W moim przekonaniu, jeśli urzędnicy tego resortu nie przeczytają najpierw i nie zrozumieją, czym jest działalność pozorna, to będą przedmiotem drwin, co ma już miejsce z bardzo prostego powodu:
Dyrektor jednego z departamentów MEiN - Jacek Banaś [być może (roz)zbieżność nazwisk...] wysłał do
dyrektorów szkół pismo, by to oni rozstrzygnęli, które dokumenty powinny być
tworzone lub nie. Autonomia dyrektorów jest pozorna. Co odrzucą, a co
pozostawią, będzie jedynie pretekstem do tego, by poinformować społeczeństwo,
że przecież władza chciała, ale to dyrektorzy odrzucili jej gotowość do
odbiurokratyzowania pracy nauczycieli. Poczytajmy zatem:
W
Ministerstwie Edukacji i Nauki podjęte zostały działania ukierunkowane
na „odbiurokratyzowanie pracy” szkół i placówek. Ograniczone zostały
obowiązki nauczycieli dotyczące dokumentowania pracy, związane np. ze
współuczestniczeniem nauczycieli w działaniach realizowanych w ramach
niektórych form nadzoru pedagogicznego.
We
wrześniu br. wprowadzone zostały zmiany w rozporządzeniu Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego.
Zrezygnowano z dwóch dotychczasowych form nadzoru pedagogicznego: ewaluacji i
monitorowania. Zmiana ta istotnie zmniejszy obciążenie nauczycieli pracą, inną
niż prowadzenie zajęć z uczniami.
Problem biurokracji w dużej mierze wynika z faktu, że w
szkołach i placówkach, oprócz dokumentów wymaganych przepisami prawa,
tworzonych jest wiele innych dokumentów, np. planów, sprawozdań, raportów,
zestawień, regulaminów. Ministerstwo Edukacji i Nauki, we współpracy z
kuratorami oświaty, przygotowało zestawienie przykładów dotyczących tworzenia w
szkołach dokumentacji niewymaganej przepisami prawa.
Udostępniając
poniższy wykaz dokumentacji ministerstwo ma (...) nadzieję, że
posłuży on pracownikom jednostek systemu oświaty do zweryfikowania potrzeby
kontynuowania dotychczasowej praktyki nadmiernego „generowania” dokumentów.
Zestawienie
przykładowych dokumentów tworzonych w szkołach i placówkach (niewymaganych
przepisami prawa)
Realizacja podstawy programowej
1.
Sprawozdania (cykliczne, np. comiesięczne) lub arkusze monitorowania realizacji
programów nauczania przedmiotów (uwzględniających podstawę programową)
2.
Uzasadnienia do wyboru podręczników i programów
3.
Sprawozdania z ilościowej realizacji godzin wynikających z ramowych planów
nauczania
4.
Rozkłady materiałów
5.
Plany wynikowe
Działalność wychowawczo-profilaktyczna
6.
Klasowe plany pracy wychowawczo-profilaktycznej (zdarzają się również plany
pracy wychowawczej z poszczególnych poziomów klas)
7.
Sprawozdania z realizacji przyjętego klasowego planu pracy
wychowawczo-profilaktycznej
8.
Sprawozdania wychowawców klas (śródroczne lub roczne) z podejmowanych działań z
klasą
Awans zawodowy nauczycieli
9.
„Cząstkowe” sprawozdania (np. co miesiąc, pół roku) z realizacji planu rozwoju
zawodowego, składane dyrektorowi szkoły oraz opiekunowi stażu dokumentacja
potwierdzająca realizację poszczególnych działań nauczyciela
10.
Wykaz szkoleń nauczyciela
Działania dotyczące pracy dydaktycznej, opiekuńczej i wychowawczej
11.
Raporty z lekcji przeprowadzonych w czasie nauki zdalnej (temat lekcji, data,
klasy, liczba uczniów, zrzuty ekranów, zdjęcia z platform
komunikacyjnych)
12.
Scenariusze/konspekty zajęć obserwowanych przez dyrektora
13.
Raporty z analizy wyników nauczania
14.
Sprawozdania wychowawcy klasy
15.
Teczki wychowawców klas często jest to powielanie dokumentacji pedagoga
16.
Zeszyty zachowania uczniów
17.
Sprawozdania (półroczne i roczne) z pracy dydaktyczno-wychowawczej (np.
wychowawcy, biblioteki, świetlicy szkolnej itp.)
18.
Plany pracy nauczycieli przedszkola (roczne, miesięczne i tygodniowe)
19.
Programy i opisy zajęć ponadobowiązkowych (ukierunkowanych na rozwój uczniów,
np. dydaktycznowyrównawczych, kół zainteresowań) dołączanie do dziennika zajęć
szczegółowego programu i opisów prowadzonych zajęć (oprócz tematów)
20.
