18 września 2015

XXIX Letnia Szkoła Młodych Pedagogów w obiektywie dr Edyty Nieduziak

ZACZĘŁO SIĘ 14 WRZEŚNIA 2015 r. - Otwarcie


PROFESOROWIE - jak(-o) "studenci"



DOKTORZY PREZENTUJĄ ALMA MATER

ORGANIZATORZY NIEUSTANNIE W PRACY:



15 WRZEŚNIA

WYKŁADOWCA JAKO SŁUCHACZ

(prof. Elżbieta Tarkowska)

WYKŁADY MISTRZÓW:

(Ks. prof. Marian Nowak - Od pomagania w samowychowaniu do twórczej pracy nad sobą - współczesne konteksty i koncepcje. Prof. Barbara Smolińska-Theiss: K - "nauczycielu poznaj samego siebie zanim zaczniesz dzieci uczyć").





(prof. Aleksander Nalaskowski - Autorska szkoła autorskie samowychowanie)




(prof. Władysława Szulakiewicz - Poszukiwanie mądrości jako tworzenie samego siebie)


(DYSKUSJA - dr Łukasz Michalski)

SKUPIENIE - ZASŁUCHANIE - WYMIANA MYŚLI





16 WRZEŚNIA 2015

WYKŁADY MISTRZÓW- ciąg dalszy (poza omówionymi wcześniej)

(prof. KATARZYNA KRASOŃ - Sztuka jako integralne medium odkrywania sensu dla siebie. Trajektoria hermeneutyczna - na przykładzie pracy teatrem)



(prof. DSW Mirosława Dziemianowicz - Narracje uznania jako droga do samego siebie. Perspektywa teoretyczna i empiryczna)



17 WRZEŚNIA 2015

DZIEŃ GOSPODARZY - Letnia Szkoła w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. SPOTKANIA Z PRACOWNIKAMI WYDZIAŁU NAUK PEDAGOGICZNYCH APS.





FOTOGRAFÓW BYŁO WIELU - WIELE DOZNAŃ, MYŚLI, SPOTKAŃ





SPOTKANIE Z DR KRYSTYNĄ STARCZEWSKĄ W SPOŁECZNYM GIMNAZJUM NR 20 W WARSZAWIE (ZESPÓŁ SZKÓŁ BEDNARSKA)



SZKOŁA, W KTÓREJ OD 10 LAT UCZĄ SIĘ I KSZTAŁCĄ INNYCH UCHODŹCY Z CAŁEGO ŚWIATA - Czy tak wyglądają terroryści? - pytała dr K. Starczewska)


Nabywanie kompetencji autokreacyjnych


Minęła czwarta doba XXIX Letniej Szkoły Młodych Pedagogów KNP PAN na Zamku w Pułtusku. Ponad siedemdziesięciu doktorantów, wykładowców i doktorów nauk społecznych oraz humanistycznych z całego kraju, którzy przybyli do "Wenecji Mazowsza" na cały tydzień, by studiować, kształcić innych, uczyć się, pracować nad sobą, dzielić się doświadczeniami z własnych badań naukowych wraz z będącymi na miejscu i dojeżdżającymi z kraju profesorami, uczestniczy w całodziennych wykładach, seminariach i warsztatach akademickich z ogromnym zaangażowaniem i pasją poznania.

Nie sposób zreferować w tym miejscu toczących się debat na temat samowychowania, gdyż nie pozwala na to ograniczone miejsce i blogowa forma. Zachęcam jednak do śledzenia publikacji, jakie ukażą się w ramach stałego i cyklicznego już wydawnictwa Forum Młodych Pedagogów, które w tym roku zostanie przygotowane i wydane w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, ale także polecam pismo MŁODYCH - PAREZJA. Tam zapewne także będzie kontynuowana problematyka naszych obrad.

(fot. Uczestniczki SZKOŁY - dr hab. Monika Wiśniewska-Kin prof. UŁ i dr Alina Wróbel - UŁ)

Postaram się jednak przywołać kluczowe kwestie z niektórych wykładów i wystąpień młodych naukowców. Sam wiele się tu nauczyłem, przemyślałem, a kto wie, czy nie jest to impuls do napisania kolejnej rozprawy z tego zakresu, bowiem pedagogika ogólna potrzebuje nowego spojrzenia na jedno z podstawowych pojęć i przedmiotów badań pedagogicznych.

