Przywrócić pamięć

O serii wydawniczej "IMPULSU" pod wspólnym tytułem 'PRZYWRÓCIĆ PAMIĘĆ warto pisać i mówić, by trafiła pod strzechy harcerskich namiotów, do szkolnych i gminnych bibliotek oraz komend harcerskich jednostek (także alternatywnego ZHR, Zawiszaków, POH i in.). Zapewne byłoby dobrze, gdyby zapoznali się z pięknie wydanymi reprintami publikacji z okresu od powstania polskiego skautingu do k. II wojny światowej, także wszyscy ci, którzy pracują z dziećmi i młodzieżą w organizacjach, stowarzyszeniach, środowiskowych czy wyznaniowych grupach społecznych, gdyż znajdą tu nie tylko wartość przeszczepienia na grunt polski skautingu.

Ruch skautowy w Anglii powstał jako jedna z najciekawszych i najtrwalszych w dziejach pedagogiki koncepcja m.in. pozytywnej resocjalizacji oraz pośredniego wychowania zespołowego. Jak pisał w przekładzie dzieła Roberta Baden - Powella członek grona nauczycielskiego Sokoła-Macierzy Andrzej Małkowski w książce pt. Scouting jako system wychowania młodzieży na podstawie dzieła Generała Baden-Powella (Lwów 1911; reprint Kraków 2017) powstała w Glasgow w 1882 r. organizacja "Brygady chłopców" stała się środowiskiem wychowawczym dla dzieci pozbawionych domów, dzieci ulicy. Na bazie tej organizacji rozwinął się w ponad dwadzieścia lat później - skauting.

"Dzieci te, pozbawione wpływu moralnego w domu i przebywające najczęściej na ulicy, były najwięcej narażone na nabycie instynktów zbrodniczych, wyrośnięcie na niekulturalną masę niezadowolonych, nie posiadających ani uczucia społecznego ładu, ani zmysłu patriotycznego. Chcąc te zaniedbane dzieci wychować, glasgowskie duchowieństwo stworzyło pierwszą brygadę chłopców, a że rezultaty pracy okazały się bardzo korzystne, wkrótce za Glasgowem, gdzie do dziś jest jeszcze brygad "Główna kwatera", poszły inne miasta, a nawet kolonje. Kościołom, które Anglji, jak nigdzie indziej, zajmują bardzo poważne stanowisko, a dla społeczeństwa bardzo pożyteczną rozwijają działalność, chodziło o wpojenie w chłopców zasad moralności i pożyteczności społecznej i o wychowanie religijne. Środkiem pomocniczym do tego, budzącym zainteresowanie u chłopców, miały być zabawy i wycieczki, oraz musztra na wzór wojskowy". (s. 5)

To, co do tej pory wydała Oficyna "IMPULS" stanowi zaledwie drobną część tego, co było wydane od 1911 do 1946 roku, a jak się okazuje publikacji poświęconych skautingowi i harcerstwu ukazało się ponad tysiąc (szacunkowo licząc 1074). Co ciekawe, tylko w 1935 roku ukazało się 89 nowości wydawniczych. To jest przepaść nie do zasypania, ale choć trochę z tego bogactwa wydawniczego warto przypomnieć i przybliżyć kolejnym pokoleniom Polaków.

Niektóre tytuły z tej wyjątkowej biblioteczki reprintów są tak rzadkie, że na aukcjach antykwarycznych osiągają bardzo wysokie ceny, a w bibliotekach narodowych występuje tylko jeden egzemplarz, z którego można skorzystać wyłącznie na miejscu, bez możliwości jego skanowania czy kserowania. Teraz już można z nimi zapoznać się dzięki serii Przywrócić Pamięć.

Właśnie ukazała się książeczka Zofii Bardówny pt. "Jak dobrze nam..." (Warszawa 1936, reprint Kraków 2017) - pisarki tworzącej dla młodzieży, absolwentki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jej nazwiska nie znajdziemy w "Encyklopedii PWN" czy "Słowniku Literatury Polskiej". Napisała tylko, a może aż trzy książki. Więcej nie zdążyła, gdyż zginęła w Powstaniu Warszawskim.

A kto zna Romualda Kawalca - autora "Opowieści skautowych" (tom I-II) wydanych sto lat temu jego nakładem w Krakowie w 1917 i 1918 r.? Gdyby kadra instruktorska przeczytała chociaż część publikacji z tej biblioteczki, to nie wciskałaby sobie, harcerzom i społeczeństwu kitu, że trzeba było zmienić 10 pkt Prawa Harcerskiego. Kto dzisiaj pisze harcerzom gawędy, opowiadania, powieści z ich życia czy nawiązujące do norm społeczno-moralnych harcerstwa?

W okresie PRL nie uznano za istotne przypomnienie nie tylko tych postaci harcerskiego ruchu. Zapewne także wielu innych. Wojna i socjalizm zniszczyły wyjątkowe dziedzictwo wydawnicze harcerstwa, a socjalistyczne władze zasiały w umysłach kolejnych pokoleń poczucie bezwartościowości i nieprzydatności przedwojennych harcerskich wydawnictw dla ówczesnej i współczesnej młodzieży.

Erozja dziedzictwa polskiej myśli pedagogicznej i umysłów zaczadzonych OHPL i "Czerwonym Harcerstwem" była tak skuteczna, że po zmianie ustroju ograniczono się do wznowienia kilkunastu pozycji metodycznych jako jedynie nadających się jeszcze do wykorzystania lub uzasadnienia zachodzących w ZHP zmian. Reszta pozostała na śmietniku historii lub co najwyżej w zapisach bibliograficznych.

Oto ich wykaz:

