Ukazały się dwa tomy monografii naukowych, które
łączy wspólny tytuł, ale autorzy każdej z nich podtytułem dookreślili odrębny
przedmiot analiz. Pierwszy z tego cyklu został napisany przez profesor Krystynę
Chałas, która skoncentrowała swoje studium na kategorii godności w kształceniu
przyszłych nauczycieli.
W
czasach coraz dotkliwiej rozpoznawanego braku lub naruszania czyjejś godności przez
niektóre osoby - nie tylko w katolickich instytucjach oświatowych i
akademickich - potrzebne jest rzetelne przypomnienie tej kwestii
akademikom ze szczególnym zwróceniem uwagi na proces kształcenia. Profesor K.
Chałas przywołuje istotne zobowiązanie uczelni do działalności formacyjnej,
jaka wpisana jest w proces kształcenia, gdyż w dobie postprawdy, hejtu,
manipulacji nie można przechodzić obojętnie wobec patologii w stosunkach
międzyludzkich.
Autorka
pisze zatem o miejscu i funkcji godności w kształceniu tych, którzy będą w
różnych typach placówek edukacyjnych wychowywać dzieci czy młodzież, wprowadzać
swoich podopiecznych w kulturę wysoką mimo coraz powszechniejszej dewastacji moralnej części społeczeństwa. Troska o godność człowieka musi być
fundamentalną wartością, której internalizacja powinna sprzyjać przejawianiu
szacunku wobec każdej istoty ludzkiej.
Chałas
traktuje godność w aspekcie pedagogicznym jako uniwersalną wartość, która jest
darem i zarazem zadaniem w przestrzeni oddziaływań wychowawczych. Zadaniem
nauczycieli jest bowiem "(...) ugruntowanie w wychowankach poczucia
godności własnej i innych osób" (s. 69), skoro każda szkoła jest
zobowiązana do realizacji funkcji wychowawczej.
Tym
większe ciąży zadanie edukacyjne na uniwersytecie katolickim, który w swej
misji ma służyć zdobywaniu i przekazywaniu studentom prawdy naukowej, w tym
prawdy o osobie, o jej godności osobowościowej będącej gwarancją rozwoju i
ustawicznej edukacji nauczycieli. Jak konsekwentnie pisze Autorka recenzowanej monografii na tak ważny temat:
"Podstawową
metodą stosowaną przez nauczyciela akademickiego wobec studentów powinna być
strategia świadectwa: poczucia własnej godności osobowej, jej poszanowania,
obrony; godności osobowościowej przejawianej w rzetelnym przygotowaniu się do
zajęć, profesjonalnym ich przeprowadzeniu, obiektywnym ocenianiu efektów pracy
studentów, poszanowaniu ich godności osobowej i stawianiu im zadania
permanentnego rozwijania godności osobowościowej oraz stwarzania sytuacji
dydaktycznych sprzyjających realizacji tego wyzwania" (s. 109).
W trzeciej dekadzie XXI wieku nadal część naszych nauczycieli, ich edukatorów oraz uczniów doświadcza w szkołach i akademiach naruszania ich godności. Odnoszę wrażenie, że coraz trudniej w stosunkach międzyludzkich o tę wartość ontologiczną, psychologiczną, filozoficzną i pedagogiczną, skoro są osobowości psychopatyczne, wampiryczne, które tylko czyhają na okazję, by móc kogoś poniżyć, wnet lub post factum.