Rozpoczyna się rok szkolny 2022/2023. Mam świadomość, w jak trudnej sytuacji znalazła się jedna z najważniejszych profesji w naszym kraju. Dla nas, dla rodziców, ale przede wszystkim dla naszych dzieci objętych obowiązkiem szkolnym jesteście Państwo najważniejszymi w ich obecnym i przyszłym życiu osobami, które mogą zadecydować o rozwoju młodych pokoleń.
To dzisiejsi uczniowie będą w przyszłości
stanowić o warunkach Waszej egzystencji pełniąc w kraju różne role społeczne i
zawodowe. Niezależnie od tego, jaki los zgotowała Wam kolejna formacja
rządząca, Zapewne będziecie ponownie doświadczać nieżyczliwości czy nawet
wrogości ze strony różnych stron walczących politycznie o władzę oraz
zatrudnianych przez nie hejterów.
Czego mogę życzyć Wam od siebie, od wieloletniego badacza makropolityki oświatowej, byłego nauczyciela i edukatora obecnych oraz przyszłych kadr nauczycielskich? Tego samego, czego środowisko naukowe życzyło mojemu pokoleniu w 1980 roku:
(...) by
wychowanie spełniało swoją rolę drogi do wolności i prawdy – trzeba by każdy
nauczyciel i wychowawca postępował jak człowiek wewnętrznie wolny.
By czuł i rozumiał, że w
jego powołaniu i zawodzie – instancją najwyższą jest nie urzędnik administracji
oświatowej, lecz własne sumienie;
że za stan systemu
edukacyjnego i wychowania ponosimy wszyscy odpowiedzialność nie przed
rządzącymi, lecz przed narodem [List Towarzystwa Kursów
Naukowych Do Nauczycieli i Wychowawców z dn. 14.06.1980 roku].
Wasi uczniowie, niezależnie od tego, z
jakich pochodzą środowisk, bez względu na różnice narodowe, kulturowe,
światopoglądowe, rasowe i in. oczekują Waszej mądrości, optymizmu, życzliwości,
cierpliwości, tolerancji i szacunku, by z poczuciem zobowiązania i wdzięczności
za dar Waszego zaangażowania, móc odwzajemniać go "tu i teraz" oraz
"tam i kiedyś". Czy to tak wiele?
Dzieci i młodzież nie są sprawcami
sytuacji, w której przyszło Wam pracować z nimi i nie ponoszą
odpowiedzialności za warunki nauczycielskiej pracy, która jest wyjątkową służbą
publiczną. Niech mają szansę doświadczenia piękna tej profesji i jej znaczenia
w życiu osobistym, by mogli docenić Wasz trud radością czy chociażby poczuciem
sensu uczenia się, zaangażowaniem, możliwością poznawania i rozumienia świata
natury, techniki, sztuki oraz wartości duchowych.
Nie odstępujcie od wolności i obdarzajcie nią uczniów, gdyż prawdziwe kształcenie jest wówczas, kiedy staje się
spotkaniem (...) dwóch wolności, szanuje drugiego człowieka jako
takiego, jako wolność. Jeśli neguje ten szacunek, neguje własne działania, swój
wpływ na drugiego człowieka, ponieważ by doprowadzić go do działania - tak aby
ten akt pozostał autentycznie aktem, to znaczy by pobudzała go wolność - trzeba
szanować inność i wolność drugiego [R. Léveque, F. Best, Filozofia
edukacji, w: Rozprawy o wychowaniu. Filozoficzne, psychologiczne i
socjologiczne aspekty wychowania, red. M. Debesse, G. Mialaret, Warszawa
1988, s. 21-22].