1. Baden-Powell R., Wskazówki dla Skautmistrzów. Podręcznik dla Drużynowych Zawierający Teorję Skautingu, przeł. Stanisław Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1930 r.
2. Baden-Powell og Gilwell, Moje przygody i przeżycia. Przeł. Kazimierz Rychłowski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1937
3. Baden-Powell R., Wilczęta. Z upoważnienia Autora przeł. Stanisław Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1923
4. Baden-Powell R., Wilczęta II. Sprawności wilczęce, Z upoważnienia Autora przeł. Tadeusz Strumiłło, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1928
5. Bardówna Z., Kawalec R., Jak dobrze nam… , Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1936 r.
6. Biernakiewicz T., Starsze harcerstwo a instruktorzy, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r.
7. Bogdański A., ks., Podstawy Harcerstwa. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1928 r.
8. Borowski S., Hoppe J., Myśli o kursach w drużynie harcerskiej, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1922
9. Bouffałł B., Boy Scouts. Indyanizm w Wychowaniu, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1912 r.
10. Chełmecki T., Wspomnienie Rarańczy (Gawędy harcerskie osnute na tle życia legionowego II-giej Żelaznej Brygady), Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1933.
11. Chętnik A., Harcerstwo w Junactwie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1915
12. Chrzanowski B., Z Ojczyzny, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1925
13. Chrześcijański i polski charakter harcerstwa. Sprawozdanie z procesu redaktora odpowiedzialnego „Strażnicy Harcerskiej” w Sądzie Okręgowym w Warszawie w dniach 1 grudnia 1934 r. i 28/29 marca 1935 r. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1935.
14. Ciołkosz A., Nowe Horyzonty Harcerstwa. Listy do Starszych Harcerzy, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1921 r.
15. Czuwaj! Śpiewnik, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1917
16. Czyżewski A., Na tropie wodza harcerskiego. Z cyklu „Wyścig pracy”, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1936 r.
17. Dobrzyńska-Rybicka L., Powodzenie życiowe. Gawędy harcerskie z dziedziny psychologji, socjologji i etyki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1934 r.
18. Drogowskaz Harcerski, oprac. St. Sedlaczek przy udziale J. Mateckiego i innych, wyd. II popr. I rozszerz., Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1936.
19. Gawędy przyrodnicze Książeczka pierwsza. Opracował Kazimierz Świrtun-Rymkiewicz, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1922 r.
20. Gawędy przyrodnicze Książeczka pierwsza. Opracował Kazimierz Świrtun-Rymkiewicz, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1922 r.
21. Gibess S., Poznaj przyrodę. 1 gawęd zastępowych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1929 r.
22. Gibess S., Obozownictwo, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1924 r.
23. Godecki T., Dzień polskiego skauta w pieśni. Zbiór śpiewów i piosenek jednogłosowych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1917
24. Grochowski K., O drogę harcerstwa Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1924 r.
25. Grodecka E., Nasze Prawo, Przyrzeczenie i Pozdrowienie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1937 r.
26. Günsberg L.S., Książka o wielkim wodzu. Z przedmową gen. bryg. Bolesława Popowicza, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1936 r.
27. Harcerstwo Polskie , red, S. Sedlaczek i L. Grabowski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1925 r.
28. Harcerstwo w obozach, red. Stanisław Sedlaczek, Eugeniusz Ryszkowski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1928 r.
29. Harcerstwo, red. Stanisław Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r.
30. Harcerstwo. Próby. Zarys podstaw ideowych i organizacji, red. Sas, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1939 r.
31. Heidrich A., Przysposobienie wojskowe w harcerstwie Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1926 r.
32. Heret R., Prawo Harcerskie. Komentarz według Świętego Tomasza z Akwinu, Słowo wstępne: J.Em. August Kardynał Hlond, Prymas Polski, przeł. Stanisław Sedlaczek , Witold Sawicki , Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1939 r.
33. Heret R., Prawo Harcerskie. Komentarz według Świętego Tomasza z Akwinu, Słowo wstępne: J.Em. August Kardynał Hlond, Prymas Polski, przeł. Stanisław Sedlaczek , Witold Sawicki , Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1939 r.
34. Hoppe J., Zastęp i zastępowy, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1921 r.
35. Jak pracować w Starszem Harcerstwie? Wskazówki metodyczne, programowe i organizacyjne dla zrzeszeń Starszego Harcerstwa, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1927
36. Jak zawiązać pracę harcerską. Dla wszystkich, którym nie jest obojętny rozwój harcerstwa, oprac. T. Skotnicki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1917
37. Jelski K., Zawody w drużynie. Z cyklu „Wyścig Pracy”. Na zlecenie Głównej Kwatery, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1936
38. Jubileuszowy Zlot Związku Harecrstwa Polskiego w Spale. Jamboree National De Pologne 10-25.VII 1935, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1935 r.
39. Kalendarz Harcerski. Rok 1924, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1924
40. Kapiszewska M., Księga harców, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1936
41. Kawalec R., Szlakiem tułaczych zastępów, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1921 r.
42. Kawalec T., Historja IV-ej Dywizji Strzelców Generała Żeligowskiego. W zarysie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1921
43. Kawalec T., Z bojów Harcerskiego Baonu Wilna i kresów wschodnich, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1921 r.
44. Kawalec, Polowanie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1919 r.
45. Kawalec R., Opowieści skautowe I, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1917 r.
46. Kawalec R., Opowieści skautowe, tomik II, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1918 r.
47. Korpała J., Ideowość dzisiejszej młodzieży akademickiej a starsze harcerstwo, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1927 r.
48. Księga Harców, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1936
49. Kształcenie starszyzny harcerek. Oprac. Wydział Kształcenia Starszyzny Głównej Kwatery Harcerek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1936 r
50. Kultura organizacji. badania etnograficzne polskich firm, red. Monika Kostera, Gdańsk: GWP 2007 (r. Harcerski autorytet – istota oraz kształtowanie)
51. Kuszelewska S., O skautingu polskim, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1916 r.
52. Kuta S., Rozważania harcerskie w dziesięciu gawędach, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1920 r
53. Lutosławski K. x. dr, Letniska młodzieży szkolnej. Podręcznik dla kierowników, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1915 r.
54. Lutosławski K., Letniska młodzieży szkolnej. Podręcznik dla kierowników. Zeszyty I-V, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1915, 1919, 1920.
55. Lutosławski K., Skauting jako system wychowania moralnego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1913 r.
56. Lutosławski K., Czuwaj! Sześć gawęd obozowych o typie skautowym, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1917
57. Łoś S., Strażnica. Powieść, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1931.
58. Majchrowicz Fr., Ze zlotu skautów w Anglii, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1913 r.
59. Malkowski A., Scouting in Poland, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1913 r.
60. Maresz T., Praca nad charakterem, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1933 r.
61. Michalski J., Kurjerki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1928.
62. Młodzik (zakres wiadomości wymaganych na stopień młodzika), zebrał i opracował Walerjan Jeremi Śliwiński, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1936 r.
63. Mojmir H.A., Ćwiczenia i zabawy skautowe, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1912 r.
64. Mojmir H., Skauting i wytyczne kierunki pracy narodowo-wychowawczej, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1916
65. Muszalski E., Harcerstwo (skauting) a wychowanie człowieka, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1913 r.
66. Muszalski E., Harcerstwo niepodległe. Gawędy Harcmistrzowskie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r.
67. Nasze gry i ćwiczenia. Red. Janina Tworkowska, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1936 r.
68. Nasze Pieśni, zebrała i opracowała Jadwiga Zwolakowska, , Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1934.
69. Ordża-Dawid A., Pamiętnik wojenny harcerza 1918-1920, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1934
70. Organizacja Harcerstwa Polskiego. Na podstawie zarządzeń Ministra W.R.i O.P., Statutu i Regulaminów Z.H.P. opracował Stanisław Sedlaczek, Naczelnik Głównej Kwatery Miejskiej Z.H.P. i Sekretarz Do Spraw Harcerstwa w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 192o r.
71. Pawełek A., Gawędy Instruktorskie. Zbiór tematów przeznaczonych dla starszej młodzieży harcerskiej i kierowników, wyd. drugie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1920.
72. Pawełek A., Harcerstwo na martwym tropie. Harcerstwo oniemiałe, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r.
73. Pawełek A., Hasła współczesnej pracy harcerskiej. Gawędy obozowe Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r.
74. Pawełek A., Odbudowa Pracy w Drużynach Harcerskich, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1923 r.
75. Philipps R.E., System zastępowy dla dziewcząt, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1944 r.
76. Pierwsze ćwierćwiecze harcerstwa żeńskiego. Materiały do historii, oprac. Ewa Grodecka, część I. 1911—1914, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1937 r.
77. Pierwsze ćwierćwiecze harcerstwa żeńskiego. Materiały do historii w opracowaniu dr. Ewy Grodeckiej, część II Służba Wojenna I, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1938 r.
78. Pierwsze ćwierćwiecze harcerstwa żeńskiego. Materiały do historii w opracowaniu dr. Ewy Grodeckiej, część III Służba Wojenna II, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1938 r.
79. Piskorski T, W przededniu ofenzywy harcerskiej młodzieży. Wytyczne pracy Głównej Kwatery Harcerzy na rok 1934, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1933 r.
80. Piskorski T., Krąg starszoharcerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1935 r.
81. Płażewski I., Czoło harcerskiej kolumny, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1935
82. Pod znakiem Harcerskim. Stanisław Szumski. Harcerz – Legjonista, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1935
83. Podręcznik skauta. Książka dla młodych harcerzy według Generała Baden Powella streściła M.G. z licznemi rysunkami, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1914 r.
84. Próby harcerskie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1932 r.
85. Przedarcie się harcerza do oblężonego Lwowa (Z pamiętnika ś.p. Alfonsa Tąkiela) oprac. R.K., Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1919 r.
86. Przeglądy i pokazy harcerskie. Musztra harcerska według Andrzeja Małkowskiego i innych. Podał Stanisław Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1931 r.
87. Przykład ułożenia Planu Pracy Drużyny, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1936 r.
88. Przysposobienie wojskowe harcerek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1929 r.
89. Rocznik Harcerski. Zbiór przepisów obowiązujących w Związku Harcerstwa Polskiego, red. Stanisław Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1928 r.
90. Rossman J., „Szkołą za lasem”. Program kształcenia starszyzny Harcerstwa Podziemnego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1946
91. Scouting jako system wychowania młodzieży. Na podstawie dzieła Generała Baden – Powella przedstawił Andrzej Małkowski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1911.
92. Sedlaczek S., Metodyka harców w przykładach. Zarys podręcznikowy dla drużynowych harcerskich i nauczycieli, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1935 r.
93. Sedlaczek S., Gawędy o prawie harcerskim. Harcerz nie pije napojów alkoholowych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1932.
94. Sedlaczek S., Gawędy o Prawie Harcerskim. Harcerz służy Bogu, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1932
95. Sedlaczek S., Gawędy o Prawie Harcerskim. Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1932
96. Sedlaczek S., Harcerstwo na Rusi i w Rosji 1913-1920, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1936 r.
97. Sedlaczek S., Kilka myśli o zadaniach harcerstwa. W Polsce będzie lepiej!, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1924 r.
98. Sedlaczek S., Kształcenie starszyzny harcerskiej, Bertier G., Wychowanie wodzów, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1928 r.
99. Sedlaczek S., Obóz harcerski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1927 r.
100. Sedlaczek S., Szkoła harcerza. Na podstawie dzieła jen. Baden – Powella „Scouting for Boys” i polskiej literatury harcerskiej, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1921 r.
101. Sedlaczek S., Wytyczne metodyki harcerskiej. Prawa przyzwyczajania a harcerstwo, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1931 r.
102. Sedlaczek S., Geneza Skautingu i Harcerstwa. Szkic w 25-lecie Harcerstwa, Odbitka ze „Szkoły”, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1936 r.
103. Sedlaczek S., Podstawy etyczne skautingu Baden – Powellowskiego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1928
104. Skauting i Harcerstwo. Wybór pism charakteryzujących ruch młodzieży i system wychowawczy, oprac. Aleksander Kamiński, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1946 r.
105. Sopoćko T., Grzymałowski O., Życie pogodne, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1918 r.
106. Sosnowski J., Polska w wychowaniu harcerskiem, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1934.
107. Sosnowski J., Wytyczne programowe, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1934.
108. Sosnowski J., Wytyczne programowe pracy zastępów chłopców starszych, wyd. drugie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1936
109. Sosnowski J., O wychowaniu w ogóle i wychowaniu harcerskim, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1946 r.
110. Sprawności skautowe, wydał S. Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1918.
111. Stojanowski K., Zarys metodyki Prawa Harcerskiego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1928 r.
112. System zastęowypodług Rolanda E. Philippsa „The Patrol System”, oprac. S. Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922
113. Swirtun–Rymkiewicz K., Co może zrobić dla Harcerstwa społeczeństwo? Rozwój idei harcerskiej w Polsce, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r.
114. System zastępowy podług Rolanda E. Philippsa „The Patrol System”, oprac. Stanisław Sedlaczek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r. (II wyd. 2015)
115. Szkoła za Lasem. Program kształcenia starszyzny i Harcerstwa Podziemnego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1945 r.
116. Szmyd G., Skauting Polski. Ustrój organizacyjny. Cele i zasady, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1918 r.
117. Tworkowska J., Równajmy krok. O współpracy z Ruchem Harcerskim Nauczycielstwa i Rodziców, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1931 r.
118. Tworkowska J., Zastęp Harcerek, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1922 r.
119. Wasilewski Z., Orjentacja Wewnętrzna. Luźne kartki. Dziesięcioro wskazań, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1916 i 1921 r.
120. Wartość harcerstwa, red. Kazimierz Grochowski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1925 r.
121. Wolne Harcerstwo. Listy Do Starszych Harcerzy, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1921 r.
122. Wskazówki do próby harcerskiej. III stopień, oprac. Edward Muszalski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1918 r.
123. Wskazówki dla Nowopowstających Drużyn Harcerskich, oprac. Józef Dobiecki, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1921 r.
124. Wskazówki Higjeniczne dla wycieczek opracowane przez Sekcję Lekarską Z.O. Krakowskiego. Harcerska Wyprawa Obozowa, oprac. Tadeusz Maresz, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1929
125. Wywiadowcy. Sceny z życia młodzieży według dzieła Gen. Baden-Powella, Oprac. E. Jezierski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2014. Reprint wydania z 1913 r.
126. Zasady skautowego ruchu żeńskiego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2017. Reprint wydania z 1937 r.
127. Zawada J. x. Jak prowadzić pracę skautową. Wskazówki dla instruktorów skautowych oraz program pracy skautowej zastosował do potrzeb młodzieży szkolnej,, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1913 r.
128. Zawada J., Czuj Duch! Szesnaście gawęd obozowych o idei skautingu, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1913
129. Zdanowicz-Rossman D., Pamiętnik. Niemcy, 1945 rok, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania 1945.
130. Z życia obozowego skautów podług Baden Powella, oprac. Edmund Jezierski, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2015. Reprint wydania z 1913
131. Żebrowski K., Terenoznawstwo, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1916 r.
132. Żukowski O.M., Czuwaj. Pieśni harcerskie, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2016. Reprint wydania z 1938

