Rzetelny socjolog nie uzależnia metod i narzędzi
badawczych od konieczności uzasadnienia wcześniej aprobowanej przez niego
hipotezy, tylko docieka, jaki jest rzeczywiście stan postaw respondentów wobec
określonych zdarzeń, procesów, instytucji czy osób. Do takich zaliczam
m.in. znakomitego socjologa religii i religijności młodzieży w Polsce ks.
prof. dr. hab. Janusza Mariańskiego, który nie ukrywa przed czytelnikami (w odróżnieniu od wielu socjologów) własnego warsztatu
badawczego. Wyniki diagnoz są przez niego natychmiast publikowane, ale -
jak przyznał w czasie wykładu na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach - nie są one cytowane przez socjologów.
Wydaje się oczywiste, że w sytuacji światopoglądowego konfliktu między formacją polityczną, która sprawuje władzę w państwie a większościową częścią niepopierającego ją społeczeństwa, musi wojna kulturowa rzutować na postawy społeczne. W sytuacji
patologicznej i niszczącej rolę Kościoła w polskim społeczeństwie polityce
niejasnego łączenia podejrzanych interesów "tronu z Kościołem" nawet
najbardziej lewoskrętni socjolodzy nie będą cytować wyników badań ks. Profesora
na temat religijności młodzieży, które są bardzo rzetelne i wartościowe
poznawczo dzięki prowadzeniu ich z wnętrza chrześcijańskiej kultury i
metodologii badań społecznych, bo byłoby to osłabieniem własnej narracji, mającej służyć przede wszystkim dynamizowaniu procesów sekularyzacyjnych w
naszym społeczeństwie.
Tymczasem rolą uczonych, bez względu na to, czy są w habicie czy osobami świeckimi, rolą prowadzonych przez nich badań społecznych musi być dociekanie
prawdy, a nie jej kreowanie przez zainteresowanych jej wypaczeniem jakichś grup
interesów. Z tego też powodu skorzystałem z linku dostępu do otwartego
(dostępnego równocześnie w YouTube) wykładu socjologa badań nad młodzieżą ks.
prof. Janusza Mariańskiego, by posłuchać nie tylko znakomitego eksperta,
uczonego, także duszpasterza, ale i uczestniczących w tym wydarzeniu
socjologów, katechetów, teologów i studentów Uniwersytetu Śląskiego z nadzieją,
że podzielą się swoją recepcją wyników badań naukowych jak i własnymi
hipotezami czy poglądami na poruszany problem.
Nie żałuję tego czasu, bo z jednej strony mogłem wysłuchać
precyzyjnego, perfekcyjnie przygotowanego wykładu prof. J. Mariańskiego o
uwzględnianiu w badaniach naukowych różnych wskaźników socjologicznego
diagnozowania religijności młodzieży od końca PRL do 2022 roku oraz jakie
wynikają z nich wnioski i perspektywy na przyszłość. Niczego tu nie
cenzurowano, nie ukrywano. Wprost odwrotnie - z najwyższą rzetelnością badacza
ks. Profesor przytaczał wyniki badań z różnych lat, by przekonać słuchaczy, że
zjawiska społeczne, w tym religijne, nie podlegają żadnemu determinizmowi, ale
mają charakter falujący.
(PrintScreen z wykładu ks. prof. Janusza Mariańskiego)
Każdy zainteresowany może zajrzeć na stronę zarejestrowanego wykładu i przebieg dyskusji, gdyż są dostępne w Internecie, toteż nie będę jego streszczał w tym miejscu. Przymierzamy się w redakcji "Studia z Teorii Wychowania" do tego, by w 2024 roku poświęcić jeden z numerów właśnie debacie naukowej na temat roli religii w polskiej edukacji szkolnej.
Nie ulega wątpliwości, że zwiększająca się z każdym rokiem liczba uczniów szkół ponadpodstawowych rezygnujacych z lekcji religii wzbudza niepokój ze strony Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Polsce, ale i najsilniejsze spory na ten temat w naszym społeczeństwie w okresach poprzedzających wybory parlamentarne i samorządowe.
Natomiast w mniejszym stopniu znamy stan i przyczyny postępującej sekularyzacji, "odkościelnienia", "zaćmienia sacrum", rzeczywistych powodów rezygnowania uczniów z uczęszczania na lekcje religii, które zapewne są pochodną bylejakości kształcenia w ramach lekcji szkolnych z tego
przedmiotu, a także coraz silniejszego odstępowania dorosłych od praktykowania religijności.
Już teraz zapowiadam tę problematykę, bo będziemy po wyborach
parlamentarnych i samorządowych, toteż przyda się względnie obiektywne
podejście naukowców z różnych uczelni państwowych i niepaństwowych wobec
powyższej kwestii.
Ostatnio wydane prace z socjologii młodzieży i socjologii religii ks. prof. Janusza Mariańskiego:
