17 kwietnia 2022

OTCHŁAŃ AD 2022

 


(źródło: Domenico BeccafumiChrystus w otchłani) 


W pierwszy dzień świąt Zmartwychwstania Chrystusa dzielę się najnowszym wierszem zatytułowanym "Otchłań" autorstwa ks. prof. Alfreda Wierzbickiego   


OTCHŁAŃ AD 2022


Powiedziano: Chrystus zstąpił do piekieł

w Buczy Borodiance Mariupolu.

 

Gdzie jesteś? Gdzie ta otchłań?

O ile głębiej niż dno,

na które poszedł przeklęty okręt wojenny?

Jak daleko od zbrodniczego grymasu na Kremlu?

Czy bardziej pełna niż milczenie papieża?

Dlaczego odwracamy od niej głowy?

 

Miserere Allegriego i Lamentacje Palestriny

nie mają wzniosłości,

która zawsze była w tej muzyce.

Deszcz, który zaczął padać,

bo zawsze pada w Wielki Piątek,

nie zapowiada szybkiego oczyszczenia.

 

Boże w ciemności,

Boże w ludzkiej śmierci,

rozwiąż spętane ręce,

wyjmij kule z tyłu czaszki,

otwórz oczy,

które za dużo widziały.

 

Z wiarą, że Zmartwychwstały ma klucze do Otchłani

życzę błogosławionej Paschy R.P. 2022.

Ks. Alfred Wierzbicki

 

15 kwietnia 2022

Życzenia na święta Zmartwychwstania Pańskiego

  


Do czytelników bloga kieruję serdeczne życzenia na święta Zmartwychwstania Pańskiego, by stały się źródłem nadziei o możliwości przezwyciężenia szerzącego się zła. Niech ta Wielka Noc niesie z sobą pokój i radość.  

W obliczu dramatycznych wydarzeń wojennych na Ukrainie a zarazem solidarnego odrodzenia polskiego społeczeństwa, które po raz kolejny okazało światu moc społecznej, oddolnej pomocy i solidarności ludzkiej, życzę by ten okres międzykulturowych doświadczeń, przenikania do naszej świadomości wojennych obrazów i narracji, był okazją do egzystencjalnej refleksji. 

Współdoświadczamy wprost lub pośrednio nie tylko świadectw miłości, braterstwa, służby społecznej, ale także ludzkiego cierpienia, bólu, strat i traum wymagających także od nas jako świadków zdarzeń i aktorów społecznego wsparcia ogromnej pokory, cierpliwości i tolerancji. 

Życzę odczytania znaków nadziei i życia, by to, co czynimy na co dzień, wpisywało się w dar miłości, ludzkiej solidarności. Oby Światło i Siła, jakie płyną z tego Święta, zechciały pozostać przy nas odczuwalnie i trwale na co dzień, pozwalały nam niestrudzenie, bez trwogi sięgać ideałami i pragnieniami wyżej, niż dosięgniemy. Obyśmy umieli zachować płomień w sercu, jasność i odwagę myśli. 

Alleluja! 


14 kwietnia 2022

Zachęcam nauczycieli przedszkoli w kraju do aplikacji nowej metody w edukacji przedszkolnej



Innowacyjny projekt do nauki czytania i pisania dla dzieci w wieku przedszkolnym Skuteczne zdziwienie. Wyzwalamy myślenie został opracowany przez Zespół pracowników Uniwersytetu Łódzkiego (dr hab. Monikę Wiśniewska-Kin, prof. UŁ oraz mgr Weronikę Kisiel).


Pakiet wdrożeniowy zrecenzowała wybitna znawczyni wczesnej edukacji prof.  zw. dr hab. Dorota Klus-Stańska. Zdaniem Pani Profesor: „nowatorstwo projektu jest bezsprzeczne. Jego założenia i wynikający z nich materiał lingwistyczny, wizualny i konstrukcyjny znakomicie wpisują się w najbardziej nowatorskie rozwiązania dla dzieci i są bardzo dobrą odpowiedzią na wyniki badań prowadzonych w Polsce i na świecie. Całość jest spójna, konsekwentna, znakomicie przemyślana i dostosowana do możliwości edukacji instytucjonalnej”.


