Co tam słychać na wojence polityków oświatowych?

Wszystko zależy od tego, gdzie się przyłoży ucho.

Nie ulega wątpliwości, że minister Dariusz Piontkowski realizuje polityczne zamówienie na kontynuowanie radykalnych oszczędności w szkolnictwie publicznym. Ostatnie lata, jak wylicza ekspert od finansowania oświaty dr Bogdan Stępień - to nie tylko milionowe braki w nakładach na subwencję oświatową dla jednostek samorządu terytorialnego, ale i utrzymywanie nieprawdopodobnie skandalicznie niskiego poziomu płac dla nauczycieli. Skoro rząd reprodukuje żenująco niskie płace, to niech nie narzeka na opór wobec pseudoreform szkolnych, gdyż te dodatkowo są nieracjonalne i pseudodydaktyczne.

W polityce oświatowej zaczyna dominować totalne lekceważenie nauki na rzecz sygnalizowania i wprowadzania rozwiązań, które prowadzą polską edukację do głębokiego kryzysu. Już "przełknęło" społeczeństwo patologiczną degradację efektywności kształcenia podwójnego rocznika w szkołach ponadpodstawowych w wielkich miastach, ale z końcem roku szkolnego, po egzaminach państwowych nastąpi kolejna odsłona negatywnych skutków tych procesów. Posłuszni władzy kuratorzy oświaty będą odrębnie premiowani.

Ideologiczno-polityczna wojna przedwyborcza naraża proces kształcenia, ale i politykę szkolną na demagogię, populizm i nieuctwo w wygłaszaniu przez lewo-lub prawoskrętnie zaangażowanych posłów rzekomych recept na poprawę w oświacie sytuacji:

1. Partyjna lewica i obywatele o świeckim światopoglądzie kierują swój atak na rząd, Ministerstwo Edukacji Narodowej za to, że zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo Oświatowe oraz Konkordatem (przyjętym przez rząd III RP między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską w dn. 28 lipca 1993 r.) zapewnia wolność nauczania religii. Nikt w Polsce nie jest z tego powodu zmuszany do uczęszczania na lekcje religii, ale lewicy to się nie podoba, i tyle.

Populistyczne argumenty na rzecz usunięcia religii ze szkół eksponowane są w kwestiach, które wynikają z obowiązku władz państwowych w przestrzeganiu prawa, a mianowicie: wypłacania wynagrodzeń katechetom, przestrzegania liczby godzin zajęć z religii w szkołach w zależności od typu szkoły i zgodnie z ramowymi planami kształcenia. Lewica nie chce, aby w szkołach publicznych były jakiekolwiek elementy i symbole religijne, stąd angażują się na rzecz usuwania krzyży czy innych symboli z izb lekcyjnych. Zamiast religii proponuje fakultatywne lekcje z religioznawstwa i etyki.

Kolejnym polem kontrowersji i okazji do utrzymywania napięć politycznych staje się edukacja seksualna. Lokalne organizacje pozarządowe korzystają z okazji, w zależności od tego, która formacja polityczna jest u władzy dysponującej środkami finansowymi na oświatę pozalekcyjną, by oferować zajęcia z edukacji seksualnej. Otwiera się nowy "front walki" z udziałem rodziców.

W tym też podejściu wspiera lewicę Rzecznik Praw Obywatelskich, któremu (...) nie podoba się, że rodzice przynoszą do szkół oświadczenia, w których deklarują iż nie wyrażają zgody na to, by ich dziecko brało udział w zajęciach lub wydarzeniach, podczas których poruszane są zagadnienia „edukacji seksualnej, antykoncepcji, profilaktyki ciąż wśród nieletnich i chorób przenoszonych drogą płciową, dojrzewanie i dorastanie, równość, tolerancja, różnorodność, przeciwdziałanie dyskryminacji i wykluczeniu, przeciwdziałanie przemocy, LGBT, homofobia, tożsamość płciowa, gender”.