JAKOŚĆ SZKOŁY A ZDROWIE UCZNIÓW

Kończy się rok szkolny 2016/2017, toteż proponuję sięgnięcie do końcowego raportu Instytutu Matki i Dziecka z realizacji projektu badawczego pt. Środowisko fizyczne i społeczne oraz jakość funkcjonowania szkoły a zdrowie subiektywne i zachowania zdrowotne nastolatków pod redakcją Joanny Mazur oraz Agnieszki Małkowskiej-Szkutnik.

Badania zostały sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki. W konkursie OPUS podjęło się ich realizacji aż 7 jednostek: Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Warszawa; Katedrę Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Seksuologii Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego; Zakład Psychologii Klinicznej Dzieci i Młodzieży, Instytutu Psychologii Stosowanej; Akademię Pedagogiki Specjalnej w Warszawie; Fundację Instytutu Matki i Dziecka, Zakład Metod Ilościowych w Ekonomii Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie; Instytut Zdrowia Publicznego Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego; Collegium Medicum w Krakowie; Katedrę Seksuologii, Poradnictwa i Resocjalizacji – Wydziału Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Niniejszy raport przygotowało czternaście osób z powyższych ośrodków naukowych w Polsce, w tym dziesięć osób opracowuje co najmniej jedną publikację. Powstała już na bazie uzyskanych danych jedna praca doktorska. Istotną dla umiędzynarodowienia wyników badań okazała się współpraca z międzynarodową siecią badawczą HBSC (Health Behaviour in School--aged Children). Jak informują redaktorki Raportu:

"Głównym celem projektu było zbadanie interakcji między czynnikami szkolnymi i pozaszkolnymi w ich łącznym oddziaływaniu na zdrowie uczniów. Na wstępie sformułowano trzy główne hipotezy badawcze oraz dziesięć pytań badawczych, które były sporadycznie modyfikowane. Obiektem zainteresowania w omawianym projekcie była młodzież w wieku 13-16 lat, w okresie nauki w gimnazjum. Przeprowadzono w 2015 roku badanie ankietowe wśród 4085 uczniów z 70 gimnazjów zlokalizowanych w całej Polsce oraz dodatkowo wykorzystano wyniki przeprowadzonych rok wcześniej w tej grupie wieku badań nad zachowaniami zdrowotnymi młodzieży szkolnej HBSC. (s.10)

Głównym zainteresowaniem poznawczym badaczy było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: Jaki wpływ na zdrowie i styl życia nastolatków ma środowisko szkolne oceniane na podstawie obiektywnych zewnętrznych kryteriów oraz indywidualne postrzeganie szkoły. Niestety, nie były to badania eksperymentalne, toteż kategoria wpływu ma charakter zależności statystycznych między korelowanymi zmiennymi. Przyznam szczerze, że uzyskane wyniki nie wnoszą niczego nowego do nauki. O tym, że młodzież z bogatszych rodzin osiąga lepsze wyniki, uczęszcza do tzw. lepszych szkół, a tym samym jest bardziej zadowolona z życia, wiemy nie od dziś.

Biorąc pod uwagę wyniki kontroli NIK, który to organ uznał nikłą wartość ewaluacji szkół publicznych, należy z dużą ostrożnością zachwycać się danymi tego Raportu, dla którego właśnie wskaźniki dwunastu obszarów funkcjonowania szkoły ocenianych w ramach ewaluacji zewnętrznej były brane pod uwagę jako zmienne korelujące z czynnikami postrzegania przez uczniów wartości powiązanych z ich zdrowiem.

Sporządzona diagnoza jest jednak "fotografią" stanu świadomości i odczuć osób badanych na powyższe kwestie.

JAKOŚĆ SZKOŁY A ZDROWIE UCZNIÓW

Uczniowie z poszczególnych kategorii gimnazjów (zdefiniowanych na podstawie stopnia wypełniania wymagań stawianych placówkom oświatowym) różnią się pod względem postrzegania środowiska szkolnego, zdrowia subiektywnego, zasobów wzmacniających zdrowie oraz podejmowania zachowań prozdrowotnych i ryzykownych.

W szkołach należących do poszczególnych kategorii zmienia się struktura uczniów pod względem podstawowych cech społeczno-demograficznych. W szkołach, które uzyskały lepszą „kategorię” uczy się więcej dzieci rodziców z wyższym wykształceniem, z pełnych rodzin, mieszkańców dużych miast oraz uczniów bogatszych rodzin, którzy ponadto już w szkole podstawowej osiągali lepsze wyniki w nauce.

Ogólnie, wymienione na wstępie wskaźniki powiązane ze zdrowiem nastolatków poprawiają się w lepiej ocenionych szkołach. W wyróżniających się szkołach (kategoria A) pojawiają się jednak specyficzne problemy związane z obciążeniem nauką, niezadowoleniem z uzyskiwanych ocen oraz obniżonym poczuciem własnej wartości.

Spośród dwunastu obszarów funkcjonowania szkoły ocenianych w ramach ewaluacji zewnętrznej, najsilniej (z największą liczbą wskaźników powiązanych ze zdrowiem) korelują dwa: „uczniowie są aktywni” i „nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych”. (s. 11-12)

Nadal potwierdza się znana od ponad 50 lat pedagogice szkolnej i socjologii edukacji prawidłowość, że status ekonomiczny rodziny rzutuje na lepsze wyniki dzieci w szkole. Uczniowie z najwyższymi wynikami nie doświadczają zagrożeń ze strony innych negatywnych czynników oraz nie odnotowano różnic w ich samopoczuciu ze względu na płeć.