Zacznę od wykładu prof. Marii Dudzikowej, która w nawiązaniu do wydanej przez siebie w 1993 r. książki pt. "Praca młodzieży nad sobą. Z teorii i praktyki", przeprowadziła hermeneutyczną analizę tego, czym jest nabywanie przez jednostkę kompetencji autokreacyjnych. Co to znaczy być człowiekiem wykształconym i samowychowującym się? Zwróciła uwagę na to, że o osobach pracujących nad sobą świadczą m.in. takie cechy ich aktywności, jak podjęcie jej z własnej inicjatywy, nią by w toku realizowanego zadania osiągnąć pożądana zmianę osobowości.


Proces ten ma cztery fazy: 1) analiza własnej sytuacji (dysonans poznawczy na skutek odczuwanego stanu niezadowolenia z siebie), 2) autorefleksja - co chcę/powinienem czy muszę w sobie zmienić oraz czy to w ogóle jest możliwe? 3) faza realizacji i 4) samokontrola i samoocena.

Praca nad sobą wymaga zatem samodzielności, świadomości potrzeby zmian dzięki aktywności optymalizującej stan rozwoju osobowościowego. Rolą pedagogów jest wspomaganie wychowanków w nabywaniu przez nich autokreacyjnych kompetencji, a więc rozpoznawaniu własnych zdolności, rozwijaniu ich samowiedzy oraz wzmacnianiu przekonań o możliwości realizowania pożądanego celu.

Konsekwencją podjęcia tej problematyki w środowisku naukowym musiało owocować wykładem prof. dr hab. Marii Czerepaniak-Walczak z Uniwersytetu Szczecińskiego, która podjęła kwestię rozumienia przez każdego naukowca własnej sytuacji historycznej w procesie osiągania nowych praw i pól wolności akademickiej. Bycie nauczycielem uniwersyteckim jest złożoną sytuacją i wiąże się z zarządzaniem własnym położeniem. Kształtowanie siebie jest niejako wpisane w naszą rolę zaczynając się od rozpoznania własnego potencjału i położenia. Istotna rolę odgrywa tu samowiedza, a więc rozumienie własnej sytuacji historycznej.

Podjęcie pracy na uczelni - jak mówiła Profesor - wiąże się ze zrozumieniem istoty pracy w niej. Trzeba nieustannie stawiać sobie pytanie: Co ja tutaj tak naprawdę robię? Jakie są okoliczności mojego funkcjonowania w szkole wyższej? Co świadczy o atrakcyjności tej profesji i akademickiej misji? Profesor przypomniała klasyczną już w socjologii myśl Floriana Znanieckiego, który wyróżnił m.in. krytyczno-dopełniające i twórcze role uczonych. W obliczu napięć, chaosu i patologii w szkolnictwie wyższym refleksyjny uczony, twórca staje się najniebezpieczniejszym człowiekiem.


Nie ma nauki bez wolności. Wszelka działalność uwalniania się od ograniczeń, istniejących w codziennym świecie naszego życia barier zaczyna się od ich uświadomienia sobie, by nie bać się mówić własnym głosem. Rozumienie własnej sytuacji w uczelni to:

- zdawanie sobie sprawy z osobistego położenia, statusu, miejsca w hierarchii, usytuowania w relacji do zagrożeń, władzy;

- rozumienie akademickich rytuałów i przyznawania statusów;

- świadomość wspólnotowego położenia, ale i relacji z mistrzem;

- świadomość instytucjonalnego położenia nauki, własnej uczelni, umiędzynarodowienie nauki i kształcenia.

(fot. Obradom przewodniczył prof. dr hab. Zenon Gajdzica)

Prof. M. Czerepaniak-Walczak wyróżniła skutki uświadamiania sobie przez uczonego własnego położenia:

- zarządzanie własnym wizerunkiem;

- wyraźne wskazanie własnego wkładu w rozwój nauki;

- docenianie własnej drogi dojścia do miejsca w którym jest;

- radość z osiągania celów na skutek podjętego wysiłku, trudu.

Niezdawanie sobie sprawy z powyższych procesów skutkuje uruchamianiem mechanizmów obronnych, samousprawiedliwianiem niskich osiągnięć czy ich braku.