2. Partyjna prawica i obywatele o światopoglądzie odwołującym się do wiary i religii kierują swój protest przeciwko wprowadzaniu do szkół treści oraz podmiotów opierających model wychowania i kształcenia na ideologii nowej lewicy. Wyraźnie podkreślają występowanie w Konstytucji RP, jak i preambule Prawa Oświatowego kształtowania ustroju państwa i wychowywania młodych pokoleń w zgodzie z wartościami chrześcijańskimi.

Minister edukacji zapowiedział, że nauczyciele będą zobowiązani do realizowania (...) rozwiązań charakterystycznych dla naszej tradycji, specyfiki. Szkoła publiczna będzie zatem bazować na ideologii konserwatywnej. Tym bardziej nie ma powodu do zmiany Konkordatu. Jeśli komuś nie odpowiadają się lekcje religii, to jest to problem biskupów odpowiedzialnych za właściwą obsadę kadrową lekcji religii. Muszą liczyć się z tym, że uczniowie będą korzystali z prawa do wolności wyboru reagując rezygnacją z religii na skutek złej jakości edukacji.

Komisja Wychowania Katolickiego Episkopatu Polski zaostrzyła w ostatnim miesiącu swoją politykę zaznaczając w specjalnym komunikacie, że "(...)dzieci oraz młodzież uczęszczający do placówek oświatowych, w których odbywa się nauczanie religii, zobowiązani są w sumieniu uczestniczyć w tych zajęciach". (…) Rodzice powinni zapisać swoje dzieci na zajęcia z religii w przedszkolu lub szkole poprzez złożenie stosownej pisemnej deklaracji. (...) możliwość nieuczestniczenia ani w zajęciach z religii, ani etyki stoi w sprzeczności z troską państwa o wychowanie dzieci i młodzieży w duchu wartości".

(...)Komisja przypomina również, że nauczyciele nie mogą być przez kogokolwiek przymuszani do udziału w przedsięwzięciach (np. w szkoleniach), które są sprzeczne z ich przekonaniami i sumieniem. Istotną cechą demokratycznego państwa jest przestrzeganie konstytucyjnej wolności sumienia. Komisja w dalszym ciągu apeluje do rodziców o czujność i roztropność wobec tego, co dzieje się w szkołach, zwłaszcza w dziedzinie tzw. edukacji seksualnej: jakiego typu zajęcia są organizowane, kto je prowadzi i jakie treści przekazuje.

Fundacja "Masz Szansę" przeprowadziła badanie diagnostyczne wśród uczniów małopolski za zgodą Małopolskiego Kuratorium Oświaty, dopytując się o ich zaangażowanie w praktyki religijne. Wyniki odpowiedzi na pytania w ankiecie miały rzekomo pomóc szkołom w napisaniu programów wychowawczo-profilaktycznych.

Władze państwowe z ministrem edukacji na czele afirmują okoliczności, jubileusze wydarzeń jak np. Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, które służą realizacji ideologii partii władzy włączając uczniów do udziału w nich. Minister edukacji zaznaczył, że jego resort i nadzór pedagogiczny kładzie nacisk na wychowanie patriotyczne: - Nie tylko na lekcjach historii, ale też na innych przedmiotach, godzinach wychowawczych i zajęciach dodatkowych. Będziemy działać we współpracy nie tylko z IPN, ale też Instytutem Wolności i Ministerstwem Kultury.

3. Troska o wartości chrześcijańskiej lub świeckie ma swoje odniesienie do podstawy programowej kształcenia ogólnego oraz związanych z nimi obowiązkowych lektur szkolnych. Ten spór będzie zawsze obecny w polityce oświatowej, o ile ta nie zostanie uwolniona od centralistycznej polityki partii władzy. Podobnie rzecz ma się z obsadą kadr nadzoru pedagogicznego - w kuratoriach i na stanowiskach dyrektorów placówek oświaty publicznej.

4. Społeczeństwo wyraża schizoidalną postawę wobec nauczycieli, bowiem z jednej strony w sondażach opinii lokuje zawód na dość wysokim stopniu hierarchii profesjonalistów obdarzając nauczycielski prestiż 77 procentowym poparciem, a z drugiej strony nie stanęło po stronie walki o godny poziom płac. Jak wynika z ciekawego badania sondażowego CBOS rodzice wolą, by ich dziecko zostało youtuberem niż było nauczycielem.