Projekt Skuteczne zdziwienie. Wyzwalamy myślenie został dwukrotnie wyróżniony na INTARG – Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji. Zdobył nagrodę międzynarodową World Invention Intellectual Property Associations przyznaną przez Międzynarodową Organizację WIIPA (World Invention Intellectual Property Associations z Tajwanu) oraz złoty medal International Invention and Innovation Show Intarg.


Zdobył: 

1) nagrodę Ministra Edukacji i Nauki 2022 w obszarze działalności wdrożeniowej, wyróżnienie Łódzkie Eureka 2020 w kategorii Nauka, przyznane przez Radę ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi za wybitne osiągnięcia naukowe, artystyczne i techniczne dla przedstawicieli łódzkiego świata nauki w ramach XX Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki.

 


2) wyróżnienie w konkursie Książka Roku 2020 IBBY (International Board on Books for Young People). O nagrodzie poinformował m.in. portal Culture.pl.

 

3) wyróżnienie w konkursie „Mam Pomysł na Startup” w edycji Młodzi w Łodzi 2021 r.

 

Był prezentowany  na 15. Łódź Design Festival w ramach łódzkiego Centrum Festiwalowego Art Inkubator Fabryka Sztuki.

 

Uzyskał świadectwo rejestracji Nr 26725 wzoru przemysłowego pt. Alfabetyczne gry edukacyjne oraz świadectwo rejestracji Nr 26726 wzoru przemysłowego pt. Zestaw klocków edukacyjnych https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/Wp.29064

 

Obecnie projekt jest na etapie wdrożenia o zasięgu krajowym (ok. 3500 dzieci objętych jest wsparciem). W ramach miejskiego programu wyrównywania szans projekt został wdrożony w Łodzi w 10 przedszkolach miejskich dla pół tysiąca dzieci oraz w szkołach podstawowych publicznych i niepublicznych na terenie Łodzi i województwa łódzkiego (Zgierz, Pabianice, Tuszyn, Sieradz) w ramach wdrażania innowacji pedagogicznej. 


Podmioty wdrażające metodę w kraju to Ogólnopolska sieć Przedszkoli KIDS&Co. Centrum Rozwoju Dziecka Sp. z o.o. (13 placówek w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Suwałkach, Ostrowi Mazowieckiej, Gdańsku, Bydgoszczy) oraz Niepubliczna Szkoła Podstawowa COGITO w Poznaniu (10 oddziałów).

 

Wnioski z badań pilotażowych i wdrożeniowych wykazały, że koncepcja Skutecznego zdziwienia rozbudza zainteresowanie czytaniem i pisaniem,  dzieci doświadczają przyjemności z czytania, satysfakcji z samodzielnego odkrywania świata dźwięków i liter, dowartościowane zostają niekonwencjonalne zachowania, dziecięcy entuzjazm poznawczy i co najważniejsze radość z uczenia się!

 

Poniżej linki odsyłające do informacji o projekcie, nagrodach i postępach wdrożenia:

na stronie projektu: 

https://skuteczne-zdziwienie.edu.pl/,

Instagramie: https://www.instagram.com/skuteczne.zdziwienie/

Facebooku: https://www.facebook.com/Skuteczne-zdziwienie-106331178464202

 

 

https://www.uni.lodz.pl/aktualnosc/szczegoly/nagroda-ibby-za-oprawe-graficzna-projektu-ul .


https://www.uni.lodz.pl/aktualnosc/szczegoly/zloty-medal-za-projekt-do-nauki-czytania


https://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2020/11/skuteczne-zdziwienie-i-zasuzona.html


https://www.uni.lodz.pl/wydz/filia/aktualnosci/szczegoly/nagroda-lodzkie-eureka-2020-za-

innowacyjny-projekt-do-nauki-czytania-dla-dzieci


https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,27714235,juz-nastolatkowie-sa-zagrozeni-analfabetyzmem-badacze-z-uniwersytetu.html

https://lodz.tvp.pl/55952656/innowacyjna-metoda-nauki-czytania-w-lodzkich-przedszkolach

https://lodzdesign.com/index.php/archiwum/ldf2021/program/skuteczne-zdziwienie-wyzwalamy-myslenie/

