QS World University Rankings 2023 Yearbook

 

Raport QS World University 2023 dotyczy oczekiwań studentów wobec kształcenia uniwersyteckiego. Sięgam do części dotyczącej Europy, bowiem uczelnie 50 krajów tego kontynentu cieszą się ogromną różnorodnością ofert studiów dla zagranicznych studentów.  Jak wynika z badań uniwersytety w Europie stały się popularnym miejscem dla studentów z całego świata. 

Jakość kształcenia stanowi ważny czynnik dla osób wybierających uczelnie w Europie i chcących w nich się kształcić. Z rankingu QS World University 2023 Europe wynika, że 35 instytucji akademickich tego kontynentu znalazło się w grupie 100 najlepszych uniwersytetów na świecie. Młodzież akademicka docenia walory wysokiego poziomu dydaktycznego studiów w Europie, które uwzględniają zarazem atrakcyjne możliwości uczenia się w wielokulturowym środowisku studenckim, doskonale wspierają rozwój osobisty i poszerzają perspektywy poznawcze. 

Uniwersytety w całej Europie są rzeczywiście bardzo zróżnicowane w zakresie ofert kształcenia na kierunkach studiów, ale i włączania studentów do procesu badawczego. W których krajach młodzież chce studiować korzystając z programów i form studiów dla studentów zagranicznych? Z powyższego rankingu wynika, że do pięciu najpopularniejszych miejsc studiowania w Europie zalicza się: 

Wielka Brytania (najprawdopodobniej 22% zagranicznej młodzieży studiuje w tym kraju), 

Szwecja (8%), 

Włochy (6%), 

Holandia (5%) i 

Niemcy (5%). 

Wybierając uniwersytet w Europie młodzież kieruje się wysoką jakością kształcenia, szeroką ofertą rekrutowania studentów zagranicznych i posiadaniem przez uczelnię dobrej reputacji w ramach wybranego kierunku studiów. Badani mogli wskazać pięć krajów, które w ich opinii cieszą się najwyższym uznaniem. Respondenci wskazali na Wielką Brytanię (68 proc.), potem Holandię (64 proc.), Niemcy i Szwecję (60 proc.) oraz Włochy (56 proc.). (s.11)   

Dla ponad 70% studentów zainteresowanych edukacją akademicką w Europie największym zmartwieniem są koszty utrzymania.

Około 63% potencjalnych studentów uważa, że Europa staje się coraz bardziej przyjazna dla studentów zagranicznych. Procent ten jest wyższy dla osób zainteresowanych studiami w takich krajach, jak Czechy, Węgry i Łotwa (90%).

W świetle opinii badanych Polska znalazła się wśród pięciu państw, które są atrakcyjne ze względu na koszty kształcenia:

Około 44% studentów znacznie mniej by się martwiło możliwością podjęcia studiów za granicą, gdyby mogli porozmawiać na temat warunków i jakości kształcenia z rówieśnikami interesujacego ich kierunku studiów i uczelni, a więc z osobami będącymi już studentami zagranicznymi w wybranej uczelni.

Około 54% potencjalnych studentów oczekuje, że otrzyma w ciągu trzech dni wyczerpującą informację na swoje zapytania dotyczące warunków studiów.

Wykres 1. Najbardziej znaczące czynniki świadczące o jakości kształcenia uniwersyteckiego 

Badani studenci zagraniczni podkreślali znaczenie takich czynników świadczących o wysokiej jakości kształcenia jak wskaźnik zatrudnienia, dostęp do aktualnej technologii, wysoka pozycja uczelni w rankingach międzynarodowych, możliwość zatrudnienia w uniwersytecie i wysokość pierwszej pensji po ukończeniu danego uniwersytetu.