5. Rządzący wspierają finansowo te organizacje pozarządowe, stowarzyszenia i środowiska, których oferty działań środowiskowych i projekty służą realizacji polityki partii władzy. Dotyczy to różnych fundacji, ale i spluralizowanego harcerstwa. Jeśli ZHP chce konkurować o środki z ZHR, to musi przeprofilować swoje cele i zadania programowo-wychowawcze.

Po co nam ten Oskar?

Za kilka godzin być może okaże się, że film fabularny Jana Komasy "Boże Ciało" zdobędzie najwyższe trofeum w sztuce filmowej na świecie uzyskując Oskara za najlepszy film międzynarodowy. Nie przypuszczam, by miał szansę na takie wyróżnienie, skoro nie był jeszcze dystrybuowany w USA. W Polsce też nie można tego filmu obejrzeć, gdyż trudno jest znaleźć kino posiadające film J. Komasy w swojej ofercie.

Tymczasem w mediach nakręcany jest od początku stycznia jakiś amok wokół filmu, który w istocie niesie z sobą niezwykłe przesłanie potrzeby wiary w świecie dewaluowania najwyższych wartości. Utwór powstał w Polsce podzielonej na wiele części, w tym także tej epatującej od pięciu lat zdumiewającą wrogością, nienawiścią wobec Kościoła katolickiego, duchownych, sióstr zakonnych a nawet ministrantów.

Po co ta nagroda, po co Oskar w naszym kraju, po co Kościół, po co Boże Ciało, po co religijne święta, skoro doczekaliśmy się czasów, w których tak lewo-, jak i prawoskrętni wzmacniają wzajemną nienawiść w obliczu kolejnych etapów walki o władzę w państwie (utrzymanie jej, odzyskanie lub uzyskanie)?

Jeszcze trochę i nasze dzieci zaczną się bać wyrażania własnych myśli, pragnień, oczekiwań, aspiracji, emocji, uczuć, doznań, nie będą chodzić do kościoła, służyć do mszy lub będą coraz liczniej a otwarcie odmawiać uczestniczenia w środowiskowych czy szkolnych naukach Kościoła, bo przecież politycy wraz z publicystami obu opcji już zbrukali im ich świat, generalizując jednostkową patologię na określoną wspólnotę, instytucję, transcendencję lub jej zaprzeczenie.

Po każdej ze stron uczestniczą zdrajcy, faryzeusze, przebierańcy, mordercy Chrystusa, cyniczni gracze fałszywymi kartami, chorzy z niewiedzy, z braku świadomości, nierozumiejący i niedociekający, manipulatorzy, inżynierowie dusz ludzkich, a nawet jeszcze nieujawnieni przestępcy. Przestajemy już wzajemnie się rozumieć, wnikać choć na chwilę w przestrzeń czyichś myśli, motywów działania, dociekać autentycznych powodów pozytywnego lub negatywnego sprawstwa, byle tylko postawić na swoim, wbrew logice, wierze, uczuciom czy dokonaniom.

Po co nam ten Oskar? Raczej nie po to, by - jak pisał Karol Wojtyła o uwarunkowaniach świadomości przez poznawczą potencjalność człowieka - zrozumieć, a więc uchwycić znaczenie rzeczy, ludzkiej aktywności lub związków pomiędzy rzeczami i osobami, w których odzwierciedla się nasze "Ja". Czy cokolwiek znaczy ustanowienie przez Sejm roku 2020 Rokiem św. Jana Pawła II?

