Ze zdumieniem przeczytałem stanowisko Rady
Duszpasterskiej ZHP, które stoi w sprzeczności nie tylko z istotą ruchu
skautowego na świecie oraz ruchu harcerskiego w Polsce, ale i z nauką społeczną
Kościoła katolickiego. Ortodoksyjnym instruktorom, którzy nie liczą się z
doktryną II Soboru Watykańskiego, tylko chcą koniecznie powrotu do polityki
Kościoła sprzed tego Soboru, marzy się monizm religijny, ideologiczny i
wychowywanie dzieci w ZHP jedynie w tym podejściu.
Cóż tak zdenerwowało powyższą Radę? To
oczywiste: Najwyższa władza jaką jest Zjazd
ZHP przyjęła zmianę w statucie dopuszczającą alternatywne przyrzeczenie
harcerskie. Uzasadnienie jest jak najbardziej słuszne. Harcerstwo nie jest
tylko i wyłącznie dla dzieci wyznających wiarę katolicką.
Mogą w nim działać i
rozwijać się dzieci wierzące i niewierzące, a wśród wierzących mogą być osoby
wychowywane w innej wierze niż katolicka. Jak Rada Duszpasterstwa ZHP jest z
tego faktu niezadowolona, to niech przejdzie do Związku Harcerstwa
Rzeczpospolitej lub do Harcerstwa Katolickiego. Jeszcze jesteśmy krajem, w
którym tak konstytucyjnie, jak i w świetle prawa oświatowego i o organizacjach
pozarządowych miejsce jest dla każdego!
O nonsensownym i
pseudopedagogicznym konflikcie wartości w polskim harcerstwie na
przykładzie ustawicznego zmieniania treści i formy Przyrzeczenia
Harcerskiego pisałem w książce już kilkadziesiąt lat temu, a
aktualizowanej przed aksjonormatywną, ideologiczną, a nie tylko
administracyjno-polityczną kontrrewolucją w III RP.
Cytuję uzasadnienie zmian
w ZHP:
Podczas 42. Zjazdu Związku Harcerstwa Polskiego zgromadzeni na sali
delegaci, przedstawiciele jednostek harcerskich z całej Polski, po długiej
dyskusji podjęli decyzję o wprowadzeniu do Statutu ZHP alternatywnej roty
przyrzeczenia harcerskiego. Związek Harcerstwa Polskiego jest ciągle
rozwijającą się organizacją, która rozmawia i dyskutuje na kwestie, które są
ważne dla jego członków.
Zgodnie z zasadami ruchu skautowego zrzeszonego w WOSM i WAGGGS Prawo i
Przyrzeczenie Harcerskie muszą opisywać całościowy, wszechstronny rozwój
człowieka, którego elementem jest m.in. rozwój duchowy. W wielu organizacjach
skautowych już teraz funkcjonuje nie jedna, a czasami nawet więcej
alternatywnych rot przyrzeczenia.
Przystępujący do ZHP będę mieli możliwość wyboru między już istniejącą
rotą, a dodatkową, nowo przyjętą przez delegatów. Harcerka i harcerz podczas
składania przyrzeczenia harcerskiego będą mieć możliwość wyboru dwóch rot:
„Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść
chętną pomoc bliźnim i być posłusznym/posłuszną Prawu Harcerskiemu.”
lub
„Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Polsce, stać na straży
harcerskich zasad, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym/posłuszną Prawu
Harcerskiemu”.
Ustanowienie wersji zawierającej odniesienie do wyższych wartości i przy
jednoczesnym stosowaniu formy niezawierającej słowa "Bóg",
usankcjonuje przystępowanie do ZHP osób, które nie są gotowe na określenie
swojego wyznania, ale ciągle go poszukują. Rozwój duchowy jest bardzo ważnym
elementem w pracy wychowawczej ZHP. Chcemy jako organizacja dawać możliwość
młodym ludziom szukania swojej drogi, w której wspierają ich instruktorki i
instruktorzy.
Przed podjęciem tej decyzji odbyło się wiele dyskusji instruktorskich,
które odbywały się w całej Polsce od 2014 roku, wielu instruktorów, w tym
również tych, którzy na co dzień pracują w gromadach i drużynach, zabierało
głos w tej jakże ważnej kwestii. Uchwała, którą przyjął Zjazd ZHP, była efektem ogólnozwiązkowych konsultacji,
które Rada Naczelna ZHP przeprowadziła na temat roli wiary i religii jako
składowych wychowania duchowego w Harcerskim Systemie Wychowawczym.
A poniżej demagogiczny,
ideologiczny, ortodoksyjny:
Tekst stanowiska Rady Duszpasterskiej ZHP:
Zuchy, Harcerze, Instruktorzy Związku Harcerstwa
Polskiego, Szanowni Rodzice.
W nowej rzeczywistości, jaką żyje Związek Harcerstwa Polskiego po
zakończonym 42. Zjeździe ZHP, który odbył się w Warszawie, w dniach 19-22 maja
2022 roku, jako Rada Duszpasterska wraz z Kapelanem Naczelnym ZHP, mamy
obowiązek zabrania głosu w kwestiach bardzo znaczących dla naszej organizacji.