Wybierający studia w jednym z w/w pięciu krajów  w przypadku zainteresowanych Wielką Brytanią kierują się jakością kształcenia (68%). W odniesieniu do Holandii i Szwecji młodzież bierze pod uwagę zajęcie przez uczelnię najwyższych miejsc w rankingu międzynarodowym - odpowiednio 65% i 71% wskazań W przypadku wyboru studiów w uczelniach w Niemczech i Włoszech najważniejszy okazał się dostęp do aktualnej  technologii  - odpowiednio 66% i 63% wskazań (s.9).

Tabela 1. Najlepsze uniwersytety w Europie ze względu na ich miejsce w rankingu światowym (tamże, s. 25) 

Co ważne, 39 proc. respondentów nie chce studiować online (tamże, s.11). Jeśli zatem chcemy zachęcić do studiowania w polskich uczelniach (uniwersytetach, politechnikach, akademiach), to warto dostrzec oczekiwania młodzieży z innych krajów, która byłaby gotowa wybrać wymarzony kierunek studiów w naszych szkołach wyższych. 

Nie bez znaczenia jest jakość informacyjna portali uczelnianych, ale przede wszystkim wizualizacja uczelni w takich komunikatorach społecznych, jak: YouTube (60 proc. wskazań), Instagram (49 proc.), forma internetowa (39 proc.), LinkedIn (37 proc.), Facebook (29 proc.) a TikTok (15 proc.) (s.27). 

Cieszy fakt, że W 2022 roku m.in. Uniwersytet Łódzki dołączył do sieci Uniwersytetów Europejskich European University of Post-Industrial Cities (UNIC), zajmując 8. miejsce w Polsce oraz znajdując się w pierwszych 48 proc. uczelni europejskich w świetle  tegorocznego QS Europe University Rankings 2024. "Wyniki UŁ w kategoriach związanych z umiędzynarodowieniem nauki i dydaktyki potwierdzają, że strategiczne działania prowadzone od lat na uczelni przynoszą założone efekty".  

Także Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie  jest od  kilkunastu lat w gronie trzydziestu uczelni europejskich specjalizujących się w dobrostanie i prawach dziecka Children’s Rights European Academic Network (CREAN). Dwie ostatnie dekady są świadectwem znaczących jakościowo zmian w umiędzynarodowieniu badań naukowych oraz kształceniu studentów także z innych krajów świata. 

Ponoć o wynikach wyborów parlamentarnych w Polsce zadecydowała "erasmusowa młodzież", która gremialnie ruszyła do komisji wyborczych. 

 

 

Zlikwidować kuratoria oświaty. Subito!

 

Z badań sondażowych Wolters Kluwer wynika, że dyrektorzy szkół nie mogli liczyć na pomoc ze strony kuratoriów oświaty. Wiem to bez tych badań, bo od trzech dekad prowadzę badania makropolityki oświatowej, z których jednoznacznie wynika powrót ministrów edukacji i tych urzędów do niechlubnych praktyk z czasów PRL.   

Nie jest w tej chwili ważne, kto będzie ministrem edukacji, bo nadal jest na tym stanowisku Przemysław Czarnek. Być może odpowiedzialni za jakość edukacji dojdą do wniosku, że minister edukacji nie jest w ogóle potrzebny. Wystarczy Departament Edukacji w Ministerstwie Finansów, by zabezpieczyć właściwe środki budżetowe na jak najwyższy poziom kształcenia młodych pokoleń. 

Do tego nie są potrzebne departamenty w resorcie, który w nazwie ma edukację i naukę, ale edukacja nie jest zarządzana naukowo. Zmarnowane są zatem środki publiczne wydawane przez trzy dekady na urzędników, którzy nie służą jakości edukacji, nie wspominając już o jakości szkolnictwa wyższego i nauki. To ostatnie wymaga jednak odrębnej analizy.