To nie recenzent ma tłumaczyć się z negatywnej recenzji czyjegoś doktoratu, habilitacji czy wniosku na tytuł naukowy

Ktoś zamieścił w Facebooku powyższy rysunek, który świetnie ilustruje sytuację, do jakiej zmierzają ignoranci ze stopniami naukowymi. Coraz częściej spotykamy się w Sekcji Nauk Humanistycznych i Społecznych Centralnej Komisji Do Spraw Stopni i Tytułów z odwołaniami doktorów lub doktorów habilitowanych, którzy usiłują w swoich odwołaniach kwestionować recenzentów. Rzecz jasna nie kierowali swoich uwag krytycznych po otrzymaniu informacji o składzie komisji habilitacyjnej czy o pięciu recenzentach wyznaczonych do oceny osiągnięć naukowych na tytuł profesora. Skądże znowu!

Oświecenie pojawiło się wówczas, kiedy wpłynęły od niektórych członków komisji habilitacyjnej czy recenzentów opinie negatywne. Nawet i to by tolerowali, gdyby nie fakt, że jednostki akademickie dysponujące uprawnieniem do nadawania stopni naukowych ośmieliły się odmówić nadania stopnia doktora habilitowanego czy nie poparły wniosku o rekomendowanie prezydentowi kandydatki/kandydata do tytułu naukowego profesora. Oceniani - mimo wykazanego im braku kompetencji, mimo udowodnionej im w recenzjach ich publikacji ignorancji, pseudonaukowych wywodów, wniosków, popełnienia elementarnych błędów metodologicznych, strukturalnych, merytorycznych, a zdarza się, że i ortograficznych - postanowili milcząc, nie odpowiadając na zarzuty, atakować profesorów uczelnianych czy tytularnych za śmiałość wystawienia im negatywnej oceny.

Zamiast zajrzeć do książek, zapytać mądrzejsze od siebie koleżanki czy mądrzejszych od siebie kolegów z własnej jednostki lub innej uczelni, zamiast douczyć się, poprawić i ponowić wniosek, postanawiają "odreagowywać" od ujawnienia ich niewiedzy atakiem na tych, którzy ośmielili się być rzetelnymi recenzentami w ich sprawie. Wprawdzie częściowo wspierają ich ci profesorowie/doktorzy habilitowani, którzy napisali recenzje w tej samej sprawie z pozytywną konkluzją, ale w swej treści odsądzające od wiedzy i umiejętności autorów pseudonaukowych rozpraw.

Paradoksem jest to, że ktoś, kto nie zna rzeczywistych osiągnięć naukowych recenzentów swoich rozpraw, ośmiela się kwestionować ich kompetencje naukowe, a nawet brak renomy naukowej, w tym międzynarodowej czy nieizomorficzność specjalizacji do tej, jaką reprezentuje w swoich rozprawach habilitant. Drodzy habilitanci, to wasze osiągnięcia lub ich brak są oceniane, a nie na odwrót. Przydałoby się trochę więcej pokory wobec własnej ignorancji.

Wrocławskie Stowarzyszenie Wychowawców ogłosiło konkurs na pracę magisterską

W tym roku ma miejsce piąta edycja Ogólnopolskiego Konkursu WROCŁAWSKIEGO STOWARZYSZENIA WYCHOWAWCÓW - na najciekawszą pracę magisterską z zakresu pedagogiki. Patronat honorowy nad Konkursem objęli: Dolnośląski Kurator Oświaty, Dyrektor Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego - dr hab. Alicja Szerląg Profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Partnerem konkursu jest Polski Instytut Przedszkoli Leśnych, a patronat medialny nad Konkursem objęło czasopismo "Forum Oświatowe" (Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego).

Z ogromną przyjemnością informuję o tym Konkursie, gdyż ma on - w moim przekonaniu - szczególne walory, z którymi rzadko spotykamy się w innych dyscyplinach naukowych, a mianowicie:

1. Ogólnopolski zasięg Konkursu sprawia, że jest on rzeczywiście otwarty na poszukiwanie i docenienie najlepszych prac dyplomowych dla absolwentów studiów pedagogicznych. Takich konkursów jest niewiele w naszym kraju;

2. Organizatorzy wskazują na dziedzinę badań pedagogicznych, które chcieliby promować ze względu na uwzględnienie przez autorów dysertacji współczesnych problemów pedagogicznych, ich tendencji, konsekwencji oraz zjawisk i procesów wychowawczych mających miejsce w środowisku przyrodniczym, w otaczającej nas naturze. Prace mogą zatem być napisane w obrębie dowolnej dyscypliny pedagogiki: ogólnej, teorii wychowania, teorii kształcenia, pedagogiki szkolnej, pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, pedagogiki specjalnej, pedagogiki społecznej, pedagogiki kultury, andragogiki, geragogiki, polityki oświatowej, pedagogiki porównawczej, historii myśli pedagogicznej itp.