Nie ma też rozbieżności między przyznaną szkołom oceną w wyniku ewaluacji a postrzeganiem przez uczniów wsparcia społecznego ze strony rówieśników i nauczycieli (klimatem społecznym). Nie dziwi też fakt, że silny stres szkolny jest czynnikiem negatywnie wpływającym w szkole na zdrowie i sprzyjającym zachowaniom ryzykownym młodzieży. Uzyskujący znaczące wsparcie psychiczne w rodzinie gimnazjaliści znacznie mniej odczuwali negatywne skutki stresu szkolnego.

Im bardziej uboga rodzina, tym większe stwierdzono samopoczucie nastolatków w wyniku podejmowanej przez nich aktywności fizycznej. Nie ma jednak różnicy w sięganiu przez młodzież po psychoaktywne środki ze względu na zamożność rodziny. Zamożność rodziny gimnazjalistów koreluje z ich wyższą pozycją społeczną w klasie szkolnej oraz z wyższą samooceną z tytułu osiągnięć szkolnych.

Niepokojący jest stan obciążenia 20 proc. uczniów długotrwałymi problemami zdrowotnymi, gdyż warunkuje większe nakłady pracy i środków finansowych na pracę z nimi jako osobami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Jak stwierdzają autorzy Raportu:

"Niepokojącym zjawiskiem jest bardzo słaba ocena szkół w obszarze współpracy z rodzicami oraz słaby związek samopoczucia i zachowań zdrowotnych uczniów z poziomem partnerstwa między szkołą a rodzicami."(s. 15)

Zwracam na tę kwestię uwagę od ponad 27 lat. Niestety, nie ulegnie ona poprawie tak długo, jak długo polski system szkolny będzie prowadzony centralistycznie, a zatem szkoły nie staną się autonomicznymi, samosterownymi wychowawczo placówkami. Wystarczy po raz kolejny przeczytać w/w "Raporcie", że do zasobów wzmacniających zdrowie nastolatków należą takie czynniki, jak: osiągnięcia w nauce, poczucie przynależności do szkoły, jej klimat społeczny, wsparcie społeczne od nauczycieli, rówieśników i rodziców, aktywność fizyczna, poczucie sensu życia, orientacja na cel, poczucie własnej wartości, kapitał społeczny okolicy zamieszkania oraz umiejętność rozmawiania ze sobą o problemach, przeżyciach np. o doświadczeniu bycia ofiarą przemocy.

Jak wynika z badań: Średni poziom poczucia sensu życia wśród badanych uczniów wyniósł 24,7 punktów (zakres sumaryczny: 0-36 punktów), przy czym chłopcy charakteryzowali się istotnie wyższym poziomem poczucia sensu życia niż dziewczęta. Spośród 4085 gimnazjalistów co najmniej 1 raz w ciągu ostatnich 2 miesięcy 26,8% było sprawcą, a 29,8% padło ofiarą przemocy rówieśniczej. Stwierdzono istotny związek między byciem sprawcą i ofiarą przemocy a poziomem poczucia sensu życia (p≤0,001). Ponad połowa gimnazjalistów z wysokim poziomem poczucia sensu życia nie doświadczyła przemocy ze strony rówieśników, natomiast ¾ nie przybierało roli sprawcy. (s. 32)

Zdaniem badaczy: "Wdrażanie działań ukierunkowanych na dbanie o zdrowie powinno być dostosowane do specyfiki szkoły.Zupełnie inne potrzeby mają uczniowie, którzy uczą się w tzw. lepszych szkołach (tych, które spełniają większość wymogów ewaluacji zewnętrznej). Dla nich konieczne są działania ukierunkowane na redukcję stresu związanego z nauką oraz prawdopodobnie presją wywieraną przez nauczycieli i rodziców. Można przypuszczać, że uczniowie oprócz wysiłków ukierunkowanych na zdobywanie indywidualnych osiągnięć szkolnych, muszą także swoimi osiągnięciami potwierdzać wysoki poziom szkoły, co staje się dla nich dodatkowym obciążeniem. Dla porównania uczniowie, którzy uczą się w gorszych szkołach częściej podejmują zachowania ryzykowne dla zdrowia. Nie bez znaczenia jest też struktura społeczna szkoły. Mniej zadowoleni z życia są uczniowie ze szkół, w których występuje znaczne zróżnicowanie poziomu zamożności. (s. 16)

Ranking wypełnionych ankiet szkół wyższych

Jak co roku, tuż przed rekrutacją do szkół wyższych, miesięcznik "Perspektywy" publikuje ranking szkół wyższych i kierunków kształcenia. Jedni są tym zachwyceni, inni zdegustowani, ale niezależnie od nastroju uczestnicą w tej grze wypełnionych ankiet. W istocie bowiem o miejscu na podium lub poza nim decydują przede wszystkim dane, które zostaną zawarte w ankiecie, a wpisane/podpisane przez osoby z władz uczelni.

Zainteresowałem się wynikami tej pseudorywalizacji w zakresie kierunku "pedagogika" i "pedagogika specjalna" oraz uczelni, które prowadzą na nich kształcenie studentów. Klasyfikacja jest następująca:

PEDAGOGIKA

1 Uniwersytet Warszawski, Wydział Pedagogiczny

2 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych

3 Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Filozoficzny

4 Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Wydział Nauk Pedagogicznych

5 Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych

6 Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych

7= Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Pedagogiki i Psychologii

7= Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Pedagogiczny

9 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Wydział Nauk Społecznych

10 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk Pedagogicznych

11 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii

12 Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu

13 Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji

14 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Pedagogicznych

15 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Pedagogiki i Psychologii

16 Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny

17 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Społecznych

18 Uniwersytet Opolski, Wydział Nauk Społecznych

19 Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Pedagogiczny i Artystyczny

20 Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Wydział Nauk Stosowanych

21 Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii

22 Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny

23 Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Pedagogiki i Psychologii

24 Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Pedagogiczny

25 Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Wydział Humanistyczny

26 Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Wydział Humanistyczno-Społeczny

27 Politechnika Koszalińska, Wydział Technologii i Edukacji

28 Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu.


PEDAGOGIKA SPECJALNA

1 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych

2 Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Wydział Nauk Pedagogicznych

3 Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych

4 Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Pedagogiczny

5 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii

6 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk Pedagogicznych

7 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Wydział Nauk Społecznych

8 Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny

9 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Społecznych.



Zacząłem ogląd wyników rankingu od analizy jednego z głównych warunków, jakim jest prowadzenie przez jednostkę nie tylko danego kierunku studiów, ale i posiadanie przez nią przynajmniej jednego uprawnienia do nadawania stopnia doktora, bez względu na dziedzinę i dyscyplinę nauki.

Już ten warunek świadczy o zakłamywaniu rzeczywistości. Skoro bowiem kapituła przyjęła, że ocenia poziom uczelni i jej jednostki ze względu na kierunek kształcenia, jakim - w interesującym mnie przypadku - jest PEDAGOGIKA, to dlaczego nie brano pod uwagę posiadania przez jednostkę uprawnienia do nadawania stopnia naukowego co najmniej doktora w dyscyplinie pedagogika? Wówczas wiedzielibyśmy, że te przesłanki wzajemnie są ze sobą powiązane, odzwierciedlając zarazem prawdziwy stan jakości kadr akademickich, kształcenia i osiągnięć naukowych.

Wśród 28 jednostek, aż siedem takich uprawnień nie posiada, w tym dwa wydziały uniwersyteckie utraciły je w wyniku kontroli Centralnej Komisji Do Spraw Stopni i Tytułów pod koniec ub. roku. To oznacza, że powinny być wykreślone z tej listy. Tymczasem zajmują wyższe pozycje od jednostek, które takie uprawnienia posiadają. Jakże to, droga Kapituło, tak wprowadzać w błąd opinię publiczną?! Po co fałszujecie rzeczywistość?

Inne kryterium, które budzi moje wątpliwości, to określające pozycję jednostki pod kątem prestiżu. Ten nie mający nic wspólnego z obiektywizmem wskaźnik jest wynikiem subiektywnych ocen dokonanych przez kadrę akademicką w liczbie (...) 2512 profesorów „belwederskich” i doktorów habilitowanych, którzy uzyskali tytuł lub stopień w trzech ostatnich latach. W badaniu nie uwzględniono głosów oddanych na uczelnie będące podstawowym miejscem pracy respondenta. Badanie przeprowadzono drogą internetową, metodą CAWI. Każdy z respondentów określił dziedzinę, dyscyplinę nauki oraz obszar i kierunek studiów, w którym aktualnie prowadzi zajęcia na uczelni.