Nie po to 10 milionów członków "Solidarności" upomniało się o zmianę ustroju szkolnego i polityki zarządzania nim, by nadal utrzymywać organ władzy państwowej, a w istocie - partyjnej, który, jak w totalitarnym rządzie PRL, traktuje system szkolny wraz z jego administracją jak zdobycz wyborczą dla kolejnych ignorantów i partyjnych nominatów wraz z ich znajomymi i członkami „rodzin”. Polska miała być samorządna a ustrój oświatowy prowadzony przez profesjonalistów a nie przez nomenklaturę partyjną. Polityka oświatowa miała być objęta kontrolą społeczną. 

 

Najwyższy czas zlikwidować kuratoria oświaty, które nie pełniły ustawowej roli wspierania kadr kierowniczych i nauczycielskich w doskonaleniu procesu kształcenia i wychowania, tylko były wprzęgnięte w partyjno-ideologiczny nadzór egzekucyjny, pozbawiający nauczycieli przedszkoli i szkół ogólnodostępnych profesjonalnej, suwerennej i godnie wynagradzanej pracy pedagogicznej. 

To oczywiste, że rolą państwa jest zapewnienie młodym pokoleniom realizacji najwyższej jakości edukacji. Nie są do tego potrzebne kuratoria oświaty, w żadnej mierze. To są synekury dla urzędników, którzy za nic nie odpowiadają, natomiast nadymają się poczuciem władzy w stosunku do tych, którzy pracują na co dzień z dziećmi czy młodzieżą i otrzymują pensję na poziomie kompromitującym każdy rząd (od 1993 roku:  SLD-PSL, AWS, PiS- z przystawkami, SLD-PSL, PO-PSL i ponownie PiS z przystawkami).

Polityka oświatowa nie powinna już więcej służyć ideokratom, partyjnej nomenklaturze do powiększania stanu poparcia wyborczego. Jej rolą jest prowadzenie racjonalnej, odpowiedzialnej przed narodem działalności osób kompetentnych na rzecz rozwoju instytucji edukacyjnych z jak najlepiej wykształconą kadrą nauczycielską. Jeśli będzie ona godnie wynagradzana, to będzie można także od niej wymagać jakości kształcenia i wychowywania młodych pokoleń.

Związek Zawodowy "Solidarność" partycypując od 1993 roku w działalności rządzącej lub opozycyjnej wobec władz państwowych, wielokrotnie już zdradził złożone polskiemu społeczeństwu zobowiązanie do koniecznej transformacji szkolnictwa i zarządzania nim przez polityków. Nie liczcie na jakąkolwiek zmianę z udziałem tych czy innych związków zawodowych, bo w ich interesie jest utrzymywanie nauczycielskiego stanu w ustawicznym konflikcie i nędzy finansowej. 

Obywatele III RP zażądali swoim głosem wyborczym w dn. 15 października 2023 roku zmian, które muszą stać się rzeczywistością a nie kolejną utopią i odraczaną w czasie nadzieją. Tak szkolnictwo powszechne jak i wyższe, nauka i badania naukowe muszą stać się bazą dla zarządzania państwem i instytucjami publicznymi niezależnie od tego, która partia jest u władzy. Edukacja, nauka, kultura, zdrowie i bezpieczeństwo są dobrem wspólnym, niezależnym od różnic indywidualnych, światopoglądowych, afiliacji partyjnych i wyznaniowych. To dobro nie może być zawłaszczane przez kolejnych nominatów partyjnych.

Niech młodzi wyborcy, którzy obudzili się ze snu w czasie tegorocznych wyborów parlamentarnych dopilnują, by ci, którym zostanie powierzona władza, podjęli skuteczne działania. Dość słów, obietnic, deklaracji. Niech realna polityka oświatowa stanie się sprawdzianem wiarygodności, rzetelności, uczciwości a przede wszystkim profesjonalnej mądrości w tworzeniu warunków, dzięki którym młode pokolenia nie stracą szans rozwojowych i możliwości samorealizacji.        