3. Podmiotem organizującym Konkurs jest Wrocławskie Stowarzyszenie Wychowawców, a więc organizacja pozarządowa, zainteresowana wzbogacaniem oświaty szkolnej i pozaszkolnej, środowiskowej nowymi podejściami do edukacji a współpracująca z naukowcami Uniwersytetu Wrocławskiego. Tym samym ważna jest nie tylko problematyka badawcza, poznawcza, ale i praktyczna z uwzględnieniem akademickich standardów pisania takich rozpraw;

4. Dla absolwentów studiów powinno być szczególnym wyróżnieniem uzyskanie nagrody w takim konkursie, a zarazem i promotorzy ich prac uzyskają potwierdzenie wartości włożonego wysiłku w ramach współpracy z magistrantami w stworzeniu oryginalnego, innowacyjnego czy mającego praktyczną aplikację pedagogicznego projektu. W ocenie nauczycieli akademickich, tak w ich miejscu pracy, jak i w ramach ubiegania się przez nich o awans naukowy, uzyskanie przez ich magistranta nagrody stanowi także o jakości ich pracy dydaktycznej i naukowo-badawczej.

5. Wynikami konkursu powinni zainteresować się wydawcy środków dydaktycznych (gier edukacyjnych, pakietów multimedialnych, podręczników metodycznych dla nauczycieli czy materiałów do zajęć dydaktycznych itp.).

Organizator Konkursu opublikował bardzo klarowne zasady przystąpienia do niego, toteż zachęcam do zapoznania się z nimi (http://mgr.wychowawcy.wroclaw.pl).

Via Fb otrzymałem satyryczny rysunek, który niezwykle trafnie odnosi się do współczesnych wydarzeń w kraju związanych z polowaniami i ... przedszkolakami leśnymi. Może ktoś zna autora tej ilustracji i jej źródło?

Wyniki wyborów do komitetów naukowych - ściśle tajne przez poufne

Wpłynęła z Polskiej Akademii Nauk odpowiedź na zapytanie publiczne dotyczące wyników wyborów do komitetów naukowych.

Jak skomentował to jeden z wybranych członków KNP PAN:


1. Nie jesteśmy jako profesorowie osobami publicznymi tylko prywatnymi (jak np. szewcy, murarze, kelnerzy, szatniarze itp- przy całym należnym szacunku dla tych zawodów- natomiast wszyscy inni (np. urzędnicy) to wyższa kasta funkcjonariuszy publicznych... ze szczególnym wyróżnieniem kanclerza PAN...) ;

2. Komitety PAN nie mają żadnego wpływu na życie publiczne, a więc są zbędnym balastem na okręcie flagowym PAN, który dumnie płynie po oceanie (nie)wiedzy. Może dlatego, że ich członkowie to zbiory towarzyskie prywatnych kolesiów...

3. To tylko władza PAN (Jak jakiś TK) decyduje, co się nam należy, a co nie, a zwyczaje, obyczaje, tradycja, kultura akademicka a przede wszystkim prawo nie mają znaczenia... Prawo natomiast służy wyłącznie władzy i ona ma tylko moc jego interpretacji...

Nasuwa się tu tylko uzasadnione pytanie, to dlaczego PAN wydał publiczne pieniądze na wybory członków komitetów i dlaczego żądał od nas tzw. danych wrażliwych? Przecież jako osoby prywatne sami powinniśmy opłacić sobie ten event...?


Trzeba przyznać, że postępujący w III RP zanik demokratycznej kultury i procedur pod pozorem ochrony danych osobowych staje się już normą, tyle że patologiczną.