42. Zjazd ZHP, jako najwyższa władza w naszej organizacji dokonał wielu
istotnych zmian w Statucie ZHP. Zmian, które mają daleko idące konsekwencje w
życiu Zucha, Harcerza oraz Instruktora ZHP. Dotyczy to zapisów, zawartych w
przegłosowanej przez Delegatów Uchwale (druk nr 74). Uzasadnienie i dyskusja,
którą śledziliśmy w przekazie internetowym na żywo wzbudza w nas wiele obaw,
niepokoju.
a. Zmieniono tekst Prawa Zucha
Usunięcie duchowego odniesienia do Boga zawartego w formule "Zuch
kocha Boga i Polskę" stanowiącej pierwszy punkt Prawa Zucha, jest
działaniem, które wyczerpuje znamiona nietolerancji, a nawet może być odbierane
jako dyskryminacja polegająca na jawnej dechrystianizacji w systemie
wychowawczym od początku, czyli od formacji najmłodszych członków ZHP. Z
biegiem czasu, zaowocuje to ateizacją członków ZHP i konfliktami o podłożu nie
tylko moralnym, ale w ogóle ideowym. Wyrzucając w demokratycznym głosowaniu
słowo "Bóg", pozbawiono tym razem stanowiących większość katolickich
zuchów i ich rodziców chociażby możliwości jakiegokolwiek wyboru.
b. Dodano drugą, alternatywną rotę Przyrzeczenia Harcerskiego.
Zmiany wprowadzające drugą alternatywną rotę czynią niespójnym cały proces
wychowawczy w ZHP. Mamy wrażenie, że zostały dokonane na zasadzie wyboru tzw.
mniejszego zła. Usankcjonowanie zwolnienia się ze służby Bogu podważa tożsamość
harcerza polskiego, narusza ponad stuletnią tradycję skautingu stworzonego
przez Baden-Powella jak i harcerstwa Andrzeja Małkowskiego, które było
jednoznacznie zorientowane na Boga i wartości chrześcijańskie.
Negatywnie wiec oceniamy wprowadzone powyższe zmiany, uważając, iż nie mają
one logicznego uzasadnienia, lecz służą przede wszystkim usuwaniu wartości
chrześcijańskich oraz pomniejszeniu wagi ogólnie pojętego rozwoju duchowego w
ZHP, który stanowi przecież ważny element wszechstronnego rozwoju zucha i
harcerza. Ponadto mamy uzasadnione obawy, co do tego, że właśnie wprowadzone
zmiany podzielą harcerzy w ich konkretnej i realnej służbie, a to utrudni pracę
drużynowym.
Smuci fakt, że wielu Instruktorów, którzy deklarują swoją przynależność do
Kościoła Rzymskokatolickiego lub innych związków wyznaniowych, tak łatwo
zgodziło się na wyrzucenie Boga z podstaw wychowania i kształtowania młodych
członków w ZHP.
Dziś, właściwym jest pytanie: quo vadis ZHP? Dokąd zmierzasz ZHP?
Powyższe słowa wypowiadamy z troski o Związek Harcerstwa Polskiego, jego
misję, cele i zadania. Jesteśmy częścią tej wielkiej rodziny harcerskiej.
Instruktorzy i Instruktorki ZHP
Apelujemy do Was! Nie rezygnujcie z poszukiwania Boga, nie rezygnujcie ze
służby Bogu jako członkowie ZHP. Porzuciwszy służbę Bogu uczynicie o wiele
uboższą ofertę waszego instruktorskiego zadania wychowania młodego człowieka
całościowo, dbając o wszechstronny jego rozwój, którego elementem jest m.in.
rozwój duchowy.
Drodzy Rodzice!
Jako pierwsi, macie prawo decydować o wychowywaniu waszych dzieci zgodnie z
własnymi przekonaniami. To wy macie realny wpływ na formę i sposób wychowania
waszych córek i synów w ZHP. Apelujemy więc do was o czujność i roztropność, o
głębsze zainteresowanie się tym, co dzieje się na zbiórkach, jakiego typu zajęcia
są organizowane, kto je prowadzi i jakie treści przekazuje. Podstawowym
instrumentem, z którego może skorzystać każdy rodzic, jest złożenie
oświadczenia wychowawczego przypominającego drużynowemu i instruktorom ZHP, że
waszą wolą jest, aby w procesie wychowania waszego dziecka nie pomijano
odniesienia do Boga i wyznawanej religii.
Jako kapelani harcerscy jesteśmy współodpowiedzialni za wychowanie duchowe
i religijne wszystkich członków ZHP, a misja nam powierzona nie zmienia się
mimo przyjętych zmian w naszej organizacji. Mamy nadzieję, że droga harcerskich
ideałów pozostanie zawsze wierna służbie Bogu i będzie przestrzenią do rozwoju
duchowego i religijnego kolejnych pokoleń.
Harcerki i Harcerze, Instruktorzy Związku Harcerstwa Polskiego oraz drodzy
Rodzice naszych podopiecznych! Przed nami wspólna służba. Zapewniamy, że w
trudach wychowawczej służby jesteśmy z wami i dla was. Zapraszamy do jeszcze
lepszej współpracy. Wszystkich, bez wyjątku, otaczamy naszą troską i modlitwą.
Czuwaj!
Ks. hm. Wojciech Jurkowski SAC
Ks. hm. Tomasz Kozłowski
Ks. hm. Mateusz Kubiak
Ks. hm. Rafał Łaskawski
Ks. phm. Filip Pajestka
O. hm. Jacek Szczepanik OFMConv.
Ks. phm. Adam Żygadło