W sondażu diagnostycznym obowiązuje zasada intersubiektywnej komunikowalności, to znaczy, że osoba opiniująca określone zjawisko, instytucję a w niej kierunek kształcenia, ma pojęcie, ma wiedzę na ten temat. Nie wiem, jaki był skład ewaluatorów ze względu na reprezentowaną przez siebie dziedzinę nauk i dyscyplinę naukową. Mogli zatem opiniować tak, jak statystyczny Polak wypełnia kupon totalizatora sportowego, na chybił trafił lub zgodnie ze skojarzeniami czy osobistymi kontaktami.

Ocena parametryczna jednostki jako rzekomy wskaźnik potencjału akademickiego jest nieobiektywny, gdyż odzwierciedlała ocenę przyznaną jednostce uczelni przez Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych powołany przez MNiSW. Tymczasem są takie uczelnie, na których pedagogice, psychologii, socjologii itp. przypisane są najwyższe oceny parametryczne nie dlatego, że dysponują kadrą akademicką o najwyższych osiągnięciach naukowych w tej dyscyplinie, ale z racji funkcjonowania w jednostce wielodyscyplinarnej została obdarzona wianem kategorii A+ czy A z tytułu najlepszych osiągnięć pracowników innych dyscyplin naukowych, aniżeli pedagogika, psychologia czy socjologia itp.

Na podobnej zasadzie zawyżany jest wskaźnik dotyczący efektywności naukowej, która nie wszędzie jest wynikiem rzeczywistych osiągnięć naukowców z danej dyscypliny, ale z tzw. dyscyplin "silniejszych" na wielokierunkowym wydziale. W przypadku wskaźnika - "Potencjał dydaktyczny" założono, że w bazie POL-on są wiarygodne dane o uzyskanych stopniach naukowych czy tytule naukowym profesora. W sensie formalnym oczywiście są one wiarygodne, bo doktor, doktor habilitowany czy profesor tytularny są potwierdzone dyplomami. Gdyby wprowadzono "współczynnik Wrońskiego", a więc liczbę ujawnionych w danej jednostce zdarzeń nieuczciwości akademickiej, to można byłoby odejmować punkty za zatrudnionych w nich szalbierców.

Niezależnie od wszystkiego, gratuluję zwycięzcom! Sukcesy innych zawsze mnie cieszyły.

Czekamy na zgłoszenia publikacji z pedagogiki społecznej

Łódzkie Towarzystwo Naukowe w 2003 roku ustanowiło nagrodę naukową imienia Profesor Ireny Lepalczyk, za prace naukowe z pedagogiki
społecznej. Fundatorką nagrody jest p. Zofia Brodowska – siostra zmarłej w roku 2003 prof. Ireny Lepalczyk. Warunki konkursu określa regulamin. Zgłoszenia (2 egzemplarze pracy oraz formularz zgłoszenia) przyjmuje biuro Łódzkiego Towarzystwa Naukowego: ul. M. Skłodowskiej-Curie 11, 90-505 Łódź, do 30 czerwca 2017 r.

Zachęcam do zgłaszania publikacji z tej dyscypliny nauk pedagogicznych prosząc zarazem o zwrócenie uwagi na kryteria oceny. Tę prestiżową Nagrodę (także finansową) można otrzymać za rozprawę, która rzeczywiście wpisuje się w źródła, metodologię i przedmiot badań pedagogiki społecznej. Proszę nie zgłaszać rozpraw, które w tytule czy przedmiocie omawianych badań mają wprawdzie fenomen społeczny lub socjalny, ale jest to praca spoza tej dyscypliny np. z pedagogiki szkolnej, teorii wychowania czy pedagogiki specjalnej. nie oznacza to, że praca nie może mieć charakteru interdyscyplinarnego, ale jednak dominantą musi być pedagogika społeczna.

Pisze o tym dlatego, że w ub. roku, po raz pierwszy od kilkunastu lat kapituła nie przyznała nagrody właśnie z powyższego powodu. Warto pamiętać o prof. dr hab. Irenie Lepalczyk, która kierowała Katedrą Pedagogiki Społecznej UŁ po profesorze Aleksandrze Kamińskim.

Profesor Irena Lepalczyk (1916–2003), pedagog społeczny, wieloletni profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Urodziła się 1 października 1916 w Smoleńsku. Młodość spędziła w Warszawie. Przez prawie całe swe życie zawodowe związana była z Łodzią i z jej środowiskiem naukowym. Była uczennicą profesor Heleny Radlińskiej, twórczyni pedagogiki społecznej w Polsce. Wiele wysiłku wkładała w rozwój tej subdyscypliny pedagogicznej w trudnych dla jej kształtowania czasach. Związana była z Katedrą Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego od roku 1945, ponosząc także indywidualne konsekwencje przerwy w jej istnieniu (1950–1962).

Po reaktywacji Katedry podjęła we współpracy z profesorem Aleksandrem Kamińskim (wówczas kierownikiem) trud jej odnowy nawiązując do najlepszych kart tej subdyscypliny akademickiej. Współtworzyła w ten sposób szkołę myślenia społeczno-pedagogicznego w środowisku łódzkim. Jako profesor Uniwersytetu Łódzkiego pełniła wiele funkcji. Była kierownikiem Katedry Pedagogiki Społecznej (1972–1987), kierowała zespołami badawczymi, opiekowała się indywidualnymi pracami na stopień naukowy (doktorat, habilitacja).

Profesor Irena Lepalczyk zmarła 26 maja 2003 w Łodzi.

Laureaci nagrody

Pierwsza edycja konkursu odbyła się w roku 2005, nagrody nie przyznano. W kolejnych edycjach konkursu laureatami zostali (stopnie naukowe laureatów dotyczą roku wyróżnienia):

•w roku 2006, dr Hanna Kubicka z Uniwersytetu Łódzkiego za pracę Bezdomność rodzin samotnych matek. Społeczno-wychowawcze aspekty zjawiska, Łódź 2005, Wyd. UŁ.

•w roku 2007, dr hab. Mariusz Cichosz z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy za pracę Pedagogika społeczna w Polsce w latach 1945–2005. Rozwój – obszary refleksji i badań – koncepcje, Toruń 2006, Wyd. Marszałek.

•w roku 2008, dr hab. Elżbieta Czykwin z Uniwersytetu w Białymstoku za pracę Stygmat społeczny, Warszawa 2007, WNPWN.

•w roku 2009, dr hab. Ewa Jarosz z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za pracę Ochrona dzieci przed krzywdzeniem. Perspektywa globalna i lokalna, Katowice 2008, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.

•w roku 2010, dr hab. Ewa Wysocka z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach za pracę Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania, Katowice 2009, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.

•w roku 2011, dr hab. Wioleta Danilewicz z Uniwersytetu w Białymstoku za pracę Rodzina ponad granicami. Transnarodowe doświadczenia wspólnoty rodzinnej, Białystok 2010, Wyd. Uniwersyteckie Trans Humana.

Wyróżnienia: dr Edyta Januszewska z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej Warszawie, za pracę Dziecko czeczeńskie w Polsce. Między traumą wojenną a doświadczeniem uchodźstwa, Toruń 2010, Wydawnictwo Adam Marszałek oraz dr hab. Arkadiusz Żukiewicz z Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, za pracę Wprowadzenie do ontologii pracy społecznej. Odniesienia do społeczno-pedagogicznej refleksji Heleny Radlińskiej, Kraków 2009, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

•w roku 2012, dr hab. Danuta Lalak z Uniwersytetu Warszawskiego za pracę Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa 2010, Wyd. Akademickie Żak.

•w roku 2013, dr Bohdan Cyrański za pracę pt. Aksjologiczne podstawy pedagogiki społecznej Heleny Radlińskiej. Przykład zastosowania interpretacji hermeneutycznej, Łódź 2012, Wydawnictwo UŁ.

Wyróżnienia: dr hab. Anna Nowak za pracę pt. Zagrożenie wykluczeniem społecznym kobiet niepełnosprawnych, Katowice 2012, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

•w roku 2014, dr Anita Gulczyńska za pracę pt. „Chłopaki z dzielnicy”. Studium społeczno-pedagogiczne z perspektywy interakcyjnej, Łódź 2013, Wydawnictwo UŁ.

•w roku 2015, dr hab. Mariusz Granosik za pracę pt. Praca socjalna – analiza instytucjonalna z perspektywy konwersacyjnej, Łódź 2013, Wydawnictwo UŁ.

•w roku 2016 nagrody nie przyznano.

Kapituła nagrody im. prof. I. Lepalczyk:

prof. dr hab. Antoni Różalski,
prof. dr hab. Ewa Marynowicz-Hetka,
prof. dr hab. Maria Mendel,
prof. dr hab. Jerzy Szmagalski,
prof. dr hab. Bogusław Śliwerski.

Pedagogiczna nieobecność na STARCIE 2017

Koncentruję się w blogu przede wszystkim na pedagogice jako nauce i jako praktyce oświatowo-wychowawczej. Z tym większym niepokojem przyjąłem informację Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, że wśród laureatów konkursu START 2017 Fundacji na rzecz Nauki Polskiej nie znalazła się ani jedna pedagożki czy pedagog. Być może aplikowali o stypendium, bo wpłynęło aż 1152 wniosków na ten konkurs. Niestety, jeśli nawet, to nie zostali docenieni jako projektanci "wyspy innowacyjnej doskonałości".