W związku z powyższym skierowałem do Kanclerza PAN kolejne pismo (tym razem już przedsądowe):

Sz. Pan
Tadeusz Latała
Kanclerz PAN


Szanowny Panie Kanclerzu,
w związku z treścią pisma odmawiającego udostępnienie w ramach informacji publicznej szczegółowych wyników głosowania na członków Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN informuję Pana, że jest Pan w poważnym błędzie i narusza obowiązujące prawo. Otóż Komitet Nauk Pedagogicznych PAN jest jedynym komitetem naukowym wśród wszystkich komitetów naukowych PAN, który jest podmiotem realizującym funkcję publiczną powierzoną mu przez instytucję państwową jaką jest Ministerstwo Edukacji Narodowej. Zdumiewa mnie fakt niewiedzy w tym zakresie Pana Kanclerza i Wiceprezesa PAN. Nie jesteśmy grupą wzajemnej adoracji, ale znajdujemy się jako jedyny Komitet Naukowy PAN w wykazie Ministerstwa Edukacji Narodowej jako obowiązkowy Konsultant wszystkich aktów prawa publicznego stanowionego przez ten resort w ramach publicznych konsultacji.

Tym samym członkowie Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN jako publiczni konsultanci spełniają ustawowy wymóg i jest Pan zobowiązany do przekazania mi w trybie Ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1429) o dostępie do informacji publicznej żądanych danych.

W corocznych sprawozdaniach z prac Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, które powinien czytać Wiceprezes PAN, jest odnotowywany ten fakt. Ponawiam zatem żądanie udzielenia szczegółowych danych o wyborach do tego Komitetu a nie do wszystkich komitetów naukowych. Mam nadzieję, że zdaje sobie Pan sprawę z prawnych konsekwencji nieprzestrzegania obowiązującego Pana prawa.

Płace w systemie oświatowym i szkolnictwie wyższym wciąż będą na żenująco niskim poziomie

W dn. 16 stycznia 2020 r. obradowała Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży rozpatrując i opiniując dla Komisji Finansów Publicznych rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2020. Nie ma szans na podwyżki płac w oświacie publicznej. Doszło zatem do takich paradoksów, o jakich informują m.in. łódzcy samorządowcy, że sekretarka w szkole podstawowej osiąga wyższe wynagrodzenie od dyrektora szkoły. Nie przewidziano istotnych podwyżek. Tymczasem, jak twierdził w jednym z wywiadów łódzki poseł Tomasz Trela: jednostki samorządu terytorialnego dokładają rocznie do zadań oświatowych 27 mld. zł. Tylko na same podwyżki płac musiały wydać w ub. roku 3 mld., a otrzymały z budżetu państwa zaledwie 1 mld. zł.

Szef łamiącego ubiegłoroczny strajk nauczycielski związku zawodowego "Solidarność" - p. Ryszard Proksa nie uczestniczył w obradach Sejmowej Komisji i nie protestował przeciwko tak niskiemu budżetowi na rok 2020. Nikt z tzw. sił społecznych nie zabrał głosu. Przewodnicząca Komisji mogła zatem odnotować: "(...)czy jest sprzeciw wobec wniosku posła Sławomira Skwarka o pozytywne zaopiniowanie projektu budżetu państwa z części budżetowej 30 – Oświata i wychowanie? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła wniosek."

Dr Bogdan Stępień prowadząc analizy w swoim Instytucie Analiz Regionalnych opublikował niezwykle komunikatywny wynik badań dotyczących zależności między udziałem wydatków JST na wynagrodzenia nauczycieli wraz z ZUS-em pracodawcy w łącznej kwocie subwencji oświatowej a okresami budżetowania tej sfery przez określające ten stan partie władzy politycznej od 2008 r. do 2020 r. Wnioski analityka są następujące:

1. Za czasów rządu PO-PSL udział minimalnych wydatków na nauczycieli, w subwencji oświatowej omawianego przykładu był w granicach 84-86 procent.