https://www.uni.lodz.pl/strefa-pracownika/wydarzenia/szczegoly/uniwersytet-lodzki-patronem-lodz-design-festival

https://www.uni.lodz.pl/aktualnosc/szczegoly/ul-na-lepiej-20-kolejna-wspolpraca-z-lodz-design-festiwal

https://www.facebook.com/startupy.lodz/videos/1934657756884536

Zainteresowanych podjęciem współpracy, aplikacji nowej metody we własnym przedszkolu zachęcam do nawiązania kontaktu z Autorką prof. UŁ dr hab. Moniką Wiśniewska-Kin 


monika.kin@now.uni.lodz.pl 

 


 

13 kwietnia 2022

Apel do Ministra Edukacji i Nauki i Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej:





 Własne stanowisko wobec nonsensownej decyzji obu panów - ministra i dyrektora CKE już wyraziłem  wcześniej nie tylko w blogu, ale także w mediach. Może jednak ktoś chciałby dać wyraz w poniższej sprawie, to zachęcam do złożenia podpisu. Uczniów z Ukrainy nikt do niczego nie zmusi, a już na pewno nie obaj urzędnicy. 

Nastolatkowie nie przystąpią do żadnego z tych egzaminów, bo nie jest im takie świadectwo do czegokolwiek potrzebne. Podejdą do egzaminu tylko dzieci polskiego pochodzenia, a tych jest niewiele. Dzieciom uchodźców potrzebny jest w tej chwili (s)pokój, możliwość odzyskania wiary w sens życia i pobudzenie w sobie woli do jakiegokolwiek działania. Część z nich nie ma do kogo i do czego wrócić, ale tli się w nich naturalna tęsknota za "domem" wraz z pragnieniem, by mogły powrócić do swojej ojczyzny.   

 

Apel do Ministra Edukacji i Nauki i Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej:

 

Za bezduszne uważamy przepisy narzucające ukraińskim uczniom uchodźczym obowiązek przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty.

 

Nieetyczne i całkowicie pozbawione empatii jest zmuszanie młodych ludzi, którzy tak niedawno uciekli przed wojną, stracili poczucie bezpieczeństwa i dach nad głową, a w końcu znaleźli się poza swoim krajem, by pod rygorem straty roku nauki podchodzili do decydującego o ich szkolnej przyszłości egzaminu w obcym dla nich języku.

 

Ukraińscy uczniowie, po zaledwie trzymiesięcznej obecności w polskich szkołach, nie znając języka polskiego nie mają szans na uzyskanie egzaminacyjnego wyniku, który odzwierciedli ich rzeczywistą wiedzę i umiejętności. To wyzwanie ponad ich siły - z góry skazani są na porażkę. W rezultacie nie trafią do szkół ponadpodstawowych zgodnie ze swoimi zdolnościami, ambicjami czy  marzeniami - rekrutacja w ich przypadku zamieni się w selekcję według kryterium językowego! 

 

Apelujemy o całkowite zwolnienie tych uczniów z obowiązku zdawania egzaminu ósmoklasisty i o bezzwłoczne przygotowanie  przepisów kompleksowo regulujących kwestię ich rekrutacji do szkół ponadpodstawowych. Przepisy te muszą też uwzględniać sytuację uczniów z oddziałów przygotowawczych oraz tych, którzy będą się legitymowali świadectwem ukraińskim.

 

Dalsza edukacja ukraińskich dzieci, które trafiły do polskich szkół, bez wątpienia wymaga rozwiązania wielu problemów, jednak kwestia egzaminu ósmoklasisty jest w tej chwili bezwzględnym priorytetem.

 

NIE dla chaosu w szkole

 

 

12 kwietnia 2022

Polski scjentometrysta referuje wyniki badań w Berkeley

 


Profesor Marek Kwiek - dyrektor Institute for Advanced Studies in Social Sciences and Humanities (IAS) na UAM w Poznaniu - serdecznie zaprasza na programowe, godzinne wystąpienie na UC Berkeley 20 kwietnia 2020:

"Big Data in Academic Profession Studies: Advantages and Limitations" , w trakcie którego będzie mówił o wykorzystaniu Big Data w badaniach nauki - zwłaszcza w badaniu karier akademickich. 