W tym roku powyższa Fundacja przeznaczyła w ramach konkursu ok. 3 mln zł na stypendia dla młodych naukowców. Jak informuje nasz resort: Już po raz 25 FNP nagrodziła najlepszych badaczy młodego pokolenia. START jest największym w Polsce programem stypendialnym dedykowanym naukowcom, którzy nie ukończyli trzydziestego roku życia. Od 1993 roku z takiej formy pomocy skorzystało już ponad 2800 osób. Stypendia, których roczna wysokość wynosi 28 tys. zł, mają na celu wspierać finansowo badaczy i umożliwić im pełne poświęcenie się nauce.

Powinniśmy wyciągnąć wnioski z wyników tego konkursu. Jak podaje Fundacja, laureatami zostało 8,68 proc. osób spośród ubiegających się o stypendium. Wśród nich było 60 mężczyzn i 40 kobiet. Skoro 48 laureatów ma stopień naukowy doktora, to zapewne 52 to doktoranci. Wśród najmłodszych uczonych - doktorów przeważają kobiety. Laureaci reprezentują w głównej mierze nauki chemiczne i biologiczne (po 15 stypendystów) oraz nauki fizyczne (9 stypendystów). Doliczyłem się 5 psychologów, wśród których jest tylko jeden mężczyzna.

Chyba znakiem czasu jest względnie wysoka reprezentacja przedstawicieli nauk humanistycznych w dyscyplinie historia. Słabo są reprezentowane nauki techniczne. Największa liczba stypendystów pochodzi z Uniwersytetu Warszawskiego (18 stypendystów), Uniwersytetu Jagiellońskiego (14 stypendystów), Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (7 stypendystów), Uniwersytetu Gdańskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego (po 6 stypendystów).

Chyba już czas, młodzi doktorzy - na zwiększenie szans konkursowych. Czyżby pedagogika przestała być nauką innowacyjną? Czy może w tym roku będzie więcej laureatów w konkursach Narodowego Centrum Nauki? Tam środki mogą być zdecydowanie wyższe, i nie na rok, ale trzy lata.

JANUSZ MOOS - wybitny pedagog USKRZYDLAJĄCY PASJONATÓW NAUKI I EDUKACJI

Kim jest Janusz Moos? Po raz pierwszy jego biogram znalazł się w "Leksykonie PWN - Pedagogika" (Warszawa 2000), który przygotowałem do druku wraz z ks. prof. ChAT Bogusławem Milerskim. Napisaliśmy wówczas bardzo syntetycznie:

"Moos Janusz – ur.10.07.1939 Lwów, pedagog; animator ogólnopolskiego ruchu postępu pedagogicznego w zakresie kształcenia zawodowego;
W l. 90. opracował koncepcję nowego typu szkoły – liceum techniczne, przygotowując zarazem kadry nauczycielskie do wdrażania go w fazie eksperymentalnej, a następnie upowszechnił doświadczenia i modele "kształcenia modułowego" i "synektycznego" w tych szkołach; jest twórcą i dyrektorem >Centrum Kształcenia Praktycznego, które jako jedyne w Polsce kieruje na zlecenie Komisji Europejskiej w Brukseli międzynarodowym programem “Leonardo da Vinci”, przygotowując w jego ramach m.in. multimedialne programy edukacyjne dla szkolnictwa zawodowego i ogólnokształcącego. Do 1997 był red. naczelnym miesięcznika MEN “Szkoła Zawodowa”. Gł. prace: “Liceum Techniczne” (red.) Radom 1996; “Kształcenie w zawodzie szerokoprofilowym” (red.), Warszawa 1998; “Nauczycielski zespół postępu pedagogicznego w szkolnictwie zawodowym województwa łódzkiego”, Część 1-2, współred. z R. Patora, Łódź 1999".

Od tamtego czasu upłynęło ponad 17 lat, a przecież Janusz Moos jest współtwórcą zmian w szkolnictwie zawodowym w okresie całej, dotychczasowej transformacji ustrojowo-politycznej Rzeczypospolitej. Przewodniczył Zespołom Programowym MEN ds. Liceum Technicznego, Liceum Profilowanego i Szkoły Policealnej Nowego Typu. Był prezesem Stowarzyszenia Dyrektorów i Nauczycieli Centrów Kształcenia Praktycznego, wiceprzewodniczącym Prezydium Polskiej Sieci Kształcenia Modułowego, organizatorem Nauczycielskiego Zespołu Postępu Pedagogicznego, który skupiał ponad 300 nauczycieli innowatorów.

Janusz Moos jest autorem koncepcji kształcenia prozawodowego oraz organizatorem innowacji „Kształtowanie postaw twórczych – wynalazczych”. Koordynował wiele projektów międzynarodowych, był kluczowym w programie Phare 2001 i Phare 2002. Organizował prace Łódzkiego Ośrodka ds. Modernizacji Programów Kształcenia Zawodowego, funkcjonującego w ramach międzynarodowego programu UPET – IMPROVE. Opublikował ponad 500 referatów wygłoszonych na krajowych i międzynarodowych seminariach naukowych na tematy z zakresu pedeutologii i reformowania kształcenia zawodowego.

Nie był zainteresowany ścieżką akademickiej kariery, gdyż chciał być jak najbliżej szkół. Taką przyjął misję służby nauczycielom, uczniom i ich rodzicom pisząc artykuły, komunikaty, książki, skrypty i poradniki dydaktyczne, które dotyczą funkcji i zadań nauczyciela kształcenia zawodowego, innowacji pedagogicznych, doskonalenia umiejętności zawodowych nauczycieli oraz rozwiązań problemu kształcenia dorosłych. Specjalizuje się w kształtowaniu umiejętności funkcjonalnych, edukacji holistycznej i w dydaktyce konstruktywistycznej, toteż zarówno politechniki, jak i uniwersytety współpracują z Januszem Moosem od szeregu lat poszerzając pole wzajemnego przenikania teorii i praktyki dydaktyczno-wychowawczej. Do 1997 był red. naczelnym miesięcznika wydawanego przez resort edukacji “Szkoła Zawodowa”.

Swoją postawą kierowniczą, nasyconą ogromnym ładunkiem twórczości, innowatyki, zmagania się z jakże trudno poddającą się reformom sferą edukacji zawodowej, edukacji dla przedsiębiorczości, edukacji dla zmiany na rzecz budowania w kraju społeczeństwa informacyjnego, społeczeństwa wiedzy, edukacji dla demokracji czy edukacji europejskiej. To przecież tylko niektóre z wielu obszarów nowatorskiego zaangażowania dyrektora J. Moosa – pedagoga wielkiego formatu, o tak rzadkim w środowisku oświatowym zaangażowaniu na rzecz sfery publicznej. Należy On do tych liderów wśród kadr kierowniczych, którzy poprzez swoje pełne poświęcenia działanie innowacyjne, stają się „ludźmi-instytucjami”.

Kierowane przez Janusza Moosa projekty reform edukacyjnych odpowiadały także na aktualne problemy polskiej oświaty. Prace badawcze oraz niezwykle bogaty cykl kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli w Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi jest także cenną - w sensie pedagogicznym - odpowiedzią na zmieniające się w naszym kraju warunki kulturowe, społeczne, polityczne i ekonomiczne w kontekście procesów europejskiego zjednoczenia czy wdrażanych reform ustrojowych w naszym szkolnictwie. Nic dziwnego, że Janusz Moos jako pierwszy w Polsce doprowadził w tej placówce do zarządzania jakością zgodnie z wymaganiami normy ISO 9001:2000 i jako pierwszy otrzymał dla tej instytucji tytuł Inwestor w Kapitał Ludzki, powtarzając ten sukces w minionym roku jako jedyny w sektorze oświatowym.

O niezwykle wysokich standardach zarządzania i stworzenia wyjątkowego zespołu nowoczesnych edukatorów, doradców i promotorów myśli oświatowej świadczą liczne akredytacje i certyfikaty, jak m.in. „Certyfikat Szafirowego Wawrzyna” w ramach konkursu Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi za wybitne osiągnięcia we wszystkich obszarach Zarządzania Zasobami Ludzkimi oraz trzykrotne zdobycie „Szafirowej Statuetki” w powyższym konkursie. To także zdobycie certyfikatu Akredytacji Instytucji Szkoleniowej, jaka jest przyznawana przez Polską Sieć Kształcenia Modułowego, potwierdzając tym samym spełnienie kryteriów jakości w zakresie projektowania, realizacji oraz ewaluacji modułowych programów kształcenia i szkolenia modułowego.