2. W 2012 roku udział ten wzrósł do blisko 86 procent. Nastąpiło to w wyniku zaniżenia subwencji w ustawie budżetowej spowodowanej nieuwzględnieniem w niej między innymi wzrostu składki emerytalnej od wynagrodzeń po stronie pracodawcy.

3. W roku 2016 udział ten nadal pozostawał na niskim poziomie, pomimo przejęcia władzy przez PiS, bo kwotę subwencji oświatowej oraz kwotę bazową dla nauczycieli w ustawie budżetowej ustalił poprzedni rząd, a nowy ich nie zmienił.

4. Od roku 2017 nastąpiła radykalna zmiana trendu tego udziału: z trendu bocznego, na bardzo silny trend wzrostowy - szczególnie w latach 2019 i 2020.

5. Jeżeli ustawa budżetowa na rok 2020 wraz z autopoprawką w omawianym tu zakresie przejdzie bez zmian, to minimalny udział wydatków na nauczycieli w subwencji oświatowej omawianego przykładu wzrośnie do ponad 93%, czyli wzrośnie o około
9.9 punktów procentowych względem roku 2016, co średnio na rok stanowi 2.5 punktu procentowego.


W ciągu 12 lat sukcesywnie wzrastały zatem wydatki samorządów na pokrycie i tak wciąż niskich płac nauczycieli, które nie są refundowane przez rząd. A jak będzie w szkolnictwie wyższym? Pytał o to w czasie posiedzenia Sejmowej Komisji - Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich prof. dr hab. inż. Jan Szmidt:


"Trudno przy wskaźniku 1,28% do PKB, o który walczyliśmy od lat – aby przekroczył 1% przynajmniej – mówić, że nie jesteśmy z tego zadowoleni. Natomiast to są środki, które znajdują się w różnych działach i bardzo trudno na dziś odpowiedzieć, na ile rzeczywiście do tego zostaną stricte przeznaczone, jeśli chodzi o rozwój polskiej nauki. Chciałem podkreślić, że kiedyś były planowane 10-procentowe podwyżki wynagrodzeń w sektorze szkolnictwa wyższego. Mam takie pytanie. Jesteśmy na bieżąco w kontakcie i wiem, że planuje się tego typu podwyżki. Natomiast gdyby pan minister był łaskaw powiedzieć to w tej chwili, na jakim poziomie można dziś sobie to wyobrazić. Środowisko zadaje nam te pytania. " .

Podobnie przypomniał wiceministrowi nauki i szkolnictwa wyższego p. Sebastianowi Skuzie Prezes Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki Związku Nauczycielstwa Polskiego Janusz Szczerba, który idąc tokiem myślenia pana rektora Szmidta, też przypomniał, jak to min. J. Gowin w czasie inauguracji centralnego roku akademickiego złożył obietnicę wzrostu płac o 10 proc.

A oto odpowiedź wiceministra:

"Jak najbardziej tak, podwyżki będą. Ta rezerwa, o której powiedziałem, w części 49 – niemal 802 000 tys. zł jest przeznaczona na kwestie podwyżek. To jest właśnie ta kwota. W tamtym roku pierwotnie było planowane 5%. Po zwiększeniu z własnych zasobów ministra nauki i szkolnictwa wyższego doszło to do 7%. W tym roku jest to planowane 6%, analogicznie do całej administracji. Ta kwota jest planowana wraz z narzutami również po stronie pracodawcy i wraz z Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych. Ta kwota, wraz ze skutkami przechodzącymi, jest zapewniona w budżecie. Podkreślam, że w ubiegłym roku pierwotna kwota na podwyżki wynosiła 650 000 tys. zł. Reszta została dołożona z części ministra nauki i szkolnictwa wyższego, z przeznaczeniem na podwyżki. W tym roku ta kwota wynosi 802 000 tys. zł na podwyżki we wszystkich resortach.

Z takimi środkami mamy współzawodniczyć w skali międzynarodowej? No cóż. Gratuluję dobrego samopoczucia władz resortowych. Ministrowi Gowinowi nie wystarczało 17 tys. na miesięczne utrzymanie, a moim adiunktom, młodym naukowcom musi wystarczyć 25% tej kwoty. Zdaje się, że o to chodzi, by utrzymywać państwowe uniwersytety na jak najniższym poziomie koniecznych wydatków z budżetu państwa.

