Zmarła profesor pedagogiki Krystyna Marzec-Holka

 

Trudno pogodzić się z myślą, że zmarła tak znakomita pedagog społeczna, badaczka procesów zmian społecznych w środowiskach socjalizacji dzieci i młodzieży oraz w placówkach opiekuńczych i resocjalizacyjnych, jaką była prof. Krystyna Marzec-Holka  Dzięki swoim szerokim zainteresowaniom badawczym, wysokim kompetencjom metodologicznym i ogromnej kulturze naukowej odgrywała kluczową rolę w kształceniu studentów i kadr akademickich w naukach społecznych w dyscyplinie pedagogika. 

Zarówno Centralna Komisja Do Spraw Stopni Naukowych i Tytułu, jak i Rada Doskonałości Naukowej powoływała p. Profesor w roli recenzentki w przewodach/postępowaniach habilitacyjnych i do oceny wniosków na tytuł profesora. Zawsze mogliśmy liczyć na Jej rzetelną, pogłębioną merytorycznie analizę osiągnięć naukowych kandydatów do awansu naukowego. Opiniowała dorobek naukowy dla badaczy z czołowych uniwersytetów i akademii pedagogicznych w kraju.  

W pierwszych latach po studiach pracowała w Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku, na Wydziale Wychowania Fizycznego i Sportu. Najdłużej jednak była zatrudniona w Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (wcześniej WSP), gdzie kierowała Katedrą Pedagogiki Społecznej (1998-2017). Była też zatrudniona na stanowisku profesora zwyczajnego w Uniwersytecie Warszawskim, a wcześniej w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.  Już jako emerytowana profesor kontynuowała swoją pracę dydaktyczną i badawczą w Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej na Wydziale Pedagogiki. 

Wypromowała dziesięciu doktorów nauk społecznych, którzy w zakresie pedagogiki podejmowali niezwykle skomplikowane badawczo zagadnienia, które są przedmiotem społecznych kontrowersji, jak: Osobowość antyspołeczna jako istotny czynnik w przestępczości u sprawców najcięższych przestępstw; Kody socjolingwistyczne, wartości i normy moralne młodzieży a punitywność jej przekonań;  Powodzenia i niepowodzenia usamodzielnionych wychowawców domów dziecka w życiu zawodowym; Styl wychowawczy rodziców a doświadczenia seksualne młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym; Uwarunkowania kompetencji rodzica zastępczego do realizacji nowych założeń w systemie opieki nad dzieckiem; Uwarunkowania funkcjonowania w roli pracowników socjalnych w relacji z klientem pomocy społecznej.

Krystyna Marzec-Holka ukończyła studia pedagogiczne na Uniwersytecie Gdańskim w 1971 roku. Habilitowała się na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 1996 roku na podstawie m.in. dysertacji pt. "Instytucja społecznych kuratorów sądowych w świetle badań". Tytuł profesora otrzymała w 2001 roku. Doradzała w Radzie Naukowej przy Rzeczniku Praw Dziecka, a także byłą członkinią rad naukowych w wydawnictwach czasopism pedagogicznych z wykazu MEiN: „Auxilium Sociale. Wsparcie Społeczne”, „Auxilium Sociale Novum”, „Chowanna” oraz ,,Przegląd Pedagogiczny”.

Jest Autorką kilkudziesięciu artykułów, znaczących monografii naukowych i redaktorką prac zbiorowych. Wydała kluczowe dla pedagogiki społecznej i resocjalizacyjnej rozprawy naukowe. Za książkę pt. Dzieciobójstwo, przestępstwo uprzywilejowane czy zbrodnia (Bydgoszcz 2004) została nagrodzona w 2004 przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu.  

      

      

Żegnam w tym miejscu p. Profesor, której twórczość naukowa, działalność dydaktyczna, oświatowa, ekspercka i organizacyjna wpisała się w najlepsze karty polskiej pedagogiki XXI wieku. 

Petycja do wszystkich partii politycznych o włączenie kwestii bezpieczeństwa dzieci w ich programy wyborcze!

Niemalże codziennie docierają do nas wiadomości o krzywdzeniu dzieci przez osoby dorosłe, w tym ich rodziców, prawnych opiekunów, członków rodziny, znajomych, wychowawców, instruktorów, księży, terapeutów itp. Polskie państwo nie jest w stanie zapewnić bezbronnej liczbie dzieci i młodzieży ochrony przed przestępcami, którzy wykorzystują swoje władztwo pedagogiczne, w tym przewagę fizyczną, ekonomiczną, prawną itp. 

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę zarejestrowała w sieci PETYCJĘ, by podpisało ją jak najwięcej obywateli III RP zobowiązując polityków władzy i kandydujących do niej w najbliższych wyborach do Sejmu, Senatu, samorządów  - do uwzględnienia w programach politycznych kwestii bezpieczeństwa dzieci w szkołach, klubach sportowych, miejscach wypoczynku, świetlicach, organizacjach i innych placówkach, w których pracujące z dziećmi osoby dorosłe powinny skutecznie chronić najmłodszych.           