Dyrektor Janusz Moos należy do grona tych wybitnych pedagogów-humanistów wśród przedstawicieli łódzkiego środowiska oświatowego, którzy niezwykle umiejętnie łączą w swoim życiu i działalności zawodowej zarówno rolę promotora reform edukacyjnych, eksperta, pedagoga, edukatora, doradcy, działacza oświatowego, nauczyciela, jak i społecznika. Dowodzi tego tak Jego, jak i współpracowników niezwykle rozległy dorobek projektodawczy, nowatorski, pedeutologiczny, ale i jakże bogaty charakter działalności kierowanego przez mgr inż. J. Moosa Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego wraz z osiąganymi efektami pracy pedagogicznej w skali ogólnopolskiej i międzynarodowej.

Od początku polskiej transformacji ustrojowej (z przerwą w latach 2009-2015) pracownicy Katedry Teorii Wychowania Uniwersytetu Łódzkiego intensywnie współpracują z dyrektorem J. Moosem, projektując wspólne zadania edukatorskie, współorganizując jedyne w Europie Środkowo-Wschodniej międzynarodowe konferencje „Edukacja alternatywna” czy włączając studentów pedagogiki do odbywania w ŁCDNiKP praktyk zawodowych i dyplomowych. Goszczący na przestrzeni tak długiego i satysfakcjonującego obie strony okresu współpracy w Katedrze Teorii Wychowania Uniwersytetu Łódzkiego goście zagraniczni, naukowcy z Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Czech, Słowacji czy Wielkiej Brytanii wielokrotnie powoływali się na osobę pana dyrektora J. Moosa jako wyjątkowego promotora reform w obszarze szkolnictwa zawodowego, jako na współtwórcę modelu nowego typu szkoły (liceum technicznego). Szczególnie silnie podkreślano w raportach ewaluacyjnych tej współpracy znaczący wkład kierowanej przez Niego placówki w doskonalenia zawodowe, ustawiczne oraz w przygotowywanie kadr nauczycielskich do kolejnych reform oświatowych.

Wspólnie z profesorami: Iwoną Chrzanowską, Stanisławem Dylakiem, dr hab. Beatą Jachimczak, dr hab. Jackiem Pyżalskim oraz prof. Sławomirem Wiakiem postanowiliśmy wyróżnić - JANUSZA MOOSA specjalnym tytułem - "USKRZYDLAJĄCY PASJONATÓW NAUKI I EDUKACJI" dyrektora Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi, postać wybitną, niepowtarzalną, charyzmatyczną w polskiej oświacie i edukacji zawodowej, znakomicie łączącą naukę z praktyką edukacyjną. Rzadko się zdarza, żeby ktoś tak długo, jak ON, kierował tą placówką oświatową z nieprawdopodobnymi sukcesami i szczególnym wkładem w reformy szkolnictwa zawodowego w całym kraju, przez 20 lat!

Jak pięknie i szczerze wyrazili to Jego Współpracownicy na zakończenie XXXI PODSUMOWANIA RUCHU INNOWACYJNEGO W EDUKACJI" w dn. 8 czerwca 2017 r. - jest szefem, który z nieprawdopodobną pasją, fascynacją nauczycielstwem inspiruje, zaraża, animuje, nieustannie poszukuje i wdraża nowości, a przy tym ceni każdego pracownika, za co jest uwielbiany, zdarza się, że i nielubiany przez tych, którzy woleliby spokojnej, rutynowej aktywności zawodowej. Uhonorowali swojego dyrektora statuetką "SKRZYDŁA WYOBRAŹNI" wywołując gestem wdzięczności i artystycznym dziełem wzruszający podziw i uznanie. Jak skomentował to prof. Stanisław Dylak - nadszedł czas otwarcia serc dla tego, który całe swoje życie poświęca edukacji i jej pasjonatom, nowatorom oraz wizjonerom samemu kumulując w swojej działalności te postawy.

„Wizja bez działania jest tylko marzeniem. Działanie bez wizji to strata czasu. Ale mając wizję i działając – możesz zmienić świat”. (
Nelson Mandela)

Dyrektor Janusz MOOS jest szczególnym Mistrzem dla kolejnych pokoleń innowatorów w edukacji, któremu zawsze leżała na sercu troska o jak najwyższe standardy kształcenia. Nie wystarczy bowiem pracować z pasją, miłością, troską o dobro innych, ale trzeba też umieć bezinteresownie dostrzec i docenić w tym zakresie innych. Potrafi odkrywać i szlifować ludzkie talenty, ale i upominać się o prawdę pedagogiczną w procesie kształcenia.

Śpiewając na zakończenie tej uroczystości pod kierunkiem Krzysztofa Cwynara i Marcela Szytenhelma "Sto lat!" - dziękowaliśmy J. Moosowi za lata uruchamiania, animowania, wzmacniania, promowania i doceniania twórczości dzieci, młodzieży i dorosłych, osób reprezentujących różne grupy społeczne, zawodowe, instytucje oświatowe i wychowawcze, organizacje i podmioty gospodarcze, przedsiębiorców i innowacyjnych pracodawców, wszystkich, którym na sercu leży DOBRO pokoleń, szeroko pojmowanej oświaty i wychowania oraz naszego kraju. Innowacyjne myślenie łączy bowiem z odwagą występowania przeciwko słabościom i nieprawdzie procesów kształcenia.

Wyrażaliśmy wdzięczność za lata zaangażowanej, mądrej i solidarnej służby na rzecz konstruktywnych i konstruktywistycznych zmian w edukacji. Innowacyjności nie da się szkolnictwu narzucić czy ją zadekretować, gdyż wymaga ona wyobraźni, ekstrapolacji w przyszłość tego, co wynika z kapitału twórczego (w)edukacji oraz osobistej dzielności w podejmowaniu ryzyka. W imieniu własnym oraz naszych środowisk akademickich skierowaliśmy do Janusza Moosa wyrazy nadziei i życzenia, by był nadal z nami i dla nas, licząc zawsze na wzajemność, wsparcie i współpracę, by uskrzydlając nas wszystkich dalszą swoją twórczością i niezłomnością charakteru sprzyjał pokonywaniu szeregu barier i trudności, na które natrafiają pod rządami każdej formacji politycznej nauczyciele oddani oświacie.

Na XXXI Podsumowanie Ruchu Innowacyjnego w dn. 8 czerwca 2017 r. współpracownicy dyr. J. Moosa wydali okolicznościową publikację pt. "Dwadzieścia lat minęło. Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego", w której zacytowali najciekawsze wypowiedzi Szefa. Zacytuję tu kilka, gdyż powinny wejść także do naukowego obiegu, jako niezwykle trafne konstatacje na temat postaw ludzkich i komunikacji oświatowej:

- "Nie może być tak, że informacja podlega dyfuzji społecznej";

- Chodzi o to, żeby wykryć i zlikwidować "uchyb edukacyjny";

- Bardzo proszę o zaniechanie werbalizacji szukania;

- Wierzę, że pracuję z ludźmi, którzy prezentują wysoki poziom inteligencji stosowanej;

- Pan ... włączył stymulatory myślowe.

- Kłamstwo strukturalne jest dopuszczalne?

- Masz w sobie dużo zinterioryzowanej aktywności intelektualnej i emocjonalnej;

- Pani X była jak Pani Y, jeśli chodzi o konfigurację geometryczną;

- Nie będę uczestniczył w konferencjach typu "gnioty edukacyjne";

- Materiały skądś pościągane to brudna eklektyka;

- Otrzymałem od Pani wysłów chaotyczny;

- Musi Pani uwzględnić dysfunkcję inercyjną pracowników. " (s. 69-70)

Prowadzone przez Janusza Moosa zajęcia, konferencje, seminaria naukowe czy warsztaty wnoszą z jednej strony ogromną troskę o wykorzystywanie w oświacie osiągnięć naukowych najwybitniejszych polskich dydaktyków, pedagogów pracy wg modelu profesorów Stanisława Kaczora, Zygmunta Wiatrowskiego czy Tadeusza Nowackiego , specjalistę z zakresu teorii pomiaru dydaktycznego - prof. Bolesława Niemierko. Z drugiej strony nie sposób nie podkreślić, jak silnie inicjatywy dyrektora ŁCDNiKP stymulują nauczycieli do rozwijania we własnych placówkach edukacyjnych i osobistym rozwoju zawodowym nowatorstwa pedagogicznego, postaw twórczych niezależnie od rodzaju i zakresu realizowanych w kraju reform.

To w kierowanej przez dyr. J. Moosa placówce oświatowej, w wyniku jego wielkiej pasji i umiłowania pracy pedagogicznej organizowane są od lat najbardziej znaczące w regionie, a przy tym promieniujące na cały kraj działania na rzecz stymulacji nowatorstwa pedagogicznego. Najlepszym tego przykładem są odbywające się cyklicznie ogólnopolskie konkursy innowacyjne nauczycieli, konkursy przedmiotowe dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, w tym konkursy wynalazcze, które promują myśl racjonalizatorską wśród najbardziej uzdolnionej młodzieży i jej nauczycieli.