Znakomicie, że uczestnicy debaty w Goldman School of Public Policy poznają wyniki badań polskiego uczonego.   

https://cshe.berkeley.edu/big-data-academic-profession-studies-advantages-and-limitations

Nieco wcześniej, bo w środę 13 kwietnia br. prof. M. Kwiek poprowadzi godzinne seminarium na Aarhus University (DK) na temat współpracy mężczyzn i kobiet w nauce na przykładzie wszystkich polskich naukowców z doktoratem:

"Man-Woman Collaboration and Academic Careers: a Study of 25,000 University Professors"

Przywoła wyniki badań na temat wzorców współpracy w nauce, w świetle których naukowcy płci męskiej współpracują głównie z mężczyznami, a kobiety - niemal nie współpracują z kobietami. Wart posłuchać, co z tego wynika dla rozwoju kariery naukowej. http://scientificelites.org/scistud/ 

 

Naukoznawców odsyłam do najnowszych rozpraw M. Kwieka i współpracowników: 

M. Kwiek, W. Roszka (2022). "Academic vs.Biological Age in Research on Academic Careers: A Large-Scale Study with Implications for Scientifically Developing Systems. Scientometrics. doi: 10.1007/s11192-022-04363-0

M. Kwiek, W. Roszka (2022). "Are Female Scientists Less Inclined to Publish Alone? The Gender Solo Research Gap". Scientometrics. https://doi.org/10.1007/s11192-022-04308-7

M. Kwiek (2022). "The Globalization of Science: The Increasing Power of Individual Scientists". Oxford Handbook of Globalization and Education (OUP).

M. Kwiek (2021). "The Prestige Economy of Higher Education Journals: A Quantitative Approach". Higher Education. https://doi.org/10.1007/s10734-020-00553-y

M. Kwiek (2021). "What Large-Scale Publication and Citation Data Tell Us About International Research Collaboration in Europe". Studies in Higher Education. https://doi.org/10.1080/03075079.2020.1749254

M. Kwiek, W. Roszka (2021). "Gender-Based Homophily in Research: A Large-Scale Study of Man-Woman Collaboration". Journal of Informetrics. https://doi.org/10.1016/j.joi.2021.101171

M. Kwiek, W. Roszka (2021). "Gender Disparities in International Research Collaboration: A Study of 25,000 University Professors". Journal of Economic Surveys. https://doi.org/10.1111/joes.12395

 


11 kwietnia 2022

Gdyby nie wojna na Ukrainie, to edukacja w tym kraju ...

 

(plakat: Cechy absolwenta Nowej Szkoły  Ukrainy: indywidualność - patriota  - innowator). 

Gdyby nie wojna na Ukrainie, to nasi urzędnicy Ministerstwa Edukacji i Nauki mogliby nauczyć się od ministra Oświaty i Nauki Ukrainy, jak należy reformować system szkolny. Mogliby, ale i tak nie będą skłonni uczyć się czegokolwiek i od kogokolwiek. Nie chodzi przecież o jakość edukacji w Polsce, tylko wykorzystanie resortu jako trampoliny do kolejnych karier i jeszcze wyższych dochodów własnej formacji politycznej. 

Daleko nam do ukraińskiej polityki oświatowej, kultury kształcenia i wprowadzania innowacji do procesu kształcenia i wychowania.  Różnice między naszymi politykami oświatowymi są radykalne. Na Ukrainie każda reforma szkolna była przygotowywana przede wszystkim przez naukowców-najwybitniejszych pedagogów, nauczycieli-nowatorów i z udziałem dyrektorów placówek przedszkolnych i szkolnych, którzy uczestniczyli w badaniach fokusowych. 

Dzięki przeprowadzeniu badań naukowych przez niezależny od resortu oświaty Instytut Metodologii Badań Szkolnych władze resortu mogły poznać rzeczywisty stan krajowej oświaty w jej regionach, poziom kapitału kulturowego, intelektualne i aspiracyjnego nauczycieli oraz dowiedzieć się, jakie rozwiązania byłyby nie tylko konieczne z dydaktycznego  i wychowawczego punktu widzenia, ale także korzystne dla wszystkich jego podmiotów. 

