Akademia
HUMANITAS w Sosnowcu zainaugurowała cykliczne konferencje naukowe poświęcone
urodzonym w tym mieście dwóm wybitnym profesorom, których życie, działalność i
twórczość naukowa nie może pozostać obojętną badaczom polskiej humanistyki XX
wieku. Program obrad był bogaty w niezwykle interesujące doniesienia z badań
dotyczących zarówno obu sosnowiczan - mistrzów polskiej pedagogiki, jak i
problemów współczesnej edukacji szkolnej i socjalizacji młodzieży. Znakomite
wystąpienia pozostaną na długo źródłem namysłu, a może i kolejnych badań
naukowych.
O ile Czesław
Kupisiewicz opublikował autobiograficzne wspomnienia, o tyle w przypadku
Bogdana Suchodolskiego jest kłopot, gdyż - jak pisze badacz spuścizny
pedagogiki kultury w okresie II Rzeczpospolitej - prof. APS Andrzej Ciążela nie ma opracowań źródeł
autobiograficznych tego uczonego. Najmniej wiemy o samym Suchodolskim w okresie
Drugiej Rzeczypospolitej. „Pedagogika Suchodolskiego nie spotkała
się, jak dotychczas, z szerszym zainteresowaniem badaczy. Nie powstała
całościowa monografia prezentująca jego postać i twórczość. Ogólne ujęcia jego
twórczości mają charakter ogólnych prezentacji” (2018).
Podobną opinię
wyraził w "Słowniku biograficznym polskiej historii wychowania" autor biogramu o Suchodolskim - prof. Kazimierz Szmyd z
Uniwersytetu Rzeszowskiego, który badał znaczenie "lwowskiej szkoły
filozoficznej" dla rozwoju nauk humanistycznych w okresie
międzywojennym. On także uważa, że o życiu i naukowej drodze Bogdana
Suchodolskiego w latach 1926-1939 właściwie niewiele wiemy, bo ten okres
traktowany jest przez historyków wychowania jako krótki epizod przerwany drugą
wojną światową (2008). Istotnie, prowadzenie badań spuścizny
naukowej nie tylko tego uczonego, najczęściej koncentruje się na aktualności
czyjejś myśli, koncepcji czy proponowanych idei wychowania i kształcenia.
To, co wydaje
się nam aktualne, ma jednak swoje temporalne, a więc historyczne i kulturowe
zakorzenienie, którego przyczyn nie jesteśmy w stanie powiązać z indywidualnym
i naukowym życiem uczonego. Dla badań biograficznych dokonań
naukowych tego humanisty, w kolejnych fazach jego życia, kluczowy jest okres dzieciństwa, edukacji powszechnej, akademickiej, a następnie po obronie
rozprawy doktorskiej wejścia na drogę naukowej kariery.
Zgodnie z
metodologicznym podejściem do badania karier zawodowych należy uwzględnić
splatanie się personalnych, subiektywnych doświadczeń osób badanych z
obiektywno-historycznym kontekstem kreacji ich życia i dokonań. Badacz może
koncentrować się tylko na wybranym fragmencie limitowanych czasowo fazach życia
i działalności, wyznaczającej szczególny rodzaj nabywanych doświadczeń oraz ich
następstw, także dla polskiej pedagogiki.
O ile łatwiej
jest zrozumieć świat życia B. Suchodolskiego, interpretować jego różne rozprawy
naukowe, o tyle prawie nic nie wiemy o tym, jak on doświadczał uwarunkowań
pracy akademickiej czy oświatowej pracy, skoro żył w czasach wielu
transformacji ustrojowych, naukowych i oświatowych, pełniąc często sprzeczne
role społeczne i naukowe. Pozostają nam domysły, subiektywne interpretacje,
metaforyczne podejścia do analizowania treści ich rozpraw.
Przywołam
zatem w kolejnym wpisie kilka - moim zdaniem - najważniejszych wątków, które
zostały wczoraj poruszone w trakcie konferencji. Znakomita organizacja konferencji na wszystkich etapach jej zaistnienia została dodatkowo wzbogacona wystawą dokumentów, książek, artykułów i fotografii obu pedagogów.