Sprawozdania dotyczące realizacji zajęć dydaktycznowyrównawczych, kół
zainteresowań
21.
Diagnozy dotyczące różnorodnych obszarów działalności szkoły/placówki –
tworzenie arkuszy ankiet, opracowywanie wyników ankietowania
Działania inne niż prowadzenie zajęć edukacyjnowychowawczych
22.
Sprawozdania dotyczące organizowanych imprez i uroczystości szkolnych, zadań
dodatkowych nauczyciela, konkursów, zawodów, projektów szkolnych itp.
23.
Dokumentacja dotycząca konkursów szkolnych
24.
Dziennik biblioteki
Sprawdziany/egzaminy wewnętrzne i zewnętrzne
25.
Instrukcje przeprowadzania egzaminów zewnętrznych (dot. egzaminu ósmoklasisty i
maturalnego) procedury dot. organizowania i przeprowadzania egzaminów
zewnętrznych określa CKE
26.
Diagnozy i analizy kompetencji i osiągnięć uczniów, często w rezultacie tych
diagnoz nie formułuje się wniosków lub formułuje się wnioski uogólnione bez
wpływu na planowanie dalszych działań
27.
Sprawozdania/raporty ze sprawdzianów „dyrektorskich”, testów kompetencji, badań
diagnostycznych, próbnych egzaminów itp.
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna
28.
Procedury udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej
29.
Sprawozdania z udzielanej pomocy psychologicznopedagogicznej
30.
Dublowanie w dokumentacji w zakresie organizacji kształcenia specjalnego informacji
zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego w IPET-ach i ich
modyfikacjach oraz w WOPFU-ach powielane są informacje zawarte w orzeczeniach o
potrzebie kształcenia specjalnego
31.
Teczki uczniów ograniczenie do prowadzenia indywidualnych teczek uczniów
wyłącznie dla dzieci/uczniów wskazanych w § 19 rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez
publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania,
działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji
Regulaminy i procedury wewnątrzszkolne
32.
Regulaminy dotyczące oceniania, np. przedmiotowe systemy oceniania, kryteria
oceniania zachowania ucznia (punktowe, algorytmy, wzory służące do ustalania
ocen zachowania), regulamin oceniania z zapisami dotyczącymi średniej
ważonej)
33.
Regulaminy przeprowadzania egzaminów zewnętrznych (np. instrukcja
przygotowywania, organizacji i przebiegu przeprowadzania egzaminu
maturalnego)
34.
Regulamin ucznia prawa i obowiązki ucznia powinny zostać określone w
statucie
35.
Regulamin korzystania z biblioteki
36.
Regulamin dokonywania oceny pracy nauczyciela
37.
Procedura dotycząca usprawiedliwiania nieobecności uczniów
Ewaluacja pracy własnej nauczyciela
38.
Arkusze samooceny nauczyciela
39.
Karty ewaluacji pracy własnej nauczyciela Współpraca z Rodzicami (również ze
środowiskiem lokalnym)
40.
Plany i/lub protokoły z zebrań wywiadówek i innych spotkań z rodzicami
41.
Zeszyty korespondencji z rodzicami
42.
Wzory oświadczeń rodziców o zapoznaniu z poszczególnymi dokumentami
szkoły
43.
Sprawozdania dotyczące współpracy z rodzicami
44.
Sprawozdania dotyczące współpracy ze środowiskiem lokalnym
Inna sprawozdawczość nauczycieli
45.
Sprawozdania opisujące wszystko, co nauczyciel robił w danym roku szkolnym, np.
wycieczki, formy doskonalenia, plany na przyszłość itp.
46.
Sprawozdania wychowawców klas, bibliotekarza, pedagoga, psychologa,
logopedy
47.
Sprawozdania dotyczące pełnionych przez nauczycieli dodatkowych funkcji np.
opiekuna samorządu, opiekuna wolontariatu
48.
Sprawozdania z przeprowadzanych konsultacji z uczniami
49.
Zestawienia i statystyki dotyczące oceniania i frekwencji uczniów informacje te
zawarte są w dziennikach lekcyjnych i dziennikach zajęć
50.
Cykliczne sprawozdania dotyczące spotkań i pracy zespołów nauczycielskich
(miesięczne, kwartalne, półroczne) – przedmiotowych, zadaniowych, klasowych
(nauczycieli uczących w danym oddziale).
Dodatkowo
dużym obciążeniem dla nauczycieli jest prowadzenie jednocześnie dziennika w
wersji papierowej i dziennika elektronicznego. Zgodnie z § 21 ust 2
rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu prowadzenia przez
publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania,
działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji, za
zgodą organu prowadzącego przedszkole, szkołę lub placówkę, dzienniki mogą być
prowadzone wyłącznie w postaci elektronicznej.