W Polsce ta faza reform zaistniała na początku lat 90. XX w. po to, by ją partie władzy - od lewicy, poprzez związkowców, liberałów i po prawicę - zatrzymywały i w istocie zablokowały przenikanie do edukacji racjonalności pedagogicznej, dydaktycznej, która jest pochodną badań naukowych, a nie socjotechniką wdrażania ideologii przez partię władzy. Zostawmy to na boku, bo poświęciłem odsłonie patologii rządzenia oświatą w III RP już wiele publikacji, a udajmy się na Ukrainę. 

Jeśli bowiem, czego życzę temu społeczeństwu i jego władzom, wojna zostanie zakończona kapitulacją Federacji Rosyjskiej i kraj naszych sąsiadów odzyska swoją pełną suwerenność, to nastąpi kontynuacja zapoczątkowanej z dniem 1 września 2018 roku progresywnej reformy szkolnej, której przewodnim hasłem jest Nowa Ukraińska Szkoła. 

Na Ukrainie działają dwie Akademie Nauk. Ukraińska Akademia Nauk i Narodowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy.  Warto zwrócić na ten szczegół uwagę, bo to oznacza, jak wysokim prestiżem, szacunkiem cieszą się w tym kraju uczeni, którzy specjalizują się w swoim badaniach i kształceniu kadr oświatowych problematyką szeroko pojmowanej pedagogiki szkolnej/edukacyjnej.  Stopnie naukowe uzyskuje się tam także na podstawie eksperymentalnych badań w szkolnictwie, które mają na celu doskonalenia programów kształcenia, wychowania, ale także organizacji tych procesów, ich planowania, unowocześniania infrastruktury, w tym wyposażenia i architektury szkolnej odchodzącej od systemu klasowo-lekcyjnego. 

Jeszcze nie wiemy, jak poważne są straty ludzkie i w infrastrukturze szkolnej tego kraju. Mam jednak nadzieję, że nie dojdzie do jego przejęcia przez rosyjskie władze i prorosyjskich zdrajców ukraińskiego narodu. Zapoczątkowana reforma szkolna w tym kraju powinna być wzorem dla nas, kiedy dojdzie do zmiany władzy już oligarchicznej, systemowo antydemokratycznej i przeciwnej społeczeństwu otwartemu, obywatelskiemu i społeczeństwu wiedzy. 

Może wrócimy jeszcze do najlepszych wzorów polskiej myśli pedagogicznej, nowoczesnej kultury dydaktycznej, ko-konstruktywistycznej a służącej rozwojowi dzieci i młodzieży z pełnych zachowaniem ich naturalnych praw i przestrzeganiem Konstytucji RP.           


10 kwietnia 2022

Edukacja na miarę człowieka. Strategie przyszłości szkoły

 






Fundacja im. JerzegoZaremby oraz Fundacja Bezpieczne Gniazdo – Safe Nest przy wsparciu Zespołu Szkół im. Juliusza Verne’a w Kielcach  zorganizowały Ogólnopolską Konferencję dla nauczycieli, rodziców, samorządowców i szeroko pojmowanych pasjonatów zmian w edukacji, której tytuł przewodni brzmiał: Edukacja na miarę człowieka. Strategie przyszłości szkoły". W obliczu katastrofalnej polityki MEiN środowiska oświatowe muszą oddolnie ratować nie tylko siebie, godność nauczycielskiej profesji, ale przede wszystkim swoich uczniów, by myśl pedagogiczna, dydaktyczna, które stanowią podstawę nauczycielskiego profesjonalizmu, służyły dobrostanowi osób uczących się, satysfakcji wszystkich podmiotów edukacji, w tym także władz samorządowych zamierzających godnie wydawać środki na rozwój szkolnictwa publicznego i niepublicznego w swoim regionie.    

Organizatorzy tak zarekomendowali na Facebooku tę debatę: 

Jesteśmy kreatywni i uwielbiamy to wykorzystywać oraz podpatrywać twórcze działania innych. Dlatego wymyśliliśmy tę konferencję. Trzymamy rękę na pulsie aktualnych trendów realizacji podstawy programowej. Mamy też własne, autorskie rozwiązania. Jednak potrzebujemy wsparcia – planujemy na nowo szkołę w średniej wielkości mieście, w środku Polski. I mogłaby to być również Twoja szkoła Nauczycielu, Dyrektorze, Burmistrzu, Rodzicu, Uczniu. Szkoła, która się wszystkim udaje. – od Samorządu Uczniowskiego poprzez Radę Pedagogiczną i Radę Rodziców po Rady Gmin i Miast.

