25 marca 2024

Edukacja przez służbę przyszłych nauczycieli

 

Kolejny tom z cyklu „Dydaktyka akademicka w uniwersytecie katolickim" został przygotowany przez profesorów: Krystynę Chałas, Adama Maja, Krystynę Ostrowską i Annę Badorę. O ile wiodącą kategorią dla poprzedzającego go tomu była GODNOŚĆ, o tyle w tej monografii autorzy skoncentrowali się na idei SŁUŻBY jako kluczowej dla realizacji przez szkoły i uczelnie funkcji kulturowej, edukacyjnej, która powinna sprzyjać rozwojowi intelektualnemu, moralnemu, społecznemu osób uczących się, studiujących, pracujących nad sobą a przy tym także kreatywnych i kierujących się w życiu wartościami chrześcijańskimi. 

Rozprawa zawiera oryginalną analizę pojęcia służby w ujęciu teologicznym, filozoficznym, psychologicznym, socjologicznym i pedagogicznym oraz pojęcia EDUKACJI PRZEZ SŁUŻBĘ w misji uniwersytetu, w tym katolickiego, w ramach założonych funkcji: formacyjnej, naukowo-badawczej i dydaktycznej. Edukacja przez służbę jest przez nich ujmowana jako cel i zadanie nauczyciela akademickiego oraz stymulowanie przez niego wśród studentów ich samowychowania, zaangażowania w rozwój wspólnoty uniwersyteckiej w perspektywie ich przyszłej pracy nauczycielskiej. 

Przesłanie dla integralnego podejścia do tego fenomenu otwiera całość analiz:  "Wielkość człowieka wyraża się poprzez służbę drugiemu człowiekowi" (s.27).

Służebna aktywność zawodowa nie ma nic wspólnego z submisją, służalczością, gdyż jej istotą jest dobrowolne oddanie się innym przy zachowaniu własnej tożsamości osobowej. To działalność na rzecz DOBRA wspólnego, dla której źródłem jest w przypadku katolików pełnienie woli Boga jako daru siebie dla drugiego (s.41). 

Osoby świeckie lub innych wyznań będą kierować się innym źródłem respektowania i bezinteresownego przejawiania we własnej aktywności wartości altruizmu. "W pedagogice społecznej pojęcie służby wiąże się z pomocniczością, samopomocą, woluntaryzmem, dobroczynnością, filantropią i działalnością charytatywną, poczuciem solidarności międzyludzkiej" (s.61). 

Edukacja przez służbę może być realizowana w szkole, klasie szkolnej, grupie uczniowskiej, stowarzyszeniu dziecięcym i organizacji osób dorosłych, we wspólnotach akademickich, religijnych, kulturowych, gospodarczych, politycznych itp., przyjmując w nich postać moralnego imperatywu.

W końcowej części książki przedstawiono założenia i przebieg realizacji projektu budowania internetowej wspólnoty wiedzy wśród studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Dzięki temu mamy wgląd nie tylko do teorii, ale i praktyki akademickiej edukacji przez służbę.