Czy
ktoś jeszcze uważa, że nauczyciele to nieroby, lenie, którym nie warto płacić
za rzekomo jedynie 18 godzin "przy tablicy" oraz dwa miesiące
wakacji? Polecam ten żenujący zbiór gromadzonych w szkołach dokumentów, które w
części muszą być nie tyko w wersji papierowej, ale też osobno rejestrowanej
cyfrowo. Kto chce być nauczycielem? Nie pchać się, po kolei. Kto chce być
dyrektorem szkoły?
Co
sądzą o tym sami dyrektorzy? Tak
to komentują:
- Co
do części mogę się zgodzić... ale... no właśnie, jest pewne ale... rozumiem, że
część tej dokumentacji będzie tworzył tylko dyrektor, bo jakby nie patrzeć, to
w ramach kontroli KO wymaga papierków na pewne rzeczy. A jeśli ich nie będzie,
to jak udowodnić pewne sprawy KO? Może najpierw MEiN pośle ten wykaz do KO?
Taka moja skromna podpowiedź...;)
- Wszystko
jest zbędne do czasu, aż nie przyjeżdża kuratorium. Wtedy jest na cito.
- No
chyba popłynęli Np. w przedszkolu zbędne są plany pracy (roczne,
miesięczne), sprawozdania (półroczne i roczne) z pracy dydaktyczno -
wychowawczej. Fajnie tylko wobec tego po co robić rady plenarne.
Zbędny
regulamin biblioteki - jeszcze nie tak dawno KO arkuszem kontroli sprawdzało
biblioteki i zapisy w regulaminie :-)
też
to dostałam i powiem szczerze, że nie mam pojęcia, co mam z tym dalej zrobić ?
:(
...dawno
ograniczyliśmy "papierologię". Dużo zależy od dyrektora i
"tradycji" panującej w danej szkole.
postrzegam
to jako "owoce zatrutego drzewa", bo w dobrą wolę tych urzędników nie
wierzę. Podstawy takiego spojrzenia maci w aktualnych gazetach.
..
ale jak to "dobrze" przedstawia decydentów przed społeczeństwem... a
nas? Oni chcą nam zrobić "dobrze" :-)))... A brać nauczycielska
niezadowolona.
Bardzo dobrze - niech
tylko informacja pójdzie w eter to dopiero nauczyciele sobie poużywają jakich
to mają be dyrków co ich zasypują zbędnymi dokumentami dokładając im pracy.
Teraz będzie taka
narracja "ograniczamy biurokrację a zaoszczędzony czas (tj. 12 godzin)
nauczyciel spędzi w szkole, z pożytkiem dla uczniów"
O
ile sobie przypominam to jeszcze za czasów Giertycha ministerstwo stwierdziło,
że nigdzie w żadnych przepisach nie ma takiego czegoś jak plan wynikowy.
Owszem. Wówczas została
wykreowana (przez kogo?) potrzeba tworzenia takich planów i towarzysząca jej
oferta szkoleń i gotowców. Dla jasności: taki plan wynikowy to wcale dobre
urządzenie jest. Pod warunkiem, ze obsługuje je świadomy użytkownik. Najlepiej
twórca. Akurat za wielu twórców to ja nie miałem szczęścia spotkać. Na
szczęście- bo zazwyczaj te edukacyjne twory oświatowych twórców, to z kategorii
nominacji do ig.
Tak się zastanawiam ja to
się ma do sprawozdawczości SIO, gdzie potrzebne są różne dziwne dane brane
właśnie ze sprawozdań. Dla mnie ograniczenie biurokracji by było wtedy gdyby
zwolniono szkoły z kontroli zarządczej (ocen ryzyka i innych tym podobnych
tworów). No i te wszystkie teoretycznie nie wymagane procedury :( Dla
mnie to jest masakra, która zabiera czas i energię
Jestem za ograniczeniem
dokumentacji. Pilnowałam się zawsze, aby zachować umiar. Sprawdziłam
swoją szkołę według tej listy i mam 13 na 50 pozycji. Z kilku z chęcią
zrezygnuję, ale z pozostałych nie, jeśli mam w ogóle zarządzać szkołą.
Rozumiem, że możemy oczekiwać:
- wycofania
rozporządzenia o wymaganiach państwa (koniecznie, bo to bogate źródło
inspiracji do zabezpieczania się na wypadek kontroli)
- weryfikacji zapisów §
4ust. 1-4 rozp. o organizacji pracy szkoły (zespoły)
a może nawet
- odebrania prawa dyrektora
do określenia w statucie zadań nauczycieli, w tym specjalistów.
CZY MINISTERSTWO
PORADZI SOBIE Z DZIAŁALNOŚCIĄ POZORNĄ?