Polecam:
prof. Mieczysław Jałochowski - Uczelnie jak plantacja cherlawych paprotek

Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce - komentarze ekspertów/prawników

Wydawnictwo Wolters Kluwer wydało aż trzy - niezwykle obszerne - komentarze do prawa o szkolnictwie wyższym i nauce:

* Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. Jerzy Woźnicki, Iryna Degtyarova, Marcin Dokowicz, Maria Hulicka, Tomasz Jędrzejewski, Anna Mrozowska, Paweł Wojciechowski, Jerzy Woźnicki;

* Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Hubert Izdebski, Jan Michał Zieliński;

* Akademickie prawo zatrudnienia. Komentarz. red. Krzysztof Wojciech Baran, Izabela Florczak, Zbigniew Góral, Daniel Książek , Tadeusz Kuczyński, Mariusz Lekston, Anna Musiała, Iwona Sierocka , Krzysztof Ślebzak, Elżbieta Ura, Krzysztof Wojciech Baran, Aleksandra Bocheńska, Tadeusz Nycz, Dominik Wajda.

Pierwsze dwie publikacje pod redakcją profesorów: Jerzego Woźnickiego (z zespołem) i Huberta Izdebskiego wraz z Janem Michałem Zielińskim kompleksowo komentują przepisy ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Prawnicy odwołują się w swoich analizach także do innych aktów i wcześniejszego ustawodawstwa, w tym do wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych czy nawet NSA przedstawiając interpretacje przepisów oraz do już opublikowanych na łamach czasopiśmiennictwa czy rozpraw z nauk prawnych analiz innych prawników.

Autorzy uwzględniają problemy, które rodzą ustawowe zapisy, bowiem nie są one "zero-jedynkowe", jednoznaczne. Wymagają interpretacji, zrozumienia w kontekście także doktryn prawnych. Uwzględniają zarazem dotychczasowe piśmiennictwo i orzecznictwo, które zachowało aktualność po zmianie przepisów w 2018 r. Trzecia monografia - profesora Krzysztofa Barana z Uniwersytetu Jagiellońskiego, a zarazem członka Rady Doskonałości Naukowej w Zespole Nauk Społecznych jest znakomitym dopełnieniem i poszerzeniem analiz i interpretacji kwestii, które powinny interesować doktorantów, habilitantów i kandydatów do tytułu naukowego profesora niezależnie od tego, że autor koncentruje się na zagadnieniach akademickiego prawa zatrudnienia.

Czekają nas wszystkich, tak ocenianych, recenzowanych, opiniowanych, jak i oceniających, recenzujących, opiniujących poważne problemy nie tylko w sytuacjach oczywistych, a więc w przypadku analizowanych znakomitych wniosków i osiągnięć naukowych kandydatów do wertykalnego awansu w akademickim środowisku, ale przede wszystkim w przypadkach wątpliwych, nagannych czy niedostatecznych dla udzielenia im poparcia. To, co było dotychczas względnie uporządkowane, ujednolicone, zharmonizowane, od 1 października 2018 r. jest wrzucone w gąszcz chaosu, niedookreśloności, niejednoznaczności i regulacyjnej decentracji.

Tak więc osoby natrafiające na problemy, bariery, przeszkody czy doświadczające niepowodzeń znajdą w powyższych publikacjach uzasadnienie możliwych powodów określonych rozstrzygnięć - uchwał czy decyzji. Prawnicy już zacierają ręce, bo szykują im się niezłe dochody. Będą bowiem przyjmować coraz więcej klientów, także nieświadomych prawa, po części ignorantów naukowych, pseudonaukowców, którym będzie się wydawało, że jak zapłacą, to zyskają. Obawiam się, że raczej stracą, i to podwójnie. Jurydyzacja problemów szkolnictwa wyższego wchodzi w kolejną fazę swojego rozwoju, także toksycznego.