Idealne planowanie

Jesteśmy ninja myślenia o edukacji. Planujemy i realizujemy edukację skrojoną jak najlepiej do potrzeb naszych uczniów i naszych własnych. Robimy wszystko, żeby i uczeń i jego nauczyciele lubili chodzić do szkoły a wywiadówki nie były pasmem udręk wszystkich stron dramatu. Chcemy się uczyć od osób, którym spełniają się zaplanowane działania edukacyjne, wychowawcze, opiekuńcze.

Profesjonalny zespół

Złożony oraz wielowymiarowy charakter zagadnień dotyczących kształcenia i wychowania są jednym z głównych założeń współczesnego systemu edukacji. Tymczasem sytuacja epidemiologiczna gwałtownie wymusiła na nas wszystkich - zaangażowanych w procesy edukacyjne - zmianę spojrzenia na szkołę i jej funkcje . Wdrażamy gwałtownie i niekiedy po omacku szereg zmian opierając się często na bardzo starej wizji rzeczywistości szkolnej.

(PrSc Agnieszka Kuźba -  szefowa Fundacji Bezpieczne Gniazdo)

Jedno jest pewne - podstawą sukcesu edukacyjnego szkoły jest zespół – zaangażowany i gotowy na rzeczy, które mogą wydawać się niemożliwe. Dlatego właśnie zaprosiliśmy do współpracy praktyków, profesjonalistów w dziedzinie tworzenia szkoły realizującej potrzeby i prawa wszystkich jej bywalców. Pozytywne poznawanie świata – czy to się może udać w szkole ? TAK !

Chcemy wspólnie odpowiedzieć na pytania:

1.Jak skutecznie przygotować przyszłych absolwentów polskich szkół do następstw gwałtownych zmian klimatycznych i potrzeb gospodarki w erze sztucznej inteligencji i e-technologii?
2.Które usługi we współczesnej szkole są obecnie najbardziej pożądane ?
3.Jak wspierać rozwój poznawczy uczniów i nie zapomnieć o kształtowaniu ich kompetencji społecznych i emocjonalnych?
4.Czy rozwój fizyczny i odporność na uzależnienia, choroby fizyczne i psychiczne uczniów również należą do zadań szkoły przyszłości?

Odpowiedzi na te i inne pojawiające się w toku rozmów pytania posłużą do opracowania strategii zmian w szkole, jej fundamentów, zasad wdrażania i ,,mapy drogowej“ dla działań na najbliższe 10 lat. W związku z powyższymi zagadnieniami proponujemy następujące obszary tematyczne:

Nauki humanistyczne w szkole przyszłości. ,, … czucie i wiara … - po co
nam w szkole Mickiewicz, muzyka i wiedza o społeczeństwie?

Przestrzenie edukacji. ,, … do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych … ”szkoła wobec zagrożeń zdrowia, zmian klimatycznych i działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Nauki ścisłe w szkole przyszłości. ,, … mędrca szkiełko i oko …” czy Alexa i sztuczna inteligencja będą uczyć nasze dzieci. 

Jak widać przenikają w powyższych zagadnieniach modele procesu kształcenia i wychowania liberalnego, demokratyzacyjnego oraz egzystencjalno-personalistycznego. Słusznie. W obliczu dewastowania polskiego ustroju szkolnego przez kolejne partie władzy trzeba powracać do pytań pierwszych: Po co jest szkoła w XXI wieku? Dlaczego rodzice oddają swoje dzieci pod zarządzanie ich rozwojem placówkom, w których część nauczycieli jest toksyczna, zastraszona, sproletaryzowana a system klasowo-lekcyjny jest nieefektywny? Dlaczego godzimy się na szkołę NUDY i LĘKU? 

Nie referuję w tym miejscu przebiegu plenarnych obrad, gdyż zainteresowani mogą zapoznać się z treścią wystąpień na Facebooku.