Olsztyńska pedagogika miała to szczęście, że profesorowie tytularni Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zasilili jej kadry i poszerzyli zakres badań naukowych, tworząc nowe szkoły badawcze, a tym samym przyczynili się do powstania tego Uniwersytetu. Mam tu na uwadze profesorów - pedagoga społecznego - Stanisława Kawulę (1939-2014), pedagoga resocjalizacji - prof. Czesława Kosakowskiego (1940-2021) i już emerytowanych - pedagogów społecznych - prof. Zbigniewa K. Kwiecińskiego oraz prof. Andrzeja Olubińskiego. Nadal jest niezwykle aktywny naukowo prof. Józef Górniewicz, b. rektor UWM w Olsztynie, dzięki któremu odbyło się w tym tygodniu w gronie współpracowników uczczenie 50-lecia pracy naukowej prof. Andrzeja Olubińskiego.
Swoją karierę Jubilat rozpoczynał bowiem jako
asystent Instytutu Pedagogiki UMK w Toruniu w 1973 roku.
Z okazji jubileuszu została wydana monografia pod redakcją Józefa Górniewicza i
Jana A. Malinowskiego pt. "Od pedagogiki społecznej i
humanistycznej do pedagogiki krytycznej i emancypacyjnej. Tom. jubileuszowy
dedykowany Panu Prof. dr. hab. Andrzejowi Olubińskiemu w związku z jubileuszem
50-lecia działalności naukowej w środowiskach akademickich Torunia i
Olsztyna" (Toruń: 2023). Jest to wyraz najwyższego szacunku dla Profesora-Mistrza,
jego dokonań naukowych i wkładu w kształcenie kadr akademickiej
pedagogiki.
We
"Wprowadzeniu" do powyższego tomu Redaktorzy scharakteryzowali drogę
rozwoju naukowego Jubilata dokumentując ją najważniejszymi inicjatywami,
publikacjami, zrealizowanymi projektami badawczymi, które konsekwentnie służyły
nauce i praktyce społeczno-wychowawczej. Profesor A. Olubiński był bowiem także
pozaakademicko zaangażowany w działalność sportową, kulturową i
krajoznawczo-turystyczną. "Wszystko to musi ogarnąć pracownik nauki,
który jest rozliczany nie tylko z tego, co wniósł nowego do nauki, jakich
wychował następców, ale także i z tego, jakim jest człowiekiem w środowisku
lokalnym, jak go oceniają znajomi i sąsiedzi" (tamże, s. 9-10).
Trudno
byłoby zawrzeć w dedykowanym Mistrzowi tomie rozprawy m.in. wypromowanych przez
Niego doktorów (dr hab. Tomasz Biernat; dr hab. Agata Tyburska; dr Beata
Krajewska), wspieranych później w ich dalszym rozwoju ku habilitacji,
współpracownicy z UMK i UWM, ale nie ulega wątpliwości, że poza rekonstrukcją
głównych problemów w Jego twórczości naukowej (pisze o tym - J. Górniewicz) i
osobistego wkładu w rozwój olsztyńskiej pedagogiki uniwersyteckiej w latach
2005-2012, kiedy kierował Wydziałem Nauk Społecznych i Sztuki oraz Wydziałem
Nauk Społecznych UWM (pisze o tym M. Radziszewska), są one przejawem wyników
badań tych zagadnień, które wymagają ustawicznej troski poznawczej i
społeczno-wychowawczej interwencji profesjonalistów.
Zostałem
poproszony o przeczytanie i przygotowanie recenzji wydawniczej jednej z książek
A. Olubińskiego, która w moim przekonaniu znakomicie wspierała
współczesnych pedagogów w podtrzymaniu i dalszym rozwijaniu pedagogiki, która
musi zmierzyć się z odpowiedzią na jakże trafnie postawione pytania: W jakim ostatecznie kierunku dryfować będzie edukacja
antydemokratyczna: sterowana, scentralizowana, manipulowana czy, ostatecznie,
autorytarna? Czy jest jakaś szansa, aby te degradacyjne zjawiska i procesy
społeczno-edukacyjne jakoś jeszcze zatrzymać, a może odwrócić?
Społeczeństwo inkluzyjne
opowiedziało się za powstrzymaniem i oby nie tyle za odwróceniem, co za odrobieniem
strat, jakich doświadczyło polskie szkolnictwo w latach 1999-2023. Oby nowe
kierownictwo resortu edukacji sięgnęło po
ekspertyzy m.in. olsztyńskiego Profesora, bo należy On do tych przedstawicieli akademickiej pedagogiki, którym naprawdę zależy na edukacji emancypacyjnej,
zorientowanej na kształcenie i wychowanie młodych pokoleń na poziomie autonomii
moralnej. Toczący polskie elity stan kabotynizmu, dyletanctwa, chamstwa
fanatyzmu, rasizmu i nietolerancji musi - zdaniem Jubilata - zostać wyparty z
przestrzeni administracji publicznej, naukowej i oświatowej.
Życzę
Drogiemu Jubilatowi zdrowia, sił twórczych i więcej czasu także dla siebie i
bliskich, by mógł dalej realizować swoją pasję pedagogiczną i oświatową. Jeśli wciąż niedojrzałe do merytokracji obecne pokolenia, to zapewne kolejne sięgną po Jego rozprawy, by
zatroszczyć się o takie wartości, jak: mądrość, demokracja,
emancypacja, podmiotowość, tożsamość, samourzeczywistnienie i samorealizacja. Warto sięgnąć nie tylko po wcześniejsze, ale także po dwie najnowsze rozprawy A.
Olubińskiego, których tytuł i zawartość niosą z sobą fundamentalne analizy dla
zrozumienia odczłowieczającej polityki w Polsce oraz dehumanizującego stanu edukacji na
wszystkich jej poziomach - od szkolnictwa powszechnego po akademickie, od
środowisk socjalizacyjnych po instytucjonalne, wyznaniowe i pozarządowe podmioty, organizacje czy
stowarzyszenia społeczne.