Petycję podpisałem, chociaż mam świadomość, że istnieją w prawie krajowym i ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o Prawach Dziecka zobowiązania władz państwa polskiego do zapewnienia dzieciom (a tymi są osoby do 18 roku życia) nie tylko bezpieczeństwa, ale także zaspokojenia ich podstawowych potrzeb rozwojowych. Przemoc wobec dzieci narasta i przenika do różnych sfer ich codziennego życia. 

Po przeszło trzech dekadach transformacji ustrojowej i jej destrukcyjnych wariantach w realnej polityce wiemy, że już istniejące prawo, ani deklaracje osób sprawujących władzę w różnych organach i instytucjach państwa czy samorządów są przejawem słabości, bezradności, obojętności czy pozorowania realizacji własnych obowiązków w powyższym zakresie. 

Zamiast zatem apelować o włączenie kwestii bezpieczeństwa dzieci do programów wyborczych partii czy środowisk politycznych, wyegzekwujmy od osób dotychczas sprawujących władzę rachunek sumienia w powyższej kwestii: Co konkretnie uczynili? A co zostało przez nich zaniedbane, pominięte, zlekceważone a nawet prowadzące do powiększania się dziecięcych krzywd? 

Papierowe zapewnienia w kampanii wyborczej, podobnie jak deklaracje słowne są już niewiele warte.     

 

(źródło plakatu - Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę)    

 

Pedagogika lasu

 

Ukazał się najnowszy numer "Forum Pedagogicznego", który wydaje Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Kilkanaście miesięcy temu dr Michał Paluch zorganizował interdyscyplinarną debatę na temat leśnej edukacji i jej alternatywnych rozwiązań w kraju oraz na świecie. Jak pisałem w październiku 2021 roku: "Pedagogika lasu" nie zaistnieje bez refleksji uczonych - leśników, językoznawców i literaturoznawców, socjologów, politologów, filozofów i pedagogów, którzy odkrywają dla niej głębię myśli humanistycznej i jej praktycznych zastosowań w XXI wieku. 

Współpraca naukowców nad niniejszym tomem pokazuje, że można mówić o kształceniu i wychowaniu z różnych miejsc, dyscyplin naukowych, kierując uwagę na istotę tych procesów i ich uwarunkowań. Jak piszę w swoim artykule: 

Warto dzisiaj zaprzeczać banalności tezy o końcu filozofii naturalizmu pedagogicznego, na którą wyrok wydali w okresie PRL pozytywiści, doktrynalni marksiści, oferując w zamian jakże wątpliwe i często nikczemne treści kształcenia czy wychowania młodych pokoleń. Przez cały okres ustrojowo totalitarnego państwa odbywały się w niektórych środowiskach akademickich mniej lub bardziej jawne, choć niewątpliwie niedostępne publicznie ze względu na represje administracyjne i cenzurę, debaty na temat m.in. istoty czy granic wychowania, jego zagrożeń i patologii, ważnych dla teorii pedagogicznego działania kontekstów kulturowych, politycznych, społecznych czy filozoficznych. 

Pedagogika, która wyrosła z filozofii, wraz z dziejami jej rozpadu i atomizacji, stała się nie tylko „dzieckiem” niewdzięcznym i zaborczym owego corpus philosophicum, ale i jałowym, miałkim wytworem cywilizacji techniczno-naukowej, poddając się bez reszty etatystycznej i zawładającej polityce totalitarnej, monopartyjnej władzy. Na szczęście, wraz z uwolnieniem polskiej nauki od cenzury w wyniku zmiany ustrojowej w 1989 roku pojawiły się w literaturze przedmiotu prace z zakresu filozofii edukacji, wzbogacając studia w zakresie pedagogiki ogólnej, które zawierają niezbędną w kształceniu przyszłych pedagogów refleksję antropologiczną, aksjologiczną i ontologiczną.

Trafnie zwraca na to uwagę we wstępie Michał Paluch: 

Oddany do rąk czytelników wolumin „Forum Pedagogicznego” ma charakter innowacyjny. Jego część tematyczna odsłania bowiem obszar problemowy nazwany „pedagogiką lasu”, który nie pojawił się dotąd na łamach naukowych czasopism poświęconych edukacji i wychowaniu. Nie można tu nie wspomnieć o zaistniałych, w różnych kontekstach i opracowaniach specjalistycznych, pojęciach posiadających już swoją historię, takich jak: edukacja leśna czy edukacja przygodowa, w ramach których wymienia się: experiential education (oudoor education, adventure  education),  pedagogika  przeżyć  (niem. Erlebnispädagogik)  czy  rodzima  metodyka harcerska (s.9). 

Zapraszam do lektury i dyskusji.