Zamiast nadzoru pedagogicznego wprowadźmy do szkół mentoring

 

Marta Anna Petrášová, Ilona Prausová, Zdenĕk Štĕpánek (2014). Mentorink forma podpory nové generace, Praha: portal, ss. 152.

Prawie dekadę temu ukazała się w Czechach książka mentorów i coach’ów, a są nimi kolejno: była doktorantka Czechosłowackiej Akademii Nauk, członkini International Coach Federation; pracowniczka ČESKÉ VYSOKÉ UČENÍ TECHNICKÉ w Pradze oraz założyciel Europejskiego Centrum Świadomego Managementu, certyfikowany coach. Przeszło 50 proc. laureatów Nagrody Nobla miało jako mentora także noblistę. 

Prawdziwemu mistrzowi nie przeszkadza to, że jego uczniowie mają sukcesy i są lepsi od niego. Już Leonardo da Vinci mówił: „Kiepski to uczeń, który nie przewyższa swego mistrza”. Właśnie dlatego autorzy recenzowanej książki postanowili ją napisać o mentoringu, gdyż osoby kierujące z sukcesem swoją firmą wcale nie chcą dzielić się z innymi swoimi doświadczeniami, by nie zaszkodziło to ich zyskom, a może i pogorszyło sytuację konkurentów.

         Jak pisze prezydentka Czeskiego Stowarzyszenia Mentoringu dr Alice Hamplová: „Firmy, w których jest mentoring, wykazują mniejszą fluktuację kadr, lepszą adaptację początkujących pracowników, efektywniejszą komunikację i szybszy przekaz umiejętności. Ich pracownicy są bardziej umotywowani i szybciej awansują. W świetle brytyjskich badań 60 proc. liderów potwierdziło, że miało swojego mentora, a nawet, że ich kariera rozwijała się zgodnie z jego sugestiami. Bycie zatem mentorem jest wielką odpowiedzialnością a zarazem sprzyja samorealizacji” (okładka). 

         Jak widać, w naukach społecznych następuje powrót do kategorii, które były inaczej nazywane, ale dotyczyły w istocie tego samego. W polskiej literaturze mentorowi odpowiada osoba znacząca, wzór osobowy, mistrz, lider, przewodni, patron czy autorytet. Już Jan Amos Komeński pisał, że „wielkość sztuki jest możliwa dzięki dobrym nauczycielom, dobrym uczniom i dobremu uczenia się” (s.13). Autorzy piszą o trzech typach ludzi, a więc o tych:

1) którym jest wszystko jedno;

2) którzy czują, że mogliby rozwijać i wykorzystać swoją kreatywność, ale potrzebują kogoś, kto pomoże im zrealizować ten cel oraz 

3) którzy są ukierunkowani na swój rozwój wewnętrzny, mają potrzebę zmiany i wierzą, że jest to konieczne dla rozwoju ludzkiego istnienia (s.17).  

Nie jest zatem bez znaczenia to, komu powierzamy swoje dzieci, kto ma mieć na nie wpływ. Kim zatem jest mentor? „To człowiek, który w świetle eksperckich doświadczeń dzieli się z pokoleniami swoim spojrzeniem na życie i wartości” (s. 18). W Polsce też ukazują się rozprawy poświęcone sztuce owego przekazu, jaką jest coaching. Jednak nie jest tym samym bycie mentorem co bycie coachem. 

W Polsce nauczyciele nie mają ani mentoringu, ani coachingu, ani superwizji, ani też koleżeńskiego wsparcia, bo są tak silnie podzieleni, sproletaryzowani a przy tym objęci nadzorem (rzekomo pedagogicznym?) jak więźniowie w zakładach karnych, więc trudno by zniewalani obdarzali wolnością innych. Jeśli nastąpi zmiana paradygmatu w polityce oświatowej, to może nadejdzie czas na mistrzów, autorytety, pedagogiczną solidarność, na wsparcie zamiast inwigilacji?