W moim przekonaniu nie można pominąć wśród wielu zasług także i tych działań dyr. Janusza Moosa, które wiążą się z doskonaleniem umiejętności zawodowych nauczycieli mechatroniki. To jest bowiem ta dziedzina, która wymaga szczególnego rozumienia jej oddziaływania na rozwój przemysłu, w tym na procesy integrowania wymagań i komponentów mechanicznych, elektronicznych oraz przetwarzania danych. Konieczność integrowania kształtowanych umiejętności kwalifikowanych do trzech obszarów zawodowych (mechanika, elektronika, informatyka) stanowi istotne wyzwanie dla organizatorów doskonalenia umiejętności mechatronicznych.

Z opracowań i rozpraw Janusza Moosa korzystają od szeregu lat przedstawiciele nauk społecznych, jak socjologia, praca i polityka socjalna, politologia, ekonomia, zarządzanie, ale przede wszystkim z nauk humanistycznych – w tym głównie pedagodzy reprezentujący takie dyscypliny wiedzy, jak pedagogika pracy, pedagogika szkolna, pedagogika porównawcza. Wśród opublikowanych bowiem przez J. Moosa publikacji do przełomowych należy zaliczyć: “Liceum Techniczne” (red.) Radom 1996; “Kształcenie w zawodzie szerokoprofilowym” (red.), Warszawa 1998; “Nauczycielski zespół postępu pedagogicznego w szkolnictwie zawodowym województwa łódzkiego”, Część 1-2, współred. z R. Patora, Łódź 1999; Budowa programów kształcenia modułowego i organizacja pracy w modułach (red.), Łódź: 2001; Modelowanie kształcenia modułowego, cz. 1-4, (red.). Łódź 2001; Z prac nad projektowaniem kształcenia w liceum profilowanym (red.) Łódź 2002; Organizacja procesu kształcenia ogólnozawodowego w liceum profilowanym cz. 1-2, (red.), Łódź 2002, Nowy model kształcenia zawodowego. Poprzez licea profilowane, (współautor Koludo A.), Poznań 2002, Internet w edukacji (współred. Koludo A.), Łódź 2003. Są one jeszcze jednym świadectwem tego, iż w gronie kadr kierowniczych łódzkiej oświaty mgr inż. Janusz Moos jest niewątpliwie primus inter pares.

Ja mam dwadzieścia lat, Ty masz dwadzieścia lat, przed nami siódme niebo

Od kilku lat relacjonuję -także w blogu - tak uroczysty dzień dla łącznie 168 osób - najzdolniejszych uczniów łódzkiego województwa, wybitnych nauczycieli, autorów innowacji programowych, organizacyjnych, metodycznych i naukowych, organizatorów zajęć szkolnych i pozaszkolnych, pedagogów pracujących z podopiecznymi od przedszkola do seniora, kreatywnych pracodawców, wybitnych społeczników, osób implementujących do oświaty wartościowe modele oraz projekty kształcenia, artystów, dziennikarzy i przedsiębiorców.

Ja mam dwadzieścia lat! Ty masz dwadzieścia lat! Przed nami siódme niebo!
Dziś nie potrzeba więcej nam do szczęścia chyba już nic!
Ja mam dwadzieścia lat! Ty masz dwadzieścia lat! Przed nami siódme niebo!
Dwudziestolatkom zawsze w pas się kłania świat, cały świat! (...)

Piosenkę Macieja Kosowskiego przypomniała wczoraj uczennica jednej ze szkół podstawowych w Łodzi w trakcie wzruszającego Jubileuszu Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi, którego uwieńczeniem stało się coroczne, a w tym roku już XXXI Podsumowanie Ruchu Innowacyjnego w Edukacji. Tytuły i Certyfikaty były wręczane przez ponad 3 godziny przez przedstawicieli władz oświatowych i samorządowych, senatorów Sejmu VIII kadencji i radnych z Komisji Edukacji Miasta Łodzi w Pałacu Poznańskiego.

Osoby o szczególnych zasługach dla edukacji uhonorowano statuetką "SKRZYDŁA WYOBRAŹNI". Otrzymali je wybitni uczeni, znani ze swoich osiągnięć w kraju i poza granicami, wizjonerzy, którzy mają odwagę patrzenia w przyszłość zmienianiem teraźniejszości, postaci o wysokim autorytecie i osobistej charyzmie. "Skrzydła" trafiły także w do podmiotów zbiorowych - o najwyższej renomie i marce, a wspomagających kształcenie uczniów szkół zawodowych oraz nauczycieli. Statuetkę otrzymali także profesorowie pedagogiki:

- prof. dr hab. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie;

- prof. dr hab. Marek Konopczyński z Uniwersytetu w Białymstoku;

- Tomasz Knapik - lektor radiowy i telewizyjny;

- Politechnika Łódzka;

- BSH Sp. z o.o. Oddział w Łodzi.

Podsumowanie Ruchu Innowacyjnego jest w swej istocie świętem dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych korzystających z wyjątkowego zaangażowania ich pedagogów, nauczycieli, instruktorów, dyrektorów, tutorów, uczonych itp., toteż cała uroczystość rozpoczęła się od wręczenia wyróżnień "TALENT UCZNIOWSKI" (Tymon Kozanecki, Jacek Lichwała, Stanisław Polit, Krzysztof M. Haładyn, Karol Sobański, Michał Gaszewski, Julia Gruszczyńska, Piotr Juszczyk, Julia Lasiota, Aleksandra Kaliszka, Zofia Janiak i Damian Płucienniczak)

, a zakończyło ją wręczenie róż uczennicom Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Feliksa Parnella w Łodzi oraz utalentowanym, młodym artystom, którzy swoimi wystąpieniami wyrażali także swoją twórczością radość bycia z nimi i dla nich.

Kierowane przez JANUSZA MOOSA Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi było pierwszą tego typu samorządową placówką w kraju, która należy do liderów edukacyjnych i promotorów zmian oraz reform oświatowych w szkolnictwie zawodowym w całym kraju, a nie tylko w łódzkim regionie. Działania znakomitego zespołu pracowników zostały docenione i uhonorowane przez wiele instytucji i gremiów takimi m.in. nagrodami oraz certyfikatami, jak:

* Certyfikat ISO 9001:2000;

* Łódzka Nagroda Jakości (2010) w dziedzinie kompleksowego zarządzania jakością według TQM i Modelu Znakomitości Europejskiej Nagrody Jakości (EQM) kategorii organizacji edukacyjnych;

* Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi w kategorii małych i średnich firm (przyznany aż siedmiokrotnie! w latach 2002-2014, w tym Szafirowy Wawrzyn dla trzykrotnego zdobywcy Szafirowej Statuetki);

* Godło Inwestor w Kapitał Ludzki (2002-2009);

* Akredytacja dla placówki doskonalenia nauczycieli;

* Certyfikat Wysokiej Jakości - przyznany przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy w VI edycji Konkursu Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi.

ŁCDNiKP od początku swojego istnienia współpracuje z krajowymi ośrodkami akademickimi mając w swojej historii wyjątkowe spotkania z wybitnymi profesorami pedagogiki pracy (prof. Tadeuszem Nowackim i Stanisławem Kaczorem) i diagnostyki edukacyjnej (prof. Bolesławem Niemierko i prof. UAM Jackiem Pyżalskim). Znakomita współpraca nie tylko z łódzkimi uczelniami akademickimi, w tym także z Wydziałem Nauk o Wychowaniu UŁ sprawiła, że i w tym roku zostali wyróżnieni młodzi, utalentowani badacze:

Tytuł "MISTRZ PEDAGOGII":

- prof. dr hab. Iwona Chrzanowska z UAM w Poznaniu;

- dr Katarzyna Marszałek z UKW w Bydgoszczy;

- dr hab. Monika Wiśniewska-Kin, prof. UŁ;

- dr hab. Alina Wróbel, prof. UŁ;

Tytuł "HOMO CREATOR"

- prof. dr hab. Stanisław Dylak z UAM;

- dr hab. Jacek Pyżalski, prof. UAM;

- prof. dr hab. Bogusław Śliwerski UŁ/APS.

Tytuł "KREATOR INNOWACJI":

- dr Agnieszka Szplit z UJK w Kielcach

- dr hab. Przemysław Grzybowski z UKW w Bydgoszczy;

Każdy z tytułów został scharakteryzowany przez Tomasza Misiaka w specjalnym wydaniu pisma: "Dobre Praktyki. Innowacje w Edukacji", które wydaje ŁCDNiKP. Poniżej skan tego artykułu:

Jutro wpis o wyjątkowej postaci w dziejach nie tylko łódzkiej edukacji.