej pracy.

Z okazji zbliżającego się nowego roku szkolnego składam również życzenia wszystkim uczniom, aby jak najlepiej wykorzystali nadchodzący czas. Korzystajcie ze wszystkich szans, jakie daje Wam szkoła, aby stawać się jeszcze lepszymi i mądrzejszymi ludźmi. Nie bójcie się zadawania pytań i poszukiwania na nie odpowiedzi.
Podziwiajcie nowego poetę, a odrzucajcie ujawnionych przez IPN tajnych współpracowników SB. Zapomnijcie o Lechu Wałęsie, bo to nie dzięki niemu Polska odzyskała wolność. To m.in. Wallenrod w prokuraturze, funkcjonariusze PZPR pozorujący fascynację socjalizmem doprowadzili nas do zwycięstwa. Nareszcie będziecie mieli w szkole prawdziwą historię Polski.

Nie zrażajcie się niepowodzeniami, bo są one częścią edukacji. Nie zapominajcie również o tym, że w trudnych chwilach zawsze możecie liczyć na pomoc ze strony swoich wychowawców i nauczycieli. Właśnie dlatego w 1997 r. minister - a były socjolog marksizmu i leninizmu usunął ze szkół rzecznika praw ucznia. My też uważamy, że jest to zbyteczna rola. Każdy nauczyciel jest waszym rzecznikiem.

Pragnę podkreślić, jak ważną częścią społeczności szkolnej są rodzice. Zaangażowanie z ich strony stanowi nieocenione wsparcie dla nauczycieli oraz wychowawców. Pomaga w realizacji celów oraz zadań edukacyjno-wychowawczych. Dobra współpraca na linii szkoła–rodzice wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa i ułatwia rozwiązywanie trudnych sytuacji. Życzę rodzicom, aby wspierali rozwój swoich dzieci. Dając im dobry przykład, będą dla nich podporą w trudnych momentach. Jestem przekonana, że taka aktywność szybko przełoży się na liczne sukcesy dzieci. Niech rodzice nie zawracają zatem głowy wychowawcom czy dyrekcji szkół. ważne jest, by wpłacali na konto rady rodziców jak najwięcej datków, to wspólnie z nimi jakoś opłacimy rachunki za gaz, energię elektryczną, wywóz śmieci czy za telefon służbowy, by móc komunikować się z kuratorem oświaty.

Wprowadzanie zmian w systemie edukacji poprzedziło przygotowanie przez samorządy nowych sieci szkół i dostosowanie ich do zmienionego ustroju. Wiem, że wprowadziło to chaos, zniszczyło wieloletnią tradycję znakomitych gimnazjów, ale gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą. Dziękuję wszystkim prezydentom, burmistrzom, starostom, wójtom z PIS i partii sojuszniczych za włączenie się w proces reformowania polskiej oświaty i wspólną troskę o przyszłość młodego pokolenia.

Zapewniliśmy finansowe wsparcie samorządów na pokrycie bieżących wydatków związanych z wdrażaniem zmian w edukacji, o ile te poparły sieć szkolną i politykę rządu. Zagwarantowaliśmy również środki na kolejne lata, ale uzależnimy ich przydział od stopnia akceptacji i zachwytu nad wdrażaną reformą.

Dziękuję również całemu środowisku polskiej oświaty za trud wkładany w niezwykle odpowiedzialny proces uczenia i wychowania. Państwa wiedza i zaangażowanie mają nieoceniony wpływ na rozwój młodego pokolenia. Dzięki codziennym wysiłkom uczniowie nie tylko zdobywają wiedzę i nowe umiejętności, ale mogą także doskonalić swoje talenty. Rozwijając ich pasje i zainteresowania, wpływacie Państwo na osobowość i charakter młodych ludzi, a to najważniejsze w pracy nauczyciela.
Życzę powodzenia w nowym roku szkolnym 2017/2018.

Z wyrazami szacunku

Stańczyk